30 سخنرانی با الهام از 30 دعای ماه مبارک رمضان
سخن شانزدهم:خواسته های دنیایی و دنیا پرستی
بدانید كه همانا زندگانی دنیا بازی و سرگرمی و زینت و فخر فروشی بین خودتان و افزون طلبی در اموال و فرزندان است... و زندگانی دنیا جز كالای فریبنده نیست.
زندگانی دنیا
1. ماهیت واقعی زندگی دنیا: «إعْلَمُوا أنَّمَا الْحَیوةُ الدُّنیا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزینَةٌ وَتَفاخُرٌ بَینَكُم وَتَكاثُرٌ فِی الْاَمْوالِ وَالْأَوْلادِ... وَمَا الْحَیوةُ الدُّنْیا إلاّ مَتعُ الْغُرُورِ»؛ 1بدانید كه همانا زندگانی دنیا بازی و سرگرمی و زینت و فخر فروشی بین خودتان و افزون طلبی در اموال و فرزندان است... و زندگانی دنیا جز كالای فریبنده نیست.»
2. «زُینَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَالبَنینَ وَالقَناطیرِ المُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالفِضَّةِ وَالخَیلِ المُسَوَّمَةِ وَالاَنْعامِ وَالحَرْثِ ذلِكَ مَتعُ الحَیوةِ الدُّنیا»؛ 2 «برای مردم، دوستی مشتهیات نفس از زنان و فرزندان و زینتهای طلا و نقره و اسبان نشان خورده و رمه و زراعت زینت داده شده است. آن متاع زندگانی دنیا است.»
3. مار خوش خط و خال: عن امیر المؤمنین علیه السلام أنَّهُ قالَ: «مَثَلُ الدُّنیا كَمَثَلِ الحَیةِ لَینٌ مِسُّها وَالسَّمُّ النَّاقِعُ فی جَوفِها یهوی إِلَیهَا الْغَرُّ الْجاهِلُ وَیحْذَرُها ذُو اللُّبِّ الْعاقِلِ؛ 3ثل این دنیا به مثل ماری می ماند كه پوستی نرم دارد ولی در درونش زهری كشنده است. انسان نادان به آن رو می آورد و خردمند هوشمند از آن دوری می كند.»
4. سرای گذر: عن امیر المؤمنین علیه السلام أنَّهُ قالَ: «الدُّنْیا دارُ مَمَرٍّ وَالآخِرَةُ دارُ مَقَرٍّ وَالنَّاسُ فیها رَجُلانِ رَجُلٌ باعَ نَفسَهُ فَاَوْبَقَها وَرَجُلٌ ابْتاعُ نَفسَهُ فَأعْتَقَها؛ 4دنیا سرای گذر است و آخرت سرایی است كه در آن می-مانند و مردم در دنیا دو گروهند: گروهی خود را فروخته و به بند آن می كشند و گروهی دیگر خود را خریده و آزاد می سازند.»
امام خمینی قدس سره، اسطوره دوری از دنیا
یکی از نزدیکان امام نقل می کند: «یك بار كه امام قدس سره برای زیارت به كربلا تشریف برده بودند، ما برای كاری درون خانه ایشان رفتیم. من كنجكاو شدم كه ببینم چه چیزی در یخچال منزل امام است. دیدم در یخجال فقط یك قطعه پنیر و یك برش هندوانه است....
اوایل كه ایشان به نجف آمده بودند علیرغم گرمای طاقت فرسای نجف، به ما اجازه نمی دادند كه برای منزل ایشان وسیله خنك كننده تهیه كنیم و باید برای خرید هر چیز معمولی و ما یحتاج زندگی بسیار به ایشان اصرار می ورزیدیم.» 5
جهان‌ای برادر نماند به كس // دل اندر جهانْ آفرین بند و بس
مكن تكیه بر ملك دنیا و پشت // كه بسیار چون تو پرورد و كشت
چو آهنگ رفتن كند جان پاك // چه بر تخت مردن چه بر روی خاك
برخی نتایج دوستی دنیا
1. تعلقات منفی: عن ابی عبد الله علیه السلام أنَّهُ قالَ: «مَنْ تَعَلَّقَ قَلْبُهُ بِالدُّنْیا تَعَلَّقَ قَلْبُهُ بِثَلاثِ خِصالٍ هَمٌّ لا ینْفی وَأمَلٌ لایدْرَكُ وَ رَجاءٌ لا ینَالُ؛ 6ر كس دلبستگی به دنیا پیدا كند، قلبش به سه ویژگی تعلق می یابد؛ اندوهی كه پایان نمیپذیرد، آرزویی كه به دست نمی آید و امیدی كه به آن نخواهد رسید.»
2. دور شدن از هراس آخرت: عن رسول الله صلی الله علیه و آله أنَّهُ قالَ: «مَن أحَبَّ الدُّنیا ذَهَبَ خَوْفُ الاخِرَةِ مِنْ قَلْبِهِ؛ 7 كس دنیا را دوست بدارد، ترس آخرت از دلش فرو می ریزد.»
الحذر‌ای غافلان زین وحشت آباد الحذر! // الفرار‌ای عاقلان زین دیو مردم الفرار!
عرصهای نا دلگشا و بقعه ای نا دل پسند // خانه ای نا سودمند و تربتی ناسازگار
مرگ در وی حاكم و آفات در وی پادشاه // ظلم در وی قهرمان و فتنه در وی پیشكار
پی نوشت:
1) حدید/20.
2) آل عمران/ 3
3) شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج18، ص284، اصول كافی، ج2، ص136.
4) بحار الانوار، ج78، ص4.
5) فرازهایی از ابعاد روحی، اخلاقی و عرفانی امام خمینی قدس سره، ص 73.
6) بحار الانوار، ج73، ص241.
7) همان، ج6، ص38.
