30 سخنرانی با الهام از 30 دعای ماه مبارک رمضان
سخن هفدهم: شب زنده داری و نماز شب
[آیا چنین كسی که کفر می ورزد بهتر است] یا كسی كه در طول شب در سجده و قیام، خدا را پرستش می كند و از آخرت می ترسد و رحمت پروردگارش را امید دارد؟»
فضیلت شب زنده داری
1. دستیابی به مقام محمود: «وَمِنَ اللَّیلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَی أنْ یبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً»؛ 1«و پاسی از شب را به تهجّد بپردازد تا برای تو به منزله نافله ای باشد، باشد كه پروردگارت تو را به مقام محمود برساند.»
2. رسیدن به رحمت الهی: «أمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّیلِ ساجِداً وقائِماً وَیحْذَرُ الاخِرَةَ وَیرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ»؛ 2 [آیا چنین كسی که کفر می ورزد بهتر است] یا كسی كه در طول شب در سجده و قیام، خدا را پرستش می كند و از آخرت می ترسد و رحمت پروردگارش را امید دارد؟»
شب تاریك دوستان خدای // میبتابد چو روز رخشنده
وین سعادت به زور بازو نیست // تا نبخشد خدای بخشنده
آثار نماز شب
1. عن ابی عبد الله علیه السلام أنَّهُ قالَ: «صَلوةُ اللَّیلِ تُحْسِنُ الخَلْقَ وَتُطیبُ الرِّیحَ وَتَدُرُّ الرِّزْقَ وَتَجْلِبُهُ وَتَذْهَبُ بِالْهَمِّ وَتَجْلُو البَصَرَ؛ 3از شب صورت را نیكو و بدن را معطّر و روزی را ریزان و جلب می سازد و اندوه را بر طرف ساخته و چشم را روشنی می بخشد.»
2. عن الصادق علیه السلام عن آبائه عن امیر المؤمنین علیه السلام أنَّهُ قالَ: قالَ رَسُولُ اللهِ صَلی الله علیه وآله: «صَلوةُ اللَّیلِ مَرْضاةٌ لِلرَّبِّ وَحُبُّ المَلائِكَةِ وَسُنَّةُ الاَنْبِیاءِ وَنُورُ الْمَعْرِفَةِ وَأصْلُ الایمانِ وَراحَةُ الْاَبْدانِ وَكَراهِیةُ الشَّیطانِ وَسِلاحٌ عَلَی الْاَعْداءِ وَإجابَةٌ لِلدُّعاءِ وَقَبولٌ لِلاَعْمالِ وَبَرَكَةٌ فی الرِّزْقِ وَشَفیعٌ بَینَ صاحِبِها وَبَینَ مَلَكِ الْمَوْتِ وَسِراجٌ فی قَبْرِهِ وَفِراشٌ مِنْ تَحْتِ جَنْبَیهِ وَجَوابُ مُنْكِرٍ وَنَكیرٍ وَمونِسٌ وَزائِرٌ فی قَبْرِهِ؛ 4از شب سبب خشنودی پروردگار و دوستی فرشتگان و سیره پیامبران و نور معرفت و پایه ایمان و آسایش بدنها و نادوست داشتنی شیطان و سلاحی به روی دشمنان و مایه برآورده شدن دعا و پذیرش اعمال بندگان و بركت روزی [آنان] و شفاعت كننده بین نمازگزار و فرشته مرگ و چراغی در قبر او و بستری در زیر پهلوهایش و پاسخ منكر و نكیر و همدم و زیارت كننده وی در قبرش می باشد.»
جـان خویش از گریههای نیمه شب سیراب دار // چون خدا خواهد كه مان یاری كند
ای خدا! زاری ز تو مرهم ز تو // رحمتم موقوف آن خوش گریه هاست
چون گِرِست از بحر رحمت موج خاست // هر كه او آگاه تر، رخ زردتر
كز درون او شعاع آفتاب آید برون // میل مان را جانب زاری كند
هم دعا از تو اجابت هم ز تو // هر كه او بیدارتر، پر دردتر
پیش حق یك ناله از روی نیاز // به كه عمری بی نیاز اندر نماز
نشانه شیعه
امام سجاد علیه السلام در خانه نشسته بودند كه كنیز حضرت عرض كرد: مولای من! عدهای در خانه آمده اند و می گویند كه از شیعیان شما هستند و اجازه ورود می خواهند. امام با شنیدن این سخن بسیار خوشحال شد و سراسیمه به سوی در حركت كرد؛ به گونه ای كه نزدیك بود با صورت بر زمین افتد. پس از سلام و احوال پرسی در چهره های آنان خوب نگریست و بدون آنكه چیزی بگوید داخل خانه برگشت و فرمود: اینان شیعیان ما نیستند. شیعه ما از آثار عبادت و بندگی در سیمایش شناخته می شود. در پیشانی اش اثر سجده پیداست و از كثرت نمازهای نیمه شب چهره اش زرد است و هنگامی كه همگان در خواب به سر می برند او غرق در راز و نیاز با معبود خود است، اما اینان چنین نیستند.» 5
پی نوشت:
1) اسرا / 79.
2) زمر / 9.
3) بحار الانوار، ج84، ص153.
4) همان، ص 68.
5) ضیات نور، ص 199: به نقل از بلاغه علی بن الحسین علیهما السلام، ص 54.
