معراج پیامبر (ص)

معراج‌، جریان عروج پیامبر(ص) به آسمان است که تعدادی از آیات قرآن‌، آن را بازگو کرده است‌. براساس آیة نخست سورة اسرأ ، خداوند پیامبر(ص) را در شب هنگام‌، از مسجدالحرام به سوی مسجدالاقصی در بیت‌المقدس حرکت داده و آنگاه به همراهی جبرئیل به آسمان عروج کرده است‌.

از احادیث و آیات استفاده می‌شود که هدف از معراج پیامبر(ص) سه چیز بوده است‌:

1. بزرگداشت فرشتگان ;

2. دیدن عجایب و اسرار آفرینش ;

3. بازگو کردن آن برای مردم‌.

حضرت امام صادق‌ می‌فرمایند: "همانا خداوند هرگز دارای مکان و زمان نیست‌; ولی خدا می‌خواست فرشتگان و ساکنان آسمانهایش را با گام نهادن پیامبر(ص) به میان آنها ، مورد احترام و تجلیل قرار دهد، و نیز می‌خواست شگفتی‌های عظمتش را به پیامبرش نشان دهد تا او پس از بازگشت برای مردم بازگو کند"

(سیمای معراج پیامبر، محمد محمدی اشتهاردی و آن از تفسیر برهان‌، ج 2، ص 400.)

نکتة قابل توجه این است که:

جریان معراج تازگی نداشته‌; بلکه در مورد بعضی از پیامبران پیشین البته به صورت محدود نیز این امر واقع شده است‌; مانند: معراج حضرت عیسی‌ع (نسأ، 158).

در معراج پیامبر گرامی‌، درسهای بسیار آموزنده‌ای وجود دارد

که ذکر آنها در این مختصر نمی‌گنجد و می‌توانید، در این زمینه‌، به کتابهای تفسیر المیزان‌، ج 13، ابتدای سورة اسرأ; حیوة‌القلوب‌، تألیف علامة مجلسی‌، ج 2 ، بحث معراج و همچنین کتاب سیمای معراج پیامبر(ص)، تألیف محمد محمدی اشتهاردی مراجعه کنید.

دربارة تاریخ معراج پیامبر(ص) اقوال مختلفی وجود دارد،

بعضی گفته‌اند در شب هفدهم یا بیست و یکم ماه مبارک رمضان شش ماه پیش از هجرت واقع شده‌، برخی گفته‌اند که در ماه ربیع‌الاول دو سال بعد از بعثت بوده است‌، بعضی هم بیست و هفتم ماه رجب سال دوم هجرت ذکر کرده‌اند و...

از ظاهر روایات روشن می‌شود که آن حضرت چندین مرتبه معراج داشته است‌.(ر.ک‌: حیوة القلوب‌، علامه مجلسی‌، ج 3، تاریخ پیامبر اسلام‌، ص 700، انتشارات سرور.)

چنان که ظاهر آیه 13 سورة نجم "وَ لَقَدْ رَءَاه‌ُ نَزْلَة‌ً أُخْرَی‌َ" آن است که معراج آن حضرت یک مرتبه نبوده است‌، بلکه ]حداقل‌[ دو مرتبه معراج داشته است‌.(ر.ک‌: المیزان‌، علامه طباطبایی‌;، ج 13، ص 31، منشوارت جماعة المدرسین‌.)

دربارة یکی از معراج‌های پیامبر در روایت آمده است که سال پنجم بعثت بوده و در خانة ام‌هانی خواهر حضرت علی‌فرود آمده است‌.(روضة الواعظین‌، فتال نیشابوری‌، ص 59، انتشارات رضی‌.)

پیامبر اکرم در شبی بعد از نماز از شهر مکه (منزل ام هانی ) به سمت آسمان معراجی را آغاز کردند که در ابتدای راه همراه با فرشته وحی جبرئیل امین بودند و با او همراهی داشته اند و مواردی را در معراج درک کردند من جمله دوزخ و بهشت را و جایگاه افراد در آن جا و کیفیات موجود را و نیز افراد و حالات افراد را در آن مکان.

مقام و جایگاه آقا علی (ع) را انواع ملائک و کارهای آنها را و مسائلی مافوق این ها و این معراج از مکه شروع شده و به سمت مسجد الاقصی در فلسطین ادامه یافته و بعد از آن جا معراج اصلی آغاز شده که پیامبر تمام وقایع موجود در سفر را بیان کرده بعد از آمدن و فرود آمدن، من جمله وقایعی که انجام شده بوده از مسافت بین مسجد الحرام و و مسجد الاقصی چه برای خود اتفاق افتاده و چه برای کاروان های موجود در آن زمان( که این مسئله مدتها بعد از این معراج وقتی کاروان ها از راه رسیدند و به مسجد الحرام آمدند باصحت روبه رو شد).

و سپس حضرت به این مقامات را رسیده و بعد به جایی رسیدند که بعد از آن مقام ملک آنجا را اقتضا نمی کنند و مقداری از راه را خود به تنهایی سیر می کنندکه سدره المنتهی، قاب قوسین، اوادنی که می رسند به مقاماتی که محازی با خداست و تمامی خاصه های بین بنده و خدا فرو می ریزد. که شرح آن در کتب موجود است.