حجت الاسلام والمسلمین فرحزاد
24/11/90
سوال – من شش سال است که گناهی را انجام می دهم و به آن عادت کرده ام و هنوز نتوانسته ام آنرا ترک کنم . من درکتابی خواندم که خداوند در قیامت با سه گروه حرف نمی زند و من جزو یکی از آن گروهها هستم . اگر رحمت خدا شامل حال من نشود حال من در قیامت چگونه خواهد بود . من خیلی تلاش کرده ام که از این گناه رهایی پیدا بکنم در ضمن من اهل نماز و روزه هم هستم ولی هنوز نتوانسته ام خودم را از این گناه بزرگ نجات بدهم . راهنمایی بفرمایید .
پاسخ – روایت داریم : کسی که از گناه ناراحت است و از کار ثواب خوشحال است ، این از با ایمان بودن فرد است . کسی که ایمان ندارد هر گناهی می کند و برایش مهم نیست . ولی کسی که نفس لوامه دارد و خودش را قبل و بعد از گناه سرزنش می کند ، این خودش بشارت است . این فرد باید توبه کند و از گناه بیرون بیاید . انسان با گناه آمرزیده می شود . اگر کسی به گناه خاصی عات کرده است می تواند به مشاور مراجعه بکند و از آنها کمک بگیرد . کارهایی که به ایمان کمک می کند مثل جلسات خوب و دوستان خوب هم مفید است . گاهی انسان نمی تواند از گناه بیرون بیاید مگر اینکه خدا به او کمک کند . اگر ایشان از صمیم دل از خدا کمک بگیرد ، خدا به او کمک می کند تا از این گناه بیرون بیاید. خدا در سوره شوری آیه سی می فرماید : هر پیش آمدی که برای شما اتفاق می افتد بازتاب گناهان شماست . امیرالمومنین می فرماید : اگر خدشه ای بر انسان وارد می شود بخاطر این است که خدا می خواهد گناهان شما را پاک بکند و درصدی از آنها را خدا می بخشد . خدا گناهکاران را رها نمی کند و با پیش آمد های روزگار و مصیبت آنها را پاک می کند و بقیه ی گناهان را می بخشد . خدایی که یک بار شما را در دنیا پاک کرد کریم تر از آن است که شما را دوباره در قیامت عذاب بکند .
سوال – چرا ما باید کسانی را ببخشیم که نه تنها در سختی ها و مشکلات با ما همدردی نمی کنند بلکه با زخم زبان و بدبینی ما را آزار می دهند ؟ وقتی که این افراد می خواهند به سفر حج بروند به دنیال حلالیت هستند . با این افراد چکار باید بکنیم ؟ آیا حلالیت طلبیدن فقط برای سفر حج است ؟
پاسخ – افرادی هستند که کارشان آزار دادن و زخم زبان زدن است . و این کار را تکرار می کنند . در واقع سجیه او ظلم کردن است . کار این افراد با حلالیت درست نمی شود. ما دو نوع گناهکار داریم : یکی گناهکار شرمنده و پشیمان و یکی گناهکار مُصِر بر گناه . روایت داریم کسی که اصرار بر گناه می کند و بعد استغفرالله می گوید ، در واقع توبه را مسخره می کند . کاسبی بوده که چشم چران بوده است . وقتی خانم بدحجابی به مغاره می آمده نگاه می کرده و استغفرالله و لااله الاالله می گفته است . بعضی ها با ذکر هم گناه می کنند . یک روز او در حال حساب و کتاب بود و خانم بد حجابی وارد مغازه شد و شاگرد به استادش گفت : استاد ، یک استغفرالله آمده است ، اگر می خواهی نگاه کن . در حدیث داریم که توبه ی انسان بداخلاق قبول نمی شود . حلالیت طلبیدن باید از صمیم دل و منفعل باشد . پیامبر فرمودند : خداوند توبه ی انسان بداخلاق را قبول نمی کند . این حدیث در تمام کتب معروف آمده است .
اگر ما با خدا معامله بکنیم و این ظرفیت را داشته باشیم که این افراد بداخلاق را حلال کنیم ، برای خودمان خیلی خوب است . امیرالمومنین درنهج البلاغه به امام حسن (ع) می فرماید : کسی که تو را اذیت و آزار می دهد ، این آزار برای تو بزرگ جلوه نکند زیرا او به ضرر خودش و به نفع شما کار می کند . کسی که غیبت ما را می کند و آبروی ما را می برد ، اعمال خوب خودش را به پرونده ی ما می فرستد و اعمال بد ما را به پرونده ی خودش می برد . به بزرگی گفتند که فلانی غیبت شما را کرده است . این بزرگ مبلغی پول در پاکت گذاشتند و برای ایشان فرستادند . او گفت : این آقا به من محبت کرده است زیرا من گناه زیاد دارم . او گناهان من را به نامه ی عمل خودش برده است و اعمال خوب خودش را به نامه ی عمل من فرستاده است . اگر کسی ما را اذیت کرد در واقع می خواهد صبر ما را بسنجد و ما می توانیم از این بُعد به داستان نگاه بکنیم . ممکن است که در بعضی مواقع ما مظلوم واقع بشویم ولی در بعضی مواقع هم ما ظالم بوده ایم . ما در راه احقاق حق بایدعدالت را رعایت بکنیم . مثلا اگر کسی دست ما را قطع کرد ما باید دست او را قطع کنیم تا اینکه او را بکشیم . حتی نفرین هم باید از روی عدالت باشد . بهترین راه احقاق حق گذشت است . فردی مظلوم واقع شد و به ظالم نفرین کرد . خطاب شد :در اینجا تو مظلوم هستی و من می توانم دعای تو را مستجباب بکنم ولی در بعضی مواقع تو ظالم هستی و دیگران علیه تو نفرین کرده اند . حالا ما کدام دعا را مستجاب بکنیم ؟ او گفت : دعای هیچ کدام از ما را مستجاب نکن . هر چه تحمل ما بالاتر برود ظرفیت ور شد ما هم بیشتر می شود . امیرالمومنین ده ها بار غلام خودشان را صدا زدند ولی این غلام جواب نداد . امام نزد او رفت و گفت که چرا جواب من را نمی دهی . غلام گفت : من می خواهم شما را عصبانی کنم . حضرت فرمود : من شیطان را به خشم می آورم و تو را در راه خدا آزاد می کنم . من عصبانی نمی شوم . حلالیت فقط مربوط به سفر حج نیست ولی یک موردش همین است . ما از کسانی که زیاد با آنها سر و کار داریم باید حلالیت بطلبیم . هر وقت که ما حقی را ضایع کردیم باید حلالیت بطلبیم . بزرگی می فرمود : من هر چند روز یکبار از همسرم حلالیت می طلبم . اگر ما حلالیت نطلبیم در قیامت مشکل داریم .
سوال – بعضی ها با اینکه خودشان اهل غیبت کردن هستند وقتی ما از آنها حلالیت می طلبیم ، ما را حلال نمی کنند . بعضی ها می گویند که چه گفته ای ؟ اگر این حرف را به آنها نگوییم ، طرف فکر می کند که چه حرف بدی در مورد او زده ایم که خجالت می کشیم آنرا بگوییم و اگر هم بگوییم ، باز ما را حلال نمی کند . من وقتی از شخصی حلالیت می طلبم خیلی خجالت می کشم . ولی می دانم طاقت عذاب الهی را ندارم . راهنمایی بفرمایید .
پاسخ – گفتن گناه شخصی خودش گناه بزرگی است . اگر کسی در خلوت گناه شخصی انجام داده است اگر آنرا باز گو نکند ، خدا آن را می آمرزد . پیامبر فرمودند : کسی که گناه بین خود و خدا را می پوشاند خدا او را می بخشد . ولی اگر آنرا بگوید خدا او را خوار می کند . اگر انسان ظلم مادی به کسی کرده است باید بگوید ولی در مورد مسائل عِرضی و ناموسی باید گفت که اولا سوال کردن در آن مورد حرام است . زیرا این منطقه ی ممنوعه است . انسان نباید سوال بکند که شما چنین گناهی را کرده ای یا خیر . کسانی که پیش پیامبر می آمدند و گناهان عرضی خود را اقرار می کردند ، پیامبر رویش را برمی گرداند و ناراحت می شد . فردی چند باز نزد حضرت امیر آمد و اقرار به گناه کرد تا حد بر او جاری شد . حضرت فرمودند : به خدا قسم اگر کسی مسائل عِرضی را در خلوت توبه بکند بهتر از این است که من بر او اقامه ی حد بکنم . با اینکه اقامه ی حد برای نظم جامعه است ولی طرح آن خوب نیست . امیرالمومنین می فرماید : ما با دست هایی مصافحه می کنیم که این انگشتان باید بریده بشود ولی تا شاکی ندارد و مدرک جرمی وجود ندارد ، ما هم مثل خدا آنرا را می پوشانیم . اگر گفتن غیبت بدنبال خودش فتنه به همراه دارد گفتنش حرام است . غیبت کردن هم حق الله و هم حق الناس است . اگر انسان به شخص بگوید که ما به تو تهمت زده ایم و آبروی تو را برده ایم فتنه ایجاد می شود و کدورت جدیدی درست می شود . انسان باید بطور کلی حلالیت بطلبد و این بهتر است . ما حق تجسس در گناه دیگران را نداریم و طرف هم حق ندارد که گناه خودش را بگوید . سفر رفتن بهانه ی خوبی است که ما از دیگران حلالیت بطلبیم . دیگر اینکه ما می توانیم برای کسی که غیبتش را کرده ایم دعا بکنیم و کارهای نیک به نیت او انجام بدهیم . حتی می توانیم از او تعریف بکنیم . آیت الله خوئی می فرمودند : در غیبت ، حلالیت طلبیدن مستحب است .
سوال – اگر به ما ظلمی بشود و ما ببینیم که اعمال خیر ما هم کم است ، آیا می توانیم در دنیا عفو نکنیم و منتظر باشیم تا در قیامت از اعمال خیر او بردارند تا اعمال خیر ما سنگین تر بشود . آیا این انتظار حق است ؟
پاسخ – اگر ما طرف را نبخشیم از حق او گرفته می شود و به ما داده می شود. امام حسین (ع) در روز عاشورا فردی را مامور کردند که بگوید اگر کسی دِینی برگردنش است در کنار من نباشد . من از پیامبر خدا شنیدم که اگر کسی بدهی داشته باشد و ندهد ، از حسنات او می گیرند و به طرف می دهند . در عفو ثواب بسیاری است . اگر ما عفو نکنیم هم ما و هم او گیر است . ولی اگر ما از طرف بگذریم خداهم از ما می گذرد . در قیامت ندا داده می شود : کجا هستند کسانی که بر گردن خدا حق دارند ؟ ( ما همه به خدا بدهکار هستیم و کسی ازخدا طلب ندارد ) آنها کسانی هستند که بر مردم عفو می کنند . امام صادق (ع) می فرماید: کسی که عفو می کند اجر او با خداست . و آنها براحتی به بهشت می روند .
سوال – سوره ی احقاف آیات 21 تا 28 را توضیح بفرمایید.
پاسخ – امام صادق (ع) فرمودند : کسی که یک بار صلوات بفرستد ، خدا هزار صلوات ، با هزار صف ملائک بر او وارد می کند و همه ی موجودات عالم به گوینده ی این ذکر درود می فرستند . هر کس به صلوات اهمیت ندهد و به آن میل نداشته باشد ، این فرد جاهل است و خدا و پیامبر و اهل بیت از او بیزار هستند .
( احقاف منطقه ی شن زاری درعربستان بوده است که حضرت هود در آنجا مبعوث شده اند و نام قوم آن حضرت عاد بوده است .) آیه بیست و یکم می فرماید : ای پیامبر که برادر این قوم هستی ، آنها را هشدار بده که خدا را پرستش کنند و بت پرستی را کنار بگذارند ) شما با مراجعه به این سایت می توانید قرآن ، مفاتیح الجنان ، نهج البلاغه و صحیفه ی سجادیه را در موبایل خود داشته باشید .)
سوال – چرا قاتل حضرت علی (ع) بخشیده نشد ؟
پاسخ – نامه ی بیست و سوم نهج البلاغه در مورد وصیت حضرت علی (ع) بعد از ضربت خوردن است . حضرت بعد از وصیت به توحید فرمودند: با این ضربت اگر من زنده ماندم خودم در مورد قاتل تصمیم می گیرم و اگر از دنیا رفتم ، شما او را عفو کنید . عفو کردن برای من قرب می آورد و برای شما هم حسنه و ثواب دارد. آیا شما دوست ندارید که خدا شما راعفو کند ؟ اگر خواستید قاتل را قصاص کنید به او فقط یک ضربه بزنید و او را مثله نکنید و او را در غل و زنجیر نکشید .
اگر بخشیدن در دست حضرت امام حسن (ع) و امام حسین (ع) بود حتما آنها به وصیت پدرشان عمل می کردند و قاتل را می بخشیدند . ولی فرزندان دیگر حضرت هم در این امر سهیم بودند و بعضی از دختران حضرت گفتند که ما نمی توانیم قاتل پدرمان را عفو کنیم .
عفو کردن سود و منفعت است . اگر ما عفو نکنیم در خیلی مواقع خودمان هم گیر هستیم . در همه ی گناهان حق الله هم هست . ما وظیفه داریم که ابن ملجم را لعن کنیم و خدا در آخرت او را عقوبت می کند ولی برای حضرت علی (ع) که او را عفو کرد باعث قرب آن حضرت شد . ما تا می توانیم باید عفو کنیم . در عفو لذتی است که در انتقام نیست .
سوال – راهکارهایی برای خوش اخلاقی بدهید .
پاسخ – انسان باید تمرین بکند که در هنگام بداخلاقی و عصبانیت حالتش را عوض بکند ، سکوت بکند و تغییر وضعیت بدهد و حساسیت ها را کم کند . در روایت داریم : ریشه ی غضب ها و بداخلاقی ها غرور و تکبر است . کسی که از ما عذرخواهی می کند و حلالیت می طلبد بی انصافی است که ما او را عفو نکنیم . امام صادق (ع) می فرماید: ملعون است کسی که فردی برای صلح پیش او می آید و او طرف را رد می کند . کسی که حاضر نیست از گناه کوچک دیگران بگذرد چطور از خدا می خواهد که گناهان زیاد او را ببخشد . یکی دیگر از راهها این است که ما خودمان را جریمه بکنیم که هر وقت عصبانی شدیم و بداخلاقی کردیم مثلا هزار تومان صدقه بدهیم یا چند روز ، روزه بگیریم . آیت الله بروجردی با خودشان عهد کرده بودند که هر بار که عصبانی بشوند یک سال روزه بگیرند .
خدایا به حق امام حسن (ع) و امام حسین (ع) قلب امام زمان (عج) را از ما شاد و راضی بگردان و همه ی ما را جزو پیروان و شیعیان اهل بیت قرار بده و همه بیماران را شفای عاجل عنایت بفرما .