سوال – در مورد نفخ صور در روز قیامت توضیحاتی بفرمایید . 

پاسخ – اولین مرحله ای که در روز قیامت بوجود می آید صیحه ی آسمانی و نفخ صور است . در بوجود آمدن عرصه ی قیامت اولین اتفاقی که بوجود می آید همان صیحه ی آسمانی است . علامه طباطبایی در رساله ی توحیدیه می فرمایند : ابتدا صیحه ای زده می شود که همان نفخ صور است، در اثر این صیحه ی آسمانی که بسیار بلند و کوبنده است افرادی که در دنیا هستند قالب تهی می کنند و از دنیا می روند . تمام کسانی که در آن موقع زنده هستند ، همه از بین می روند و وارد برزخ می شوند. در سوره ی یاسین این صیحه را توضیح داده است . آیه 48 سوره ی یاسین می فرماید : افرادی که از آخرت غافل هستند با مسخره می گویند : این روزی که وعده می دهید چه موقع می آید ؟ اینها منتظر چیزی نباشند جز یک صیحه و با آن صیحه کار همه تمام می شود. این صدا همه را فرا می گیرد در حالیکه آنها در مسائل دنیایی مشغول مخاصمه بودند . آنها نه فرصت می کنند که وصیتی بکنند نه به خانواده شان سر بزنند . امام صادق (ع) می فرماید : این صیحه ی آسمانی در آخرالزمان است . و افراد با هم در بازارها چانه می زنند و در جا می میرند . (با این صیحه ی حیات عالم دنیا تمام می شود .) هیچ کدام فرصت نمی کنند که به منزلشان برگردند و سفارش و وصیتی بکنند . در روایت داریم که قیامت ناگهان فرا می رسد . و آنها غافلگیر می شوند . پیامبر می فرماید : این حادثه چنان غافلگیرانه است که در حالیکه دو نفر پارچه ای را باز کرده اند دیگر فرصت نمی کنند که پارچه را ببندند و دنیا تمام می شود. شخصی که لقمه ای را برداشته و هنوز آنرا به دهان نبرده است با این صیحه ی از دنیا می رود . در زمان ما نمونه های خوبی برای صیحه داریم . مواد انفجاری صدای بلندی ایجاد می کند . گاهی موج این انفجارها به قدری شدید است که ساختمان ها را خراب می کند یا باعث کرشدن افرادی می شود. حتی می تواند بدن افردی را متلاشی بکند . این یک چیز دست ساخته ی بشر است که چنین موجی درست می کند ولی صیحه ی آسمانی دست ساخته ی بشر نیست . وقتی همه به عالم برزخ ورود پیدا کردند دو تا دمیدن در صور صورت می گیرد . کلمه ی نفخ صور در قرآن دوازده مرتبه آمده است که توسط اسرافیل صورت می گیرد . نفخ یعنی دمیدن و صور هم به معنای شیپور است . برای یکسری اعلان های عمومی از شیپور استفاده می کنند. دو تا نفخ صور توسط اسرافیل که ملک مقرب الهی است دمیده می شود . یک نفخ دمیدنی برای مردن است که نفخ مرگ است که تمام افرادی که در برزخ هستند همه می میرند جن و ملائک هم می میرند . بعد از مدتی نفخ دومی دمیده می شود . در روایتی داریم که فاصله ی این دو نفخ چهل سال است . اما ما نمی دانیم که این چهل سال چهل سال دنیایی است یا چهل سال آخرتی است . پس بین نفخ مرگ و نفخ دوم که نفخ احیا است فاصله است . در نفح دوم روح به بدن ها برگردانده می شود و وارد عرصه ی محشر می شوند .
تمام ملائکه کارگزاران الهی هستند که هر کدام کاری دارند . رئوسای ملائک چهار تا فرشته هستند که همان ملائک مقرب هستند . مَلکی که مامور رزق است که حضرت میکائیل است و رزق های مادی و معنوی را تقسیم می کند . ملکی که مامور آگاهی و علم است و وحی را می آورد حضرت جبرئیل و ملک زیر دست او است . ملکی که واسطه در مرگ است و قبض روح به دست اوست ،عزرائیل است . حضرت اسرافیل ملکی است که واسطه در حیات است . بچه هایی که بدنیا می آیند و در جنین روح بر آنها دمیده می شود توسط اسرافیل انجام می شود. دو تا نفخ صور را اسرافیل دارد که یک مرگ عمومی برای همه و یک حیات عمومی برای همه است . این کار حضرت اسرافیل است که در بعضی از روایات داریم که اسرافیل مقرب ترین ملک است و اولین ملکی است که بر آدم سجده کرد . حیات همه موجودات و از جمله ملائک بدست او است و از اینجا می توان عظمت این ملک را فهمید . ممکن است که این سوال پیش بیاید که واسطه مرگ حضرت عزرائیل است ، پس چرا الان حضرت اسرافیل در صور می دمد و همه می میرند . در واقع حضرت عزرائیل واسطه مرگ انسانهایی است که در دنیا هستند و باید به برزخ منتقل بشوند . اما کسانی که در برزخ هستند و موجودات دیگر و حتی خود ملائک مقرب ، واسطه ی مرگ شان توسط حضرت اسرافیل است .
به تعبیر علامه طباطبایی ، دمیدن حضرت اسرافیل در شیپور یک تعبیر کنایه از باب تشبیهی است . همان طور وقتی که یک قافله ای می خواهد حرکت بکند یا بایستد ، شیپور دمیده می شود. حضرت اسرافیل هم برای توقف جهان و از کار افتادن همه ی موجودات زنده شیپوری می دمد و این برای تقریب به ذهن است . به این صورت نیست که شیپور و بوقی باشد بلکه این تشبیه است . احتمال بعدی این است که این تشبیه نیست بلکه اسرافیل برای میراندن و زنده کردن موجودات یک ابزاری دارد . آن ابزار بگونه ای این دم الهی و نفس رحمانی را به اذن خدا وارد می کند که آن دم به هر کسی بخورد در دفعه ی اول باعث مرگش و در دفعه ی دوم باعث زنده شدن آن می شود. آن دم و نفس رحمانی به همه می خورد ولی شیپور شبیه شیپورهای این دنیایی نیست . آن ابزار شبیه به شیپور است. عظمت آن ابزار عظمت کل آسمان و زمین است . امام سجاد (ع) فرمود : صور اسرافیل شاخ بزرگی است که دو طرف دارد . ( از یک طرف دمیده می شود و دو تا خروجی دارد که یک خروجی برای عالم پایین یا زمین است و یک خروجی برای موجودات آسمانی است ) که فاصله ی این دو سر به اندازه ی فاصله ی آسمان و زمین است و همه جا را فرا گرفته است . هیچ موجودی نیست که دم به آن نخورد . پس این یک شیپور معمولی نیست و یک ابزار برای رساندن دم الهی به همه ی موجودات است . پیامبر فرمود : این شیپور مادی نیست و یک موجود مجرد نوری است . این شیپور سوراخ هایی به تعداد افراد موجودات عالم دارد . دمیدن موضوعیت دارد نه صدا . هر کدام از این نفخ های صور آثاری دارد . نفخ اول که در اثر آن همه ی موجودات می میرند اولین اثرش این است که یک هولی در همه ی موجودات بوجود می آید و در اثر همان فزع موجودات از دنیا می روند یعنی یک مرگ توام با وحشت . در قرآن داریم : روزی که در صور دمیده بشود و همه ی آنهایی که در آسمان و زمین هستند دچار اضطراب و فزع می شوند مگر یک عده ای که خدا بخواهد . وقتی در شیپور دمیده می شود آن روز ، روز هولناکی برای کافرین است . در سوره ی زمر آیه 90 می فرماید : هر کس که به آخرت حسنه ای بیاورد خدا به آنها جزای بهتری می دهد و از فزع و ترس روز قیامت در امان هستند . حسنه یعنی خوبی مطلق که در آن بدی نباشد . حسنه ولایت امیرالمومنین است . کسی که این ولایت را با خودش بیاورد در امان است . داریم که ولایت امیرالمومنین دژی است که هر کسی وارد ولایت بشود ایمن است .زیرا ولایت امیرالمومنین همان ولایت خداست . کسی که تحت سرپرستی خدا زندگی اش را اداره کرده است و اهل ولایت است از فزع در امان است . وقتی حادثه ی قیامت اتفاق می افتد همه ی کرات درگیر این حادثه می شوند . وقتی در کرات و کهکشان ها زلزله پیش بیاید خیلی هول و ترس دارد . قرآن می فرماید : در آن روز چشمها خاضع ، گریان و ترسان است . در همان روز یک عده خندان هستند . پیامبر فرمود که سه تا چشم هستند که در آن روزی که همه گریان هستند آنها خندان هستند : چشمی که از خشیت خدا در این دنیا گریه داشته باشد ( اگر کسی اشک چشم نداشته باشد باید خودش را درمان کند . امام سجاد (ع) می فرماید : خدایا گِله می کنم از چشمی که خشک باشد ) ، چشمی که از حرام چشم پوشیده است و از نگاه حرام پر نشده است ( اگر نگاه آلوده باشد قلب را بشدت آزار می دهد .مرحوم آیت الله قاضی آنقدر مراقب چشمش بود که چشم ترس شده بود و و قتی به نامحرمی می رسید چشمش ناخودآگاه فرو می افتاد . مرحوم حائری یزدی می گفت که اگر من در خواب هم نامحرمی ببینم چشم می پوشم . یکی از شاگردان آیت الله ارباب گفت : استاد ما قسم می خورد که من نود سال عمر دارم ولی یک نگاه حرام نداشته ام ) .
انشاء الله ما از کسانی باشیم که از فزع روز قیامت به دور باشیم .