احکام روزه
احكام قضاي روزه
«مسئله 89» اگر انسان شك كند كه مغرب شده يا نه، نمي‌تواند افطار كند، ولي اگر شك كند كه صبح شده يا نه، پيش از تحقيق هم مي‌تواند كاري كه روزه را باطل مي‌كند، انجام دهد، ولي در چهار صورت بايد روزۀ آن روز را قضا كند:
اوّل: در ماه رمضان بدون اين كه تحقيق كند صبح شده يا نه، كاري كه روزه را باطل مي‌كند، انجام دهد، بعد معلوم شود كه صبح بوده است.
دوّم: شخص غير ثقه بگويد صبح نشده يا بگويد صبح شده و انسان خيال كند شوخي مي‌كند و كاري كه روزه را باطل مي‌كند، انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است.
سوّم: كسي كه نمي‌تواند تحقيق كند؛ مثل كور و زنداني و مانند اينها به گفتۀ شخص غير ثقه افطار كند، بعد معلوم شود مغرب نبوده است.
چهارم: در هواي صاف به واسطۀ تاريكي يقين كند كه مغرب شده و افطار كند، بعد معلوم شود مغرب نبوده است، ولي اگر در هواي ابري به گمان اينكه مغرب شده، افطار كند، بعد معلوم شود مغرب نبوده، قضا لازم نيست.
«مسئله 90» اگر غير آب چيز ديگري را در دهان ببرد و بي‌اختيار فرو رود يا آب داخل بيني كند و بي اختيار فرو رود، قضا بر او واجب نيست.
«مسئله 91» اگر ديوانه عاقل شود، واجب نيست روزه‌هاي وقتي را كه ديوانه بوده، قضا نمايد.
«مسئله 92» اگر كافر مسلمان شود، واجب نيست روزه‌هاي وقتي را كه كافر بوده، قضا نمايد. و همچنين است اگر مسلماني كافر شود و دوباره مسلمان گردد، روزه‌هاي وقتي را كه كافر بوده، واجب نيست قضا نمايد.
«مسئله 93» انسان بايد روزه‌اي را كه به واسطۀ بيهوشي يا مستي از او فوت شده، قضا نمايد، ولي اگر قبل از اذان صبح نيّت كند و بعد بيهوش يا مست شود و يا در روز از بيهوشي يا مستي بيرون آيد و قبل از ظهر نيّت روزه كند، روزۀ او صحيح است و قضا ندارد.
«مسئله 94» اگر براي عذري چند روز روزه نگيرد و بعد شك كند كه چه وقت عذر او برطرف شده، مي‌تواند مقدار كمتر را كه احتمال مي‌دهد روزه نگرفته، قضا نمايد.
«مسئله 95» اگر از چند ماه رمضان روزۀ قضا داشته باشد، قضاي هر كدام را كه اوّل بگيرد، مانعي ندارد، ولي اگر وقت قضاي رمضان آخر تنگ باشد؛ مثلاً پنج روز از رمضان آخر قضا داشته باشد و پنج روز هم به رمضان مانده باشد، بايد اوّل قضاي رمضان آخر را بگيرد.
«مسئله 96» اگر قضاي روزۀ چند رمضان بر او واجب باشد و در نيّت معيّن نكند روزه‌اي را كه مي‌گيرد قضاي كدام رمضان است، قضاي سال اوّل حساب مي‌شود.
«مسئله 97» اگر قضاي روزۀ رمضان را يك سال يا چند سال تأخير بيندازد، بايد قضا را بگيرد و در صورتي كه متمكن باشد، براي هر روز 750 گرم طعام به فقير بدهد و از جهت تأخير يك سال يا چند سال، چيزي بر او واجب نمي‌شود.
«مسئله 98» كسي كه قضاي روزۀ رمضان را گرفته، اگر وقت قضاي روزۀ او تنگ نباشد، مي‌تواند پيش از ظهر روزۀ خود را باطل نمايد.
«مسئله 99» اگر به واسطۀ مرض، حيض يا نفاس روزۀ رمضان را نگيرد و پيش از تمام شدن رمضان بميرد، لازم نيست روزه‌هايي را كه نگرفته، براي او قضا نمايند.
«مسئله 100» اگر به واسطۀ عذري نظير مرض، نداشتن قدرت، مسافرت يا شير دادن و مانند اينها روزۀ رمضان را نگيرد و تا رمضان سال بعد به واسطۀ هر عذري نتواند قضا كند، قضاي روزه‌هايي را كه نگرفته است، بر او واجب نيست و بايد براي هر روز معادل 750 گرم گندم يا جو و مانند اينها يا قيمت اينها را در صورت تمكّن به فقير بدهد.
«مسئله 101» اگر در ماه رمضان به واسطۀ عذري روزه نگيرد و بعد از رمضان عذر او برطرف شود و تا رمضان آينده عمداً قضاي روزه را نگيرد، بايد روزه را قضا كند و براي هر روز 750 گرم گندم يا جو و مانند اينها يا قيمت اينها را به فقير بدهد.
«مسئله 102» كسي كه بايد براي هر روز 750 گرم طعام به فقير بدهد، مي‌تواند كفّارۀ چند روز را به يك فقير بدهد.
«مسئله 103» كسي كه به واسطۀ پيري يا مرض ديگر (مثل تشنگي زياد) نمي‌تواند روزه بگيرد يا براي او مشقّت دارد، روزه بر او واجب نيست، ولي در صورتي كه روزه براي او مشقّت دارد، بايد براي هر روز 750 گرم گندم يا جو و مانند اينها يا قيمت آنها را به فقير بدهد و چنانچه بعد بتواند روزه بگيرد، بهتر است روزه‌هايي را كه نگرفته قضا نمايد.
«مسئله 104»زني كه باردار است و يا زني كه بچّه شير مي‌دهد، اگر روزه براي او يا بچه‌اش ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست و چنانچه تا ماه مبارك رمضان بعدي قدرت بر گرفتن روزه‌ها نداشته باشد، قضا هم ندارد، ولي در صورت استطاعت مالي بايد براي هر روز معادل 750 گرم گندم يا جو و مانند اينها يا قيمت آنها را به فقير بدهد.
