نکاتی در باب زیارت
ایجاد انگیزه
1 - زیارت، تجدید عهد است
هدف از زیارت تجدید و کامل کردن عهد است . ما خیلی وقت ها عهدشکنی می کنیم. عهد شکنی گناه است . امیرالمومنین (ع) فرمود : اگر آخر شب محاسبه کردید و متوجه شدید که در طول روز مرتکب گناه شده اید استغفار کنید و عهدتان را با امیرالمؤمنین(ع) نو کنید.( ... ِ وَ إِنْ‏ ذَكَرَ مَعْصِيَةً أَوْ تَقْصِيراً اسْتَغْفَرَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ عَزَمَ عَلَى تَرْكِ مُعَاوَدَتِهِ وَ مَحَا ذَلِكَ عَنْ نَفْسِهِ بِتَجْدِيدِ الصَّلَاةِ عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ وَ عَرَضَ بَيْعَةَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى نَفْسِهِ وَ قَبُولَهُ لَهَا وَ إِعَادَةَ لَعْنَةِ شَانِئِيهِ وَ أَعْدَائِهِ وَ دَافِعِيه‏...) (سفینه البحار ج 2 ، ص :174 ، حرف ح بعده السین (. ، گناه خروج از عهد ولایت است و لازم است دوباره بیعت و تجدید عهد کنیم . عهد این بود که دنبال امیرالمومنین (ع) حرکت کنیم.
تجدید این عهد به معنی تجدید عهد تبری از دشمنان امیرالمؤمنین(ع) است . گناه انسان را از تبری از دشمنان اهل بیت خارج می کند ، چون گناه از امیرالمؤمنین(ع) نیست بلکه از ناحیه دشمنان آن حضرت است و انسان را زیر چتر دشمنان امیرالمؤمنین(ع) می برد.
بر این اساس وقتی می آییم محضر امام رضا(ع) عهدمان را تکرار، کامل و نو می کنیم . همانطور که هر روز صبح در دعای عهد عهدمان را نو می کنیم.
بنابراین زیارت تجدید عهد با امام است، حتی با کمترین تخطی از ولایت امام باید دوباره عهدمان را نو کنیم.
متن ومحتوا
2 - مقصد اصلی خدا است
زیارت حرکت به سمت خدای متعال از مسیر ولایت ائمه(ع) است . «من أراد الله بدأ بکم» ، برای تقرب به خدا و رسیدن به مقامات توحیدی باید از مسیر ائمه(ع) که صراط مستقیم ، صراط معرفت ، بندگی و محبت خدا هستند حرکت کرد . زیارت برخلاف آنچه که دشمنان اهل بیت(ع) می گویند نه تنها شرک نیست بلکه تقرب به خدای متعال و عین توحید است. راه رسیدن به توحید زیارت امام(ع) است. در آداب زیارت علی بن موسی الرضا ثامن الحجج ارواحنا فداه آمده است : هنگام خروج از خانه بگویید: «بسم الله و بالله و إلی الله و إلی ابن رسول الله، حسبی الله توکلت علی الله، أللهم إلیک توجهت و إلیک قصدت و ما عندک أردت»( كامل الزيارات، النص، ص: 309
)
در این فراز 8 جمله است، می فرماید آغاز سفر بگویید: «بسم الله و بالله» چون می خواهید وارد وادی ولایت معصوم شوید که خیلی با عظمت است . جز با استمداد از خدای متعال نمی توان وارد این حریم شد . در این مسیر نمی شود به حول ، قوه ، تواناییهای ذهن و روح و ریاضت خود تکیه کرد . باید با اتکا به حضرت حق و با استعانت از خدای متعال قدم در وادی زیارت و توحید گذاشت: «بسم الله و بالله».
حال مقصد چیست که با بسم الله شروع می کنید؟ کجا می خواهید بروید؟ «بسم الله و بالله و الی الله» سفر، سفر الی الله است یعنی مسافر خدا هستید، مهاجر الی الله هستید. با توجه به این نکته که از طریق امام رضا(ع) باید به سوی خدا رفت . «و الی ابن رسول الله» حرکت می کنم به سوی فرزند رسول خدا(ص) که در واقع حرکت به سوی خداست.
آغاز راه : «بسم الله و بالله»، مقصد : «إلی الله و إلی ابن رسول الله» است. نفرمود «إلی ابن رسول الله و إلی الله» چون قصد اول از زیارت، خدا است ولی این مقصد از مسیر تقرب و زیارت امام و از وادی ولایت امام(ع) عبور می کند. بدون امام نمی توان به خدا رسید . امام(ع) اصل همه عبادات و طریق توحید است، امام صراط مستقیم، باب الله، سبیل الله و وجه الله است.
مقصد اصلی در زیارت خداست ، لذا حرکت در این وادی را با استعانت از خدای متعال شروع و در ابتدای سفر می گوییم: «بسم الله و بالله» . برای سفر «الی الله» باید از مسیر «الی ابن رسول الله» حرکت کرد، باید رو به امام رضا(ع)، امیرالمومنین(ع) و وجود مقدس رسول الله(ص) آورد.
سرمایه ی سفر در وادی ولایت و توحید «حسبی الله، توکلت علی الله» است . در این سفر سرمایه ای جز خدا و توکل بر خدا نداریم . دست خالی هستیم و خدای متعال ما را کفایت می کند.
«أللهم إلیک توجهت و إلیک قصدت و ما عندک أردت»، خدایا من به تو توجه کردم و این که رو به امام رضا(ع) می آورم در واقع می خواهم به آن خزائنی که در نزد توست برسم و مقصد واقعی من آنجاست، اما این مقصد با ولایت امام(ع) حاصل می شود.
زائر امام (ع) باید «راحل الی الله» باشد ، به سوی خدا کوچ کند. «راحل» به معنای مسافر نیست، مسافر وقتی به سفر می رود مقصدش این است که به وطنش بازگردد، وطنش پشت سرش است ولی کوچ نشین وطن ندارد و وطنش همیشه پیش رو است. راحل کسی است که همه ی تعلقات را کنار گذاشته و وطنی ندارد. وطنش فقط محضر خداست و دائم به آن سمت می رود، چنین کسی زود به مقصد (خداوند متعال) می رسد. به تعبیر امام سجاد(ع) در دعای ابوحمزه «أن الراحل إلیک قریب المسافة» کسی که به سوی خدا کوچ می کند مسافتش نزدیک است. علت نرسیدن ما این است که با همه وجود نمی رویم ، تعلقاتمان پشت سرمان است . سلام می کنیم و بر می گردیم . همان طور که نماز ما هم معراج نیست و ما را به مقصد نمی رساند چون نماز ما کوچ کردن به سوی خدا نیست، می رویم نماز می خوانیم دوباره بر می گردیم به دنیایمان؛ اگر کسی اهل صلات شد با هر نماز از دنیا جدا می شود.
خلاصه آن که زیارت و تجدید عهد ولایت در واقع تجدید عهد توحید است. هیچ دوئیتی در کار نیست: «من أراد الله بدأ بکم» از باب امام به خدا می رسیم . امام باب الله و سبیل الله است. سفر زیارتی از آغاز تا پایان ، توحید و سیر در مقامات توحید است. شرک پنداشتن زیارت ناشی از کج فهمی است . رفتن به سوی خدا از «باب امام»مثل رفتن به سوی خدا از «باب نماز» است. بلکه ارزش امام بیشتر از ارزش نمازی است که ما می خوانیم .
3 - اذن دخول، راه رسیدن به باطن حرم
حرم بیت النور و از خانه های نبوت است . نمی توان بی اجازه وارد این سرای نور و معنویت شد . به همین خاطر هنگام ورود اذن دخول می خوانیم . باید اجازه ورود بدهند.
یک اجازه عام به همه داده اند، حتی به دشمنان. هنگام ساخت حرم ، مرحوم شیخ بهایی به معمار حرم گفته بود برای ساخت درگاه آخر صبر کن تا من بیایم. معمار دو سه شب پی در پی امام رضا(ع) را در خواب دید که به او می فرمود : کارت را ادامه بده؛ او هم ساخت. شیخ بهایی که آمد گفت: چرا این کار را کردی؟ گفت: امام رضا(ع) در خواب فرمودند و چون خواب سه بار تکرار شد من هم ساختم. شیخ بهایی فرمودند من می خواستم طلسمی در اینجا ایجاد کنم که اهل گناهان شدیده نتوانند از این جا جلوتر بیایند، ولی امام رضا(ع) اجازه ندادند.
حرم دریا است همه ، حتی کنهکاران باید در این دریا شستشو شوند . ایامی که اطراف حرم امام رضا خراب نشده بود یکی از اساتید جنب حرم خانه ‌می گرفت و می گفت آدم کثیف باید کنار آب باشد تا دستش به آب برسد و خود را زود شستشو دهد. بنابراین به همه اجازه ورود داده اند، ولی مقاماتی است که بدون اذن دخول نمی توان وارد شد.
حرم امام مانند قرآن است ، ظاهر و باطن دارد، باطنش هم بطنی دارد. در ظاهر همه می آیند و بهره می برند، ولی برای ورود به باطن بدهند باید اذن دخول طلبید :
خدایا بر در خانه ای از خانه های پیغمبر تو ایستاده ام و تو مردم را از ورود بدون اجازه به این خانه ها منع کردی .....و می دانم که پیامبران و خلفای تو زنده اند .......
من معتقدم امام زنده است، می بیند و می شنود. اگر کسی به زنده بودن امام اعتقاد ندارد، دلیلی ندارد محضر امام برود. امامی که نعوذ بالله از دنیا رفته، نمی شنود و نمی بیند، نمی توان زیارت کرد. کج فهم ها این نکات را درک نمی کنند. امام جماعت مسجد النبی(ص) گفته بود ، سی سال امام جماعت مسجدالنبی بودم یک سلام به پیغمبر نکردم چون مرده و از دنیا رفته است. این در حالی است که همین آدم در هر نمازی که می خواند می گوید: «السلام علیک أیها النبی و رحمة الله و برکاته». به این شخص گفت: تو مرده ای نه پیغمبر. کسی که امام را زنده نمی داند مرده است اگر زنده بود می فهمید که حیات ما به حیات امام است.
پس اذن دخول را با دقت بخوانیم، از امام اجازه بگیریم و به امام امیدوار باشیم تا درهای باطن حرم به رویمان باز شود. چرا که حرم، محل رفت و آمد انبیا و ملائکه است اگر کسی را به حرم راه دادند باید بوی ملائکه و بهشت را استشمام کند. باطن حرم امام رضا(ع) بهشت است. اگر کسی زحمت کشیده و وظایفش را انجام داده که خیلی خوب است در غیر این صورت یک اذن و اجازه ورود بگیرد و با توکل به امام وارد شود.
در اذن دخول حرم امام حسین(ع) فرازهایی است که در اذن دخول های عمومی نیست، در حائر حرم امام حسین(ع) اینطور می گوییم: «...عبدک و ابن عبدک و ابن أمتک...» (المزار الكبير (لابن المشهدي)، ص: 429( این کسی که در خانه شما ایستاده، بنده و بنده زاده شماست. امام رضا (ع) این «بندگی» را چنین معنا کردند: «به همه بگویید که نه من و نه اجدادم نگفته ایم مردم بنده ما هستند و باید ما را عبادت کنند، بلکه مردم در اطاعت عبد ما هستند و هر چه می گوییم باید گوش دهند.» ((4) الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏1، ص: 187( مراد امام این است که مردم اگر می خواهند به خدا برسند باید تسلیم ما باشند تا به مقصد برسند. به همین دلیل به ما آموخته اند که هنگام زیارت ، در اذن دخول همه تعلقات را دوربریزیم و به امام عرض کنیم : عبد شما هستم، بنده و بنده زاده شما هستم، هر چه بگویید من گوش می دهم.
نکته : هنگام تشرف به حرم امام(ع) باید حواس زائر در مسیر کاملا جمع باشد، به اطراف نگاه نکند. به زرق و برق مغاره ها و بازار توجه نکند . زیارت، سفر الی الله و زائر مهاجر الی الله است و توجه و دل دادن به زرق و برق دنیا مسافرت الی الدنیا است و این دو با هم نمی سازند. به همین دلیل از جمله آداب زیارت این است که توجه زائر به خودش باشد، زبانش مشغول به اذکار توحیدی باشد، «سبحان الله، الحمد لله و لا إله إلا الله» و از این طریق با آمادگی وارد حرم امام شود.
4 – زیارت نامه خواندن
یکی از آداب زیارت ، زیارت نامه خواندن است . زائر با خواندن زیارت نامه – مثل زیارت جامعه ، امین الله و بقیه زیارت نامه ها - به امام سلام کرده و عهد خود را با امام تجدید می کند . زائر با خواندن این زیارت نامه ها به هر شأنی از شئون امام که سلام کند، بابی از همان شأن به سوی او گشوده می شود.
در زیارت جامعه به امام عرض می شود : « السَّلَامُ‏ عَلَى‏ مَحَالِ‏ مَعْرِفَةِ اللَّهِ‏ وَ مَسَاكِنِ بَرَكَةِ اللَّه‏.... السَّلَامُ عَلَى ....التَّامِّينَ‏ فِي‏ مَحَبَّةِ اللَّهِ‏ وَ الْمُخْلِصِينَ فِي تَوْحِيدِ اللَّه‏ » در این فرازها با توجه به مقامات مختلف امام، به امام عرض می شود شما محل استقرار معرفت خدا و برکات الهی هستید، در مقام محبت به مقام تمام رسیدید، در توحید به مقام اخلاص رسیدید . هر مقامی از مقامات امام ، هر صفتی از صفات امام و هر کمالی از کمالات امام راهی به سوی خدا و بابی به سوی توحید است. سلام به هر مقامی از مقامات امام دری به سوی توحید به روی زائر باز می کند. اگر زائر باتوجه و درست به آن مقام سلام کند از همان مقام جواب می شنود..سلام به یک صفت امام غیر از سلام به صفت دیگرش اوست و هر کدام جواب خاص خود را دارد . اگر زائر به امام با عنوان کرم او سلام کردد درهای کرم امام به رویش باز می شود، اگر به عنوان علمش سلام کردد درهای علم امام به رویش باز می شود. سلام در واقع عرض تواضع و ادب و خضوع است و سلام به هر شأنی از شئون امام جواب از همان شأن را در پی دارد و از همان شأن راهی به سوی خدا باز می شود. با سلام بعدی راه دوم گشوده می شود، با سلام بعدی راه سوم و... پس زائر با زیارتنامه خواندن - که در واقع تجدید عهد با امام(ع) است – به مقامات امام اقرار می کند و از این راه به سوی خدا می رود . از هر اسم و صفتی از اسماء و صفات امام یک راهی به سوی خدا باز می شود وزوار از راه ها به سوی خدا می روند .
طبق روایات قبل از خواندن بسیاری از زیارتنامه ها باید تکبیر گفت. خواندن زیارتنامه با رعایت این آداب راه ها را به سوی خدا گشوده می گشاید . امام هادی(ع) هنگام تعلیم زیارت جامعه کبیره فرمودند: اول شهادتین بگویید . - چون بدون اعتقاد به توحید و نبوت نبی اکرم(ص) ، زیارت امام(ع) معنایی ندارد. - بعد صد تکبیر بگویید. بعضی از بزرگان فرموده اند: گفتن تکبیر قبل از شروع زیارت برای این است که مبتلا به غلو در حق امام نشوید و عظمت الهی در دلتان جلوه کند. بعضی دیگر فرموده اند: این تکبیرات برای این است که اگر انسان عظمت و کبریای الهی را درک نکند عظمت امام را درک نمی کند.
نظر دوم مناسب تر است ، چون زیارت جامعه کبیره غلو نیست . همه مقاماتی که در این زیارت برای امام ذکر می شود ذیل توحید است و تکبیرات برای این است که زائر به عظمت و کبریای الهی توجه پیدا کند و ذیل عظمت و کبریای خدای متعال مقامات ائمه(ع) را بفهمدو درک کند . اگر عظمت وکبریای الهی بر دل انسان ننشیند مقام امام را درک نمی کند، چون همه مقامات امام ذیل خدا تعریف می شود: ائمه(ع) «خلیفة الله»، «باب الله»، «وجه الله»، «عباد الله» و صراط خدا هستند. این عبارات غلو نیست ولی اگر انسان عظمت خدا را نفهمیده باشد ، مقام «التامین فی محبة الله» و یا «المخلصین فی توحید الله» را درک نمی کند . وقتی انسان عظمت خدا را درک کند ، می فهمد کسی که در مقام محبت به مقام تمام رسیده ، یا در مقام توحید به مقام اخلاص رسیده است چه مقام بزرگی دارد.
بنابراین اصلا کسی فکر نکند که در این زیارات غلو است . این زیارات را باید خواند، هر کلمه اش یک مقامی از مقامات ائمه(ع) است که ما باید به آن مقام توجه کنیم بعد در ادامه زیارت هم تبری از دشمنانشان و... آمده است.
5 - بهشتی شویم
حرم امام(ع) بهشت است ، کسی که وارد حرم می شود باید بویی از بهشت بدهد. مثل ماه رمضان که فرمودند در ماه رمضان درهای بهشت به رویتان باز است و درهای جهنم را بسته اند. کسی که به حرم مشرف می شود باید مواظب باشد که اخلاق و رفتارش، اخلاق و رفتار بهشتی باشد. در مورد امام رضا(ع) که معدن رضا ، صبر ، اخلاق کریمه ، رأفت و محبت است وقتی به حرم ایشان مشرف می شویم باید نوری از صفات امام رضا(ع) بر دل ما بتابد تا بتوانیم زائر آن حضرت شویم . این علامت قبولی زیارت است. گاه دیده می شود که زائران در صحن امام رضا(ع) سر یک مساله مهم یا غیر مهم، نسبت به دوست ، همسر یا فرزند عصبانی می شوند و صدایشان را بلند می کنند . انسان حق ندارد صدایش را بر سر یک مؤمن بلند کند ، حتی اگر فرزند و یا همسر او باشد. مخصوصا در حرم .
سال ها پیش عازم سفر حج بودم .قبل از سفر حج استادم به من توصیه فرمودند که ، مولظب باش در مسجد النبی(ص) مطلقا نباید عصبانی شوی، نه اینکه اعمال عصبانیت نکن ، اصلا عصبانی نشو. بعد از تشرف دیدم واقعا چه غوغایی است . کنار حرم پیامبر(ص) که خدای متعال می فرماید: «لا ترفعوا أصواتکم فوق صوت النبی» داد و فریاد می زنند ، فشار می آورند و...
بنابراین باید مراقب باشیم وارد حرم که می شویم خروجی مان این باشدکه بهشتی شده باشیم و کسی که وارد بهشت می شود باید بوی بهشت بدهد . زائر شد باید بوی بهشت بدهد، باید بوی امام رضا(ع) بدهد، باید نوری از صفات امام رضا(ع) بر دلش بتابد . همه ما پس از زیارت این حس را داریم که سبک می شویم گویا کسی آب خنکی می ریزد و ما را شستشو می دهد. علاقه مان به دنیا کم می شود، صفات بدمان می رود، محبتمان به دنیا کم می شود، محبتمان به آخرت زیاد می شود، محبتمان به امام(ع) زیاد می شود، به طوری که انسان احساس می کند دارد بهشتی می شود ولی باید سعی کنیم بیشتر شود.
6- دعا پس از زیارت
در حرم از کرم امام رضا(ع) زیاد بخواهید، بخیل نباشید. بدترین بخیل ها کسی است که نمی تواند ببیند دیگری از مال خودش به او هم می دهد. امام رضا(ع) بی نهایت دارد و می خواهد به ما بدهد . بخواهید تا بدهد؛ از امام رضا(ع) که چیزی کم نمی شود، اصلا این درب حرم را باز گذاشته اند که ما بیاییم و بخواهیم و ایشان بدهند. نیمه شب، سحر و صبح حرم باز است که هر زمان خواستید بیایید، امام رضا(ع) هیچ محدودیتی ندارد. فرمان امام باذن الله فرمان خداوند است . کائنات پشت امام ( و در اختیار امام )است . با این اوصاف، کم خواستن از امام بی سلیقگی است. می گویند بنده خدایی عرض کرد خدایا این کوهها را برای من طلا کن و هر کس هم که بی سلیقه است و از تو چیز کم می خواهد کورش کن . خدا هم کوهها را برای او طلا و او را کور کرد. گنج های خدا کوه طلا و امثال اینها نیست . در محضر امام رضا(ع) از امام رضا(ع) بخواهیم آدم شویم، محبت و معرفتمان زیاد شود، اخلاقمان درست شود و...
در زیارت امین الله یک سلام کوتاه به امام رضا(ع) می دهیم و بعد 13-14 خواسته بیان می کنیم، یعنی خدایا حالا که من زائر امام شدم در محیط ولایت امام این اتفاقها بیفتد، نفسم اهل اطمینان به قضاء تو شود، اهل مقام رضا و اطمینان شود، ولع و حرص به ذکر و یاد تو پیدا کند، محب اولیاء تو بشود، نزد آسمانی ها و زمینی ها محبوب شود، ذاکر و شاکر نعمت های تو باشد، صابر بر بلا و مشتاق لقاء تو باشد، برای آخرتش توشه تقوا بر دارد، سنت ها و اخلاق دوستان و اولیاء تو را واجد شود، از اخلاق دشمنان تو فاصله بگیرد، دل مشغول به حمد و ثنای تو باشد.
معنای دعاهایی که ذیل زیارت امین الله آمده این است که انسان با زیارت امام آمادگی پیدا می کند که خدای متعال نفسش را تغییر دهد. زیارت امام انسان را مهیا می کند که خدای متعال او را تغییر دهد ، از جهنم به بهشت ببرد ، برای همیشه او را از دست شیطان و نفس نجات داده و وارد محیط رحمت خودش کند.
انسان وقتی وارد حرم می شود باید حقیقتا تائب شده ، از گذشته خود برگردد و آن چه که احتیاج دارد از امام بخواهد . از این جهت گفته اند زیارت را که خواندید حتما دعا بخوانید.
از جمله دعاهایی که توصیه شده بعد از زیارن امام خوانده شود ، دعای عالیه المضامین است. در این دعا خواسته های خیلی بلند و با عظمتی وارد شده است . در این دعا امام را واسطه قرار می دهیم و از خدا می خواهیم که به احترام امام خواسته های ما را اجابت کند . بعد از امام (ع) می خواهیم که شفاعت کند تا خدای متعال خواسته های ما را عنایت کند .
اولین خواسته ی زائر از خدا در این دعا این است: «اول حاجتی إلیک أن تغفر لی ما سلف من ذنوبی علی کثرتها» خدایا اولین حاجت من این است که ‌همه گذشته مرا پاک کنی، غفلت ها، گناهان، شرک ها و العیاذ بالله بی توجهی به تو و ... همه را پاک کنی؛ «و أن تعصمنی فیما بقی من عمری» و در باقیمانده ی عمرم نگهدارم باش که گناه نکنم. اگر این دعاها را با توجه بخوانیم دست پر از حرم بیرون می رویم. باید همه حاجات کوچک و بزرگ را از خدای متعال بخواهیم . فکر نکنیم یک لقمه نان را نباید از خدا خواست ، مگر نان را غیر خدا هم می دهد؟ هم مقام توحید و هم لقمه نان حضرت ابراهیم را خدا می دهد. همه چیز از خداست، باید همه را به شفاعت ائمه(ع) از خدا طلب کرد . در دعای عالیة المضامین هم حاجات دنیایی مطرح شده و هم حاجات اخروی ، هیچ حاجتی به ذهن نمی آید جز اینکه بهترش در این دعا وارد شده است. زائر باید این دعاها را یاد بگیرد و بعد از زیارت بر این دعاها مداومت نماید.
البته باید توجه داشت که حاجات کوچک مانع حاجت های بزرگ نشود. درهای حرم امام رضا(ع) به سوی آسمان باز است، رو به عرش خداست. فرمود اگر کسی امام رضا(ع) را زیارت کند: «کمن زار الله فی عرشه»(الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏4، ص: 585) گویا خدا را در عرش زیارت کرده است. (چنین جایی شایسته است که زائر در دعا بکوشد و الحاح کند و تمام نیازهای خود را به درگاه الهی عرضه کند )
7 - حفظ حالات معنوی پس از زیارت از گزند شیطان
نکته آخر این که با ورود به حرم امام معطر به عطر امام می شویم، مواظب باشیم پس از زیارت و بیرون رفتن از حرم این بوی عطر از ما جدا نشود.طبق پاره ای از روایات ، خدا به یک دسته از زائرین سیدالشهداء(ع) و امام رضا(ع) می فرماید: مثل روزی که از مادر متولد شدید پاک شدید، مواظب خودتان باشید که از این به بعد پاک بمانید. این مقام بسیار بالایی است که آدم مثل روز تولدش پاک شود. عده ای از این هم بالاترند ، به آنها گفته می شود هم پاک شدید هم‌ آینده تان تضمین است. این گروه به گونه ای وارد محیط ولایت امام شدند که دیگر دست شیطان به آنها نمی رسد . آنها در واقع بیمه امام شدند و آینده عمرشان هم تأمین شده است. زائر باید این طور باشد که وقتی به حرم امام می آید گذشته و آینده اش را تأمین کند. برای رسیدن به این منظور باید وقتی وارد حرم امام می شویم دیگر از حرم بیرون نرویم. اگر از حرم امام بیرون رفتیم شیطان بیرون حرم ایستاده و یقه ی ما را می گیرد. «ولایة علی بن ابی طالب حصنی» اگر از حصن ولایت خارج شدیم شیطان یقه مان را می گیرد در حالی که ما حریف شیطان نیستیم . در دعای صباح امیرالمؤمنین(ع) آمده است که خدایا اگر تو مرا تنها بگذاری نفس و شیطان در این معرکه مرا زمین می زنند. شک نکنید که بیرون حرم امام ، نفس وشیطان دو حریف ما هستند. ما نباید از حرم امام بیرون برویم. نه به این معنا که به خانه برنگردیم ، به این معنا که وقتی به خانه بر می گردیم دلمان برنگردد، از این جهت است که هنگام خداحافظی در دعای وداع اینطور می گوییم: «من میروم ولی خسته نیستم، پشیمان هم نیستم»
در مورد نماز هم همینطور است، برخی هنگام نماز تا آخر اصلا وارد نماز نمی شوند، تکبیره الاحرام می گویند ولی ‌نمازنمی خوانند. بعضی وارد نماز می شوند ولی با سلام دادن از نماز بیرون می آیند. ولی عده ای وقتی وارد نماز می شوند دیگر از نماز بیرون نمی آیند، «فی صلاتهم دائمون» هستند، در بازار هم در حال نماز ، توجه به خدا و ذکر هستند . زائر باید مراقب باشد که وقتی وارد حرم امام شد دیگر از حرم بیرون نرود. وقتی مهاجر شدد، کوچ کرد و آمد محضر امام ، بازگشت به وطن غلط است . انسان که از بهشت به دنیا بر نمی گردد.
بزرگی راجع به یکی از خوبان و اولیا که از دنیا رفته چنین فرموده است : ایشان را در عالم رؤیا دیدم و گفتم حاضری به دنیا برگردی؟ او بدون این که صحبت کند این مطلب را به من القا کرد که اگر تو حاضری به عالم رحم برگردی من هم حاضرم به دنیا برگردم . حرم امام واقعا بهشت است ، کسی که وارد می شود قلبا نباید به دنیا برگردد باید الی الابد در حرم بماند.
زائر با چنین زیارتی همیشه تحت حصن امام رضا(ع) قرار می گیرد و شیطان از او نا امید می شود. مانند طفلی که تا دستش در دست پدر است، کسی نمی تواند جیبش را بزند ولی همین که دستش از دست پدرش جدا شد جیب برها طمع می کنند که جیبش را بزنند. زائر هم تا دستش در دست امام و دلش نزد امام است ، شیطان جرأت ورود به این حریم را ندارند ولی همین که دستش را جدا کرد و از امام دور شد، شیطان در او طمع می کند. سرمایه زائر را هم می شناسد، هر چه به دست آورده همان در حرم از او می گیرد.
تجربه شده که انسان در بازگشت از حرم وقتی به درب حرم می رسد شیطان تحریک می کند که عصبانی شود، یا جمله نابجایی بگوید یا غیبتی کند، یا کسی را اذیت کند و یا نگاه شبهه ناک کندو همه آنچه را که به دست آورده از دست بدهد. بنابراین خارج شدن از حرم امام خطرناک است. زائر وقتی وارد حرم شد باید پیش امام بماند.
هر جا هست، بازار، مدرسه، کارخانه، اداره، خانه ، آشپزخانه، و... باید دلش پیش امام باشد . إن شاء الله خداوند همه ما را زائر حقیقی امام رضا(ع) قرار دهد. مشغول هر کاری که هستیم دلمان پیش امام رضا(ع) باشد

گریز و روضه
السلام علیک یا اباعبدالله وعلی الارواح التی حلت بفنائک ...
مرغ دلم پرمی زند اندرهوایت یاحسین
دارددل بشکسته ام شوق لیاقت یاحسین
طی شد بهارعمرمن درآرزوی کوی تو
خواهم زحق گیرم مکان درکربلایت یاحسین
عصر روز یازدهم محرم روزی که اسرای خاندان رسالت را ازکربلا به سمت کوفه حرکت دادند به قتلگاه که رسیدند همه ناله کنان، شیون زنان ، ندبه کنان ، شروع به عزاداری کردند امام زین العابدین روی بدن بی سر پدر پراز زخم وخون ، عریان ، زیرسم ستوران ، بدون انگشت وانگشتر چه بدنی؟ الان است که جان دهد زینب کبری (سلام الله علیها) به کمک امام زمان خود آمد عرضه داشت عزیز برادر اینقدر بی تابی مکن از جدم شنیدم که این محل رفت و آمد شیعیان ما می شود....
الا لعنه الله عای القوم الظالمین