سخنرانی مکتوب روز دوازدهم ماه مبارک رمضان1394
بحث ما در رابطه با فرهنگ گفتگو بود عرض کردیم یکی از اداب معاشرت فرهنگ گفتگو هست در زمان دعوا ما چطور سخن بگوییم که خلاف شرع نشه و مرتکب گناه نشویم در شادی در عزا در شوخی و مزاح در گفتگوی با خانواده در گفتگوی فقیر ،سفیه،منافق و غیره ...هرکدام کدام از اینها چجور باید صحبت کرد گفتار ادابی دارد اتفاقا یکی از جاهایی که قرآن دقیق سخن گفته همین است
که شما چگونه و با چه شیوه ایی با اقشار مختلف سخن بگویید خود خدا در قرآن با فرشته ها سخن گفته با پیامبرانش سخن گفته با شیاطن حتی وقتی او را میراند سخن گفته خود انبیاء با امتهاشون سخن گفتند این فرهنگ گفتار خیلی مهم هست که قدری دیروز به اون اشاره کردیم قبل از اینکه ادامه اون بحث رو خدمت شما عرض کنم شاخصه ها و ویژگیهای سخن رو از قرآن بگیم
شاخصه های سخن در قرآن:1-علم و آگاهی:شیطان سعی میکنه شما حرفهایی رو بزنید که از ان خبر نداریدإِنَّمَا يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاء وَأَن تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ.
وقتی نوح فرزندش دچار انحراف و جدایی از خط پدر شد حضر نوح گفت این پسر از اهل من هست از اهل من هست نجاتش بده(س هو دایه 45) رَبّ إِنّ ابُنِي مِنْ أَهْلِي .... فَلاَ تَسْأَلْنِـي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ—از چیزی که خبر نداری تقاضا نکن تو از کجا میدونی این از اهل توست تو از کجا میدونی این توی خط توست-چیزی که خبر نداری از ما نخواه
روایت داریم این خیلی دقیق هست میفرماید کسی که سخن میگه اگر یک درصد از سخن گفتنش از روی نا اگاهی باشه یه سخنران یا داستان گو 80درصد درست یا نود درصد درست ده درصدش نادرست فرمود : « لا تقل ما لا تعلم فتتهم بإخبارك بما تعلم» چیزی رو که نمیدونی نگو بعد اونوقت اونهایی هم که درست گفتی دیگه باور نمیکنند وقتی یه قصه اش دروغ بود بقیه هم دروغ هست وقتی یه چیزی روی از روی نا اگاهی میگه بقیه رو هم به همون حساب میذارن
2-باور : وَاللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِینَ لَکَاذِبُونَ خدا میدونه منافقین دروغ میگن شهادت میدادند که محمد پیامبر خدا ولی به این حرف خودشون باور نداشتند
اعذاب میومدند پیش پیامبر میگفتند ما ایمان داریم قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا وَلَكِن قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ
خدا به پیامبر فرمود بگو نه شما ایمان ندارید چون باور ندارید بگید ما اسلام داریم ایمان قلبی هست اسلام ادعای زبانی هست ایمان باور هست قلبی هست
اینهایی که دور معاویه رو میگرفتند و حرفهایی که میزدند باور نداشتند خود عمرعاص این حرفهایی که میزد فکر میکنید باور داشت یه وقتی معاویه بهش گفت یادته تو جنگ صفین میخواستی کلاه سر من بذاری گفت کجا؟ گفت اونجایی که میخواستی منو مقابل علی بن ابی طالب بفرستی گفتی خودت برو با علی بجنگ مردم هم معطل نشن تکلیف هم معلوم بشه گفت نه جناب خلیفه اگه کشته میشدی یا میکشتی در دو حالت بهشت میرفتی .خنده اش گرفت معاویه گفت این مکرت از اون مکر بدتره این حرفت از اون حرفت مسخره تره گفت چون تو میدانی چه ما میکشتیم و چه کشته می شدیم هر در جهنم بودیم
یه شب هارون الرشید امد پیش فضیل ،فضیل درس اخلاق میگفت شروع کرد از قیامت و مرگ و معاد گفتن خلاصه هارون گریه اش افتاد شروع کرد گریه کردن(هارون یه ادم چند شخصیتی بوده خیلی سریع تحت تاثیر جریانات قرار میگرفته)برامکه شروع کرد توپیدن به فضیل این حرفها چیه میزنی ایشون خلیفه مسلمین هست جایگاهش بهشته امرا جایگاهشون بهشته-فضیل گفت امثال شما اینا رو بدبخت کرده از بس این حرفها رو زدید خودشون هم باورشون شده و عقیده مند شده اند خود تو هم به این حرف باور نداری و میدونی این طور نیست کسی که ظلم میکنه کجا جاش بهشته ،جهنمی هست
3-ادب: قَوْلٌ مَّعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِّن صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَا أَذًى
گفتار باید ادب داخل اون باشه میفرماید اگر گدایی اومد پیش شما و بد صحبت کرد چون بعضی هاشون طلب کار هستند اگر بخشیدیش و خوب باهاش صحبت کنی ولی چیزی هم بهش ندی این بهتر از این هست که پول بهش بدید ولی منت سرش بذارید
شیخ عبدالکریم حائری میگه یه گدایی اومد ازش طلب کمک کرد اقا گفت چیزی الان همراهم ندارم ولی یه چیز خوب بهت یاد میدم اگر میخوای خوب گدایی کنی و وضعت خوب بشه قبل از اذان صبح برو جلوی حمام بایست چون اون موقع زیاد حمام میرن – اذان صبح جلوی مسجد بایست چون نماز میخونن از مسجد میان بیرون- اولی که افتاب میزنه برو بازار این گدا خنده اش گرفت گفت اقا خدا علمشو به شما داده شغلش رو هم به من داده من اینشو بلد نبودم
شخصی امد داخل مسجد شروع کرد به پیامبر توهین کردن و جسارت کردن پیامبر هم پول پیشش نبود اصحاب بلند شدند موضع بگیرن پیامبر همه رو ساکت کرد دستشو گرفت اورد خونه غذا داد بهش پول هم داد بعد گفت میدونی مثل تو مثل چی هست فرمود مثل ساربانی که شترش فرار میکنه بعد اگر مردم عکس العملی نشون ندند اون شترش رو میگیره ولی وقتی مردم هجوم میارن هی شتر بدتر رم میکنه من اگر تو رو داخل مسجد رها میکردم دیگه نمی شد جمعش کرد بعد پیامبر فرمود فردا بیا جلوی مردم عذر خواهی کن تا بعدا تو رو گیر نیارن بزنن
پیامبر فرمود وقتی گدایی اومد در خونه شما بترسید از اینکه لیس بانسن و لا جنممکنه نه انس باشه و نه جن شاید فرشته الهی باشه بخاطر امتحان در قالب گدا بفرسته فرمود دوتا کار انجام بده یا یه چیز کم بهش بده و یا اینکه با احترام ردش کن ناراحتش نکن
امام رضا علیه السلام نامه نوشت به امام جواد که شنیده ام از دری تو رو میبرن و میارن که کسی دستش به تو نرسه فقرا تو رو نبینن
تکمیل بحث دیروز:
قل لهما قولا کریما با پدر و مادر کریمانه حرف بزن
قل له قولا میسورا با طلب کار میسور و اسان حرف بزن
قولوا له قولا لینا با کسی که منکر انجام داده نرم صحبت کن
واذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما با ادم جاهل نادان و سفیه با اینها هم درگیر نشو
قولا معروفا با یتیم با فقیر این طور صحبت کن سخن بدون بار منفی
قل فی انفسهم قولا بلیغا بلیغ و رسا صحبت کن تعارف نداشته باش
