عنوان درس: امیرالمؤمنین علی«سلام‌الله‌علیه»
تاريخ درس: ۱۳۹۵/۴/۶
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله ربّ العالمین والصلاة والسّلام علی خیر خلقه أشرف بریته ابوالقاسم محمّد صلی الله علیه و علی آله الطیّبین الطاهرین و عَلی جمیع الانبیاء وَالمُرسَلین سیّما بقیة الله فی الأرضین و لَعنة الله عَلی اعدائهم أجمعین.
شهادت مولی‌الموحدين مولا أميرالمؤمنين علی«سلام‌الله‌عليه» را به همه شما تسليت می‌گويم و از طرف همۀ شما اين مصيبت بزرگ را به ساحت مقدس حضرت ولی‌عصر«ارواحنافداه» تسليت می‌گويم و از طرف همۀ شما از حضرت زهرا«سلام‌الله‌عليها» می‌خواهم نظر لطفی به جلسه عنايت کنند و صاحب عزای جلسۀ ما شوند و با لطف حضرت زهرا«سلام‌الله‌عليها» از جلسه بيرون رويم.
اظهار ارادت کنيد خدمت مولی‌الموحدين اميرالمؤمنين علی«سلام‌الله‌عليه» با سه صلوات.
دربارۀ مولا أميرالمؤمنين علی«سلام‌الله‌عليه» خيلی بحث شده است. الحمدلله شيعه بحث‌های ارزنده‌ای و سنّی بحث‌های ارزنده‌ای و غيرمسلمان‌ها بحث‌های ارزنده‌ای دربارۀ اميرالمؤمنين علی«سلام‌الله‌عليه» کرده‌اند و الحمدلله چه شيعه و چه سنی و چه غيرمسلمان‌ها مثل يهودي‌ها و نصراني‌ها و بی‌دين‌ها، اقرار دارند که حق اميرالمؤمنين علی«سلام‌الله‌عليه» ادا نشده است. اگر بخواهيم بگوييم چه وقت حق اميرالمؤمنين ادا می‌شود و چه کسی می‌تواند ادا کند، قرآن جواب می‌دهد. آيه‌ای در قرآن هست که سنّی و شيعه گفته‌اند نازل شده دربارۀ اميرالمؤمنين علی«سلام‌الله‌عليه» و افتخار بزرگی برای شيعه است. آيه اينست که:
«وَ لَوْ أَنَّ ما فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ كَلِماتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزيزٌ حَكيمٌ»[1]
خدا گفته است کلمات الله، فضائل علی«سلام‌الله‌عليه» است و اين آيه می‌فرمايد اگر تمام جن و انس و ملائکه نويسنده شوند و اگر تمام درختان قلم شوند و اگر همۀ درياها مرکب شود و درياها تمام شود و دوباره و سه باره پر شود تا مرتبۀ هفتم. آنگاه درياها خالی می‌شود، فضائل علی«سلام‌الله‌عليه» تمام‌شدنی نيست.[2]
اما قدر اين علی را احدی ندانست به جز پيغمبر اکرم«صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» و ائمّۀ طاهرين«سلام‌الله‌عليهم» و به جز حضرت زهرا«سلام‌الله‌عليها». ما شيعيان حتی در زمان پيغمبر، قدر اميرالمؤمنين علی«سلام‌الله‌عليه» را ندانستيم و چه رسد به اين زمان که قدر اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» خيلی مجهول است. بيش از هزاران جلد کتاب از شيعه و از سنی و غيرمسلمان‌ها دربارۀ علی«سلام‌الله‌عليه» داريم، اما فقط در کتابخانه‌ها هست. در کتابخانه‌های امريکا و لندن و در کتابخانه‌های سنّي‌ها مثل کتابخانه‌های مکه و مدينه هست. در کتابخانه‌های شيعه هم هست، اما به قول عوام خاک می‌خورد. حال اگر مواظب کتابخانه باشند و گردگيری کنند، اما به‌هرحال بی‌خواننده مانده است. لذا هيچکدام از ما قدر اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» را نمی‌دانيم. ما بايد خيلی به علی«سلام‌الله‌عليه» بنازيم و خيلی بايد دربارۀ علی«سلام‌الله‌عليه» افتخار کنيم و ما بايد خود را تابع اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» کنیم تا دم مرگ بيايد و ما را نزد خود ببرد و در عالم برزخ و هم در روز قيامت ما را لب حوض کوثر ببرد و آنجا آب کوثر به ما بدهد و ما را نزد خودش در بهشت ببرد؛ اما اين کار را نمی‌کنيم و قدر اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» را نمی‌دانيم.
الحمدلله تا سرحدّ عشق علی«سلام‌الله‌عليه» را دوست داريم و احساساتمان خوب است، گرچه بعضی اوقات می‌بينم در اسم‌گذاری احساسات ما غربی می‌شود و اسم بچه‌مان را که بايد علی بگذاريم، اما يک اسم مزخرف و ناشناسی می‌گذاريم. يا بايد اسم بچه را فاطمه بگذاريم با اين همه نورانيت، اما احساساتمان غربی می‌شود. احساسات امام حسين«سلام‌الله‌عليه» راجع به اسم‌گذاری خوب است که سه پسر داشت و هر سه علی بودند. می‌فرمودند اگر خدا صد بچه هم به من دهد، اسم او علی است.[3] همۀ اسماء بچه‌های دختر امام حسين«سلام‌الله‌عليه» فاطمه است. اگر شما از رقيه خبر داريد، اين لقب است و الاّ اسم او فاطمه است. ما تا اين اندازه کوتاه می‌آييم، اما به‌هرحال اين شيعه‌گری است که تا سرحدّ عشق علی«سلام‌الله‌عليه» را دوست بداريم در مقابل سنّیِ تکفيری و در مقابل سنّی متعصب القاعده که دشمن اميرالمومنين«سلام‌الله‌عليه» و دشمن شيعه است. اين خوب است و خيلی بايد شکر کنيم که عاشق علی«سلام‌الله‌عليه» هستيم. الحمدلله شعارمان هم خوب است. در اذانمان اسم علی در کنار اسم رسول گرامی است و در شعارهايمان همينطور که برای پيغمبر اکرم«صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» و برای اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» شعار می‌دهيم و نظير اينها الحمدلله خوب است. اما شيعۀ آبکی هستيم. يعنی عقيده خوب و شعار خوب، اما عمل ناخوب است. قرآن کریم کار می‌فرمايد:
«وَ مَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغالِبُونَ»[4]
و فرموده است:
«أَلا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»[5]
آنکه در عمل، متابعت از خدا و پيغمبر و ائمّه طاهرين داشته باشد، حزب الله در قرآن است و حزب‌الله در قرآن، رستگار و بهشتی است. الان بايد شکر کنيد که سنّی يا داعشی نيستيد و اينها لطف اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» است و همچنين بايد خيلی دعا به پدر و مادرمان بکنيم.
شعارهايمان خوب است و اگر کسی در اذانش اسم علی را نياورد، همۀ شما او را هو می‌کنيد. می‌گوييد مگر می‌شود در اذان و اقامه نگوييم «أشهد انّ علياً ولی الله». هرکه اين را نگويد از ما نيست و شيعه نيست. همۀ اينها خيلی خوب است و اميرالمؤمنين هم به شما افتخار می‌کند. همينطور که شما به اميرالمؤمنين افتخار می‌کنيد، اميرالمؤمنين هم به همين شعار و عقيدۀ شما افتخار می‌کند. اما آنچه اميرالمؤمنين می‌خواهد اينست که دم مرگ اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» بيايد و صورت شما به صورت اميرالمؤمنين و شما صورت اميرالمؤمنين را به ولايت مطلقه می‌بينيد با يک دنيا نور و بشاشيت و رحمت مطلقه خدا و با تلطف و مهربانی، مثل گلی که بو کنيد، عزرائيل به اذن اميرالمومنين«سلام‌الله‌عليه» جان شما را می‌گيرد و اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» شما را در عالم برزخ زير پرچم ولايت می‌برد. آنگاه چه خوش است با علی و کنار علی‌بودن در تمام عالم برزخ و بعد هم روز قيامت و آن محشر و آن سختی که قرآن فرموده است:
«الْقارِعَةُ ، مَا الْقارِعَةُ ، وَ ما أَدْراكَ مَا الْقارِعَةُ»[6]
اما شما زير پرچم ولايت، لب حوض کوثر و زير لوای حمد هستيد و در اين بيرق نوشته شده «الحمدلله رب العالمين» و اين از زبان شما نوشته شده است. نوشته شده «أشهد ان لا اله الاّ الله و أشهد انّ محمداً رسول الله و أشهد انّ علياً ولی الله». به دست مولا اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» و با اجازۀ حضرت زهرا«سلام‌الله‌عليها» برای اينکه حوض کوثر حقيقت زهراست:
«إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ»[7]
به شما از حوض کوثر می‌دهند و شما يک انسان کامل می‌شويد. آنگاه سلامتی صددرصد و استکمال صددرصد و زيبايی صددرصد و نه غمی هست و نه غصه و دلهره و اضطراب‌خاطری هست، اما مهمتر از اينها که سابقاً گفتم اينکه حساب و کتاب نيست و سختی «الْقارِعَةُ ، مَا الْقارِعَةُ» نیست.
قرآن روی حساب و کتاب خيلی پافشاری دارد و حساب و کتاب سخت است. بعضی از اين گردنه‌ها و پليس راه‌ها به اندازه‌ای سخت است که خود خدا حسابگر است:
«إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ»[8]
خدا در مرصاد است. قسمی هم خدا خورده که به راستی کمر انسان را می‌شکند. می‌فرمايند اين پليس‌راه دوم است و پليس‌راه اول مربوط به نماز است و پليس‌راه دوم مربوط به حقّ‌النّاس است. خدا به عزّت و جلالش سوگند خورده که اگر از همه چيز بگذرد، امّا از حقّ‌النّاس نخواهد گذشت.[9]
اين خيلی مشکل است؛ اما برای شيعيان حقیقی علی«سلام‌الله‌عليه» اصلاً حساب و کتاب نيست و خوش و خرّم زير لوای حمد هستند تا حسابگرها حساب مردم را بکنند و بالاخره بهشتيان به بهشت و جهنّميان به جهنم و قرآن می‌فرمايد شما به دنبال ولايت و به دنبال اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» به بهشت رويد. اين خيلی عاليست اما معلوم است که سخت است و بايد متقی باشيد و بايد علی«سلام‌الله‌عليه» را به ولايت قبول داشته باشيد. بايد علی را قبول داشته باشيد به اينکه همه چيز دست اميرالمؤمنين علی«سلام‌الله‌عليه» است و واسطۀ فيض اين عالم و آن عالم است و بعد هم در عمل متابعت از اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» باشد به اندازه‌ای که بتوانيد.
اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» در نهج‌البلاغه می‌فرمايند:
«وَ اللَّهِ لَوْ أُعْطِيتُ الْأَقَالِيمَ السَّبْعَة بِمَا تَحْتَ أَفْلَاكِهَا عَلَى أَنْ أَعْصِىَ اللَّهَ فِى نَمْلَة أَسْلُبُهَا جُلْبَ شَعِيرَة مَا فَعَلْتُهُ»[10]
می‌فرمايند اگر عالم هستی را به علی دهند، نه تنها ايران و تمول ايران و امريکا و تمول امريکا بلکه دنيا و آنچه در دنياست به من دهند و به من بگويند ظلم کن به يک مورچه و پوست جو را که در دهان مورچه است،بيجا از مورچه بگير، اما من که علی هستم اين کار را نمی‌کنم.
اين علی ماست و لذا نمی‌گوييم مثل علی«سلام‌الله‌عليه» اينقدر دقيق، بلکه می‌گوييم راهی که علی می‌رود ما هم برويم. لاأقل در زندگی ما ظلم به ديگران و غیبت و تهمت و شايعه نباشد. نمی‌شود ما سرتاپا تهمت و غيبت و شايعه و مردم آزاری و مال‌مردم‌خوری داشته باشيم و بعد هم بخواهيم عالم برزخمان و قيامتمان آنچه باشد که گفتم. اين چيز محالی است و نمی‌شود.
اگر قدر اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» را بدانيم آن وقت موفّقیم:
«وَ مَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغالِبُونَ»[11]
اين «هُمُ الْغالِبُونَ» و «هُمُ الْمُفْلِحُونَ» يعنی شيعه. «هُمُ الْمُفْلِحُونَ» يعنی به دست امام زمان به بهشت رود و «هُمُ الْغالِبُونَ» يعنی به دست امام زمان گلستان شدن دنيا.
همۀ اينها در قرآن هست و چيزهايی است که هم سنّی و هم شيعه و هم غيرسنّی و شيعه اقرار دارند.
امشب شب قدر و شب شهادت مولا اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» است، بياييد همين جا که در پای روضه اميرالمؤمنين و پای منبر برای اميرالمؤمنين نشسته‌ايد، يک معاهده با علی کنيد. اينکه يا علی تو می‌دانی و ما الحمدلله تا سرحدّ عشق عاشق تو هستيم. يا علي! الحمدلله ما از شعارهای تو، هم می‌گوييم و هم خوشمان می‌آيد. يا علي! توفيق به ما بده و از خدا بخواه ما پيرو تو باشيم. حالا نه پيروی مثل سلمان و ابی‌ذر و نه آن پيرو شيعيان فوق‌العاده حقيقی، بلکه همين مقدار راهی که شما می‌رويد، ما هم به دنبال شما آن راه را برويم:
«إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ»[12]
کسانی که عقيدۀ آنها عالی و شعارشان تشيع است و عملشان هم شايسته است و اهميت به همۀ واجبات و اهميّت به مستحبات به اندازه‌ای که می‌توانند و اجتناب از گناه که اگر از دستش در رفت و گناهی آمد، فوراً جبران و تدارک و عذرخواهی از خدا و پيغمبر و عذرخواهی از اميرالمومنين کند.
در قرآن آمده است :
«وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلى عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»[13]
هرکاری که می‌خواهی بکن، اما دو چيز را بدان: 1. اينکه در محضر خدا و در محضر پيغمبر و در محضر ائمّۀ طاهرين«سلام‌الله‌عليهم» و در محضر حضرت زهرا«سلام‌الله‌عليها» هستي. 2. در روز قيامت حساب و کتاب داري. يعنی الان که من با شما صحبت می‌کنم، اگر خلوص داشته باشم، در پيش اميرالمؤمنين رنگی دارد و می‌بيند و اگر نداشته باشم رنگ ديگری دارد. شما اگر به راستی گوش دهيد يک رنگ دارد و اگر چُرت بزنيد رنگ ديگری دارد. اگر بفهميد يک رنگ دارد و اگر نفهميد يک رنگ دارد. اگر حرف‌های مرا قبول کنيد، يک رنگ دارد و اگر قبول نکنيد رنگ ديگری دارد.
بياييد امروز موقع افطار و امشب در دعاها و در قرآن به سر گرفتن که خيلی عاليست، همينطور که همه به فکر دنيا هستيد و معمولاً پسر داريد و می‌خواهيد زن دهيد يا دختر داريد و می‌خواهيد شوهر دهيد يا بدهی داريد و می‌خواهيد ادا کنيد يا از نظر سرمايه ورشکسته شده‌ايد، اما در ميان اينها چيز ديگری هم باشد و آن اينکه به اميرالمؤمنين بگوييد يا علي! من تابع تو باشم. اگر حالی هم پيدا کرديد اشک خجالت در مقابل علی بريزيد که چقدر ارزش دارد. اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» نيز نظر لطفی به شما کند و شما «خَيْرُ الْبَرِيَّةِ»[14] يعنی بهترين خلق خدا شويد.
اميدوارم خدا توفيق آنچه گفته شد به همۀ شما عنايت کند.
نسئلک اللّهم و ندعوک باسمک العظیم الأعظم الأعز الأجل الأکرم
بحق مولا اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه»، یا الله
یا الله یا رحمن یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلوبنا علی دینک
[1]. لقمان، 27: «و اگر آن چه درخت در زمين است قلم باشد و دريا را هفت درياى ديگر به يارى آيد، سخنان خدا پايان نپذيرد. قطعاً خداست كه شكستناپذير حكيم است.»
[2]. ر.ک: الاختصاص، ص 94؛ بحار الانوار، ج 24، ص 173.
[3]. ر.ک: الکافي، ج 6، ص 19؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج 4، ص 173.
[4]. المائده، 56:«و هر كس خدا و پيامبر او و كسانى را كه ايمان آوردهاند ولىّ خود بداند [پيروز است، چرا كه] حزب خدا همان پيروزمندانند.»
[5]. المجادله، 22: «اينانند حزب خدا. آرى، حزب خداست كه رستگارانند.»
[6]. القارعه، 1تا3: «كوبنده، چيست كوبنده؟ و تو چه دانى كه كوبنده چيست؟»
[7]. الکوثر، 1: «ما تو را [چشمه] كوثر داديم.»
[8]. الفجر، 14: «زيرا پروردگار تو سخت در كمين است.»
[9]. الكافى، ج 2، ص 443.
[10]. نهج البلاغة، خطبه 224.
[11]. المائده، 56: «و هر كس خدا و پيامبر او و كسانى را كه ايمان آوردهاند ولىّ خود بداند [پيروز است، چرا كه] حزب خدا همان پيروزمندانند.»
[12]. البینه، 7: «در حقيقت كسانى كه گرويده و كارهاى شايسته كردهاند، آنانند كه بهترين آفريدگانند.»
[13]. التوبه، 105: «و بگو: [هر كارى مىخواهيد] بكنيد، كه به زودى خدا و پيامبر او و مؤمنان در كردار شما خواهند نگريست، و به زودى به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانيده مىشويد؛ پس شما را به آنچه انجام مىداديد آگاه خواهد كرد.»
[14]. البینه، 7: «بهترين آفريدگانند.»
