وقتی ما اموات خود را در خواب می بینیم یا خوشحال هستند یا ناراحت یا بیمار هستند یا چیزهایی از ما می خواهند . این خواب ها چه پیامی برای ما دارد ؟ 

پاسخ – خواب بخشی از زندگی ما هست . همه ی ما خواب دیدن (رویا) را تجربه   کرده ایم . برای معصومین خواب دیدن رویای صادقه ای است که اتصال به عالم ملکوت است . به تعبیری اتصال به عالم بالا و لوح محفوظ است ، آنها اخباری را که در آینده می خواهد اتفاق بیفتد یا دستورات الهی را از رویای خود می گیرند . این خوابها نوعی الهام است . روایت داریم که این خوابها نوعی وحی است . پیامبر در ابتدای نبوت ، دریافت وحی از طریق رویاهای شان بوده است . بعد بحث جبرئیل و ملکه ی وحی پیش آمد . هیچ تصرف و خطایی از طرف شیطان در رویاهای آنها نیست . حتی تخیلات خودشان هم ، در خواب تصرفی ندارد که خواب را به یک خواب خطا و اشتباه تبدیل بکند . حتی بعضی از انبیاء تکالیف خودشان را در خواب می گرفتند . حضرت ابراهیم به فرزندش گفت که من در خواب دیدم که سر تو را می برم و ابراهیم این تکلیف را از خواب گرفت . قبل از فتح مکه در خواب به پیامبر فهماندند که وارد مکه می شود و در امان هستی . خواب حضرت یوسف شفاف نبود هم بود . البته این خواب رازگونه بود و تعبیر می خواست . او دید که یازده ماه و خورشید برمن سجده می کردند . رویاهای انبیاء که هیچ تصرفاتی از بیرون از طرف شیطان و از درون توسط نفس در آن نیست ، صادق است . اما بعضی از خوابها و رویاهایی که ما می بینیم رویاهای صادقه است مخصوصا اگر فرد راستگو باشد . روایت داریم که هرکس راست تر است رویاهایش هم راست تر است . پس راست گویی در نوع دیدن خواب تاثیر می گذارد . چیزهایی در رویاهای ما تاثیرگذار است . از درون نفس ، تخیلات ،افکار و آرزوهای ما می تواند در خواب های ما تاثیرگذار باشد . از طرفی از بیرون هم شیطان می تواند القائاتی داشته باشد . البته دیدن رویاهای صادقه هم برای ما امکان پذیر است . آیت الله اراکی از استادش آیت الله حائری شیرازی نقل می کرد که من در خواب دیدم که به من گفتند که تا ده روز دیگر بیشتر زنده نیستی . من به خواب توجهی نکردم . همان روز دهم ، با دوستان به باغی رفته بودیم . من دچار لرز شدیدی شدم . به خانه برگشتیم و حالم بسیار بد بود .دیدم که دو تا ملک برای قبض روح من آمده اند . در آن موقع آن خواب به یاد من آمد . مرحوم حائری نسبت به امام حسین (ع) ارادت داشت و در بعضی دسته جات خودشان نوحه می خواندند . او توسل به امام حسین (ع) کرد و خواست که زنده بماند زیرا توشه ای برای آخرت نداشت . لحظاتی بعد امام حسین (ع) آمد  و به آن دو ملک گفت که ما برای او مهلت گرفته ایم ، شما بروید . بعد از لحظه ای چشمهایم را باز کردم و دیدم که پارچه ای روی من انداخته اند زیرا فکر می کردند که من مرده ام . مرحوم آیت الله اراکی می فرمودند :حدس قوی من این است که تاسیس حوزه ی علمیه قم همان ذخیره ای بود که فرصتش را از امام حسین (ع) گرفت . اینها رویاهای صادقه است . چون عالم خواب عالم پر رمزی است ، خیلی نمی توان روی آن حساب باز کرد . امام صادق (ع) می فرماید : خواب صادق و کاذب در هم است . خیلی روی خواب حساب باز نکنید . بخاطر همین می گویند که خواب حجیت نیست . خیلی به خواب اعتماد نکنید . اگر در خواب دیدید که می گویند : فلان نماز را با فلان کیفیت بخوانید یا چهل بار فلان سوره را در نمازتان بخوانید یا فلان ذکر ار به فلان عدد بگویید ، نباید روی اینها تکیه بشود . این دستورات عبادی باید از یک منبعی صادر بشود که کاملا حجت باشد . وقتی شما می خواهید خدا را عبادت کنید نباید شکل عبادت را از خودتان در آورده باشید . ما باید خواب های مان را در کنار قرآن و سنت قرار بدهیم تا ببینیم که خواب ما صادق است یا خیر . البته به شرط اینکه قرآن و سنت را بشناسیم . تعبیری کننده ی علاوه بر اینکه باید رموز تعبیر خواب را بداند ، باید کسی باشد که رموز دینی را هم  بشناسد . و بتواند خواب را با کتاب و سنت تطبیق بدهد تا ببینید که این خواب صادق است یا کاذب . بخاطر همین تعداد کسانی که تعبیر کننده خواب هستند زیاد نیست . ما در روایت داریم که خواب را برای هر کسی نقل نکنید . خواب را فقط پیش اهلش نقل کنید . وقتی حضرت یعقوب خواب یوسف را شنید به او گفت که خواب خودت را پیش برادرانت نگو . زیرا آنها نااهل هستند . اهل کسی است که بتواند خواب را تعبیر بکند یا مومن نجیب سِر نگهداری باشد که وقتی این خواب را نقل می کنیم سوء استفاده نکند . تعبیر خواب با رمالی و کتب تعبیر خواب میسر نیست . این طور نیست که مثلا هر کس خواب فلان چیز را ببیند تعبیرش فلان چیز است . کتاب های تعبیر خواب هم تعبیری بوده است که مثلا ابن سیرین برای فردی تعبیر کرده است . . این تعبیر بنا به شخصیت و موقعیت فرد بوده است . معبر باید شرایط شما ، مزاج شما را حتی از نظر فیزیکی و شرایط روحی شما را هم بفهمد . علاوه بر آن معبر باید رموز آیات و روایات را هم بداند که بتواند خواب را با آنها تطبیق بدهد تا پیام خواب را بفهمد و بداند که این مطابق کتاب و سنت است که شما به آن عمل بکنید . مثلا ما در خواب می بینیم که فردی از دنیا رفته است ، تعبیرش از دنیا رفتن فرد نیست . ممکن است که این خواب پیام دیگری داشته باشد . اگر ما در خواب وضعیت بد فردی را می بینیم الزاما این طور نیست که وضعیت فرد خراب است . گاهی ما در خواب می بینیم که اموات به ما می گویند که خیرات کنید . اینکار مشکلی ندارد زیرا در بیداری هم به ما می گویند که این کار  را بکنید . یک وقت اموات می گویند که فلان ملک یا زمین را بفروشید ، در اینجا انسان نباید به خودش اعتماد بکند . ما نباید به ظاهر خواب توجه بکنیم . فردی به ابن سیرین گفت که من خواب دیدم دنیا و آخرت را از دست داده ام . ابن سیرین او را آرام کرد . فرد دیگری گفت که من خواب دیدم که دنیا و آخرت را بدست آورده ام . ابن سیرین گفت که شما قرآن خودت را گم نکرده ای ؟ آن فرد اول گفت : بله . ابن سیرین به فرد دوم گفت که تو قرآنی پیدا نکردی ؟ او گفت : بله . ابن سیرین گفت که این همان قرآنی است که گم شده است . دنیا و آخرت همان قرآن بود . رویاهای صادقه ای که تعریف می کنند با قرائن و شواهد کاملا محرز شده است .
کتاب خواب ها با ما چه می گویند نوشته ی آقای مجتبی بلوچیان ، کتاب خوبی است . این کتاب قواعد حاکم بر رویا را ذکر کرده است و از روایات اهل بیت کمک گرفته است .
سوال – آیا حضرت اسرافیل با نفخ اول می میرد ؟ چه کسی او را می میراند ؟ تکیلف حضرت عزرائیل چه می شود ؟
پاسخ – در روایات داریم که خدا به حضرت اسرافیل می فرماید : بمیر . یعنی خدا او را قبض می کند . در هنگام احیا ، خدا اول حاملین عرش را زنده می کند از جمله حضرت اسرافیل و بعد احیاء توسط نفخ صور دوم اتفاق می افتد . در جلد شش بحار امام سجاد می فرماید : وقتی اسرافیل در صور دمید هیچ صاحب روحی نمی ماند و همه ی  آسمانی ها هم می میرند بجز اسرافیل و خدا با اسرافیل می گوید که تو هم بمیر . بعد در همین حالت می مانند تا نفخ دوم دمیده می شود . بعد خدا به آسمانها و زمین می گوید که بهم بریزند و بعد حاملین عرش زنده می شود و نفخ دوم دمیده می شود . جان حضرت عزرائیل را اسرافیل می گیرد . اسرافیل با عظمت تر از حضرت عزرائیل و ملائک دیگر است .
سوال – گناهانی که ما توبه کرده ایم آیا باز در نامه ی اعمال ما دیده می شود و دیگران از آن آگاهی می یابند یا خیر ؟
پاسخ – امام صادق (ع) فرمود  : اگر بنده ای توبه ی واقعی بکند خدا او را دوست دارد . خدا در دنیا و آخرت او را می پوشاند . دو ملکی که نویسنده ی اعمال هستند ، خدا آنها را به فراموشی می اندازد . خدا به اعضا و جوارح دستور می دهد که گناهش را بپوشانید . و دیگر اعضا و جوارح علیه انسان شهادت نمی دهند . خدا به زمین         می فرماید که بر او بپوشانید که در روز قیامت نتواند شهادت بدهد . خدا را ملاقات     می کند در حالیکه هیچ چیزی نیست که شهادت بدهند که او گناه کرده است .
درقرآن داریم که اگر کسی صادقانه توبه کند و اعمالش را جبران بکند ،نه فقط گناهان او پاک می شود بلکه آن گناهان به حسنه تبدیل می شود. اگر کسی تک تک گناهان را به یاد بیاورد و پشیمان بشود و اشکی بریزد و خضوعی نشان بدهد ، خدا آن اشک و خضوع را می نویسد . و بعد گناه به حسنه تبدیل می شود زیرا کنار هر گناه یک اشک و طاعت است . امام باقر (ع) می فرماید : روز قیامت مومن گناهکار را می آورند در موقف حسابرسی ، خدا خودش حسابرسی این شخص می شود . هیچ کسی بر حساب او آگاه نیست . زیرا مومن است و دین و خدا را قبول دارد ولی دراعمالش کم آورده است . خدا گناهان او را به او ارائه می دهد . این شخص می گوید که خدایا من اقرار می کنم که این کارها را کرده ام . خدا به نویسندگان اعمال می گوید که اینها را به حسنه تبدیل کنید و به مردم نشان بدهید . وقتی مردم نامه ی اعمال شخص توبه کننده را می بینند   می گویند که این فرد یک گناه هم نداشته است ؟ خدا می فرماید که او را به بهشت ببرید .این برای شیعیان گناهکار ماست . آنها در تحت ولایت حضرت علی (ع) هستند و در محیط رحمت هستند . کسانی که مومن نیستند ، خدا حساب آنها را در پیشگاه مردم      می کند که همه می بینند .
پس کسانی که شیعه علی (ع) هستند تا گناه کردند فورا توبه می کنند .
سوال – سوره ی ص آیات  27 تا 42 را توضیح بفرمایید . 
پاسخ – آیا سی ام  می فرماید : ما سلیمان را به داود دادیم . سلیمان خوب بنده ای بود . او زیاد به در خانه ی خدا رجوع می کرد و دور نمی شد . هنگام عصر او از رژه اسب سواران دیدن می کرد . سلیمان فرمود : من اینها را دوست دارم ولی این دوست داشتن ناشی از یاد خدا بودن است . کسی که زیاد به درخانه ی خدا رجوع می کند کسی است که فرزند و همسر و اموالش را دوست دارد ولی او اینها را بخاطر اینکه ابزاری هستند که انسان را به خدا نزدیک می کند دوست دارد . ما می توانیم دنیایی ترین چیز را بخاطر خدا دوست داشته باشیم . بزرگی می فرمود : کسانی که دنیایی هستند حتی عبادات آنها هم بوی دنیا می دهد اما کسانی که یاد خدا هستند کارهای دنیایی آنها هم بوی خدا می دهد . پس شما چیزهای دنیایی را دوست داشته باشید ولی اینها نباید شما را از خدا دور کند .
سوال – در مورد خواب هایی که ما بصورت مکرر در مورد اموات مان می بینیم توضیحاتی بفرمایید . 
پاسخ – ما نیازهای اموات را گفتیم . نیازهای آنها از جمله دادن دیون ، حق الناس ، حق الله و خیرات است . پس پیام آنها در همین چارچوب است . اگر شما پیامهای عجیبی از آنها دریافت می کنید مکلف نیستید تا وقتی که به یک تعبیر کننده خواب موثق را پیدا نکنیم . همان چیزهایی که ما از روایات گفتیم برای اموات انجام بدهند .
سوال – آیا کسانی که در بهشت برزخی هستند امکان دارد که در قیامت به جهنم بروند و کسانی که در جهنم برزخی هستند در قیامت به بهشت بروند ؟
پاسخ – کسانی که در جهنم برزخی هستند تا تطهیر بشوند امکان خارج شدن از آنجا وجود دارد . حتی در قیامت هم ممکن است افرادی که خیلی آلودگی داشته باشند وارد جهنم بشوند ولی خلود نداشته باشند که تا آخر آنجا باشند تا یک مرحله ای در آنجا هستند و بعد به بهشت می روند . خروج از جهنم و بهشت امکان پذیر است هم در برزخ و در قیامت . کسانی که وارد بهشت می شوند امکان ندارد که به جهنم بروند . کسی که وارد بهشت برزخی شده است صلاحیت ها و ظرفیت هایی را داشته که وارد وادی رحمت خدا شده است . منتها این بهشت جزای این مرحله است . در برزخ اعتقادات و اعمال کلی را مورد بررسی قرار می دهند . وقتی این فرد به قیامت می آید وارد جهنم        نمی شود ولی باید از مواقف عبور کند . در آنجا بحث طول کشیدن است . این فرد در صراط معطل می شود و این معطلی باعث می شود که شعاع هایی از سطح جهنم را ببیند و این برایش سخت است . روایت داریم که کسی که اهل ولایت امیرالمومنین باشد و نسبت به دشمنان اهل بیت موضع داشته باشند و دوستان اهل بیت را دوست داشته باشد ، او جهنم را با چشم نمی بیند که وارد آن بشود مگر همان مقداری که می بیند که برایش سخت است .
سوال – توصیه ای در مورد آخرین روز ماه محرم بفرمایید .
پاسخ – دوستان یک عادتی را بعنوان توشه ای از محرم برای خودشان درست کنند : هر روز یک سلامی به امام حسین (ع) بدهند . امام صادق به شاگردش فرمود : هر روز جد ما را زیارت می کنید ؟ او گفت که من در مدینه هستم و هر روز نمی توان به کربلا بروم . امام فرمود بگو. : السلام علیک یا ابا عبدالله ، السلام علیک و رحمة الله و برکاته . اگر این را بخوانی ثواب یک حج در نامه اعمالت نوشته می شود . او این کار را در روز تا بیست بار انجام می داد . پس ما هر روز یک سلام به امام حسین (ع) را داشته باشیم .