برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: سیری در صحیفه سجادیه امام زین العابدین (علیهالسلام)
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 10- 07-96
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
ای کاش ماجرای بیابان دروغ بود *** این حرفهای مرثیه خوانان دروغ بود
ای کاش این روایت پر غم سند نداشت *** بر نیزهها نشاندن قرآن دروغ بود
ای کاش گرگ تاخته بر یوسف حجاز *** مانند گرگ قصهی کنعان دروغ بود
حیف از شکوفهها و دریغ از بهار کاش *** بر جان باغ داغ زمستان دروغ بود
شریعتی: «سلام علی قلب زینب الصبور» سلام میکنم به همه دوستان عزیزم، خانمها و آقایان، بینندهها و شنوندههای عزیزمان، عزاداریهای شما قبول باشد. دعا میکنم انشاءالله همه ما مشمول نگاه مهربانانهی حضرت أبا عبدالله الحسین(ع) باشیم. حاج آقای فرحزاد سلام علیکم. ایام را تسلیت میگویم.
حاج آقای فرحزاد: علیکم السلام و رحمة الله. خدمت جنابعالی و بینندگان و شنوندگان عزیز عرض سلام دارم. ایام اسارت اهلبیت خصوصاً حضرت سجاد(ع) که بنابر قولی امشب شب شهادت این بزرگوار است و اسارت عمه جانش حضرت زینب(س) را تسلیت میگویم. انشاءالله همنوا با اسرای کربلا باشیم. جا دارد تشکر کنیم از عزیزانی که در این ایام عزاداری فوق العاده کردند در همه جای میهن اسلامی و همه کشورها. انشاءالله مورد پذیرش و قبولی قرار گرفته است. بزرگی فرمود: در تاسوعا و عاشورا و ایام فاطمیه، نظر خدای متعال و چهارده معصوم نظر ویژه هست بر عزاداران. سال به سال با شکوهتر و با عظمتتر برگزار میشود. انشاءالله قدر بدانیم و هم معرفتهایمان را بالا ببریم و هم پیروی و حرف شنوی و رفتار و گفتار و کردار ما حسینی و زینبی باشد. جا دارد تشکر ویژه کنم از منطقه سیستان و بلوچستان و شهر زابل و از همه عزیزانی که آنجا عزاداری مفصل کردند و خدمت کردند.
شریعتی: حاج آقای فرحزاد درسفر تبلیغی به زابل رفتند و آنجا مردم نازنینی دارد که از همینجا به همه مردم خوب سیستان و بلوچستان سلام عرض میکنیم. عزاداریهایتان قبول باشد.
حاج آقای فرحزاد: مراسم بسیار باشکوهی بود و من فکر نمیکردم مناطق دوردستی که مستضعف هستند، انشاءالله هم رسانهها بیشتر توجه کنند و هم مسئولین ما نزد خدا مدیون هستند به این مناطق فراوانی که خشکسالی فوق العاده است، بیکاری زیاد است و مردم محروم و مستضعفی هستند که خدا دوست دارد ما به این مناطق بیشتر خدمت کنیم و محبت کنیم. طلاب عزیزی که قربة الی الله خیلی تبلیغ کردند. از متخصصی خیلی خوشم آمد همراه طلبهها آمده بود در یکی از این روستاها روزی صد مریض را ویزیت میکرد. در تهران برایش صف میبندند و درآمد بالایی دارد. کاش همه قشرها نذرشان از این جنس باشد. راه امام حسین ظلم ستیزی و خدمت به محرومین است. راه امام حسین صلح و صفا و محبت و خدمت کردن به بندگان خداست. امام حسین ذبح عظیم است و قربانی شد تا مردم هدایت شوند و رستگار شوند. هرچقدر ایثار و گذشت و فداکاری باشد ما را به امام حسین نزدیکتر میکند. انشاءالله همینطور که در تعظیم شعائر عزیزان زحمت میکشند، در رفتار و کردار و اخلاقشان هم حسینی و زینبی باشند.
شریعتی: بحث خادم معنوی حضرت رضا(ع) را که داشتید فکرمیکنم ایام محرم و صفر بهترین ایامی است برای اینکه همه خادم الحسین شویم و بتوانیم خدمت کنیم. انشاءالله زیارت کربلای معلی و زیارت اربعین سیدالشهداء نصیب همه ما شود. بحث ما با حاج آقای فرحزاد سیری در صحیفه سجادیه بود. نکات خوبی را شنیدیم. امروز هم سراپا گوش هستیم که از حضرت سجاد و صحیفه ایشان بشنویم.
حاج آقای فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحیم، اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
«السلام علیک یا اباعبدالله، السلام علیک و رحمة الله و برکاته» روایت زیبایی است که دیشب هم عرض کردم که بعد از عاشورا بعضی سفره عزاداری و توسل را جمع میکنند. این اشتباه است. به یک معنا تازه شروع شده و تازه شهادت دیروز بوده و از امروز شروع شده است. مجالس را ترک نکنیم. تا آخر ماه صفر اجتماعی و دسته جمعی در مجالس شرکت کنیم و انفرادی هم هر روز یک توسل به اهلبیت داشته باشیم. بزرگانی مثل مرحوم علامه امینی که خوابشان را دیدند، فرمودند: من حسرت میخورم به کسانی که زیارت عاشورا در دنیا میخوانند و در مجلس روضه اهلبیت شرکت میکنند. بزرگی میفرماید: حبیب بن مظاهر را خواب دیدند فرمود: آرزو دارم برگردم و به تشنهها آب بدهم و در مجلس روضه آقا أباعبدالله شرکت کنم. بازتاب این مجالس را در آن عالم میفهمیم. روایت داریم فرشتههایی هستند سیاح هستند، یعنی روی کره زمین میگردند، اگر ببینند مجلس ذکر اهلبیت(ع) هست، در آن مجلس شرکت میکنند. سابق در حمامها دلاک و کیسه کش بود که شستشو میداد و چرکها را از بدن میگرفت. این ملائکه کارشان این است که روح و جان دوست داران اهل بیت را شستشو میدهند. زیارت عاشورا هرچقدر میتوانید بخوانید با صد لعن و صد سلام، اگر نشد یک سلام بدهید. بارها عرض کردیم هرچقدر انسان در توانش است.
امام صادق(ع) فرمود: کسی اگر زیر آسمان نشد، زیر سقف رو به کربلا بایستند و انگشتش را اشاره به آسمان کند و بگوید: السلام علیک یا أباعبدالله، السلام علیک و رحمة الله و برکاته! روایت داریم ثواب یک حج و عمره در نامه اعمالش ثبت میشود. یا سه بار بگوید: «صلی الله علیک یا أباعبدالله»! نورانیت میآورد. یا اینکه وقتی آب مینوشید مرحوم بهجت فرمود: هر نوشیدنی که میل میکنید، روایت داریم اگر کسی وقت نوشیدن آب سلام به امام حسین بدهد و از غریبی و عطش امام حسین یاد کند و سلام بدهد و دشمنان امام حسین را لعن کند، خدا صد هزار گناهش را پاک میکند، و صد هزار حسنه میدهد و صد هزار درجه میدهد و صد هزار بنده در راه خدا را گویی آزاد کرده است. نه ما مهم هستیم و نه این چند قطره آبی که نوش جان میکنیم. ولی آن شخصیتی که عزیز دردانهی خداست و همه هستیاش را در راه خدا داده است، خیلی عزیز است. یعنی کاری کرده که برای هیچ پیغمبر و امامی اتفاق نیفتاده است. چون او «وجیه عند الله» است و دردانهی خداست. این جمله از زیارت عاشوا که میفرماید: «اللهم اجعلنی عندک وجیهاً بالحسین(ع) فی الدنیا و الآخره» گفت: حسین جان از زن و فرزند و خانمان بگذشتی اما آدم نگذشت ز یک دانه گندم! گاهی آدم سر ریزترین مسائل حاضر نیست، بگذرد. ولی امام حسین روز عاشورا همه هستیاش را خالصاً لوجه الله بدون چشم داشت، بذل کرد. بذل یعنی بدون چشم داشت، بی توقع و طمع! همه هستیاش را، پوست و گوشت و استخوان و پیراهن کهنه و طفل شش ماهه، همه را خالصاً لوجه الله داد.
مرحوم دولابی میفرمود: از اول صبح عاشورا که جنگ شروع شد تا عصر عاشورا عبودیت بود. یعنی هرچه بود در راه خدا تقدیم کرد. از عصر عاشورا دیگر ربوبیت است. تجلی خداست. فرمودند: روز عاشورا تجلی توحید است، تجلی خداست. چه شور و حالی، همه کره زمین و همه کشورها، در آمریکا و اروپا دسته عزاداری راه میافتد و در آفتاب و سرما و گرما حسین حسین، لبیک یا حسین میگویند. این حسین چطور بر دلها حکومت میکند. برای هیچکس زیر این آسمان مثل آقا أباعبدالله اشک ریخته نمیشود. برای هیچکسی مثل آقا امام حسین اطعام نمیشود. اگر کسی جایی آماری سراغ دارد به ما خبر بدهد. در کشور ما هشتاد میلیون غذا میدهند. یک حکومت بخواهد هشتاد میلیون غذا درست کند باید چند ماه تدارکات و برنامه ریزی کند. خود جوش و مردمی است و کسی پشتش نیست. آقایی که حاضر نیست از مال و جانش بگذرد و زیر آفتاب برود ولی بخاطر امام حسین همه این کارها را انجام میدهد. واقعاً غیر عادی است و خلی فوق العاده است.
امام حسین(ع) که در قرآن و روایت تعبیر به ذبح عظیم شده است، «وَ فَدَيْناهُ بِذِبْحٍ عَظِيم» (صافات/107) در روایتی از امام هشتم است که سؤال کردند: «فَدَیناهُ» یعنی فدیه داد. حضرت ابراهیم به جای حضرت اسماعیل که قربانی نشد، یک ذبح بزرگی رخ داد. امام هشتم فرمودند: این ذبح عظیم چیست؟ گفتند: آقا جبرئیل از بهشت گوسفندی آورد، به جای حضرت اسماعیل فدا شد که این سنت هم بر همه حجاجی که به بیت الله میروند واجب شد. در عید قربان یک گوسفند قربانی کنند. امام هشتم فرمود: خدا به یک گوسفند میگوید: ذبح عظیم؟! پرسیدند: پس منظور چیست؟ فرمود: منظور از این آیه باطن حقیقت، جدم امام حسین(ع) است. حافظ شعری دارد که میگویند اشاره به همین مبحث است:
مرید پیر مغانم ز من مرنج ای شیخ! *** چرا که وعده تو کردی و او به جا آورد
یعنی پیر مغان امام حسین(ع) است و شیخ منظور حضرت ابراهیم خلیل است که بنا بود اسماعیل را در قربانگاه، قربانی کند. ولی به ظهور نرسید، خدا نمیخواست. چون نسل پیغمبر ما از حضرت اسماعیل بوده است و خدا او را حفظ کرده است. تو میخواستی واقعاً قربانی بدهی ولی نشد. خدا نمیخواست ولی حضرت أباعبدالله خودش و عزیزترین خلقش که شبیه نداشتند، هجده نفر که مانند نداشتند، همه اینها را در قربانگاه در راه خدا قربانی کرده است. امام حسین خیلی عزیز خداست. عزیزان تعجب نکنند از اینکه زیارت امام حسین ثواب فوق العاده دارد. اشک ریختنش فوق العاده است. خدمت کردنش فوق العاده است. این جمله زیارت عاشورا که بارها عرض کردیم، ما صفر وجود هستیم. شما هزار صفر کنار هم بگذاری فایده ندارد. تا یک عدد کنارش نیاید هیچ ماهیتی پیدا نمیکند. عدد که بیاید با ارزش میشود. اگر کنار امام حسین بودی، کنار خدا بودی با ارزش میشوی. «اللهم اجعلنی عندک وجیهاً بالحسین»، «وجیه» یعنی آبرومند، چک که مینویسند میگویند: در وجه...! یعنی جهت صورتت کجاست. توجه کجاست؟ اگر به وجه الله است شما قیمتی میشوید. وجه الله امام حسین است، اهل بیت است. فرمود: ما هیچ نداریم و دست خالی هستیم. وجاهت و آبرو و همه چیز ما به امام حسین است. نه اینکه ما اینطور باشیم. همه انبیاء برای امام حسین گریه کردند. پیغمبر ما، جبرئیل روضه خوانده و حضرت آدم گریه کرده است. خدا روضه خوانده و حضرت موسی گریه کرده است. این جریانی که میخواسته پیش بیاید، آنها جلوتر پیشبینی میکردند و روضههایش را خواندند تا به ما رسیده است و این هست تا امام زمان (ع) بیاید و انتقام خون جدش آقا أباعبدالله(ع) را بگیرد. پس این سلامی که دادیم، من خواهش دارم هر روز در طول سال باشد اگر نشد دو ماه محرم و صفر یک ارتباط با امام حسین داشته باشند.
شریعتی: سه بار بگوییم: «صلی الله علیک یا أباعبدالله»!
حاج آقای فرحزاد: یا یکبار بگوییم: «السلام علیک یا أباعبدالله، السلام علیک و رحمة الله و برکاته» یک مقدار با توجه بگوییم. توفیق بزرگی نصیب همه عزیزان شده که سر سفره صحیفه سجادیه باشیم. بدون اغراق بعد از قرآن کتابی که روی آن قسم بخوریم که همه کلام معصوم است و حق محض است و از لب آقا امام سجاد(ع) انشاء شده و فرزندش امام باقر(ع) نوشته است. یعنی امام انشاء کرده و امام دیگر نوشته است. امام صادق(ع) هم تأیید کرده است. قسم خورده که والله انشاء جدم است و والله نوشته پدرم امام باقر است! ممکن است نهجالبلاغه که خیلی مورد تأیید هست هم از هزار حدیث، یک حدیث ضعیف درونش آورده باشد ولی صحیفه اینطور نیست. روی صحیفه میشود قسم خورد. یعنی سه امام تأیید کردند.
قبل از اینکه خطبه اول را شروع کنم. چند نکته بگویم. یک نکته اینکه صحیفه سجادیه را مقداری بیشتر در دسترس خودمان قرار بدهیم. همانطور که مفاتیح بحمدالله در دسترس هست و در همه خانهها در کنار قرآن، مفاتیح هم هست. خواهش میکنم همه عزیزان تهیه کنند. مرحوم آیت الله مرعشی نجفی (ره) یک صحیفه سجادیه به مصر خدمت عالم برجسته مرحوم طنطاوی فرستادند. ایشان مفسر قرآن بود و مفتی اسکندریه مصر بود. آقای طنطاوی میگوید: وقتی صحیفه سجادیه دست من رسید اینقدر حسرت خوردم که چقدر ما بدبخت هستیم که تا به حال این کتاب به این مهمی را ندیدهایم و دیر به دست ما رسیده است. هرکس با ادبیات عرب آشنا باشد و چند دعا را مرور کند، جذب این صحیفه میشود. واقعاً فوق العاده است.
زمانی خواندم که وزیر اوقاف مصر به منا آمده بود در ایامی که حاجیها به منا میآیند، از عید قربان تا سه روز، در بعثه و چادرهای ایرانیها در عرفات دعای عرفهی امام حسین تلاوت میشود. ایشان در عرفات شنیده بود یک دعایی میخوانند. گفت: عمری ما با اسلام و قرآن و حدیث سر و کار داریم این دعا را نشنیدهایم. این همه مضامین عالی چیست؟ گفتند: برای امام حسین(ع) است. خیلی ناراحت شد و گفت: ما از شما شیعهها باید شکایت کنیم که یک چنین گنجینههای ارزشمندی مثل صحیفه سجادیه، دعای کمیل، دعای عرفه دارید و در دسترس ما قرار نمیدهید! انشاءالله صحیفه را یک دور بخوانید. 54 دعا هست که بعضی دعاها طولانی و بعضی کوتاه هست. مضامینش بسیار بلند است.
صحیفه سجادیه فقط دعا نیست، در قالب دعا و گفتگو با خدا، توحید هست، نبوت هست، امامت هست، منشور پیغمبری امامت و نبوت هست، معاد هست، اخلاق هست، عرفان هست. مسائل اعتقادی و سیاسی هست. مسائل رزمی و اجتماعی هست. مسائل خانوادگی هست. همه نوع مسائلی را در زمینه دعا بیان کردند. دعا راه به سوی خداست. لذا انشاءالله عزیزان این را اهمیت بدهند. من چند جملهای در مورد دعا بگویم. دعا آنقدر مهم است که در قرآن روی آن تأکید فراوان شده است. آخر سوره مبارکه فرقان خدای متعال میفرماید: «قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ» (فرقان/77) یعنی خدای مهربان فرمود: ای پیغمبر شما به اینها بگو. فرمود: «قُل». اگر این نیایشها و اجر و التماسها نباشد، من اصلاً شما را نگاه نمیکنم. یعنی محصول عمر و سرمایه ما این دعاها و نیایشها و التماسها و تضرعهاست. «یَعبَؤا» یعنی به شما اعتنا نمیکنیم. خدا میگوید: از نظر من اگر دعا را رها کنید، میافتید. «قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ» اگر دعای شما و استغاثه شما نباشد و مرا صدا نزنید، به شما توجه نمیکنم. تمام عنایات خدا با دعا نازل میشود.
در آیه دیگر فرمود: «ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِينَ» (غافر/60) همانطور که ما تلاوت قرآن را جدی میگیریم و تا حدودی جا افتاده است، همینطور هم باید دعاها را پا به پای قرآن، بلکه از قرآن و تلاوت قرآن بالاتر است. چون امر خداست. خدا میفرماید: مرا صدا بزنید. یا رب بگویید، من اجابت میکنم و پاسخ میدهم. هیچ یا رب یا رب گفتنی بی اجابت نمیماند، ولو از فرعون! ولو از ابلیس! ابلیس گفت: خدایا به من مهلت بده! سجده نکرد و مخالفت کرد، بعد از مخالفت که طرد شد، گفت: خدایا به من مهلت بده! خدا گفت: مهلت میدهم. گفت: تا قیامت؟ خدا فرمود: تا قیامت، تا ظهور حضرت مهدی به تو مهلت میدهم! در شوط چهارم طواف هست که «اللهُمَّ یا مَنْ اَجابَ لاِبْغَضِ خَلقِهِ اِبْلِیس» ابلیس را هم اجابت کرد. فرعون را اجابت کرد که دعا کرد: آب رود نیل زیاد شود. گاهی عین خواسته نمیشود. حتی برای پیغمبر ما هم گاهی نشده است. پیغمبر دعا کرد: خدایا این ابتلائات و این بلاهای سخت را از من دور کن. خدا گفت: نه این امتحانها باید باشد. بزرگواری میگفت: به یک معنا خدا حاجتهای هیچکس را مستجاب نمیکند. آنچه برای اوست خیلی قشنگ است. یک جایی هم که اجابت میشود برای ما با برای او یکی درآمده است. حدیث داریم: خدا حکمتش را به هم نمیزند. یعنی او حکیم است و ممکن است خیلی چیزها به ضرر ما باشد. نباید اجابت شود ولی لبیک میگوید، بهترش را میدهد. بلا و گرفتاری را دفع میکند. ولی عین خواستهات را ندهد ممکن است ولی لبیک هست! «أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاع» (بقره/186) «اُجیبُ» بر «دعوة الداع» مقدم شده است. «أستجب لَکُم» بعد میفرماید: آنهایی که دعا نمیکنند و دعا را رها میکنند، استکبار و غرور و تکبر دارند. «إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي» پس خدا دعا را عبادت حساب کرده است. ترک دعا را استکبار میداند. من یا رب و یا الله بگویم؟ استغاثه بکنم؟
این روایت در عدة الداعی است. در روایت داریم شخصی به امام صادق عرض کرد: در نماز یا غیر نماز، چون در نماز هم میشود دعا کرد. در قنوت نماز میشود دعاهای متعدد خواند. هر دعایی میشود خواند بهتر است عربی باشد. اکثر فقها میگویند فارسی هم میشود خواند. ولی بعضی مراجع احتیاط کردند. عموماً میگویند: میشود. در نماز یا غیر نماز بعضی هستند که تلاوت قرآن را زیاد میخوانند. بعضی هستند زیاد دعا میخوانند. چه در نماز و چه غیر نماز، از امام صادق پرسید: قرائت قرآن را زیاد بخوانیم یا زیاد دعا بخوانیم، کدام افضل است؟ امام صادق فرمود: هردو خوب است. بخاطر اینکه دیگری را رها نکنیم، گفتند: هردو خوب است. راوی آدم کنجکاوی بود. گفت: من میخواهم مثلاً صحیفه سجادیه بخوانم یا قرآن بخوانم. کدام بهتر است؟ امام صادق اینجا سه بار فرمود: «هی والله افضل الدعاء افضل من القرائة، هی والله افضل، هی والله افضل، هی والله افضل» فرمود: بخدا قسم دعا افضل است. چه در قرآن، چه در نماز بیشتردعا بخوانیم. شما مشاهد مشرفه که میروی شب قدر بنشینی قرآن زیاد بخوانی، قرآن کلام خداست و خدا در کلامش تجلی پیدا کرده است. اما اگر وقت ما طوری بود که باید یکی را انتخاب میکردیم، میفرماید: دعا افضل است. 1- امر صریح قرآن است. «ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُم». دعا نکنید چنین میشود. «وَ إِذا سَأَلَكَ عِبادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَ لْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُون» (بقره/186) عمل به قرآن از خواندن قرآن بالاتر است. یک کسی که جهاد میرود و به آیه جهاد عمل میکند. به پدر و مادر احسان میکند، به آیه قرآن عمل میکند. انفاق میکند، عمل به قرآن بلاشک از خواندن قرآن بالاتر است.
2- در دعا حالت عبودیت بالاتر است. حالت استغاثه و تضرع بالاتر است. وقتی قرآن را تلاوت میکنی ممکن است غروری به تو دست بدهد، من چنین شدم. ولی در دعا اشک و ناله و التماس است. یعنی اگر دعا میکنی استکبار میرود، ادب و تواضع و فروتنی میآید. امام صادق سه بار فرمود: «هی والله افضل»! «لدُّعَاءُ مُخُ الْعِبَادَةِ» (بحارالانوار،ج90،ص300) مغز عبادت است. یعنی روح و جان عبادت دعا است. در روایت داریم دعا صلاح مؤمن است.
روایت داریم اگر کسی میترسد یک بلایی به او برسد، خیلی از ما میترسیم زمینگیر شویم. مصیبتی ناخواسته ببینیم، یا حادثه تلخی پیش آمده است، روایت داریم اگر از صمیم دل از خدا بخواهید، خدا آن را دفع میکند. فرمود: امواج بلاء را «ادْفَعُوا أَمْوَاجَ الْبَلاءِ بِالدُّعَاءِ» (نهجالبلاغه، حكمت 146) هم دفع دشمن میکند و هم ضربات دشمن را میگیرد. ضربات شیطان را میگیرد. تا وقتی غرق دعا هستیم بلاء نازل نمیشود. بزرگان خیلی اشاره کردند که اهلبیت را درست به مردم معرفی کنید. آنها ذلیل و ضعیف نیستند. تشنه هستند، مصیبت دیدند، ولی در اوج مصیبت قویترین انسانها هستند. راوی میفرماید: ما گریه میکنیم و به سر و سینه هم میزنیم، میفرماید: «وَ لَقَدْ شَغَلَنِی نُورُ وَجْهِهِ وَ جَمَالُ هَیْئَتِهِ عَنِ الْفِكْرَةِ فِی قَتْلِه» راوی که نقل روایت میکند، میگوید: آنچنان چهره حضرت نورانی بود که حضرت به روی قاتل هم تبسم کرد. یعنی بیا دستت را بگیرم، به من آب بده من شفاعت تو را بکنم. شادابی و نشاط و نورانیت آقا أباعبدالله آنقدر مرا جذب کرده بود که یادم رفت میخواهد چه اتفاقی بیافتد. یعنی دشمن شگفت زده شد! شجاعت و حقیقت آقا جذب میکرد! قویترین و شجاع ترین انسانهاست. چون با خدا رابطه دارد. کسی که وصل به خداست، عزت خدایی دارد. «فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعاً» (نساء/139) «وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِين» (منافقون/8) عزیز غیر از متکبر است. عزیز همه چیز دارد. بی نیاز محض است. همیشه سکه دو طرف دارد. آن وجه انسانی است که حضرت گریه میکند به خاطر نجات بشر میگوید: به من آب بدهید. به حضرت علی اصغر آب بدهید. این جنبه خلقی است. ولی جنبه ربوبی میگوید: به همه عالم آب میدهم و همه عالم را سیراب میکنم. همه عالم را هدایت میکنم. اینکه تا وقتی آدم غرق دعا است، آسیب پذیر نیست، یعنی به او اثر نمیکند. در روایت داریم که فرمود: به اصحاب حضرت هم نیزه و شمشیر اثر نمیکرد، تازه آنها شاگرد امام حسین بودند.
شریعتی: چون متأسفانه دعا را خلاصه کردیم در حاجات محدود و دنیایی خودمان ارزش دعا را کمتر میدانیم. دعا یعنی محدود به بی نهایت وصل شود. ادبیاتی که در صحیفه امام سجاد یا در دعای عرفه امام حسین هست یا در دعای کمیل امیرالمؤمنین هست، تازه میفهمیم چه دریای عظیمی است.
حاج آقای فرحزاد: ما را به دریای بی کران الهی وصل میکنند. لذا فرمود: «عَلَيْكَ بِالدُّعَاءِ فَإِنَّهُ شِفَاءٌ مِنْ كُلِّ دَاءٍ» (كافى/ج2/ ص470) امام صادق فرمود: بر شما باد به دعا کردن، برای هر دردی، دنیا و آخرت، کمال و معنویت، یا به آن خواسته و حاجتش میرسد، دعا غیر از حاجت خواستن است. دعا یعنی صدا زدن، یا رب گفتن. حاجت خواستن سؤال است. دعا یعنی خدایا من تو را دوست دارم. یعنی انس گرفتن و ارتباط برقرار کردن. میفرماید: دعا که میکنی اینقدر با خدا رابطه برقرار میکنی که تمام ناهمواریها، هموار میشود. همه دردها فراموش میشود. همه درمانها میآید. همه غمها و غصهها میرود.
صحیفه سجادیه را همه تهیه کنند در خانه داشته باشند. برای اینکه صحیفه را همیشه همراه داشته باشند، در سایت مبین موبایل که قبلاً معرفی کردیم، دوستان زحمت کشیدند، تا الآن هشت میلیون بازدید کننده داشتیم. در کشورهای خارجی خیلی از این استفاده کردند. در این سایت هم قرآن با ترجمه و تفسیر هست، هم نهج البلاغه هست، هم مفاتیح هست، صحیفه سجادیه هم هست. صحیفه سجادیه هم ترجمه آقای انصاریان هست، شرح صحیفه سجادیه دوازده جلد است که فوری میتوانید دانلود کنید.
شریعتی: نرم افزار و اپلیکیشن برای گوشیهای اندروید وios است و برای هر دو سیستم این نرم افزار طراحی شده است. صحیفه سجادیه، غرر الحکم، نهجالبلاغه، مفاتیح الجنان با شرح آقای انصاریان عزیز در این اپلیکیشن هست. این هفته میخواهیم کتاب «خصائص الحسینیه» را معرفی کنیم که از مرحوم شیخ جعفر شوشتری(ره) هست. اگر تمایل داشتید که کتابهایی که در روزهای قبل معرفی شد را تهیه کنید، به ما پیامک بزنید، دوستان ما شما را راهنمایی خواهند کرد. چقدر خوب است که ثواب تلاوت آیات امروز را به روح سیدالشهداء و اصحاب ایشان هدیه کنیم به خصوص حضرت زینب کبری(س) که بار مصیبت را به دوش کشیدند. امروز صفحه 95 قرآن کریم آیات 102 تا 105 سوره مبارکه نساء در سمت خدا تلاوت میشود.
«وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَ أَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُمْ مَيْلَةً واحِدَةً وَ لا جُناحَ عَلَيْكُمْ إِنْ كانَ بِكُمْ أَذىً مِنْ مَطَرٍ أَوْ كُنْتُمْ مَرْضى أَنْ تَضَعُوا أَسْلِحَتَكُمْ وَ خُذُوا حِذْرَكُمْ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْكافِرِينَ عَذاباً مُهِيناً «102» فَإِذا قَضَيْتُمُ الصَّلاةَ فَاذْكُرُوا اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِكُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنْتُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ كانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتاباً مَوْقُوتاً «103» وَ لا تَهِنُوا فِي ابْتِغاءِ الْقَوْمِ إِنْ تَكُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَما تَأْلَمُونَ وَ تَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ ما لا يَرْجُونَ وَ كانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً «104» إِنَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِما أَراكَ اللَّهُ وَ لا تَكُنْ لِلْخائِنِينَ خَصِيماً «105»
ترجمه: (اى پيامبر!) هرگاه (در سفرهاى جهادى) در ميان سپاه اسلام بودى و براى آنان نماز برپا داشتى، پس گروهى از آنان با تو (به نماز) بايستند و سلاحهاى خود را همراه داشته باشند، پس چون سجده كردند (قيام نمايند و ركعت دوّم را فرادى انجام داده پس بروند و) پشت سر شما (نگهبان) باشند، و گروه ديگر كه نماز نخواندهاند (از ركعت دوّم) با تو نماز بخوانند و وسايل دفاع و سلاحهاى خود را با خود داشته باشند، كافران دوست دارند كه شما از سلاح و ساز و برگ خود غافل شويد تا يكباره بر شما حمله آورند، و اگر از باران رنجى به شما رسيد يا بيمار و مجروح بوديد، گناهى بر شما نيست كه سلاحهايتان را بر زمين بگذاريد و (فقط) وسايل دفاع با خود داشته باشيد. همانا خداوند براى كافران عذابى خواركننده فراهم كرده است. پس چون نماز را به پايان برديد، خداوند را در (همه) حال ايستاده و نشسته و به پهلو خوابيده ياد كنيد، پس هرگاه آرامش يافتيد (و حالت خوف تمام شد) نماز را (بصورت كامل) برپا داريد. همانا، نماز بر مؤمنان در وقتهاى معيّن واجب شده است. و در تعقيب دشمن سستى نكنيد، اگر شما رنج مىكشيد، همانا آنان نيز همان گونه كه شما رنج مىبريد رنج مىبرند، در حالى كه شما چيزى (امدادهاى غيبى و بهشت) از خداوند اميد داريد كه آنان اميد ندارند، و خداوند دانا و حكيم است. همانا ما اينكتاب را بحقّ بر تو فروفرستاديم تا ميان مردم به آنچه خدا (از طريق وحى) تو را آموخته ونشان داده، داورى كنى وبه نفع خيانتكاران به مخاصمت برنخيز. و از خداوند طلب آمرزش كن كه همانا خداوند آمرزنده مهربان است.
شریعتی: از فضیلت ذکر بلند صلوات بر محمد و آل محمد برای ما بگویند. یک نکته لطیف و کوتاه از مرحوم شیخ جعفر شوشتری بفرمایید و بعد هم کتاب ایشان را معرفی کنم.
حاج آقای فرحزاد: پیغمبر ما فرمودند: بخیل واقعی است که نام مرا بشنود و بر محمد و آل محمد صلوات نفرستد. میان شرحهایی که برای صحیفه سجادیه هست یادم رفت نام حضرت آیت الله مکارم شیرازی را ببرم. برای صحیفه هم شرح نوشتند که دو جلدش تا کنون چاپ شده است. آقای شیخ جعفر شوشتری(ره) واقعاً شخصیت فوق العادهای بود. در حالات ایشان نوشتند که کتابهای سنگین مثل تفسیر صافی فیض را که قطور بوده را روی منبر میخوانده است. چون حافظهاش ضعیف بوده نمیتوانست حفظ کند. یک موقع خسته میشود میگوید: یا أبا عبدالله تا کی من کتابهای قطور را روی منبر ببرم؟ بیک لطف و عنایتی به من بکنید. شب خواب آقا أباعبدالله را میبیند. در خیمه امام حسین وارد شده، حبیب بن مظاهر هم در خیمه تشریف داشتند. حضرت میفرماید: ما آب نداریم از شیخ جعفر پذیرایی کنیم. به جای آب مقداری قاووت بیاورید و از ایشان پذیرایی کنید. تفقد و عنایتی میکند، شیخ جعفر شوشتری وقتی از خواب بلند میشود میبیند خیلی از چیزها را بلد است. خیلی از چیزها را حفظ است. یک آیه و یک حدیث میخواند همه زیر و رو میشدند. گاهی یک روضه اشاره میکرد مردم تا نیم ساعت گریه میکردند. صاحب نفس بود. یک نکتههای ظریفی در مقتل اشاره کرد که القاء و افشایی بود که از طرف امام حسین به ایشان شد. مثلاً بعد از نماز سجده شکر مستحب است. میگوید: امام حسین وقت نکرد سجده شکر به جا آورد. چه وقت به جا آورد؟ وقتی که از مرکب به زمین افتاد. منبرهای فوق العاده و روضههای فوق العاده داشت.