موضوع برنامه: فضیلت زیارت حضرت فاطمهی معصومه سلام الله علیها
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين میرباقری
تاريخ پخش 93/11/11
شریعتی: با نام و یاد خداوند بزرگ و مهربان سمت خدای امروز را شروع میکنم. سلام میگویم به همهی هم وطنان خوب. خیلی خوش آمدید. در سالروز وفات کریمهی اهل بیت حضرت فاطمهی معصومه بهترینها را برای شما آرزو میکنم امروز را به همهی شما تسلیت میگویم. زیارت آن مزجع شریف قسمت شما شود. افتخار این را داریم که برنامهی امروز را به رسم شنبهها با حضور استاد عزیز حاج آقای میرباقری تقدیم نگاه شما بکنیم. سلام علیکم و رحمة الله ایام را تسلیت میگویم.
حاج آقا میرباقری: علیکم السلام و رحمة الله من هم خدمت حضرت عالی همهی همکاران عزیز بینندگان محترم هم عرض سلام دارم هم شهادت و رحلت بی بی دو عالم کریمهی اهل بیت را تسلیت عرض میکنم.
شریعتی: خوشحالیم خدمت شما هستیم. قرار است امروز از فضیلت زیارت حضرت فاطمهی معصومه سلام الله علیها برای ما بگویند و فراضهایی از زیارت آن حضرت که دعوت میکنم بیننده و شنونده باشید.
حاج آقا میرباقری: اعوذ بالله من الشیطان الرجیم : بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین اللهم کن لولیک الحجة بن الحسن صلواتک علیه و علی آبائه فی هذه الساعة و فی کل الساعة ولیاً و حافظاً و قاعداً و ناصراً و دلیلاً و عیناً حتی تسکنه ارضک طوعاً و تمتعه فیها طویلاً و هب لنا رأفته و رحمته و دعائه و خیره ما ننال به سعة من رحمتک و فوز عن عندک یکی از عبادات بزرگی که اهل بیت علیهم السلام باب آن را به روی ما باز کردند و یک سفر کامل به سوی خدا است یک سیر جامعی است زیارت است. به خصوص زیارت معصوم. زیارت معصوم سفر الی الله است که از وادی ولایت معصوم طی میشود. در آغاز بعضی از زیارات مثل زیارت امام رضا علیه السلام فرمودند هنوز از خانه تان بیرون نرفتید دم در خانه بایستید بگویید بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ إِلَى اللَّهِ وَ إِلَى ابْنِ رَسُولِ اللَّهِ در این مسیر تکیه گاه خداوند متعال است مقصد خدا است سفر ما سفر الی الله است زائر مهاجر الی الله است مسافر به سوی خدا است که وادی سیر الی الله از ولایت معصوم عبور میکند در زیارت معصومین که ثوابهای مخصوص ثواب گاهی هفتاد هزار حج و بیشتر ذکر شده که در هر قدمش گاهی ثواب یک حج عمره است یک سیر کامل معنوی اتفاق میافتد در مورد غیر معصوم دعوت به زیارت به شکل مخصوص بسیار محدود است یکی از موارد انگشت شمار که زیارت مخصوص داریم و دعوت به زیارت هم شده زیارت وجود مقدس فاطمهی معصومه سلام الله علیها در شهر قم است که قبل از تولدشان هم از امام صادق علیه السلام نقل شده این خبر را دادند که ایشان در قم دفن میشوند و دعوت کردند ما را به زیارت ایشان روایات در فضیلت زیارت ایشان از امام رضا وجود مقدس امام جواد سلام الله علیهما وارد شده علاوه بر بیان امام صادق علیه السلام و این روایات هم در معتبر ترین کتب روایی قدیمی ما مثل کامل الزیارات ابن قول وی که استاد شیخ مفید بودند مرحوم صدوق در عیون اخبار رضا نقل کردند که ثوابهایی هم که نقل شده برای زیارت ایشان خیلی عجب است فرمودند مَنْ زارَ قَبْرَ عَمَّتی بِقُمَّ فَلَهُ الْجَنَّهُ یا حضرت سوال کردند از سعد قمی که ما یک قبری داریم در نزد شما که قبر فاطمه بن موسی بن جعفر سلام الله علیهما را میگویید حضرت فرمودند بله اگر کسی ایشان را زیارت کند عارِفاً بِحَقِّها فَلَهُ الْجَنَّةُ بهشت بر او واجب میشود این را بعد عرض میکنم که ایشان شفاعت در جنه هم دارند ا فاطِمَةُ اِشْفَعی لی فِی الْجَنَّةِ جنت مقام توحید است اَلتَّوحِيدُ ثَمَنُ الجَنَّةِ قیمت بهشت توحید است اگر کسی وارد وادی توحید شد وارد وادی بهشت شده است زیارت ایشان باب بهشت است هر کس عارف بحقا زیارت کند وارد وادی توحید میشود در باب معصومین این امر سنگینی نیست که معصومین ابواب الله اند اگر کسی بخواهد وارد وادی توحید شود از وادی ولایت آنها باید وارد شود وارد توحید شود اما در باب غیر معصوم این تعابیر بسیار نادر نقل شده از امام رضا از امام جواد یک تعابیر بلندی است که بعد تقدیم میکنم. پس این نکتهی اول که دعوت به زیارت ایشان شده که از اطراف و اکناف هجرت کنند بیایند ایشان را زیارت کنند دعوت شده این زیارت همراه با معرفت به مقامات ایشان باشد تا درهای بهشت به روی انسان باز شود درهای وادی توحید به روی انسان باز شود. از مدخل سیر به طرف ایشان ما به وادی توحید و جنه برسیم. این نکتهی اول. در بین امام زادههای بزرگوار آنهایی که زیارت مخصوص از معصوم برای آنها نقل شده محدود تر هستند یکی از آن زیارتهای مخصوص زیارت وجود مقدس فاطمهی معصومه سلام الله علیها است مرحوم مجلسی که از سعد نقل میکنند منصوب به امام رضا علیه السلام است که دستور داده اند این طوری زیارت شوند همین آدابی که در زیارت نامهی ایشان همهی مردم و مخاطبان این را خوانده اند که از وجود مقدس امام رضا وارد شده زیارت مخصوص دارند که زیارت مخصوص معنا دارد که توجه به مقامات ایشان داده میشود با هر سلامی که ما میکنیم یک بابی به روی ما گشوده میشود در باب زیارت معصوم خیلی واضح است که معصوم اگر باب الله است هر مقامی از مقاماتش بابی است به سوی وادی توحید و با هر سلامی خضوعی و تواضعی اتفاق میافتد و همان باب به روی انسان گشوده میشود و از آن مقامات به انسان عطا میشود حالا انسان اگر اهل سلوک بود قاعدتا مثل نماز خوانی که نماز اول را میخواند نمازی از نمازهای معنوی را به دست آورده الصَّلوةَ مِعْراجُ المُؤمِنِ از آن معراجش دیگر برنمی گردد درست است جسمش میآید ولی روحش در آن مقام میماند نماز بعدی معراج بعدی است زیارت هم همین طور است اگر کسی اهل زیارت شد باید در هر زیارت معراجی برایش اتفاق بیفتد درهایی از توحید به رویش گشوده شود با هر سلامی بابی باز شود بماند در آن مقام و مستقر شود تا زیارت بعدی ابواب بعدی نسبت به معصوم این چیز شگفت انگیزی نیست نسبت به غیر معصوم به ما بگویند بروید زیارت ایشان مکرر هم بروید و در هر زیارتی درهایی از بهشت باز شود و به ما بگویند در هر زیارتی از حضرت تقاضا کنید که شفاعت کند در جنه درهای واحدی توحید را به روی شما باز بکنند آن هم به چه کسانی؟ به همهی شیعیان بگویند این روایت را مرحوم قاضی سعید در مجالس المومنین که از کتب بسیار لطیف است از قاضی نورالله شوشتری نقل کرده اند که امام صادق علیه السلام فرمودند خدای متعال حرمی دارد که مکه است وجود مقدس نبی اکرم حرمی دارند مدینه است اینها باید معنا شود که حرم الله حرم الرسول یعنی چه امیرالمومنین حرمی دارند حرمش کوفه است من و فرزندان معصومم حرم مان قم است فرمودند سه در از هشت در بهشت به روی قم باز میشود خیلی عجیب است خود شهر قم هم یک موقعی باید بحث شود. درهای توحید از این جا گشوده میشود حرم اهل بیت است معنی حرم بودن هم همین است چون از حریم اهل بیت درهای بهشت گشوده میشود وقتی جایی شد حرم اهل بیت درهای بهشت فرمود سه در از هشت در بهشت به روی قم باز میشود که باید معنا کرد درهای بهشت مقامات توحیدی که انسان از آن مقامات ورود پیدا میکند به وادی توحید چه هستند بعد فرمودند که فرزندی از من در آن جا قبض خواهد شد که فاطمه بنت موسی سلام الله علیها است قبل از تولد ایشان هم فرمودند بعد فرمودند که تَدخُلُ بِشَفاعَتِها شِيعَتي الجَنَّةَ بِأجمَعِهِم این خیلی تعبیر بلندی است اگر از امام صادق سلام الله علیه نقل نشده بود قابل نقل نبود خیلی شگفت انگیز است همهی شیعیان با شفاعت ایشان وارد بهشت میشوند. جزء شیعیان میشود سلمان ابوذر علمای بزرگ. خیلی عظمت میخواهد معصوم دربارهی کسی این طوری بیان کند.
شریعتی: شما فرمودید قبل از ولادت حضرت امام صادق علیه السلام این روایت را گفتند یعنی قبل از این که وارد شهر مقدس شوند. یعنی حضرت میدانستند که در شهر قم خواهند بود؟
حاج آقا میرباقری: بعضیها این طوری تعبیر میکنند میگویند حضرت برای زیارت امام رضا سلام الله علیها برادرشان حرکت کردند در بین راه ظاهر مسئله هم همین است در ساوه بیمار شدند و فرمودند ایشان را به قم منتقل کردند در قم رحلت فرمودند هفده روز در قم بودند در همین جا هم به وسیلهی معصوم به خاک سپرده شدند این آن چیزی است که نقل میکنند اما در باب بزرگان و اولیاء خدا چیز دیگری است آنها مرگ و ماموریتهای خودشان را از قبل میدادند تلقی حقیر این است که همان طور که امام رضا علیه السلام یک کار بزرگ کردند در هجرتشان به سمت مشهد و خراسان امام زادهها هم همین طور دنبال حضرت حرکت کردند آن وقت فرق میکنند درجاتشان متفاوت است حضرت معصومه با یک ماموریت خاص آمدند و در قم ماندند لذا میدانستند و وقتی هم بیمار شدند فرمودند من را به قم برسانید و در همین جا هم توقف فرمودند در راستای ماموریتشان. حرم ایشان حرم فوق العاده است هم خود قم فوق العاده است قم جایگاهی دارد در گسترش فرهنگ توحید در جهان که در روایات ذکر شده و این جایگاه هم تکوینی است یعنی نمیشود جای دیگر را این طوری دست ما نیست از تصرف ما بیرون است. یعنی یک سلسله از موقعیتها از ناحیهی حضرت حق رقم میخورد که ما خیلی نمیتوانیم جا به جا کنیم من اهل تحقیق در این امور نیستم بعضی از محققین نقل کردند که این سرزمین سرزمین جلگه و حاصلخیز بوده یعنی خوش آب و هوا بوده نسبتا همراه با ظهور اسلام این کوه نمک در این منطقه ظاهر شد و آب و هوای این جا تغییر کرده خیلیها را خدا کوچ داده یک عدهی دیگر را مهاجرت داده کما این که کعبه را به تعبیر امیرالمومنین در سنگ لاخ ترین سرزمینها تنگ ترین درهها و کم آب ترین چشمهها قرار داده وقتی آن جا میآیند یک سیر معنوی اتفاق بیفتد آن جا مرکز سیاحت و گردش گری نشود مرکز مهاجرت الی الله شود قم هم همین طور است هجرت فاطمهی معصومه سلام الله علیها هم در این مسیر اتفاقاتی است که باید در این جا بیفتد و اتفاقا همین طور هم شده.
شریعتی: یعنی آمده اند که قم شود حرم اهل بیت
حاج آقا میرباقری: و یکی از ارکان حرم شدنش با آمدن ایشان تمام شده. ملجا علمای بزرگ بوده ائمه ارجاع دادند مَنْ زارَها فَلَهُ الْجَنَّةُ آن هم عارفاً بِحَقِّها ملجأ همهی بزرگان بوده در طول تاریخ علمای بزرگ ما حکما و غیر حکما فقهای بزرگ ما مرحوم آیت الله عظمی بروجردی حضرت امام مرحوم آیت الله عظمی گلپایگانی که ملجاشان بوده حضرت آیت الله عظمی مرحوم بهجت مادامی که در قم بودند الا اواخر عمرشان هر روز زیارتشان ترک نمیشد بلا استثنا بزرگانی مثل علامه طباطبائی افطارشان را با ضریح حضرت معصومه باز میکردند میفرمودند من مطهر تر از این سراغ ندارم. لذا ایشان ملجا بودند نه این که خیال کنید ملجا کوچکهایی مثل من هستند همهی بزرگان در محضر ایشان تواضع و خشوع میکردند خلاصه در محضر ایشان به بار نشستند
شریعتی: این برکت دنیایی وجود مبارک حضرت در شهر مقدس قم در آخرت هم شفاعت شیعیان را میکنند.
حاج آقا میرباقری: اصلا شفاعت از همین دنیا شروع میشود چون شفاعت ارکانی میخواهد پس این نکتهی اول که ایشان یک چنین شخصیتی است معصوم ما را دعوت به زیارت ایشان کرده ایشان را کوچ دادند در قم بیایند بمانند و بعد هم به ما دستور دادند بیاییم گرد ایشان جمع شویم زیارت کنیم و از ایشان درجات بهشت را جنه را توحید را تقاضا بکنیم که به شفاعت ایشان درهای توحید به روی ما باز شود و حرم ایشان شده یک ملجا برای همهی بزرگان و علمای بزرگ. و الآن قبور بسیاری از علمای ما در حرم ایشان است مثل پروانههای دور این شمع اند که جمع شدند این یک نکته نکتهی دیگری که میخواستم عرض کنم در زیارتی که از امام رضا سلام الله علیه نقل شده اسرار بزرگی است نسبت به مقامات ایشان زیارت با تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها شروع میشود که خودش لطافتی دارد. بعد سلامهایی است به انبیا اولوالعظم بعد چهارده معصوم تا میرسد سلام به حضرت معصومه. در سلامهایی که به ایشان شده توجه داده شده به ارتباط ایشان با معصومین اَلسَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ رَسُولِ اللهِ ایشان بنت و دختر رسول خدا هستند اَلسَّلامُ عَلَيْكِ يا بِنْتَ رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْكِ يا بِنْتَ فاطِمَةَ و خَديجَةَ، اَلسَّلامُ عَلَيْكِ يا بِنْتَ اَميرِالْمُؤْمِنينَ، اَلسَّلامُ عَلَيْكِ يا بِنْتَ الْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ پس ایشان دختر و بنت این معصومین هستند بعد اَلسَّلامُ عَلَيْكِ يا بِنْتَ وَلِىِّ اللهِ ایشان بنت ولی خدا و معصوم اند السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أُخْتَ وَلِيِّ اللَّهِ خواهر معصوم اند اَلسَّلامُ عَلَيْكِ يَا عَمَّةَ وَلِيِّ اللَّهِ السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ این ظاهرش روشن است ایشان دختر بلافصل حضرت موسی بن جعفر اند نسل معصوم اند همهی اجدادشان معصوم است تا نبی اکرم خواهر امام رضا و عمهی چهار امام معصوم هستند از جمله ائمهی وجود مقدس امام زمان این ظاهرش است ولی ما یک رابطهی دیگری هم با معصوم داریم یعنی فرزند یک معصوم توالد از معصوم یک معنای ظاهری دارد که ذریهی اهل بیت علیهم السلام این نسبت را دارند ولی یک نسبت باطنی است یک فرزندی باطنی هم است آن فرزندی آثار و برکات دیگری دارد من یک نمونه را عرض میکنم روایت در کاوی است در بصائر الدرجات است امام صادق علیه السلام فرمودند وَلَدَنِي رَسُولُ اللَّهِ من فرزند رسول خدا هستم حالا ببینید آثار این فرزندی چه است وَ أَنَا أَعْلَمُ كِتَابَ اللَّهِ بنابراین عالم به کتاب خدا هستم وَ فِيهِ بَدْءُ الْخَلْقِ وَ مَا هُوَ كَائِنٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ از ابتدای خلقت تا انتها در این کتاب است وَ فِيهِ خَبَرُ السَّمَاءِ وَ خَبَرُ الْأَرْضِ خبر همهی احوال سماواتی و زمینی در این کتاب است وَ خَبَرُ الْجَنَّةِ وَ خَبَرُ النَّارِ خبر همهی بهشت و جهنم در آن است. آن چه بوده و است و تا قیامت خواهد بود بعد فهمیدند من اینها را میدانم مثل کسی که به دست خودش نگاه میکند از طریق احاطهی به کتاب اگر کسی علم کتاب داشت همهی وقایع عالم در نزد اوست مثل کسی که به کف دستش نگاه میکند فرمود این طوری. این فرزندی نتیجه اش این است آن توالد غیر توالد ظاهری است همهی کسانی که یک نسبت ظاهری دارند که این مقام را ندارند این که أَنَا وَ عَلِيٌّ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّة این ابوت غیر از ابوت ظاهری است البته خود فرزندی و ارتباط ظاهری هم مبدا انتقال یک سلسله حقایق است ولی وقتی این دو با هم جمع میشوند امر شگفت انگیز و معجزهای اتفاق میافتد میشود حضرت معصومه سلام الله علیها بنابراین غیر از این تولد ظاهری که داریم یک تولد دیگری هم میتوانیم داشته باشیم میشود ما در دامن امام یک تولد جدید داشته باشیم این که در روایتی که از وجود مقدس حضرت عیسی مسیح نقل شده نْ يَلِجَ مَلَكُوتَ السَّمَوَاتِ مَنْ لَمْ يُولَدْ مَرَّتَيْنِ نمیتواند کسی ورود به ملکوت سموات و الارض پیدا کند مگر دو بار متولد شده باشد یک تولد ظاهری داریم امام مبدا حیات است اگر در ما دمید از نو متولد میشویم زنده میشویم یک تولد جدید است پس اگر کسی فرزند امام شد میتواند یک تولد جدید داشته باشد دوباره به دنیا بیاید وارد ملکوت سموات و الارض میشود آنهایی که دوباره در دامن امام پرورش پیدا میکنند تولد مجددی پیدا میکنند میشوند فرزند امام و امام نسبت به آنها ابوت میکند. بعضی این تعبیر السلام علیک یا اباعبدالله را در زیارت عاشورا همین طوری معنا میکنند میگویند اباعبدالله بودن ایشان همان ابوت نسبت به عباد الله است همهی عباد الله فرزند ایشان اند ایشان آنها را متولد کرده در عوالم باطنی و حیات طیبه به آنها دمیده واقعا هم متولد شدند تولد که به معنی خروج جسم جرم دار عالم در این عالم نیست یک روایتی در توحید صدوق نقل کرده که نامه نوشتند اهل بصره به سیدالشهدا علیه السلام از معنی صمد پرسیدند حضرت یک نکاتی را فرمودند بعد گفتند صمد را خداوند در قرآن توضیح داده «اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ وَلَمْ» (اخلاص/3-2) صمد یعنی همین یکی از معانی اش این است. نه فرزندی به دنیا آورده و نه خودش فرزند است بعد حضرت توضیح دادند لم یلد نه این که به صورت جسم دارای جرم کسی از او متولد نشده کما این که در غیر خدای متعال این طوری است انسانها فرزند به دنیا میآورند یک جرم جسمانی از آنها متولد میشود که البته دارای روح هم است فقط این نیست که خداوند چنین فرزندی ندارد لطیف ترین توالد هم در خدای متعال نیست حتی نفس حتی اموری مثل غصه شادی حزن اینها اموری هستند که از ما متولد میشوند خدای متعال چنین توالدی هم ندارد همی غمی حزنی شادی هیچ چیز صادر نمیشود حتی لطیف ترین صدور. توالد به معنی این که چیزی از او حارج شود چه جرم چه جرم هم نداشته باشد توالدی خارج نمیشود از حضرت حق. پس توالد یک معنی خیلی گستردهای دارد بنابراین اگر کسی گفت ولدنی رسول الله فقط به معنی توالد ظاهری نیست اگر گفت انا و علی ابوا هذه الامت واقعا پدری میکنند ما را متولد میکنند در این دنیا و در عوالم بعدی و در این ولادتها است که دست ما به ملکوت بالا میرسد و ورود به عالم ملکوت پیدا میکنیم پس ارتباط فرزندی با امام ارتباط خواهر امام بودن عمهی بزرگوار امام بودند میتوانند ارتباط طبیعی ظاهری باشد که این هم خودش مبدا برکاتی است ولی اگر جمع شد با توالد باطنی و ارتباطات باطنی مبدا فیوضات و خیرات فراوان است.
شریعتی: این که حضرت بنت رسول الله هستند یک رابطهی مخصوص است که عالمه بودن حضرت را میتوانیم اثبات کنیم.
حاج آقا میرباقری: و خیلی چیزهای دیگر یکی از آنها این است که فَاِنَّ لَكِ عِنْدَ اللهِ شَأْنا ً مِنَ الشَّأْنِ این طور نیست که هر کسی که توالد ظاهری با معصومین دارد دارای آن شان شفاعت باشد به ما گفته باشند بروید به بزرگان نه ما بروید زیارت کنید و بگویید إشفَعي لِي فِي الجَنَّةِ از ایشان بخواهید که درهای توحید را به روی شما باز کنند درهای جنه را به روی شما باز کنند درهای ولایت الله و ولایت نبی اکرم و اهل بیت را ایشان به روی شما باز کنند پس این یک نکته در باب ایشان اگر کسی این طوری شد یک توالد باطنی از ناحیهی معصومین داشت و معصومین او را متولد کردند دستش را گرفتند در عوالم وارد شد این میتواند حامل نور امام شود حامل ولایت ائمه میشود این ارتباط با نبی اکرم و آباءشان ارتباط با برادرشان امام رضا و همهی معصومین به صورت بنت و اخت و عم ظهور پیدا کرده این ارتباط باطنی موجب تجلی همهی معصومین در ایشان است. همهی معصومین در ایشان تجلی دارند با انوارشان.
شریعتی: یعنی چه؟
حاج آقا میرباقری: همان طور که وجود مقدس نبی اکرم حقیقت به قول آقایان محمدی است که قالب بشر نیست از ورای بشر ظهور پیدا کرده در این دنیا با ما حرف میزند آن کسی که دارد از ورای بشر با ما حرف میزند آن کسی است که معراج میرود و جبرئیل را جای میگذارد لباس بشر پوشیده این جنبهی بشری حجاب است بدون حجاب که نمیتواند با ما هم نشین شود لباس حضرت است «وَلَوْ جَعَلْنَاهُ مَلَكًا لَّجَعَلْنَاهُ رَجُلاً وَلَلَبَسْنَا عَلَيْهِم مَّا يَلْبِسُونَ» (انعام/9)اگر ملک هم قرار میدادیم لباس شما را میپوشانیدم این حجاب است ما از ورای حجاب حضرت با ما صحبت میشود خود نبی اکرم از طریق حجاب بشری.
شریعتی: «إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ » چه؟
حاج آقا میرباقری: «يُوحَى إِلَيَّ» این کلمهی روح است که در آن دمیده شده خدای متعال کلمهی روح را داده. این حقیقت از ورای حجاب بشر صحبت میکند و الا اگر لباس بشر نمیپوشید نمیتوانست دست ما را بگیرد یک مواقعی از طریق یک حجابی نور معصوم به ما میرسد معصوم فرموده اگر دست تان به ما نرسید نور ما را از نور مومن بگیرید چون مومن حامل نور ماست آن چنان که ماه حامل نور خورشید است این روایت را شاید مکرر در این برنامه خواندیم از حضرت سوال شد از امیرالمومنین این که فرمودید المؤمنِ فإنّهُ يَنظُرُ بنُورِ اللّهِ یعنی چه فرمود مومن از نور ما آفریده شده لذا اِتَقّوُا فَراسَةَ الْمُؤْمِنْ فَاِنَّهُ يَنْظُرُ بِنُورِاللّه فرمود لذا مومن از متبصرین است از ظاهر شما سرشت شما را میخواند قبل و بعد شما را میداند این خاصیت وجود نور امام در انسان است آن کسی که این ارتباط و این توالد و این رابطهی اخت بودن و عم بودن با چهارده معصوم را دارد حقایق همهی معصوم در ایشان متجلی است فَإنَّ لَکِ عِندَاللهِ شَأنٌ مِنَ الشَّأن شاید یک معنایش همین است لذا به نکتهی دوم در زیارت ایشان میکنیم در زیارت ایشان سلام به پیامبران اولوالعزم داده میشود اما به صورت غائب اَلسَلامُ عَلَى آدَمَ صَفْوَةَ اللهِ البته حضرت آدم جزء انبیا اولوالعزم نیستند الَسَلامُ عَلَى نُوحٍ نَبِيِّ اللهِ سلام به حضرت نوح ابراهیم موسی عیسی علیهم السلام وقتی خطاب به چهارده معصوم میرسد خطاب خطاب حاضر است الَسَلامُ عَلَيْكَ يا رَسُولَ اللهِ، الَسَلامُ عَلَيْكَ يا اَمَيرَ الْمُؤْمِنينَ البته ما در همه جای عالم میتوانیم چهارده معصوم را به صورت حاضر مورد خطاب قرار دهیم مثل السَّلاَمُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ که در همهی نمازها خطاب خطاب حاضر است لذا بعضیها گفته اند که ما سلام نکردیم اما جوابش را شنیدیم. ولی در حرم حضرت معصومه گمان من این است من یک موقعی این را خدمت آقازادهی مرحوم آیت الله عظمی بهجت عرض کردم ایشان گفتند ابوی من هم این را میگفتند من خوشحال شدم یک تائیدی پیدا کرد این حرف شاید این که ما در حرم. حضرت معصومه سلام الله علیها هم معصومین را به صورت حاضر زیارت میکنیم نکته اش این است که معصومین انوارشان از وراء حجاب حضرت معصومه همه حاضر است همه تجلی در حضرت معصومه دارند در این چهلچراغ انوار چهارده معصوم متجلی است لذا شما چهارده معصوم را آن جا حاضر میتوانید زیارت کنید پس این رابطهی باطنی ایشان اتفاقی که ذیل آن افتاده ایشان حامل انوار همهی معصومین هستند و لذا همهی معصومین در حرم ایشان حاضر اند مضمون آن رویایی هم که از پدر مرحوم آیت الله عظمی مرعشی نقل میکنند ایشان چلهای گرفتند و متوسل شدند به یکی از ائمه شاید امام باقر سلام الله علیه بود جزئیاتش یادم نیست و تقاضا کردند که قبر وجود مقدس فاطمهی زهرا سلام الله علیها بر ایشان آشکار شود در خواب به ایشان فرمودند که این امر تا دورهی ظهور شدنی نیست سر است باید مخفی بماند ولی اگر خواستید ایشان را زیارت کنید بروید در قم فاطمهی معصومه را زیارت کنید که مادر مان حضرت زهرا سلام الله علیها جلالت خودشان را به ایشان داده اند خیلی حرف عجیبی است یعنی تجلی جلات فاطمهی زهرا در وجود مقدس. جلال حضرت میدانید چیست؟ ایشان هیبتی دارند که دست هیچ کسی به آن نمیرسد منزلت شب قدر همان نهیبی که حضرت دارند فرمودند وَ إِنَّمَا سُمِّيَتْ فَاطِمَةَ لِأَنَّ الْخَلْقَ فُطِمُوا این جلالت یعنی این خدای متعال او را فاطمه نامید فاطمه یعنی جدا شده چون همهی خلق جدا شده از معرفت لِأَنَّ الْخَلْقَ نه لانَّ النّاس خلق یعنی جبرئیل میکائیل این جلالت است آن وقت این جلالت را فرمودند فاطمهی زهرا جلالتشان را به فاطمهی معصومه دادند این هم نکتهی دومی که از زیارت ایشان استفاده میشود یکی رابطهی باطنی با همهی معصومین که این رابطه موجب شده حقایق معصومین به اندازهی ظرف وجود ایشان که فوق فهم ماست در ایشان تجلی پیدا کند و به ما گفتند حالا بروید ایشان را زیارت کنید چون جنه با زیارت معصوم واجب میشود. معصوم باب الله است اگر مقامات معصومین در کسی تجلی کرد میشود باب الجنه میتواند شفاعت فی الجنه کند که بحث شفاعت را نکتهی سومی است اشاره میکنم.
شریعتی: بسیار خوب فکر میکنم با این نکاتی که حاج آقای میرباقری گفتند یک جور دیگری میرویم زیارت. ان شاء الله زیارت همه تان توأم با معرفت باشد. چقدر خوب است ثواب تلاوت این صفحهی قرآن را هدیه بکنیم به روح بلند و آسمانی حضرت فاطمهی معصومه سلام الله علیها و از ثواب و برکاتش همه مان بهره مند شویم صفحهی 343 قرار امروز ماست آیات 18 ام تا 27 ام سورهی مبارکهی مومنون در سمت خدای امروز تلاوت میشود.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَسْكَنَّاهُ فِي الْأَرْضِ وَإِنَّا عَلَى ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ ﴿١٨﴾ فَأَنشَأْنَا لَكُم بِهِ جَنَّاتٍ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ لَّكُمْ فِيهَا فَوَاكِهُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ ﴿١٩﴾ وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِن طُورِ سَيْنَاءَ تَنبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِّلْآكِلِينَ ﴿٢٠﴾ وَإِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسْقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهَا وَلَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ ﴿٢١﴾ وَعَلَيْهَا وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ ﴿٢٢﴾ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّـهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ ﴿٢٣﴾ فَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَوْمِهِ مَا هَذَا إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُرِيدُ أَن يَتَفَضَّلَ عَلَيْكُمْ وَلَوْ شَاءَ اللَّـهُ لَأَنزَلَ مَلَائِكَةً مَّا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي آبَائِنَا الْأَوَّلِينَ ﴿٢٤﴾ إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ بِهِ جِنَّةٌ فَتَرَبَّصُوا بِهِ حَتَّى حِينٍ ﴿٢٥﴾ قَالَ رَبِّ انصُرْنِي بِمَا كَذَّبُونِ ﴿٢٦﴾ فَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا فَإِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ فَاسْلُكْ فِيهَا مِن كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ ﴿٢٧﴾
ترجمه:
و از آسمان، آبی به اندازه نازل کردیم و آن را در زمین جای دادیم؛ و بی تردید به از بین بردن آن کاملاً توانمندیم. (۱۸) پس به وسیله آن برای شما باغ هایی از درختان خرما و انگور پدید آوردیم که برای شما در آنها میوه های فراوانی است [که از فروش آنها زندگی خود را اداره می کنید] و [نیز] از آنها می خورید. (۱۹) و [به وسیله آن] درختی را که از طور سینا بیرون می آید [پدید آوردیم] که برای خورندگان، روغن و نان خورشی می رویاند. (۲۰) و به یقین برای شما در دام ها عبرتی است، از شیری که در شکم آنهاست به شما می نوشانیم، و در آنها برای شما سودهای فراوانی است، و از [گوشت] آنها [نیز] می خورید. (۲۱) و بر آنها و بر کشتی ها حمل می شوید؛ (۲۲) و همانا نوح را به سوی قومش فرستادیم. پس گفت: ای قوم من! خدا را بپرستید که معبودی جز او برای شما نیست، پس آیا [از پرستش معبودان باطل] نمی پرهیزید؟ (۲۳) پس سران و اشراف قومش که کافر بودند، گفتند: این جز بشری مانند شما نیست که می خواهد بر شما برتری جوید، و اگر خدا می خواست [پیامبری بفرستد] قطعاً فرشتگانی [را به پیامبری] می فرستاد، ما این [سخنانی] را [که نوح می گوید] میان پدران پیشین خود نشنیده ایم. (۲۴) او نیست جز مردی که [نوعی] دیوانگی در اوست؛ بنابراین نسبت به او تا مدتی منتظر بمانید [که بمیرد یا از دیوانگی رهایی یابد.] (۲۵) [نوح] گفت: پروردگارا! مرا در برابر تکذیب آنان یاری ده. (۲۶) پس به او وحی کردیم که زیر نظر ما و پیام ما کشتی بساز و هنگامی که فرمان ما به هلاکت آنان بیاید و آن تنور [از آب] فوران کند از هر گونه ای [از حیوان] دو عدد [یکی نر و دیگری ماده] و نیز خانواده ات را وارد کشتی کن، جز افرادی از آنان که فرمان [عذاب] بر او گذشته [و درباره او قطعی شده] است، و درباره کسانی که [به سبب شرک و کفر] ستم ورزیده اند، با من سخن مگوی، زیرا [همه] آنان بدون تردید غرق شدنی اند. (۲۷)
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: هر روز با این قرار روزانهای که ما داریم و با توجه به این که یکی از برکات حرم کریمهی اهل بیت تلاوت قرآن کریم در ماه مبارک رمضان است چقدر خوب است هر روز سلام مان را به ساحت مقدس حضرت تقدیم بکنیم. از شفاعت حضرت بگویید
حاج آقا میرباقری: بسم الله الرحمن الرحیم. نکتهی سومی که در زیارت ایشان از امام رضا است این است که در پایان زیارت به ما گفتند از حضرت بخواهید يا فاطِمةُ اشْفَعى لى فِى الْجَنَةِ فَاِنَ لَكِ عِنْدَ اللهِ شَأْناً مِنَ الشَأْنِ یکی این که از حضرت بخواهید برای شما شفاعت در جنه بکنند درک از جنه متفاوت است وادی توحید و وادی ولایت نبی اکرم وادی ولایت امیرالمومنین وادی جنت است باطن جنه همین است حتی بالاترین درجات بهشت هم باطنش رحمت خداست باطنش ولایت امیرالمومنین است این بحثهایی است که تکرار میشود. پس حضرت میتوانند درهای وادی توحید و ولایت را به ما باز بکنند که هم از دنیا شروع میشود اصل شفاعت شفاعت در توحید است اگر کسی به وادی توحید هدایت نکنند نمیتوانند بهشتی کنند چون اَلتَّوحِيدُ ثَمَنُ الجَنَّةِ تا آدم موحد نشود نمیتواند وارد بهشت شود انسان تا به وادی ولایت نرسد وَلَايَةُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ حِصْنِي بهشتی نمیشود بنابراین شفاعت در بهشت شفاعت در وادی ولایت و گشودن درهای ولایت است خیلی مشکل است إِنَّ أَمْرَنا صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ وادی توحید یک وادی است که سیرش بسیار دشوار است یک کسی باید دست ما را بگیرد ببرد وارد وادی توحید کند درها را باز کند حقایق را به روی قلب ما. ماذون هم باشد شرایطی برای شفاعت شونده و شفاعتی براش شفاعت کننده در آیات و روایات گفته اند حالا شفاعت شونده بماند شفاعت شونده باید عهدی داشته باشد فرمود عهدم این است که مَنْ دانَ بِوِلایَةِ أَمِیْرِ الْمُؤْمِنِیْنَ وَ الأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ فَهُوَ الْعَهْدُ عِنْدَ اللّهِ این است که اهل ولایت باشد و الا شفاعت نمیشود اما شفاعت کننده چه شرایطی باید داشته باشد؟ آیاتی در قرآن شرایط شفاعت شونده را ذکر میکند من بعضیها را ذکر میکنم یکی در سورهی مبارکهی زخرف است خدای متعال میفرماید وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَن شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ آنهایی که اینها غیر خدا میخوانند مالک شفاعت نیستند نمیتوانند شفاعت بکنند الا این که یکی از این دو شرط را داشته باشند هم اهل شهادت به حق باشند و هم اهل علم به حقایق. مرحوم آیت الله طباطبائی ذیل آیهی سورهی بقره که میفرماید «وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَكُونُواْ شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ» (بقره/143) آن جا این شهادت را توضیح میدهند کسی که میخواهد شفیع باشد باید شاهد باشد این شهادت هم باید نسبت به ظاهر و باطن باشد چون در قیامت از باطن ما سوال میکنند بنابراین باید شاهد همهی اصرار وجودی انسان باشد«شَهِدَ بِالْحَقِّ» (زخرف/86) این شهادتش هم باید شهادت بالحق باشد چون ممکن است کسی نگاهش نگاه حق نباشد باید حق ببیند درست ببیند و دوم اهل علم به همهی حقایق باشد و الا کسی که اهل علم به حقایق نیست این مالک شفاعت نیست یک آیهی دیگری از سورهی مبارکهی طه میخوانم. خدای متعال میفرماید در قیامت «لَا يَمْلِكُونَ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا» (مریم/87) این در سورهی مبارکهی مریم است یکی هم در سورهی طه است که روز قیامت این طوری است «وَخَشَعَت الْأَصْوَاتُ لِلرَّحْمَنِ فَلَا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْسًا» (طه/108) وقتی فرمان میآید به دنبال او حرکت میکنند در صحنه او حاضر میشوند نمیتوانند تخلف بکنند همهی سر و صداها خاشع میشوند اصوات هم در مقابل رحمانیت حضرت حق خشوع میکنند «فَلَا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْسًا» جز سر و صداهای بسیار آرام و آهسته چیزی نمیشنوی همه در حال خشوع اند میفرمایند «يَوْمَئِذٍ لَّا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ» (طه/109) آن روز شفاعت فایده ندارد نه کسی حق شفاعت دارد و نه شفاعت قبول میشود «إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَ رَضِی لَهُ قَوْلًا» (طه/109) خداوند به او اجازه بدهند و روایات رضی له قولا را معنا کرده یک معنا که بعضی از مفسرین علامه بزرگوار طباطبائی کردند معنای خوبی است میفرمایند رضایت مطلق از قول او خدا داشته باشد هیچ عیبی قول او نداشته باشد لذا باید پاک از همهی خطاها و خطیئهها باشد باید پاک از شرک باشد کسی که در مقام اخلاص است لذا اصل این شفاعت مال نبی اکرم است که هر چه بگوید خدا میپسندد لذا «وَ لَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضى» (ضحی/3)اصل شفاعت مال ایشان است دیگران میتوانند شفاعت کنند؟ به اندازهای که شفاعت نبی اکرم دستشان را بگیرد فرمود روز قیامت شیعیان ما دوستان ما دست به دامن ما و ما دست به دامن نبی اکرم و نبی اکرم دست به دامن خدا و به اندازهای که شفاعت نبی اکرم محقق میشود بقیه میتوانند شفاعت کنند لذا کسی شفیع میشود که شفاعت حضرت شامل حالش شده باشد لذا میگوید اشْفَعى لى فِى الْجَنَةِ فَاِنَ لَكِ عِنْدَ اللهِ شَأْناً مِنَ الشَأْنِ گمان میکنم شاید معنایش این باشد که شانی از مقام محمود نبی اکرم در ایشان است این همان عهدی است که باید داشته باشد همان «رَضِيَ لَهُ قَوْلاً» همان شهود بالحق « اِلاَّ مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ» «زخرف/86) است همهی آن چیزهایی که در نبی اکرم است و لذا شفیع کل هستی هستند این در فاطمهی معصومه سلام الله علیها محقق است چقدر در ایشان محقق است؟ آن روایت امام صادق را یک بار دیگر میخوانم تَدخُلُ بِشَفاعَتِها شِيعَتي الجَنَّةَ بِأجمَعِهِم یعنی همهی شیعیان یعنی مقاماتی از مقامات بهشت است که همهی شیعیان به دست ایشان باز میشود من نمیدانم این همان است که حضرت زهرا جلالت خودشان را به ایشان دادند هیچ چیز دیگری نیست. پس شفاعت ایشان شعاعی از شفاعت نبی اکرم است آن عهدی که نبی اکرم عندالله دارند آن طهارت و عصمتی که دارند که رضی له قولا. من شهد بالحق شهود بالحقی که دارند یعلمون معارفی که نبی اکرم دارند این چیزهایی که در شفیع لازم است محبت و انس و لطفی که دارند همهی این امور در نبی اکرم است و مقامش در وجود فاطمهی معصومه تجلی کرده اند این مقام مقام فوق العادهای است که به همه گفتند بگویید اشفعی لی فی الجنه درهای مقامات توحید و بهشت برای شیعیان و اولیا از طریق ایشان باز میشود.