96-10-04-حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد – سیری در صحیفه سجادیه- جایگاه فرشتگان
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: سیری در صحیفه سجادیه - جایگاه فرشتگان
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 04- 10-96
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
شریعتی: سلام میکنم به همه بینندهها و شنوندههای نازنینمان. انشاءالله هرجا که هستید خداوند متعال پشت و پناه شما باشد. سالروز میلاد با سعادت حضرت مسیح را تبریک میگویم. تبریک ویژه به همه هموطنان مسیحی و مخاطبان مسیحی ما که گهگاهی پیامها و ابراز لطفشان به ما میرسد. انشاءالله پاینده باشید و در پناه خدای متعال باشید. حاج آقای فرحزاد سلام علیکم و رحمة الله، خیلی خوش آمدید.
حاج آقای فرحزاد: من هم خدمت شما و همهی بینندگان و شنوندگان خوب این برنامه عرض سلام دارم و آغاز سال میلادی و ولادت پیامبر عظیم الشأن حضرت عیسی(ع) را خدمت همه عزیزان و سروران مسیحی تبریک میگویم. دو سه نکته در مورد زلزلهای که پیش آمد عرض کنم. واقعاً مردم یک مقدار غفلت دارند از این موضوعات، تهران و قم و کرج و گیلان و اراک و چند استان لرزید. این لطف بزرگ خدای متعال بود یک خانه خراب نشد. یک نفر زیر آوار نماند. این واقعاً شکر دارد. چرا با این تلنگری که خدا به ما زده است، بیدار نمیشویم. از خواب غفلت بیدار شویم. اگر یک مقدار تندتر بود چه میشد؟ الحمدلله نشد. این سجده شکر و نماز شکر دارد. خدا را شکر کنیم و از خواب غفلت بیدار شویم. همینطور که باید احتیاط کنیم و مسئولین ما مراعات کنند ولی باید به شکر نعمت حواسمان باشد. «وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَ لَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِي لَشَدِيد» (ابراهیم/7) در کنار این کارهای خیر و صدقه دادن روایت داریم دو چیز امواج بلا را دفع میکند. داریم گاهی بلا از بالا بریده شده که به شخص و گروهی بخورد، به کمترین صدقه و کار خیر خدا آن بلا را برمیگرداند. «ادْفَعُوا أَمْوَاجَ الْبَلاءِ بِالصَدقه» صدقه و ذبح کردن و قربانی کردن و به فکر فقرا بودن، صله رحم کردن شهرها را آباد میکند. یکی هم با دعا و نیایش است. حدیث داریم اگر بنا بود بلایی به کسی برسد یا کسی خوفی از چیزی دارد با دعا میتواند آن را برگرداند. بر قوم حضرت یونس بلا آمد ولی تضرع کردند، زاری کردند و خدا بلا را دفع کرد.
زور را بگذار زاری را بگیر *** رحم آید سوی زاری فقیر
یک تلنگر دیگری که از این زلزله میتوانیم داشته باشیم و خیلی مهم است. خیلی از مواقع وقتی به ما تلنگری میزنند و هشدار میدهند، میگوییم: کاش بیشتر به پدر و مادرمان میرسیدیم، سر میزدیم و خدمت میکردیم. به همسرمان، به زیرمجموعه و اطرافیانمان، الآن الحمدلله زنده ماندیم و حادثهای رخ نداد. این مهلت و فرصتی که خدای متعال مرحمت کرده جدی بگیریم. خیر رساندن و احسان به دیگران خیلی ازبلاها را دفع میکند.
خیلی از عزیزان پیام دادند وقتی زلزله آمد ما همه چیز را فراموش کردیم. دنیا را فراموش کردیم. با یک پتو و بالشت و مقداری غذا به مسافرت رفتیم یا به جای امنی رفتیم تا پناه ببریم. انسانی که به حداقل زندگی میتواند بگذراند. نیازهایش را تأمین کند و تمام چیزهایی که برایش مدتها تلاش کرده و زحمت کشیده را گذاشته، آنهایی که نیاز است شکی نیست. آنهایی که تشریفاتی و تجملاتی است، دکوری که تزئیناتی است. اینها برای ما بهرهی دنیایی و آخرتی ندارد و پز دادن و به رخ دیگران کشیدن و تجمل گرایی است. اگر ما فقیر و گرفتار نداشته باشیم، میگوییم: اشکال ندارد. ولی در جایی که در فامیل و بستگان ما زیر خط فقر هستند و در فشار شدید هستند، آدمیزادی که میتواند با حداقل نیازهایش را تأمین کند، مقداری به فکر دیگران باشیم. تلنگری که خدا به ما زد، از خواب غفلت بیرون بیاییم. خیلیها فراموش میکنند نماز آیات بخوانند. جزء واجبات است. حتی کسانی که اهل نماز نیستند، خدا نماز آیات را واجب کرده که هنگام زلزله یا گرفتن خورشید و ماه بخوانیم.
شریعتی: خدا را شکر که بخیر گذشت. آرامش خودمان را حفظ کنیم و احتیاط کنیم که انشاءالله مشکلی پیش نیاید. بحث ما سیری در صحیفه پر نور سجادیه بود. نکات خوبی را شنیدیم. با حمد شروع شد و با صلوات بر محمد و آل محمد ادامه پیدا کرد، حالا دعای سوم صحیفه را امروز با هم میخوانیم.
حاج آقای فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحیم، الحمدلله رب العالمین. اللهم صل علی محمد و آل محمد.
دعای سوم صحیفه سجادیه که دعای زیبایی هست، کمتر در این زمینه و موضوع صحبت شده است، در مورد فرشتگان الهی است و حضرت بر فرشتگان الهی درود و صلوات میفرستند و کارهای انبیاء را شرح میدهند. اصناف و گروههای مختلف فرشتهها و کارهایی که فرشتهها انجام دادند. توصیف فرشتههای خداوند است. امام سجاد(ع) در دورانی زندگی میکردند که خفقان خیلی شدید بود. اوایل حکومت یزید و بعد از یزید حکامی که آمدند در خفقان و حکمرانی ظالمانهای بود، لذا امام سجاد نمیتوانستند مثل امام صادق و امام باقر جلسه درس مفصل بگیرند و شاگردان فراوانی داشته باشند. در قالب دعا بسیاری از معارف و اعتقادات و اخلاقیات را بیان میکردند. دعاها راه به سوی خداست. دعا را فقط یک ابزار برای رسیدن به حاجت ندانیم. دعا منبع همه علم و معارف و حقایق و خوبیها و آرامش است. به خود دعا توجه کنیم نکات زیبایی درونش است.
امام سجاد(ع) در اول دعا میفرماید: «اللَّهُمَّ وَ حَمَلَةُ عَرْشِكَ الَّذِينَ لا يَفْتُرُونَ مِنْ تَسْبِيحِكَ» ابتدای دعا حضرت از بالا گرفتند، بالاترین نقطه عالم عرش است تا پایینترین نقطه که ته زمین است. حضرت اول به ملائکهای که حامل عرش هستند درود میفرستد. به ملائکهای که حامل عرش تو هستند، «لا یفتُرُون» یعنی خسته نمیشوند از تسبیح تو و دائم تسبیح خدا میکنند «وَ لا يَسْأَمُونَ مِنْ تَقْدِيسِكَ» از مدح و ستایش و تقدیس تو هیچ ملال و خستگی به اینها راه ندارد. «وَ لا يَسْتَحْسِرُونَ مِنْ عِبَادَتِكَ» از پرستش تو خسته نمیشوند. دل زده نمیشوند از پرستش و عبادت تو، «وَ لا يُوثِرُونَ التَّقْصِيرَ عَلَي الْجِدِّ فِي أَمْرِكَ» ملائکه یک صفتشان این است که در جدیت در امر و فرمان خدا هیچ کوتاهی نمیکنند، یعنی جدیت را بر کوتاهی کردن مقدم میدارند «وَ لا يَغْفُلُونَ عَنِ الْوَلَهِ إِلَيْك» اینها صفات برجستهای است که انشاءالله صفات والای فرشتهها در ما تجلی کند. از عشق ورزیدن به تو هیچوقت غفلت نمیکنم. دائم گویی که معشوق خداست و عاشق خدا هستند. از عشق ورزی به خدای متعال غفلت نمیکنند. دائم یاد خدا و عشق خدا و فرمان خداست. انشاءالله ما هم اوصاف و اخلاق فرشتهها را پیدا کنیم و روحانیون شویم.
بنده یک ترسیم و چشم اندازی از فرشتهها و اقسام فرشتهها که در دعا به آن اشاره شده، عرض کنم. نکته اول اینکه اعتقاد به فرشتگان و ملائکه جزء ضروریات دین ماست. همانطور که باید خدا را باور داشته باشیم و قبول کنیم، معاد و انبیاء و امامان را قبول کنیم، در کنار این در قرآن اشاره شده به اعتقاد و ایمان به ملائکه، ما در قرآن کم موضوعی داریم که حدود نود آیه دربارهی ملائکه در قرآن آیه داریم. من دو سه نمونه را عرض کنم. در آخرین آیه از سوره مبارکه بقره خدا میفرماید: «آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَ الْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ» (بقره/285) علامت مؤمنین این است که همه مؤمنین به خدا و بعد به ملائکه ایمان آوردند. اگر کسی بگوید: من ملائکه را قبول ندارم، کافر است. همانطور که خدا را قبول میکنیم، پیغمبر را قبول داریم باید ملائکه را هم بپذیریم. اینکه ما با ملائکه زندگی میکنیم. هیچکسی نیست از ملائکه جدا باشد. بعد از ایمان به خدا میگوید: «وَ مَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ». آیه دیگر میفرماید: «لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ» (بقره/177) برّ و نیکی این نیست که صورتت را به طرف مشرق و مغرب بگیری. در قبله خیلی دقت مهم لازم نیست. «وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ الْكِتابِ وَ النَّبِيِّينَ» برّ و نیکی این است که انسان به خدا و قیامت و ملائکه ایمان داشته باشد. باز اینجا ملائکه بر کتاب و نبیین، مقدم شدند. ایمان به مبدأ و معاد و ملائکه، چون ملائکه کارگزاران خدا هستند و همه کاره خدا هستند.
باز آیهای که عرض کردم دشمنی با ملائکه، رد ملائکه کفر میآورد، «مَنْ كانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جِبْرِيلَ وَ مِيكالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكافِرِين» (بقره/98) خدای مهربان میفرمایند: کسانی که با خدا دشمنی میکنند و با ملائکه دشمنی میکنند، رسل خدا با جبرئیل و میکائیل دشمنی میکنند، خدا با کافران دشمن است. منتسبین به خدا را که رد میکنیم در واقع خدا را رد میکنیم. داریم جبرئیل فراوان میآمد و آیه میآورد و نکتههایی در فضایل مولا امیرالمؤمنین علی(ع)، منافقین و آنهایی که به قول ما شیشه خورده داشتند، دردشان میآمد که این جبرئیل هرچه میآید یک آیه در مورد مدح جانشین پیغمبر میآورد یا سفارش میکند و یا فضایل او را میگوید. به آنها برمیخورد و میگفتند: جبرئیل کیست، میکائیل کیست؟ این آیه نازل شد. آنهایی که با خدا و ملائکه و رسل و جبرئیل و میکائیل دشمنی میکنند در واقع کفر به خدا دارند و خدا را رد میکنند. در آیات غدیر هم اشاره شده که میفرماید: خدا کافرین را هدایت نمیکند یا میفرماید: «الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا» (مائده/3) یعنی وقتی که ولایت بیاید کفار مأیوس میشوند. یعنی اگر ولایت را گرفتی، کفر میآید.
باز در دعاها داریم که ما خدا را به حق پیغمبر قسم میدهیم و بعد میگوییم: به حق ملائکه و به حق روحانیون، یعنی در حد انبیاء و رسل خدا را به ملائکه هم قسم میدهیم. چون تنظیم این دعا هم از امامان بوده است یعنی امام صادق قسم خوردند که این عین املاء و انشاء امام سجاد و امام باقر است. اول توحید و مدح و ثنای خداست، بعد درود به پیغمبر و بعد ملائکه. در دعا میگوییم: به حق جبرئیل، به حق میکائیل، پس ملائکه اینقدر قرب دارند که میتوانند واسطه ما شوند. یعنی ما خدا را به ملائکه هم قسم میدهیم. در یک دعا داریم «بحق محمدٍ صلی الله علیه و آله و سلم عبدک و رسولک و بحق روحانیین الذین لا یفترون الا بالتعظیم الله عز و جل و بثناء علیک» نکته اول اینکه اعتقاد به ملائکه جزء قطعیات است.
نکته دوم اینکه حقیقت ملائکه چیست؟ مثل بقیه چیزها، خیلی از چیزها هست که ما ذات و حقیقتش را درک نمیکنیم. مثلاً روح ما حقیقتش چیست؟ جسم ما تا حدودی معلوم است. گوشت و پوست و استخوان است و از سلول تشکیل شده است. ولی روح ما حقیقتش چیست؟ حقیقت اکسیژن چیست؟ ما آثارش را میبینیم. حقیقت جاذبه زمین چیست؟ در یک روایتی فرمود: شما ملائکه حقیقت را نمیشناسید، مثل هوا و اکسیژنی که استفاده میکنیم. حقیقت آن را درک نمیکنیم. حقیقت نور را درک نمیکنیم. لذا حقیقت ملائکه را درک نمیکنیم ولی اجمالاً آنچه در دعاها و روایات ما اشاره شده، ملائکه یک حقایق و یک موجودات لطیف و نورانی هستند. یعنی جسم محض نیست. ملائکه میتوانند از خودشان تمثیل درست کنند، مثل انبیاء شوند، برای انبیاء و غیر انبیاء، برای خوبها و بدها مثلاً در جنگها میآمدند امداد میکردند، بعضی میدیدند پشت سر اینها کسی آمده و اینها را دنبال میکند. یا برای نجات کسی به صورت انسان دربیایند، به شکلی دربیایند و بیایند دست کسی را بگیرند.
روایت داریم که جبرئیل امین(س) بارها به شکل جوان زیبایی که از یاران پیغمبر بود، به نام دحیه کلبی که جوان خوش سیما و زیبایی بود و محبوب خدا و پیغمبر بود. جبرئیل برای اینکه تمثل پیدا کند و به شکل او مجسم میشد که بعضی فکر میکردند این دحیه کلبی است. در حالی که او جبرئیل بود و چه بسا دیگران هم میدیدند. پس ملائکه لطیف و نورانی هستند. روحانیون هستند یعنی روح بر آنها غالب است. حالت مجردی دارند. ولی میتوانند مُمَثل شوند. در مورد حضرت مریم(س) که بدون شوهر و ازدواج خدا حضرت عیسی را به او مرحمت کرد که امروز هم روز ولادت این عزیز خداست، «فَأَرْسَلْنا إِلَيْها رُوحَنا فَتَمَثَّلَ لَها بَشَراً سَوِيًّا» (مریم/17) یعنی روح یا جبرئیل به او مجسم شد و در او دمید و در او حضرت عیسی(ع) را ایجاد کرد. پس فرشته بود و به شکل یک انسانی ممثل شده و در او دمیده است. این مخصوص فرشتهها هم نیست. ممکن است با یک آدم عادی که گرفتار است، مشکلات دارد، فرشتهها میتوانند به شکلهای مختلف دربیایند و با موجودات مختلف تماس بگیرند ولی حقیقت اینها نورانی و لطیف است. اینها در واقع ایجاد تمثیل میکنند ولی حقیقت اینها این نیست. حقیقت اینها نورانی و آسمانی است.
در روایت داریم گاهی فرشته به صورت سائل درمیآید. «وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً» (انسان/8) ممکن است فقیر و یتیم واقعی بوده و در روایت دیگر هم هست. یا اینکه نه خدا فرشتهای را به صورت یک یتیم یا فقیر فرستاده که من و شما را امتحان کند. حضرت امیر در نهج البلاغه فرمودند: «إِنَّ الْمِسْكِينَ رَسُولُ اللَّهِ» (نهجالبلاغه، حكمت 304) مسکین فرستادهی خداست. اجابت او اجابت خداست و رد او رد خداست. کسی که میتواند کار راه بیاندازد و نیاندازد در واقع خدا را رد کرده است. گاهی هم خدا برای امتحان شخص یا شخصیتی فرشتهای را به صورت مسکین و فقیر میفرستد. حواس ما جمع باشد.
نکته سوم اینکه ملائکه مثل بنی آدم خوراک و پوشاک ندارند. البته پر و بال دارند، پرو بال لطیفی که مناسب حال خودشان است. در قرآن داریم «أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنى وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ» (فاطر/1) گاهی دو پردارند، سه پر دارند. ولی مثل انسانها جسم مادی ندارند و لذا امام صادق فرمود: «ان الملائكة لا يأكلون و لا يشربون و لا ينكحون» نه توالد و تناسل مثل بشر دارند. نه خوراک دارند و نه طعام و شراب دارند. خوراکشان عبادتی است که میکنند. در دعای سوم تعبیر حضرت این است «وَ أَغْنَيْتَهُمْ عَنِ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ بِتَقْدِيسِكَ» یعنی آدمهای عاشق گاهی معشوق را که میبیند، خستگیهایش در میرود. اصلاً گرسنگی و تشنگی را حس نمیکند. همه چیز را فراموش میکند. در مورد حضرت موسی روایت داریم که وقتی خدا وعده کرد برای کوه طور، از شوق دیدار خدا چند روز میل به خوراک و غذا نداشت. گاهی مواقع آدم روحش اینقدر اشباع میشود که خوردن غذا برایش مهم نیست. حضرت امیر خیلی غذا کم میخوردند ولی انرژی و قوت فوق العاده داشتند. حضرت در نهجالبلاغه میفرمودند: درختی که در بیابان و کویر و پای کوه با صلابت هست، کسی به آن آب نمیدهد و توجه نمیکند، خیلی قویتر از درختی است که به آن آب و کود میدهند و میرسند. یعنی به زیاد خوردن و زیاد آب دادن نیست. در این دعا هست که «وَ أَغْنَيْتَهُمْ عَنِ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ بِتَقْدِيسِكَ» همین که حمد و ستایش خدا را میکنند و با خدا ملاقات میکنند، از محبت خدا اشباع میشوند و سیر میشوند. «ان الملائكة لا يأكلون و لا يشربون و لا ينكحون» خوراک ندارند، نوشیدنی ندارند، ازدواج و نکاح ندارند، «و انما یعیشون بنسیم العرش» یعنی آن نسیم عرش الهی که میوزد به اینها حیات میبخشد.
در مورد پیغمبر داریم که فرمودند: «أبیتٌ عند ربی يُطْعِمُنِي وَ يَسْقِينی» یعنی من شب را تا صبح نزد پروردگار بیتوته میکنم و میگذرانم. خدای من هم مرا اطعام میکند و هم نوشیدنی میدهد. قطعاً این اطعام مادی و ظاهری نیست. در اشعار هست «قوت جبرئیل از مطبخ نبود» در قرآن داریم «ذِي قُوَّةٍ عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ، مُطاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ» (تکویر/20و21) هم حامل وحی است و هم سید ملائکه است. هر موجودی یک سرور و فرمانده و سرپرست دارد. جبرئیل فرمانده و سید ملائکه است. قوتش اینقدر زیاد است که میتواند کرات زمین را جا به جا کند. قوتها را همه به مادیات ندانیم. اگر روح تقویت شود و آن قلب و جان ما تقویت شود، بسیاری از نیازهای ما کم میشود. انسان میتواند خیلی راحتتر زندگی کند. روحیه خیلی مؤثر است. آدمهایی هستند که در جبهه جانباز بوده ولی اینقدر روحیهاش قوی بوده که از خیلی ازسالمها سر حالتر است. آدم هست که یک سرماخوردگی و ویروس او را از پا انداخته است. تقویت روح خیلی مهم است. روح که قوی باشد میتواند بدن را بکشاند و ببرد. مرتاضهایی هستند که شبانه روز یک بادام میخورند. جنبهی طبیعی را تضعیف میکنند و روحشان را تقویت میکنند. قطار را با نگاه نگه میدارد. بشر قابلیت خیلی از چیزها را دارد. افرادی که با خدا سروکار دارند. اینکه میگوید: ملائکه از نسیم عرش لذت میبرند و سیر میشوند.
قوت جبرئیل از مطبخ نبود *** بود از دیدار خلاق ودود
همچنین دان قدرت ابدال حق *** زان حق دان نه از طعام و از طبق
همه چیز را در مادیات دنبال نکنیم. انس با خدا، دعاها، صفات خوب، ایمان و باور و یقین، ما در یکی از دعاها داریم که در نیمه شعبان وارد شده و شیخ عباس میگوید: خوب است آدم این دعا را همیشه بخواند. «و من الیقین ما یهون به علینا مصیبات الدنیا» انسان به باورهای واقعی، اینکه خدا مرا میبیند و در محضر خدا هستم. قیامت حق است. هیچ چیزی از من ضایع نمیشود. یعنی اگر مال من هزار دست هم بگردد و ببرند، روز قیامت خدا به من برمیگرداند. در این دعا میگوییم: خدا یک یقین و باوری به من بده که تمام مصیبات دنیا کوچک و سبک میشود. حضرت علی اصغر در آغوش امام حسین از دنیا رفت خیلی مصیبت سنگینی بود. یکوقت یک جوان رشید است اما بچه شش ماه دل آدم ریش میشود. حضرت فرمودند: «هون على ما نزل بى انه بعين الله» چون در دید خداست و امتحان الهی است، خدا میبیند و خدا این امتحان را پیش آورده است، اینکه خدا میبیند بر من آسان میکند. این باور و اعتقاد و یقینی که امام حسین در اوج مصائب و در گودی قتلگاه دارد و یک ذره شکایت ندارد. چهرهاش متبسم است. این اعجاز است. میگوید: «رضاً بقضائک» ما یک ذره غذایمان کم و زیاد شود، خواب ما کم و زیاد شود، پول ما کم و زیاد شود، اقتصاد ما خراب شود. کفر میگوییم و از خدا برمیگردیم و چنین و چنان میکنیم.
بزرگی میفرمود: هرچه مصائب برای شما پیش میآید اگر یک ذره به فکر حضرت علی و حضرت زهرا و حضرت زینب باشید، اصلاً خجالت میکشید بگویید: مصیبت و داغ داریم. یقین و باور و ارتباط با خدا، مالک همه چیز خداست. مالک ما اوست، ما مملوک هستیم و در ملک او هستیم. اگر شما یک لباسی، ماشینی و ظرفی از همسایه قرض گرفتی، باید برگردانی. ما مالکیت خدا را باور نکردیم. خدا مالک ماست.
شریعتی: در همین زلزله اخیر اگر باور داشته باشیم خدا نگهدارندهی ماست نه زمین، هرگز نمیلرزیم.
حاج آقای فرحزاد: عدهی زیادی که مصدوم شدند بر اثر فرار مصدوم شدند. اگر باور و اعتقاد باشد آرام هستیم. روایت داریم فرشتگانی هستند محافظ هستند. یعنی تا اجل طرف نرسیده باشد هرکجا باشد، کسانی هستند سه روز زیر آوار محفوظ هستند. آدمهایی هستند که از هول مرگ از دنیا رفتند. میگوید: آن فرشتهها موقع مرگ کنار میروند، کمترین آسیب را میخورد و میمیرد. ولی تا وقتی آنها نگهدارش هستند، از جلو و عقب و بالا و پایین هیچ آسیبی به او نمیرسد. اگر ما اینها را باور کنیم. اعتقاد به فرشتهها و اعتقاد به خدا، نگهدار و حافظ ما اوست.
همچنین دان قوت ابدال حق *** زان حق دان نه از طعام و از طبق
باز امام صادق فرمود: «إن الله عز و جل خلق الملائكة من النور» (الاختصاص، ص 109) ملائکه را از نور خودش خلق کرده است. اگر از نور خلق شده باشند، جسم معنوی و لطیف و نورانی هستند. یعنی مادی نیستند. ممثل به مادیات میتوانند بشوند. ولی حقیقت اینها نور است.
شریعتی: انشاءالله برنامه فردا را از مشهد تقدیم حضور دوستان خواهیم کرد. شب میلاد امام حسن عسگری(ع) و هم اینکه آخرین گروه اعزامی در این دوره از زائر اولیها امروز و امشب و فردا در صحن و سرای امام هشتم هستند و چشمشان به گنبد طلایی امام رضا(ع) روشن میشود و با حضور حاج آقای ماندگاری در معیت آنها هستیم.
حاج آقای فرحزاد: بعضی بینندهها میگویند: چرا کارشناسان برنامه سمت خدا دائم به مشهد و کربلا میروند؟ ما جزء خدمتگزاران زوار هستیم. به اضافه اینکه نایب الزیاره شما هستیم.
شریعتی: شاید حضور برنامههای تلویزیونی در مشاهد مشرفه دل خیلیها را زائر امام رضا و زائر کربلا بکند. امروز صفحه 179 را تلاوت خواهیم کرد. آیات 17 تا 25 سوره مبارکه انفال در سمت خدای تلاوت خواهد شد.
«فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَ لكِنَّ اللَّهَ قَتَلَهُمْ وَ ما رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَ لكِنَّ اللَّهَ رَمى وَ لِيُبْلِيَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْهُ بَلاءً حَسَناً إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ «17» ذلِكُمْ وَ أَنَّ اللَّهَ مُوهِنُ كَيْدِ الْكافِرِينَ «18» إِنْ تَسْتَفْتِحُوا فَقَدْ جاءَكُمُ الْفَتْحُ وَ إِنْ تَنْتَهُوا فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ إِنْ تَعُودُوا نَعُدْ وَ لَنْ تُغْنِيَ عَنْكُمْ فِئَتُكُمْ شَيْئاً وَ لَوْ كَثُرَتْ وَ أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُؤْمِنِينَ «19» يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ أَنْتُمْ تَسْمَعُونَ «20» وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ قالُوا سَمِعْنا وَ هُمْ لا يَسْمَعُونَ «21» إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لا يَعْقِلُونَ «22» وَ لَوْ عَلِمَ اللَّهُ فِيهِمْ خَيْراً لَأَسْمَعَهُمْ وَ لَوْ أَسْمَعَهُمْ لَتَوَلَّوْا وَ هُمْ مُعْرِضُونَ «23» يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ «24» وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ «25»
ترجمه: شما (با نيروى خود)، آنان (كفّار) را نكشتيد، بلكه خداوند (با امدادهاى غيبى) آنها را به قتل رساند. (اى پيامبر!) آنگاه كه تير اافكندى، تو نيفكندى، بلكه خدا افكند (تا كافران را مرعوب كند) و تا مؤمنان را از سوى خويش به آزمونى نيكو بيازمايد، زيرا خداوند، بسيار شنوا و داناست. آن، (شكست دشمن وپيروزى شما لطف خدا بود.) و (بدانيد) كه خداوند، سست كنندهى نيرنگ كافران است. اگر (شما كافران) در انتظار فتح وپيروزى (اسلام) بوديد، كه آن فتح آمد (وحقّانيّت اسلام آشكار شد) واگر دست (از انحراف و باطل خود) برداريد، برايتان بهتر است واگر (شما به كفر وعناد) برگرديد، (ما هم به سوى قهر) برمىگرديم وهرگز گروه شما هر چند بسيار باشد، به كارتان نخواهد آمد، چرا كه خداوند با مؤمنان است. اى كسانى كه ايمان آوردهايد! از خدا و فرستادهى او اطاعت كنيد و در حالى كه (سخنان او را) مىشنويد، از وى سرپيچى نكنيد. و مثل كسانى نباشيد كه گفتند: «شنيديم»، ولى (در حقيقت) آنها نمىشنيدند. همانا بدترين جنبندگان نزد خداوند، (كسانى هستند كه نسبت به شنيدن حقّ) كران (و نسبتبه گفتن حقّ) لالهايند، آنها كه تعقّل نمىكنند. و اگر خداوند خيرى در آنان مىدانست، شنوايشان مىساخت، (حرف حقّ را به گوش دلشان مىرساند،) ولى با (اين روحيهى لجاجتى كه فعلًا دارند، حتّى) اگر شنوايشان مىساخت، باز هم سرپيچى كرده روى مىگرداندند. (در دل يقين پيدا مىكردند، ولى در ظاهر اقرار نمىكردند) اى كسانى كه ايمان آوردهايد! هرگاه خدا و رسول شما را به چيزى كه حياتبخش شماست دعوت مىكنند، بپذيريد و بدانيد خداوند، ميان انسان و دل او حايل مىشود و به سوى او محشور مىشويد. و بترسيد (و حفظ كنيد خود را) از فتنهاى كه تنها دامنگير ستمگران شما نمىشود، (بلكه همه را فرا خواهد گرفت، چرا كه ديگران نيز در مقابل ستمگران سكوت كردند) و بدانيد كه خداوند سخت كيفر است.
شریعتی: این هفته با بزرگداشت مقام حضرت عبدالعظیم حسنی آغاز شد و انشاءالله حاج آقای فرحزاد از مقام شامخ آن حضرت برای ما خواهند گفت. از فضیلت بلند ذکر صلوات بر محمد و آل محمد بشنویم.
حاج آقای فرحزاد: روایت داریم پیامبر فرمودند: جبرئیل امین بر من نازل شد فرمود: هرکس بر تو یکبار صلوات بفرستد، «صَلَّي عَلَيْهِ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَك» (أمالی شیخ طوسی/ص635) 70 هزار فرشته بر گوینده صلوات، صلوات و درود میفرستند. فرمود: کسی که هفتاد هزار فرشته بر او صلوات و درود بفرستند، «کان من اهل الجنه» دیگر چه میخواهیم؟ واقعاً خیلی آدم میخواهد که با خواندن این روایتها صلوات کم بفرستد.
آیه 24 سوره مبارکه انفال خداوند میفرماید: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ» اجابت کنید خدا را ای کسانی که ایمان آوردهاید و پیغمبر خدا را وقتی شما را دعوت میکنند و میخواهند شما را زنده کنند. این حیات، حیات مادی که نیست. کافر و منافق هم دارد. این حیات معنوی است. یعنی انسانی که روحش تازه میشود و با خدا انس میگیرد. جاودانه در آرامش و خوشی قرار میگیرد و این حیات، در آیات دیگر هم اشاره شده که «فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَة» اگر کسی عمل صالح انجام بدهد، در روایت داریم قناعت و آرامش خدا به او میدهد. صفات خوب میدهد و به آرامش در همین دنیا میرسد و به سعادت ابدی در آخرت میرسد.
شریعتی: از خورشید تهران، حضرت عبدالعظیم حسنی بشنویم. انشاءالله از امام حسن عسکری برای ما بگویید. انتهای هفته وفات حضرت معصومه(س) هم هست.
حاج آقای فرحزاد: از عزیزان خواهش داریم که قدر بدانند، ما امامزادهای که اینقدر مورد حرمت اهلبیت باشد کم داریم. امام صادق فرمودند: «أنت ولینا حقا». خیلی از عزیزانی که آرزوی کربلا دارند و نمیتوانند بروند، داریم زیاد ایشان معادل زیارت امام حسین است. این خیلی مهم است. مرحوم محدث قمی هم اشاره کردند که ما امامزاده زیاد داریم که با واسطه و بی واسطه فرزند نازنین اهلبیت هستند ولی امامزادهای که عالم و محدث و دانشمند باشد، اینها ویژگیهای مهمی است که فقط به عنوان امامزاده به اینها نگاه نکنیم. عالم، محدث، دانشمند، اهل خیر رساندن به دیگران که بتواند امتی را اداره کند و دینش را به امام عرضه کند و امام او را تأیید و تمجید کند.
شریعتی: کانال وسواس ما الحمدلله هر روز مخاطبینش بیشتر میشود. دوستان ما مطالب جدید و به روزی را در این کانال قرار میدهند. انشاءالله برای ورود به کانال وسواس که کانال اختصاصی ما هست میتوانید به کانال برنامه سمت خدا مراجعه کنید که برای همه دوستان آشناست.
حاج آقای فرحزاد: دوستانی که دچار وسواس هستند صوت و متنها را زود به زود مرور کنند که دوباره شیطان سراغشان نیاید. فردا شب ولادت پدر بزرگوار امام زمان، امام حسن عسکری(ع) است. انشاءالله خداوند زیارت سامرا و عسکریین را نصیب همه بفرماید. عمده بحث من در مورد حضرت معصومه(س) است. تعبیرهای بلندی هم از قم و هم از حضرت معصومه شده است. قم حرم ما اهلبیت است. یعنی منهای حضرت معصومه وجود علما و برجستگانی که از زمان اهلبیت تا به حال بودند که قم را برجسته و متمایز کردند. هم زمین و خاک قم تربت المقدسه است. امام صادق(ع) قبل از اینکه امام هفتم، پدر حضرت معصومه متولد شوند، فرمودند: بهشت هشت در دارد. سه در از هشت در بهشت در قم است. عوامل بهشت رفتن از قم زیاد است. به زودی فرزندی از فرزندان من در آنجا دفن خواهد شد که به شفاعت او تمام شیعیان من وارد بهشت میشوند. این خیلی تعبیر بلندی است. «وَ تُدْخَلُ بِشَفَاعَتِهَا شِيعَتِي الْجَنَّةَ بِأَجْمَعِهِم» (بحارالانوار، ج 57، ص 228) سه امام بزرگوار فرمودند: زیارت او یا معادل بهشت است یا بهشت را واجب میکند.
من خواهش میکنم یک امر خیری که اتفاق افتاده و از سمت خدا شروع شده، از دیرباز ما آرزو داشتیم زواری که تا به حال بارگاه اهلبیت را ندیدند، بیایند زیارت کنند. الحمدلله از قم استارت این زده شد. ما حدوداً شانزده هزار زائر اولی را تا به حال آوردیم. چون دسترسی به قم آسانتر است. هزینهاش کم است. از هر زائری حدود سی هزار تومان هزینه میشود. خرج رفت و آمد با خودشان است. بیایند عزیزانی که در این گروهها و جلسات هستند، هر زائری سی هزار تومان خرج دارد، دو روز بمانند شصت هزار تومان میشود. بیایند بانی شوند، با مؤسسه حضرت خدیجه تماس بگیرند. مرحوم دولابی میفرمودند: من مشهد و کربلا رفتم، قبل از انقلاب دو ماه میماندند. فرمودند: بعد از مدتی سیر شدم. ولی قم سیر نشدم. هم قم زیارت میکند، هم مسجد مقدس جمکران با مبلغ ناچیز، خیرینی که میتوانند گوسفند بدهند، امکانات خدماتی دارند، نان و برنج و روغن بدهند، پول نقد بدهند. همه تلاش کنند.
خدایا تو را به حق محمد و آل محمد قسم میدهیم که قلب امام زمان را از ما راضی و فرجش را نزدیک بگردان. به حق محمد و آل محمد ما را از بهترین شیعیان و یاران اهلبیت قرار بده. باران رحمتت را بر ما نازل بفرما. همه مملکت ما، مؤمنین و مؤمنات را از خطرهای آسمانی و زمینی حفظ بفرما. وسایل شغل و مسکن و ازدواج جوانها را فراهم بفرما. قرض قرضمندان را ادا بگردان. مریضها شفا عنایت بفرما. درگذشتگان و اموات غریق رحمت بگردان. به برکت صلوات بر محمد و آل محمد و سلام به امام حسن و امام حسین.