سخنرانی مکتوب روز هفتم ماه مبارک رمضان1394

(تنظیم شده توسط گروه تبلیغی و پژوهشی تبارکWww.Tabarak.ir)

بحث ما در این مجلس نورانی در ارتباط با آدب معاشرت و زیر بناها و مبانی آداب برخورد با مردم بود در اسلام به معاشرت و برخورد به محبت و دوستی به ارتباط صحیح با هم نوع اعم از همسر پدر مادر دوست فرزند همسایه استاد همکار همشهری اهل کتاب مشرک کافر به تمام این نوع برخوردها به نوعی توجه شده است چه معاشرت های الزامی که بعضی معاشرت ها لازم است مانند همسر فرزند پدر و مادر چه معاشرت های ترجیحی مانند معاشرت با علما دانشمندان که توصیه شده است چه معاشرت های توبیخی بعضی معاشرت ها مذمت شده مانند معاشرت با منافق با کافر تمام اینها در دین مبین اسلام و منابع قرآنی و روایی ما مورد توجه قرار گرفته که معاشرت های الزامی ما چه طور باید باشد معاشرت های ترجیحی ما چه طور باید باشد معاشرت های توبیخی که مذمت شده آنها حدش چیست ؟و لذا ما این بحث را انتخاب کردیم و فعلاً در مورد زیر بناهای ان صحبت می کنیم یکی از زیر بنا ها حیا بود امروز بحث راجع به یکی دیگر از زیر بناهای معاشرت است تا انشاءالله کم کم به اقسام و شاخه های آن برسیم و آن بحث حسن ظن وسوءظن است یکی ازمسائلی که در معاشرت باید به آن خیلی توجه شود بدگمانی و خوش گمانی است بدبینی و خوش بینی است کجا ها باید سوءظن داشت و کجا باید حسن ظن آیا در همه معاشرت ها و گفتگو سوء ظن مذمت شده یا نه بعضی جاها بد گمانی ،بعضی جاها توجه بیشتر در پندار و در عقیده توصیه شده است

 این بحث بسیار مهمی است به حدی این بحث حائز اهمیت است که در روایات ما مسأله سوءظن از بزرگترین کبائر شمرده شده مسأله حسن ظن از بزرگترین عبادت ها شمرده شده کم مشکل نداریم در جامعه کسانی که به همسر بدبین اند کسانی که به فرزند بد بین اند کسانی که با یک برخورد بد رفیق و دوست و همسایه بدبین می شوند گاهی سال ها قهر و کینه و جدایی و اختلاف به خاطر یک سوءظن ، سوء ظن از آن معاصی است که به دنبال آن غیبت می آید وقتی بدگمان شدی مجبوری اظهار کنی و این می شود غیبت تجسس می آید وقتی بدگمان شدی می خواهی پیگیری کنی و ببینی درست است یا نه تجسس انجام می دهی عیب جویی می آید تجسس که کردی چهار عیب جدید هم در طرف پیدا می کنی تجسس سوء ظن مبنا و ریشه غیبت می شود عیب جویی می شود بیهوده گویی می شود وقتی بخواهید سوءظن را اظهار کنید دروغ می آید حرف بی مبنا می زند انسان و لذا به این بحث می پردازیم اجازه بدهید اول وارد بحث حسن ظن و سوء ظن به خدا شویم خود این هم یک موضوع است خیلی هم مهم است زیرا حدیث داریم این خیلی ربطی به بحث معاشرت ندارد ولی به جهت اینکه ما اقسام سوءظن را کامل کرده باشیم وارد می شویم روایت داریم بزرگترین کبیره سوءظن به خدا است بالاترین عبادت حسن ظن به خدا است .

بعضی ها به خدا بدبین می شوند به خدا بدگمان می شوند خدا در سوره فتح آیه ششم می فرماید اینهایی که به خدا بدگمان می شوند منافق و شرک اند زیرا بدبینی به خدا نشانه نفاق و شرک است مرحوم علامه طباطبایی می فرماید علت اینکه در این آیه اول منافق را گفتند بعد مشرک زیرا منافق از مشرک خطرناک تر است اول منافق را فرموده بعد مشرک را .

می فرماید: خدا منافق زن و مرد را برای اهمیتش خدا اینها را جدا کرده می فرماید منافقین و منافقات مشرکین و مشرکات اگر فقط هم منافقین می گفت شامل زنان هم می شد اما برای اهمیت جدا کرده منافقین و منافقات ،مشرکین و مشرکات خدا اینها را عذاب میکند لعنت می کند غضب می کند چرا چون سوءظن به خدا دارند .

ذیل این آیه شریفه مفسرین نوشته اند وقتی پیغمبر اکرم رفت برای فتح مکه منافق ها و مشرک ها گفتند دیگر بر نمی گردند و فاتحه اسلام خوانده شد سوءظن به رسول خدا و به عملکرد خدا ورزیدند این آیه نازل شد پس سوء ظن انسان را در مسیر نفاق می برد و در مسیر شرک می برد

در حدیث داریم: فان الله عزّوجّل يقول: انا عند ظن عبدي المؤمن بي ان خيراً فخيراً و ان شراً فشراً.» - من در کنار گمان بنده مومنم هستم –اگر بنده من گمان بد به من ببره همون طور سرش میاد و اگر گمان خوب هم داشته باشه همون طور براش هست.اگه یه بنده ایی گفت انشاءالله خدا می بخشه ماهم می بخشیم،اگه گفت روزیمون میرسه میرسه،اگه گفت بدبختیم بدبخت هم میشه.اگه گفت فک نکنم این دعای ما مستجاب بشه مستجاب هم نمیشه

لذا اینهمه سفارش شده که شما نسبت به خدا حسن ظن داشته باشید غرور به خدا ممنوعه:فلا یغرنکم بالله الغرور

آمد خدمت امام صادق عرض کرد اقا یه گروهی هست منطقه ما نماز نمیخونن روزه نمیگیرن عبادت نمیکنن میگن ما ولایت داریم ولایت ما رو نجات میده ولایت ما رو بهشتی میکنه امام صادق فرمود ما خودمون با نماز و روزه بجایی رسیدیم چجور میخواد ولایت ما اونا رو به بهشت برسونه فرمود برید بهشون بگید دروغ میگید کسی که ولایت ما رو نداره اعمالش قبول نیست حالا ولایت ما رو داشته باشه بعد اعمال هم انجام نده

میگه من برای امام حسین گریه میکنم نماز نمیخونم من برای امام حسین عزاداری میکنم مالمو حلال نمیکنم این میشه غرور بخدا این حسن ظن نیست حسن ظن اونی هست که امیرالمومنین در دعای کمیل میفرماید ما هکذا الظن بک اما امیرالمومنین کسی است که شبها از خوف خدا در نخلستان از هوش میره اون عبادتشه اون بندگیشه،غرور بخدا ممنوعه وحسن ظن بخدا توصیه شده

خب سوال چرا ادمها به خدا بدبین میشن سوء ظن دلیلش چیه؟شش تا علتشو خدمت شما میگم

اول کسی که سوءظن ورزید شیطان بود در مقابل کار خدا

1-مسئله ابتلا و امتحان الهی-بعضی ها تحلیل درست از اتفاقات و کار خدا نمیتونن داشته باشند بد بین و بدگمان میشن 

یه یهودی امد پیش امیرالمومنین عرض اقا اوصیا هم امتحان میشن فرمود بله همه امتحان میشن- یکی با ثروته مثل سلیمان یکی با فقر هست مثل ایوب

امام موسی کاظم خدا 38اولاد بهش داد در مقابل امام رضا 48سال داشت یه اولاد نداشت

تمام اولاد امام حسین به شهادت رسید- امیرالمومنین فرمود من علی 14بار امتحان شدم 1- یوم الانذار2-لیله المبیت3- در بدر 4-در خندق-بعضی ها بت با خودشون اورده بودند5-خیبر 6- ابلاغ سوره توبه در مکه این سوره خط پایان بود و تهدید7-احد8- ثقیفه9- نهروان و.......

حضرت داوود علیه السلام عرض کرد: پروردگارا! همنشین مرا در بهشت به من معرفی کن و نشان بده.

خداوند فرمود: متی (پدر حضرت یونس) همنشین تو در بهشت است. داوود اجازه خواست به دیدار متی برود، خداوند به او اجازه داد. او با فرزندش سلیمان به محل زندگی متی آمدند. خانه ای را دیدند که از برگ خرما ساخته شده بود.

پرسیدند: متی کجا است؟ گفتند: در بازار است.

هر دو به بازار آمدند و از محل او پرسیدند.

در جواب گفتند: او در بازار هیزم فروشان است. به سراغ او رفتند.

عده ای گفتند: ما هم منتظر او هستیم.

داوود و سلیمان به انتظار دیدار او نشستند و او در حالی که پشته ای از هیزم بر سر داشت آمد.

مردم به احترام او برخاستند و پشته را از سر او بر زمین نهادند.

متی پس از حمد خدا هیزم را در معرض فروش گذاشت و گفت:

چه کسی جنس حلالی را با پول حلال می خرد؟

یکی از حاضران هیزم را خرید. داوود و سلیمان به او سلام کردند. متی آن ها را به منزل خود دعوت کرد و با پول هیزم مقداری گندم خرید و به منزل آورد، سپس آن را با آسیاب آرد کرد و خمیر نمود، آن گاه آتش افروخت و مشغول پختن نان شد.

در آن حال با داوود و سلیمان به گفت و گو پرداخت تا نان پخته شد. مقداری نان در ظرف چوبی گذاشت و کمی نمک بر آن پاشید و ظرفی پر از آب هم در کنارش نهاد و دو زانو نشست و همگی مشغول خوردن آن شدند.

متی لقمه ای برداشت، وقتی خواست آن را در دهان بگذارد گفت: بسم الله و هنگامی که خواست ببلعد گفت: الحمدالله و این عمل را در لقمه های بعدی نیز تکرار کرد، آن گاه با نام خدا کمی آب میل کرد و هنگامی که خواست آب را بر زمین بگذارد، خدا را ستود و گفت: الهی! چه کسی را مانند من نعمت بخشیدی و درباره اش احسان نمودی؟ چشم بینا، گوش شنوا و تن سالم به من عنایت کردی و نیرو دادی تا توانستم نزد درختی که آن را نه کاشته ام و نه در حفظ آن کوشش نموده ام بروم و آن را وسیلة روزی من قرار دادی و کسی را فرستادی که آن را از من خرید و با پول آن، گندمی خریدم که آن را نکاشته بودم و آتش را مسخرم ساختی تا با آن نان بپزم و با میل و رغبت آن را بخورم تا در عبادت و اطاعت تو نیرومند باشم، خدایا! تو را سپاسگزارم.

پس از آن، متی گریست. در این موقع داوود به فرزندش سلیمان فرمود: فرزندم! بلند شو برویم، من هرگز بنده ای مانند این شخص ندیده بودم که نسبت به پروردگار سپاسگزارتر و حق شناس تر باشد.

2-عدم استجابت دعا:بزنطی اومد خدمت امام رضا عرض کرد مدتیه یه حاجتی از خدا میخوام بهم نمیده اخیر دیگه به وعده الهی سست میشم امام فرمود همین جا نقطه سقوط و نفوذ شیطان هست.

روایت داریم وقتی در قیامت مومنان ثواب دعاهای مردود رو میبینن میگن ای کاش دعاهامون مستجاب نشده بود ازبس اجر برشون مترتب میشه.

3-رزق و روزی:بعضی ها میگن خدا فرق گذاشته- قوم شعیب در معامله کلک میزدند شعیب میگفت این کار رو نکنید بقیه الله خیرلکم(معنای بقیه الله یعنی سود کم حلال)بعضی ها از روی همین حس در نماز جمعه پیامبر رو تنها میذاشتند

داستان علامه طباطبایی و کمبود خرجی و تصمیم یرگشت از درس و نجف

جناب علامه خود این‏گونه می‏گویند:

فشار و مشکل زندگی ما را مستأصل کرد. از این رو به حرم حضرت علی علیه السلام رفتم و پس از عرض سلام عرض کردم: «یا جدا همین طوری طلبه داری می کنید؛ اما بلافاصله متوجه شدم که اشتباه بسیار بدی کردم و این خلاف توکل است». اما به هر حال این اشتباه را مرتکب شده بودم و به شدت ناراحت و منفعل، سر بزیر و خجل از حرم حضرت امیرمؤمنان علیه السلام بیرون آمدم و به منزل بازگشتم. وارد خانه شدم و متوجه شدم که در خانه هیچ کس نیست. از فرط ناراحتی در گوشه ای از حیات نشستم و برای اشتباهی که کرده بودم، خیلی ناراحت بودم. در همین هنگام مشاهده کردم که درب کوچه باز شد و مردی با لباس بلند وارد شد. گویا به دلایل طی مراحل سیر و سلوک چنین شهوداتی برای ایشان بسیار عادی بود، زیرا هیچ اهمیتی به این مسئله نداده بودند. این شخص وارد شد و به ایشان گفت: «من شاه حسین ولی هستم. خدا سلام می رساند و می فرماید: در این هفده سال من کی شما را تنها گذاشتم».

مرحوم علامه می فرمود: شاه حسین ولی 180 سال پیش فوت کرده بود. او درویشی عارف مسلک در تبریز بود که هنوز هم قبرش زیارتگاه مردم است. شاه حسین ولی این جمله را گفت و رفت و من به فکر افتادم که این هفده سال از کی و چه زمانی آغاز شده است. کمی که فکر کردم، متوجه شدم، از تاریخی که من لباس روحانیت پوشیده ام، هفده سال می گذرد یعنی هفت سال در تبریز و ده سال هم در نجف .

4-ترس:ترس از ازدواج بخاطر فقر-ترس از جهاد بخاطر مرگ-ترس از انفاق بخاطر بخل اینها شرک هست

پیامبر فرمود هر کس بخاطر ترس از فقر ازدواج نکنه سوءظن به خدا داره

5-حسادت

6-ریا

(تنظیم شده توسط گروه تبلیغی و پژوهشی تبارکWww.Tabarak.ir)