حجت الاسلام والمسلمین فرحزاد

و عمر شیشه ی عطر است پس نمی ماند پرنده تا ابد در قفس نمی ماند، مگو که خاطرت از حرف من مکدر شد که روی آئینه جای نفس نمی ماند، طلای اصل و بدل آنچنان یکی شده اند که عشق جز به هوای هوس نمی ماند، مرا چه دوست چه دشمن ز دست او برهان که این طبیب به فریادرس نمی ماند ،من و تو در سفر عشق دیر فهمیدیم قطار منتظر هیچ کس نمی ماند.

سوال – پدر و مادر من هر دو تحصیل کرده و کارمند هستند، من دوست دارم که زودتر بمیرم و از این زندگی راحت بشوم ، پدرم زندگی را در خانه برای ما جهنم کرده است و بخاطر هر مسئله ی کوچکی برادران کوچک من را کتک می زند و دشنام می دهد .بدتر از همه رفتار تحقیرآمیزی است که او با مادرم دارد . تمام مخارج خانه ی را مادرم می دهد. مادرم تمام طلاهایش را فروخت و به پدرم داد ولی پدرم اینها را به مادرم پس نداد .مادرم حتی به پدرم اعتراض نمی کند و در عوض پدرم سر هر مسئله ای ،هر نوع دشنامی که بخواهد به مادرم می دهد و زمانی که من خانه نباشم مادرم را کتک می زند. کمتر شبی است که ما با اعصاب راحت بخوابیم. پدرم در خانه با ما خیلی بداخلاق است ولی وقتی یکی از دوستانش به او زنگ می زند با خوش اخلاقی و خنده با او صحبت می کند.ما توقعی از پدرم نداریم ولی می خواهیم که رفتارش را با مادرم درست کند. مادرم می خواست تقاضای طلاق بکند ولی از ترس آبروریزی در محل کار این کار را نکرد. راهنمایی بفرمایید.

پاسخ – انسانی که مقداری عشق و انسانیت داشته باشد این نامه برایش دشوار و سخت است . ما موارد متعددی داشته ایم که به ما گفته اند که ما نمی دانستیم بداخلاقی گناه کبیره است و منشا تمام بدی هاست . پس این بحث بازتاب خوبی داشته است .البته پیام هایی هم داریم که فرزندان از پدر و مادر ناراضی هستند. ما فرزندانی را داریم که می خواهند پدرشان را بکشند تا از دست آزارها و بداخلاقی های پدر نجات پیدا کنند. روایت داریم که بخل و بداخلاقی در یک فرد مومن جمع نمی شود و اگر این طور شد، فرد مومن نیست . فردی بودکه خیلی ثروت داشت ولی بخیل بود و با موتور به این طرف و آن طرف می رفت و ماشینی به او زد و مُرد، فرزندان این فرد از راننده تشکر کردند و گفتند که شما فرشته ی نجات ما بودید یعنی فرزندان از مرگ پدر خوشحال شدند.

تحقیر کردن و بدهانی گناه بزرگی است . روایت داریم که بر چنین فردی بهشت حرام است حتی اگر آنها چندین سال عبادت داشته باشند زیرا عبادت های خودشان را از بین برده اند. در قرآن داریم که اعمال خودتان را با منت و آزار از بین نبرید. بداخلاقی اعمال را حبط می کند. در روایت داریم که انسان بداخلاق را به جهنم می برند. فردی می گفت که من به جهنم نمی روم و وقتی علت را پرسیدند، او گفت که من خودم به جهنم نمی روم بلکه مرا به زور به جهنم می برند. چرا انسان باید همسرش را کتک بزند ؟ این پدر می تواند خوش اخلاق باشد زیرا وقتی دوستی به او زنگ می زند خوش اخلاق می شود. پس این پدر حقه باز و منافق است یعنی در خانه شِمر است و در بیرون مالک است ،این انسان چند چهره است. همانطور که ما می توانیم در سرکار با همکاران خوش اخلاق باشیم، پس می توانیم در خانه هم خوش اخلاق باشیم .اینها نشانه ی غرور و تکبر است .البته ما باید در مقابل بداخلاقی ها کوتاه بیاییم و محبت کنیم. فرزندان حق ندارند مثل پدر و مادرشان کوتاهی کنند و الا مثل آنها یا بدتر از آنها می شوند. پس ما حق تعرض به والدین نداریم ولی باید یک جوری کوتاه بیاییم یا به خدا توسل کنیم .

خانمی شب تا صبح عبادت می کرد و تمام روزها، روزه بود ولی بد زبان و بداخلاق بود ، پیامبر در مورد این زن فرمود : در عبادات این زن خیری نیست . اگر اخلاق انسان درست بشود همه کارها درست می شود. خدا گناهان انسان خوش اخلاق را ذوب می کند و به او روزی می دهد و ثواب اعمال انجام نداده را در نامه ی اعمال او ثبت می کند. اگر انسانی خوش اخلاق باشد و فقط اعمال واجبش را انجام بدهد خدا به او ثواب مجاهدین ،قیام کننده ها و عبادت کننده را می دهد. بداخلاقی باعث می شود که گناهان انسان آمرزیده نشود. انسان بداخلاق اگر تمام شب العفو بگوید یا در تمام شب احیا بگوید: الغوث الغوث خلصنا من النار یا رب ، اینها به دردش نمی خورد و از آتش جهنم نجات پیدا نمی کند. پیامبر فرمود : خدا توبه ی انسان بداخلاق را قبول نمی کند زیرا الان استغفرالله می گوید ومدتی بعد دوباره با بداخلاقی همه چیز را بهم می زند .ما می خواهیم پیش خدا ،انبیاء و خلق محبوب باشیم .همه از خوش اخلاقی خوششان می آید. در روایت داریم : واجب می شود خدا دوست بدارد کسی که خشمش را فرو می دهد. زیرا این فرد پا روی نفس خودش می گذارد. در زیارت امین الله داریم که خدایا مرا محبوب آسمانها و زمین قرار بده. این زیارت از معتبرترین زیارت ها است و می توان آنرا برای تمام امامان خواند. اگرانسان محبوب و معشوق بشود خیلی خوب است. در روایت داریم : کسی که گفتارش نرم و متین است، محبت او بر دلها واجب می شود. ما خدمت بزرگی رسیدیم و ایشان فرمود: من دیشب داشتم فکر می کردم ( تفکر از عبادت بالاتر است . امیرالمومنین می فرماید: دل خفته، با اندیشیدن بیدار می شود. تفکر از همه ی عبادات بالاتر است زیرا انسان را بیدار می کند.) کسانی که در کربلا به امام حسین (ع) ظلم کردند مشکل شان چه بوده است ؟ آنها نماز می خواندند، زکات می دادند ،جهاد می کردند، قرآن می خواندند و به حج می رفتند . آنها وقتی امام حسین (ع) را شهید کردند، الله اکبر گفتند . سفاکترین و خونریزترین انسانها حجاج بن یوسف بود ولی او زیاد به حج می رفت و به او حجاج می گفتند. تمام قاتل های امامان نماز می خواندند. مشکل آنها این بود که از ولایت خدا بیرون آمده بودند و به ولایت یزید رفته بودند. ما باید ببینیم که پیروی کدام ولیّ هستیم. هیچ انسانی بدون ولی نیست حتی کمونیست ها و ... درمقابل بزرگان دین شان تعظیم می کنند همان طورکه ما سر قبر امامان مان تعظیم می کنیم. پس ولی انسانها یا خداست یا شیطان. بعضی ها می گویند که ما بی طرف هستیم، در حالیکه این امکان ندارد،وقتی شما از حق جدا شدید، در گروه باطل قرار می گیرید. کسانی که بندگی خدا را نمی کنند بندگی شیطان یا دیگران را می کنند. اگر ما مُد اسلامی را نپذیریم باید مُد غربی ها یا شرقی ها را بپذیریم .اگر ما نقشه های خدایی را پیاده نکنیم، نقشه های شیطان را پیاده خواهیم کرد. امام می فرمود: من خجالت کشیدم که شاه دست رئیس جمهور آمریکا را بوسید .مشکل دیگر دشمنان امام حسین (ع) این بود که آنها یکسری صفات اخلاقی را نداشتند. چرا حُر نجات پیدا کرد ؟ زیرا او ادب داشت وقتی لشکر او می خواستند پشت سرش نماز بخوانند او گفت که پشت سر امام حسین(ع) نماز بخوانید. اگر آنها رحم و مهربانی داشتند نمی توانستند به لشکر امام آب ندهند یا اگر اخلاق خوبی داشتند این کارها را نمی کردند. در مجلس یزید وقتی او به سر امام جسارت می کرد، یک مسیحی از او پرسید که این سر کیست که تو این قدر به آن جسارت می کنی ؟ یزید گفت : :این سر نوه ی پیامبر ماست .او گفت :من با سی چهل واسطه ی نوه ی داود پیامبر هستم ولی مسیحیان به من احترام زیادی می گذارند و تو این رفتار را با نوه ی پیامبرتان می کنید؟ او مسلمان شیعه شد و یزید او را شهید کرد. ضربه هایی که ما از عابدان جاهل خورده ایم خیلی زیاد است .در روایت داریم: ریشه ی بداخلاقی تکبر و غرور است .امیرالمومنین فرمود: شیطان شش هزار سال عبادت کرد ( البته مشخص نیست سالهای آخرتی است یا دنیایی) ولی او آنها را باطل کرد .پس عبادت باید ما را از بداخلاقی دور کند.کسی که دم از خدا و ولایت می زند باید خوش اخلاق باشد. ما در مورد اخلاق از اهل عبادت توقع بیشتری داریم. وقتی در نماز می گوییم : قربت الی الله یعنی این قرب معنوی است و ما باید به صفات خدا نزدیک بشویم. خدا مهربان است پس شما هم باید مهربان باشید و خدا سخی است،... در روایت داریم که وقتی شیطان بالای منبر می رفت و تسبیح او از دستش می افتد فرشتگان آنرا تبرک می کردند و به دست او می داند. شیطان برای دیگران دعا می کرد ولی برای خودش دعا نمی کرد و به عباداتش تکیه می کرد نه به خدا. شیطان هم ولایت حضرت آدم را قبول نکرد و زیر بار ولی خدا نرفت .امام رضا(ع) می فرماید: کسانی که ولایت حضرت علی(ع) را نپذیرفتند مثل شیطان هستند که ولایت حضرت آدم را نپذیرفت و کسانی که ولایت ولی خدا را قبول کردند مثل فرشته ها هستند که حضرت آدم را سجده کردند.

پیامبر ما با اخلاق خوب عالم را عوض کرد. قرآن می فرماید :ای پیامبر، از ملایم بودن تو، همه دور تو جمع شدند. بخاطر خلق نیکوی پیامبر ،ایشان رحمت للعالمین شده اند.

سوال – صفحه 67 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ – در اصول کافی داریم که پیامبر فرمود :کسی که به من صلوات بفرستد، خدا و ملائکه به او صلوات می فرستند، می خواهید زیاد صلوات بفرستید یا کم بفرستید.

آیات این صفحه در مورد اخلاق است .می فرماید: سرعت بگیرید به مغفرت و بهشت که این بهشت برای متقین آماده شده است .متقین کسانی هستند که دست دهنده دارند و انفاق می کنند، خشم خودشان را فرو می برند، گذشت هم دارند و به کسانی که او را اذیت کرده اند محبت می کنند. در پایان صفحه خدا می فرماید که من ظالمین را دوست ندارم .وقتی نزدیکان امام حسن(ع)  به او آزار می رسانند، این آیه را می خواندند و امام حسن (ع) آنها را می بخشید و خشمش را فرو می برد .

سوال – جمع بندی در مورد بداخلاقی بفرمایید.

پاسخ – آزار رساندن به یک انسان یعنی آزار رساندن به خدا،هستی وائمه . ما روایات داریم :کسی که مومنی را بیازارد پیامبر را آزار داده است .کسی که مومنی را آزار دهد و دلش را بشکند مثل این است که مکه را خراب کرده است و بیت المعمور را خراب کرده و ده هزار فرشته را کشته است .

این پدر بداخلاق باید توبه کند و گذشته اش را جبران کند و اگر بداخلاقی خود شرا تغییر بدهد ،این ثوابش بیشتر از فردی است که بطور ژنتیکی خوش اخلاق است .