موضوع برنامه: فضایل امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 14-03-97
حاج آقای فرحزاد: عرض سلام دارم خدمت جنابعالی و بینندگان و شنوندگان عزیز، ایام ضربت خوردن مولا امیرالمؤمنین علی(ع) و سالگرد رحلت حضرت امام(ره) را تسلیت می‌گویم. انشاءالله خداوند متعال همه ما را از بهترین یاران و شیعیان امیرالمؤمنین(ع) قرار بدهد و خیلی امید داریم در این شب‌های قدر از بهترین برکاتی که خدای متعال نازل می‌کند همه اهل زمین و آسمان بهره‌مند شوند.
شریعتی: انشاءالله، امروز روز قدر هم هست. انشاءالله قدر امروز را بدانیم. ضمن اینکه چهاردهم خرداد ماه برای ما یادآور عروج ملکوتی بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، امام راحل است که انشاءالله امام راحل مهمان سفره امیرالمؤمنین و اهل‌بیت(ع) باشند. بحث امروز حاج آقای فرحزاد را خواهیم شنید.
حاج آقای فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب العالمین، اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
بخش اول گفتگوی ما درباره‌ی فضایل مولا امیرالمؤمنین(ع) خواهد بود و در بخش دوم در مورد حضرت امام(ره) عرایضی خواهیم داشت. قطعاً یاد امیرالمؤمنین، ذکر امیرالمؤمنین به عنوان برترین عبادت و کارهاست. پیامبر(ص) تأکید فراوان داشتند که در مجالس ذکر و یاد امیرالمؤمنین شود. مرحوم شیخ صدوق در أمالی، در هر مجلسی مقید است که فضایل امیرالمؤمنین را نقل کند و این سفارش پیامبر خداست که یاد حضرت، نام و ذکر حضرت، یاد فضایل حضرت، شخصیت حضرت را برای مردم بیان کردن خیلی عبادت بزرگی است. نجات انسان‌ها فقط در گرو پیروی از مولا امیرالمؤمنین است که الگوی برتر عالم اسلام است. لذا باید حضرت علی را خوب معرفی کنیم. یک بیان نورانی از منابع خوارزمی نقل کرده که از کتب اهل سنت هست، پیامبر عظیم الشأن(ص) فرمودند: «جعل الله لأخی علی بن ابی‌طالب(ع) فضائل لا تحصی» خدا برای برادرم مولا علی(ع) فضایلی قرار داده که قابل شمارش نیست. با توجه به اینکه پیغمبر مبالغه و گزاف در قول و گفتار و کردارشان نیست. ولی می‌فرماید:
کتاب فضل تو را آب بحر کافی نیست *** که تر کنم سر انگشت و صفحه بشمارم
این مضمون فرمایش پیامبر عظیم الشأن(ص) هست. فرمودند: اگر کسی فضایل مولا امیرالمؤمنین(ع) را نقل کند خدا گناهانش را پاک می‌کند. یعنی مطهر است. یاد حضرت، گفتگوی حضرت، ذکر فضایل حضرت عالم را پاک می‌کند. روح و جان ما را نورانی می‌کند. فرمودند: کسی که با زبان بیان کند گناهان زبانش را خدا می‌آمرزد. کسی با گوش بشنود گناهان گوش، با چشمش بخواند خدای متعال گناهان چشمش را پاک می‌کند. ذکر فضایل حضرت علی را نه فقط ماه رمضان و ایام شهادت و سیزده رجب، در طول سال باشد داشته باشیم.
عالم برجسته‌ای در قم بود که با مرحوم اشراقی بزرگ و مرحوم ارباب آشنا بود. ایشان فرمودند: مرحوم ارباب یک موقع دنبال کسی فرستادند که از علما بیاید و عالم برجسته‌ای آمده بود که با ارواح می‌توانست ارتباط برقرار کند. البته این خودش یک فنی است که عده‌ی خاصی ممکن است بلد باشند. آن عالم با روح مرحوم ارباب که فوت کرده بود تماس گرفته بود، ایشان فرمودند: ایشان می‌فرماید بعد از اینکه من از این دنیا رفتم، فهمیدم چیزی که خیلی در این عالم تأثیر دارد ذکر فضایل امیرالمؤمنین علی(ع) است. سفارش می‌کنم که به وعاظ و علماء و فرهیختگان بگویید: مجالس‌تان را نورانی کنید به ذکر فضایل امیرالمؤمنین(ع).
شریعتی:
من گنگ خواب دیده و عالم تمام کرد *** من عاجزم ز گفتن و خلق از شنیدنش
حاج آقای فرحزاد: ایام ضربت خوردن مولا امیرالمؤمنین علی(ع) است و باید نام و یاد حضرت علی احیاء شود. حقیقتاً اگر کسی کنار پیغمبر این بررسی را بکند و یک آدم بی طرفی هم باشد، ببیند پیغمبر ما بدون ادعا یعنی هنوز به پیغمبری مبعوث نشده بودند، در مردم صادقانه زندگی کردند. بعد از چهل سال خدای متعال او را به پیامبری انتخاب کردند. اول کسی که از روز اول پا در رکاب کرد، جان و مال و آبرو و همه هستی‌اش را گذاشت تا لحظه آخری که پیغمبر در آغوش و دامن او از دنیا رفت و آخر کسی که بر پیغمبر نماز خواند و او را دفن کرد چه کسی بود؟ در جای جای زندگی یک لحظه از پیامبر جدا نشد. حلال مشکلات واقعی پیامبر چه کسی بود و چه کسی همه کاره بود؟ چه کسی مجری امور و قائم مقام پیغمبر بود؟ این روایت شریف در روضه کافی است و امام صادق(ع) فرمودند: «والله» قسم جلاله می‌خورند. می‌دانید که قسم راست هم کراهت دارد ولی بخاطر اینکه به ما اهمیت موضوع را بفهمانند و بیشتر توجه کنیم. «و اللّه ما نزلت برسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله نازلة قط إلا یقدم علی (ع) ثقة به» به خدا قسم برای پیامبر هیچ معضل و مشکلی پیش نمی‌آید، در هر مشکل و سختی و ناگواری سراغ مولا امیرالمؤمنین می‌فرستاد، چون وثوق داشت. اطمینان داشت که این آقا ید الله است و دست گره گشای این آقا کار را حل می‌کند.
امام صادق فرمودند: که وقتی حضرت علی(ع) حرکت می‌کرد، عمامه صحاب را بر سر مبارک او می‌بست، جبرئیل طرف راست او و میکائیل طرف چپ او می‌رفتند. تا فتح و ظفر و پیروزی را نصیب او نمی‌کرد، برنمی‌گشت. «كان رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله ليبعثه برايته فيقاتل جبرئيل عن يمينه و ميكائيل عن يساره ثم ما يرجع حتى يفتح اللّه تعالى له» وقتی پیغمبر ما در برابر عمرو بن عبدود، مبارز طلبید، تمام کنار زدند. سه بار پیامبر فرمود: کسی هست جواب او را بدهد؟ هیچکس بلند نشد. حتی بعضی تضعیف روحیه می‌کردند. شتر بلند می‌کرد و حمله می‌کرد. لرزه به پشت مسلمان‌ها انداخت. هر سه بار مولا علی(ع) بلند شدند. بعد حضرت دعا کردند و عمامه بستند و ایشان را فرستادند. این خیلی مهم است که پیغمبر ما فرمود: تمام کفر در مقابل تمام ایمان، تمام شرک در مقابل ایمان، یعنی اگر عمرو بن عبدود آن روز پیروز می‌شد، چون جنگ خندق را جنگ احزاب هم می‌گویند. کفار قریش، بت پرست‌ها، یهودی‌ها، منافقین همه دست به دست هم می‌دادند، احزاب که می‌گویند یعنی تمام گروه‌ها دست به دست هم دادند که کار پیغمبر و مسلمان‌ها را یکسره کنند. عمربن عبدود اگر می‌زد و حضرت علی را می‌کشت تمام می‌شد. یعنی لگر اسلام و پیامبر منهدم می‌شد. اینکه حضرت علی تنها کسی بود که رفت یک ضربت زد و فرمود: ضربت امیرالمؤمنین در روز خندق افضل از عبادت جن و انس است. امام صادق فرمود: «و أنا من الثقلین» ما امام‌های دیگر هم جزء ثقلین هستیم. یعنی از عبادت هزارها سال امام زمان، عبادت امام‌ها، یازده امام دیگر بالاتر است. چون این تثبیت کرد، امامت را تثبیت کرد. قرآن را تثبیت کرد. ریشه بت و بت پرستی را کند. این به دست با کفایت امیرالمؤمنین اتفاق افتاد. برای حضرت علی همین یک فضیلت کافی است چه برسد به اینکه هزارها و صدها از این نمونه دارد. حساب حضرت علی را باید از همه جدا کرد. واقعاً حلال مشکلات است. نه فقط در دنیا، موقع مردن، امیرالمؤمنین باید به فریاد ما برسد. روایات حضرت علی از پیغمبر و امامان دیگر هم بیشتر است که موقع مردن مؤمن و منافق و کافر و یهود و اهل کتاب، سر بالین همه حاضر میشود. «یا حار همدان من یَمت یرنی» ملا هادی سبزواری شعری دارد خیلی زیباست.
جز نور علی نیست اگر درک بُود *** با غیر علی کی‌ام سر برگ بود
گویند دم مرگ علی را بینی *** ای کاش که هر دَمم دم مرگ بود
دم مردن همه انسان‌ها حضرت علی را مشاهده می‌کنند چون سر الله است. آینه تمام نمای خداست، تجلی توحید است. منتهی آنهایی که پاک و خوب هستند از هر قشری اینها می‌پذیرند اهل بهشت هستند. محبت و معرفت او، قبول کردن او بهشت است. انکار و کفر ورزیدن و رد کردن او جهنم است. در عالم برزخ او معلم و مربی است. در عالم قیامت، روایت داریم پیغمبر خدا بالای منبر می‌روند و جبرئیل امین می‌آید کلید بهشت و جهنم را به امر خدا تقدیم پیغمبر می‌کند. پله بعدی مولا امیرالمؤمنین(ع) در قیامت نشسته است. پیغمبر خدا فرمانده است ولی اجرا کننده مولا امیرالمؤمنین(ع) است. کلید بهشت و جهنم را دست امیرالمؤمنین می‌دهند. در روایات هست امیرالمؤمنین کنار پل صراط می‌آیند و می‌ایستند. خطاب می‌کنند مؤمن و دوست خود را رها کن، او اهل جهنم نیست. منافق و کافر و دشمن علی به آتش می‌رود.
مأمون از امام رضا(ع) سؤال کرد: می‌گویند جد شما علی (ع) تقسیم کننده بهشت و جهنم است. معنایش چیست؟ حضرت رضا(ع) فرمودند: هرکسی این آقا را قبول می‌کند، عاشق اوست، این حقیقت محض است. این محبت را در دلش می‌یابد و قبول می‌کند یعنی اهل بهشت است. در همه مذاهب مستضعف داریم، یعنی حجت بر آنها تمام نشده است. دین حق به آنها نرسیده است. اینها در موقع مردن، عالم برزخ یا قیامت حضرت علی را با کارکردها و صفات و روحیاتش نشان می‌دهند و می‌گویند: این آقا با این شکل و کار است قبول می‌کنید؟ اگر پاک و طیب است، حق پرست است، قبول می‌کند و به او می‌دهد. مستضعف است به او می‌دهد. در دنیا پیدا نکرده و آنجا پیدا می‌کند. درباره بعضی منافقین داریم که زیر بار نمی‌رفتند. حضرت امام(ره) این حدیث را در یکی از سخنرانی‌ها خواندند. آنهایی که اهل جهنم هستند، بعضی‌ها احساس خنکی می‌کنند و می‌گویند: چرا خنک شد و آتش جهنم سرد شد؟ می‌گویند: چون پیغمبر و حضرت علی می‌خواهند بیایند و بعضی از جهنمی‌ها را بیرون بیاورند و دستگیری کنند. آنوقت بعضی از آنهایی که خیلی خباثت دارند، رویشان را برمی‌گردانند! می‌گویند: ما حاضر هستیم در آتش بسوزیم ولی زیر بار دستگیری علی بن ابی‌طالب نمی‌رویم. چیزی که می‌تواند همه عالم را نجات بدهد محبت است. این آقا شاخص و معیار و میزان است. وسیله سنجش است. این آقا آینه تمام نمای خداست. او را قبول کردی، خدا را قبول کردی. پیغمبر و تمام انبیاء را قبول کردی. ولی اگر رد کردی، همه را رد کردی. لذا درباره حضرت علی از همه بیشتر سفارش شده است.
امام صادق(ع) فرمود: «ولایتی لعلی بن ابی طالب أحبُّ الیّ من ولادتی منه» امام صادق هم فرزند حضرت علی است و هم ولایت او را دارد. می‌فرماید: ولایت او برای من خیلی مهمتر از این است که من فرزند او هستم. آن ولایت است که نجات دهنده است. لذا حضرت علی آنقدر نزد پیغمبر قرب و منزلت دارد، یک روایت جالبی است که ابن ابی الحدید در شرح نهج‌البلاغه نقل کرده است. امیرالمؤمنین می‌فرماید: یکبار من از پیغمبر خدا درخواست کردم از خدا برای من طلب مغفرت و آمرزش کن. از خدا بخواه که مرا بیامرزد! وقتی این درخواست را کردم، پیغمبر(ص) بلند شدند و نماز خواندند و بعد از نماز دستشان را به دعا بالا کردند. من هم داشتم گوش می‌دادم که ببینم پیغمبر برای من چه دعایی می‌کنند. دیدم پیغمبر خدا بعد از نماز دست بالا بردند و عرضه داشتند: «اللهم بحق علی عندک اغفر لعلیٍ» خدایا تو را قسم می‌دهم به حق علی بن ابی طالب آمرزش را شامل حال علی(ع) بکن. می‌گوید: به پیغمبر گفتم: شما برای من دعا می‌کنی، خدا را به حق من قسم می‌دهی؟ پیغمبر خدا فرمودند: کسی عزیزتر و گرامی‌تر از تو نزد خدا نیست که خدا را به او قسم بدهم و مستجاب شود. خدا را به حق تو قسم دادم تا دعایم مستجاب شود. محدث قمی در سفینه خیلی روایت‌های زیبایی آورده است. ایشان نقل کرده اگر امیرالمؤمنین در جلسه‌ای حاضر بودند، هروقت پیغمبر خدا می‌خواستند از جا بلند شوند، مولا علی(ع) می‌آمدند دست پیغمبر را می‌گرفتند و بلند می‌شدند. یعنی پیغمبر دوست داشت که دست با کفایت حضرت علی به دستش بخورد و او را از جا بلند کند. چون ید الله است و پیامبر دوست داشت حضرت علی او را بلند کند. «ان رسول الله ص کان اذا جلس ثم اراد ان یقوم لا یاخذه بیده غیر علی» هرجا می‌نشستند و قصد داشتند بلند شوند، غیر از حضرت علی کسی حق نداشت دست پیامبر را بگیرد و بلند کند. «و ان اصحاب النبی ص کانوا یعرفون ذلک له فلا یاخذ بید رسول الله ص غیره » کسی جرأت نمی‌کرد دست رسول خدا را بگیرد غیر از علی (ع)! روایت زیبایی نوشتم برای کسانی که عشق و محبت و معرفت مولا علی را در دل خودشان و بچه‌هایشان بارور می‌کنند. معیار سنجش، معیار ارزیابی و درجات، هرکس که معرفت و محبتش نسبت به حضرت علی بالاتر است، درجه بهشت او بالاتر است. هرکس دشمنی‌اش کمتر است، عذابش کمتر است. دشمنی‌اش بیشتر است، عذابش بیشتر است. معیار و میزان و همه کاره حضرت علی است.
پیغمبر (ص) فرمودند: « لِعَلِيٍّ حَسْبُكَ مَا لِمُحِبِّكَ حَسْرَةٌ عِنْدَ مَوْتِهِ وَ لاَ وَحْشَةٌ فِي قَبْرِهِ وَ لاَ فَزَعٌ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ» علی جان به تو بشارت می‌دهم که دوست تو موقع مردن هیچ حسرتی ندارد و وحشتی در قبر و برزخ ندارد.
آن عملی را که خدا طالب است *** حبّ علی بن ابی طالب است
الحمدلله به نام حضرت خدیجه برکات خهیلی زیادی نصیب همه شده است یکی همین زیارت اولی‌ها هست. اگر الآن به من فرحزاد بگویند: می‌خواهند شما را از دنیا ببرند، از زن و بچه و فرزند و دوست و رفیق جدا می‌شوی. امام حسن مجتبی موقع مردن گریه می‌کردند و می‌فرمودند: ترس از قیامت و فراق دوستان! ولی اگر به من بگویند: نزد مادرت حضرت خدیجه می‌روی، گفتم: خدایا همین الآن حاضر هستم بروم. یعنی اگر برای ما جا بیافتد که وقتی مردیم نزد حضرت خدیجه می‌رویم، نزد حضتر علی می‌رویم. هزار برابر از زن و بچه به ما مهربانتر هستند.
شریعتی: قسم به وعده شیرین من یمت یَرنی *** که ایستاده بمیرم به احترام علی
حاج آقای فرحزاد: یکی از آقایان می‌خواستند با هواپیما مشهد برود. اعلام کردند که نقص فنی دارد و باعث خطر میشود. همه اضطراب می‌گیرند. یکی از بزرگانی که در هواپیما بود شروع به خوشحالی و شادی کرد. خیلی اظهار نشاط کرد. گفتند: چرا؟ گفت: می‌خواهم الآن حضرت علی را ملاقات کنم. اگر اتفاقی بیافتد، من در آسمان حضرت علی را ملاقات می‌کنم. در بعضی روایات داریم چهارده معصوم بر بالین دوستشان حاضر می‌شوند. آن کسی که یک عمر یا حسین و یا زهرا گفته و گریه کرده است. البته نباید وابستگی داشته باشیم. اگر یک چسب خیلی محکم به دستت بچسبانی، وقتی می‌خواهی بکنی دستت درد می‌گیرد. ولی اگر چسب نباشد، راحت دستت از هم جدا میشود. بعضی به دنیا چسبیدند.
خدا رحمت کند، حضرت امام فرمودند: یک عالمی در حال جان دادن بود، به او گفتند: «لا اله الا الله» بگو. گفت: نمی‌گویم، خدا به من خیلی ظلم کرده است. گفتند: چرا؟ گفت: من را از زن و بچه و پول و مقام و زندگی جدا می‌کند. این به دنیا چسبیده است. آنهایی که عشق اهل‌بیت بر آنها غالب باشد، آنها قطعاً راحت پرواز می‌کنند. ولی آنهایی که به دنیا چسبیدند خیلی سخت است. فشارهایی باید ببینند تا کنده شوند. دوستان و محبین واقعی راحت پرواز می‌کنند. اینجا جای ماندن نیست. همه آنجا دور هم در محضر اهل‌بیت جمع می‌شوند. لذا فرمود: یا علی! برای تو همین فضیلت بس است. دوست تو وقت مردن حسرت چیزی را ندارد. بیاییم این عشق را بارور کنیم. در قبر هیچ وحشتی ندارد. قبری که من با علی زندگی کنم چه وحشتی دارد؟ با علی و با حسن و با حسین هستم. «وَ لاَ وَحْشَةٌ فِي قَبْرِهِ وَ لاَ فَزَعٌ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ» سختی و هراس و ترس در قیامت ندارد. چون ولایت بالای سرش است. امام بالای سرش است. انشاءالله در این ایامی که متعلق است به مولا امیرالمؤمنین علی(ع)، مهر و عشق و معرفت و فضایل علی، اگر چیزی را می‌خواهیم به نسل آینده انتقال بدهیم، چیزی بالاتر از ولایت و محبت مولا امیرالمؤمنین که 124 هزار پیغمبر برای همین مبعوث شدند، همه آمدند پیغمبر را معرفی کنند، پیغمبر جان خودش و باطن خودش مولا علی را معرفی کرد. «ولایة علی بن ابی طالب حصنی فمن دخل حصنی أمن من عذابی»
شریعتی: انشاءالله همه ما وارد این قلعه و دژ محکم بشویم و از برکات آن همه بهره‌مند شویم. انشاءالله همه ما مشمول نگاه پدرانه امیرالمؤمنین علی(ع) بشویم. پدری که باید دستمان را به دستش بسپاریم، انشاءالله.
عشق من و تو چه ماجرایی دارد *** این قصه چه شاهی، چه گدایی دارد
من بین صفا و مروه هم می‌گویم *** ایوان نجف عجب صفایی دارد
انشاءالله قسمت شود در چنین روزی به اتفاق هم در محضر حاج آقای فرحزاد آنجا بنشینیم و از فضایل امیرالمؤمنین(ع) بگوییم. امروز صفحه 340 قرآن کریم، آیات 65 تا 72 سوره مبارکه حج در سمت خدا تلاوت خواهد شد. چقدر خوب است ثواب تلاوت این آیات را هدیه به روح بلند امیرالمؤمنین علی (ع) و امام راحل عظیم الشأنمان بکنیم.
«أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي الْأَرْضِ وَ الْفُلْكَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ يُمْسِكُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُفٌ رَحِيمٌ «65» وَ هُوَ الَّذِي أَحْياكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ إِنَّ الْإِنْسانَ لَكَفُورٌ «66» لِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنا مَنْسَكاً هُمْ ناسِكُوهُ فَلا يُنازِعُنَّكَ فِي الْأَمْرِ وَ ادْعُ إِلى رَبِّكَ إِنَّكَ لَعَلى هُدىً مُسْتَقِيمٍ «67» وَ إِنْ جادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما تَعْمَلُونَ «68» اللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ «69» أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما فِي السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّ ذلِكَ فِي كِتابٍ إِنَّ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ «70» وَ يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطاناً وَ ما لَيْسَ لَهُمْ بِهِ عِلْمٌ وَ ما لِلظَّالِمِينَ مِنْ نَصِيرٍ «71» وَ إِذا تُتْلى عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ تَعْرِفُ فِي وُجُوهِ الَّذِينَ كَفَرُوا الْمُنْكَرَ يَكادُونَ يَسْطُونَ بِالَّذِينَ يَتْلُونَ عَلَيْهِمْ آياتِنا قُلْ أَ فَأُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذلِكُمُ النَّارُ وَعَدَهَا اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ «72»
ترجمه: آيا نديدى كه خداوند آنچه را در زمين است و نيز كشتىهايى كه به امر او در دريا مىروند براى شما رام كرده است و آسمان را نگاه داشته تا جز به فرمان او به زمين نيفتد؟ همانا خداوند نسبت به مردم رأفت ورحمت دارد. و او كسى است كه شما را زنده كرد، سپس مىميراند، بار ديگر زنده مىكند؛ البتّه انسان بسيار ناسپاس است. براى هر امّتى (شريعت و) آيينى قرار دادهايم كه عمل كننده به آن باشند، پس نبايد در (بارهى) اين امر با تو نزاع كنند (كه چگونه آيين تازهاى آوردهاى؛ مردم را) به راه پروردگارت دعوت كن، همانا تو بر هدايت مستقيم قرار دارى. و اگر (كفّار) با توبه جدال برخاستند، پس به آنان بگو: خداوند به آنچه شما عمل مىكنيد آگاهتر است. خداوند در روز قيامت، ميان شما در مورد آنچه اختلاف مىكرديد داورى خواهد كرد. آيا نمىدانى كه خداوند آنچه را در زمين وآسمان است مىداند؟ همهى اينها در كتاب (ثبت) است واين بر خداوند آسان است. و كافران، غير از خداوند چيزى را مىپرستند كه او هيچ گونه دليلى بر آن نازل نكرده است، و آنها نسبت به آن هيچ گونه اطلاعى ندارند و براى ستمگران هيچ ياورى نيست. و هنگامى كه آيات روشن ما بر آنان خوانده مىشود، در چهرهى كسانى كه كفر ورزيدند ترش روئى و خشم را مىشناسى (به گونهاى كه) نزديك است به كسانى كه آيات ما را بر آنان مىخوانند حمله كنند، (به آنان) بگو: آيا شما را به چيزى بدتر از اين خبر دهم؟ آتشى كه خداوند به كافران وعده داده است، و چه بد سرانجامى است.
شریعتی:
می‌روی با فرق خونین پیش بازوی کبود *** شهر بی زهرا که مولا لایق ماندن نبود
در سالروز ضربت خوردن مولا علی(ع) با سمت خدا مهمان لحظات ناب شما هستیم، از فضیلت ذکر بلند صلوات بفرمایند و اشاره قرآنی را بشنویم.
حاج آقای فرحزاد: یکی از برکات مهم ذکر صلوات این است که انسان به مقام دوستی خدا انتخاب میشود. امام هادی(ع) فرمودند: «إِنَّمَا اتَّخَذَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلا لِكَثْرَةِ صَلاتِهِ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ» (علل الشرائع، ج 1، ص 34) چرا حضرت ابراهیم خلیل خدا شد؟ قید کثرت فراموش نشود. چون زیاد صلوات بر محمد و آل محمد می‌فرستاد. آیه 65 این صفحه خدای مهربان می‌فرماید: «أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي الْأَرْضِ وَ الْفُلْكَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ يُمْسِكُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ» اول خدای مهربان نعمت‌های خودش را یادآوری می‌کند. خدای مهربان آنچه روی زمین است، تسخیر شما کرد. یعنی عالم خلقت برای شما خلق شده است. در اختیار شماست. کشتی‌هایی که در دریاها در جریان هست برای این است که زاد و توشه شما را جا به جا کند. به امر خدا جا به جا میشود. آسمان که به زمین نمی‌افتد، یعنی هر چیزی را در مدار خودش گذاشته است به امر خداست. به اذن خدا این کرات در هوا معلق مانده است. «إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُفٌ رَحِيمٌ» نمی‌فرماید: «بالمؤمنین»، این آیه چند جای قرآن تکرار شده است. تأکید هست. همانا خدا به همه مردم مهربان است و خیلی مهربان است.
شریعتی:
هنوز این کوچه‌ها، این کوچه‌ها بوی پدر دارد *** نگاه روشن ما ریشه در باغ سحر دارد
هنوز ای مهربان در ماتمت هر تار جان من *** نیستان در نیستان زخمه‌های شعله‌ور دارد
این هفته قرار گذاشتیم از امام راحل‌مان بگوییم و نکاتی را شنیدیم. امروز نکات حاج آقای فرحزاد را خواهیم شنید. با توجه به اینکه یک شب قدر را پشت سر گذاشتیم و شب قدر دیگری را پیش رو داریم. از فضیلت و آداب و اعمال این شب‌ها برای ما بگویید.
حاج آقای فرحزاد: در زمان ما یک شخصیتی که بی نظیر بودند، چند شاخصه مهمی که امام(ره) داشتند یکی اخلاص ایشان بود که فوق العاده بود. خدای مهربان می‌فرماید: «قُلْ إِنَّمآ أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ أَن تَقُومُواْ لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى» (سبأ/46) من شما را یک موعظه می‌کنم. مرحوم آیت الله بهاءالدینی که با امام رفاقت دیرینه داشتند، از دوران نوجوانی و جوانی با هم بودند. حضرت امام به ایشان می‌گفتند: من شما را فراموش نمی‌کنم. همیشه به یاد شما هستم. آقای بهاءالدینی می‌فرمودند: تمام حرکت‌هایی که در عالم اتفاق می‌افتد دو نوع بیشتر نیست. یا نفسانی است یا الهی است. یعنی قیام‌هایی که میشود، حوادثی که میشود. حرکت‌های شخصی و جمعی و انقلاب‌ها اکثراً مادی است. بالای نود درصد انگیزه‌ها مادی است. یعنی خدایی نیست. جهت خیر واقعی نیست. ولی امام(ره) قصدشان خدا بوده است. انقلابشان و حرکتشان خدایی بود. خدایی بودن خیلی مهم است. ما انتظار داریم انشاءالله این انقلاب به انقلاب امام زمان(ع) متصل شود.
مرحوم آقای کوثری نقل کردند که ایامی که در نجف بودم، مصادف با فوت مرحوم حاج آقا مصطفی بود. حاج آقا مصطفی واقعاً فوق العاده بود یعنی اگر می‌ماندند در حد امام و مرجعیت و رهبری می‌توانستند پیش ببرند. مرحوم بهاءالدینی با ایشان خیلی محشور بود و می‌فرمود: واقعاً فوق العاده بود. داغ این شخصیت هم بر امام خیلی سنگین بود. امام خودشان را حفظ می‌کرد و نگه می‌داشت ولی از درون این داغ بر امام سنگینی می‌کرد. مرحوم آقای کوثری می‌گویند: نزدیکان امام به من گفتند: شما منزل امام بیایید، جلسه روضه می‌گذاریم. شما هم روضه‌های مفصل بخوانید که امام گریه کنند و سبک شوند. من که روضه می‌خواندم، هروقت در روضه‌هایم اشاره می‌کردم به اینکه حاج آقا مصطفی فوت کردند و چه عزیزی بودند، امام گریه نمی‌کردند. ولی هروقت از حضرت علی اکبر می‌خواندم، از حضرت ابالفضل می‌خواندم امام گریه می‌کردند. یعنی مواظب بودند گریه‌هایشان برای اهل‌بیت باشد و برای شخص خودشان نباشد. حق گریه برای آنهاست. مصیبت‌های ما تحت الشعاع مصیبت‌های آنها است.
یکی از بزرگان قم مطلب جالبی نقل کردند. ایشان فرمودند: بعد از فوت حضرت امام(ره) حاج احمد آقا دیدن من آمدند. انشاءالله خداوند همسر و فرزندان حضرت امام را رحمت کند و روحشان شاد باشد و با اهل‌بیت محشور باشند. ایشان می‌گوید: به حاج احمد آقا گفتم: بعد از فوت امام شد که امام را در خواب ببینید؟ گفت: اتفاقاً خواب جالبی دیدم. خواب دیدم حضرت امام به همان حالتی که گاهی در حیاط قدم می‌زدند ، عرق چین و قبای ساده، من متوجه شدم ایشان از دنیا رفتند. عرض کردم: آقا جون! از آن عالم چه خبر؟ فرمودند: آنچه که در قرآن و روایات و کلمات بزرگان دیده بودیم دیدنش بالاتر از شنیدنش است. به مراتب عالم برزخ و قیامت، از اینکه ما در دنیا تصورش را داریم متفاوت است. حضرت علی در نهج‌البلاغه فرمودند: «کل شیء من الدنیا سماعه اعظم من عیانه و کل شیء من الآخره عیانه اعظم من سماعه» مثلاً می‌گویند: فلانجا یک ویلایی هست، کنار دریا و یک طرف جنگل و چنین و چنان! خیلی‌ها در تعطیلات به جاهای بی‌خودی می‌روند. فلان ماشین و فلان گوشی هم بعد از مدتی تکراری میشود. همه شنیدنی‌های دنیا بزرگتر از خودش است. به خودش که می‌رسید می‌بینید کوچک است. مریضی و درد هم همینطور است. شنیدن خوشی و ناخوشی دنیا بزرگ است و دیدن آن کوچک است. آخرت برعکس است. ما یک حورالعینی تصور می‌کنیم، اگر یک حورالعین در دنیا ظاهر شود، همه اهل دنیا بی هوش می‌شوند. مراتب خوشی که در برزخ و بهشت است.
یکی از نزدیکان ما زمانی دید آتشی از یک قبری شعله ور میشود، تا چند مریض شد و افتاد. یعنی اگر کسی ببیند خیلی به مراتب بزرگتر است. حضرت امام فرمودند: شنیدنش کوچک است و دیدنش بزرگتر است. فرمودند: فرزندم هرکاری که می‌کنی ضبط میشود و محفوظ است. برای او احترام کردی و این را احترام نکردی! تمام ذره ذره کارها آنجا بازبینی میشود. ایشان می‌گوید: من از پدرم پرسیدم: در آن عالم چه چیزی از همه بیشتر کاربرد دارد؟ فرمودند: فرزندم دو چیز از همه آثار و برکات بیشتری در این عالم دارد. یکی گره گشایی از کار بندگان خداست. خدمت کردن، زندانی آزاد کردن، ذکر و دعا و قرآن راحت است ولی خدمت کردن و دل شاد کردن نتیجه عبادت‌هاست. چیزی در این عالم بالاتر از گره‌گشایی از کار بندگان خدا و بر آوردن حاجات آنها نیست. دوم چیزی که در این عالم بسیار مؤثر است ولایت و محبت چهارده معصوم است. پیغمبر فرمود: «حبّی و حبّ اهل بیتی اساس الاسلام» بنیاد و ریشه دین ما محبت محمد و آل محمد است. انشاءالله بارمان را ببندیم. صد سال دیگر یک نسل دیگر آمده و ما نیستیم. ولی خوشا به حال آنهایی که بارشان را بستند و سبکبال رفتند. این شب‌ها فرصتی است که به اندازه یک سال برای خودمان ذخیره و اندوخته فراهم کنیم. شب بیست و یکم و شب بیست و سوم به مراتب مهمتر است. تقدیرات یک سال بریده میشود. آنهایی که با هم قهر هستند، دیونشان را ادا نکردند، پیامک بدهند ، تلفن بزنند آشتی کنند. کسی که با مؤمنی قهر است دعایش مستجاب نمی‌شود. کسی که مداومت بر شرب خمر دارد، کسب حرام دارد، دعا بالا نمی‌رود و مستجاب نمی‌شود. این چند روز فرصتی است برای پاک شدن. از شب‌های قدر حداکثر بهره را بگیریم. کسب و کار دنیا را کنار بگذاریم، مغازه را تعطیل کنیم. میشود شب شهادت دنبال کارهای دنیایی رفت؟ مخصوصاً برای دیگران خیلی دعا کنند. دعای جوشن کبیر دعای خیلی مهمی است. شب بیست و سوم سوره مبارکه روم و عنکبوت خوانده شود. امام صادق(ع) فرمودند: کسی این دو سوره را بخواند، به خدا قسم اهل بهشت است.
