حجت الاسلام والمسلمین فرحزاد

سوال – در مورد خوش اخلاقی توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ - محورهای خوش اخلاقی عبارتند از خوش رفتاری، خوش گفتاری و خوشرویی. اگر کسی خانواده اش را آزار می دهد همه باید با آن مقابله کنند و او را نصیحت کنند. ما باید از مظلوم حمایت کنیم. آقایی خانمش را کتک می زند و یک بار خانم خیلی عصبانی شد و آقا را کتک زد و از آن به بعد آقا توبه کرد. انسان باید بداند که دنیا بی حساب و کتاب نیست و اگر انسان دلی را بشکند، دلش را می شکنند. این جهان کوه است و فعل ما ندا، سوی ما آید نداها را صدا. معروفی می فرمود که من در جوانی مستاجر بودم و وضع مالی خوبی هم نداشتم ، اتفاقا میهمان هم داشتم و صاحبخانه هم اجاره ی عقب افتاده اش را می خواست.من عصبانی شدم و پس گردنی به شاگرد صاحبخانه که برای گرفتن اجاره آمده بودم زدم .شاگرد رفت و چیزی نگفت. فردای آن روز داشتم در خیابان راه می رفتم که دیدم فردی محکم به پس گردن من زد ، به او اعتراض کردم و او گفت که ببخشید اشتباه کردم ، من شما را با پسرم که چند روزی است از خانه بیرون رفته است اشتباه گرفتم. پس ما باید بدانیم که عمل ما بازتابی دارد و به خود ما برمی گردد. همه سعی کنند که امر به معروف و نهی از منکر را انجام دهند.

در مورد خوش گفتاری پیامبر فرمود: ای کسانی که ایمان آورده اید گفتار سنجیده و نرم داشته باشید. پس گفتار خوب، گناهان ما را می آمرزد. روایت داریم که اگر کسی زبانش خوب شد رفتارش هم خوب می شود. گفتار سنجیده و نیک به ایمان انسان بستگی دارد .انسان باید در صحبت کردن تامل کند. امیرالمومنین می فرماید : انسان اول باید بیندیشد و بعد حرف بزند. انسان احمق اول حرف می زند و بعد می اندیشد. اگر ما قبل از آن که حرف بزنیم اول فکر کنیم و جلوی زبان مان را بگیریم. سزاوارترین چیزی که انسان باید آنرا حبس کند زبان است .پیامبر فرمود :اگر کلام نقره باشد، سکوت طلا است .انسان از گفتن پشیمان می شود ولی از نگفتن پشیمان نمی شود .حرفی که از دهان بیرون آمد دیگر برگردانده نمی شود. پس انسان باید با تفکر صحبت کند. روایت داریم که اکثر افراد جهنم بوسیله ی گناهان زبانی جهنمی شده اند. کفر و ایمان به زبان بستگی دارد. انسان با گفتن شهادتین مسلمان می شود. آیت الله بهاء الدینی از اذان گفتن خیلی خوشش می آمد و می فرمود: یک الله اکبر و لااله الاالله با توجه و واقعی برای انسان کافی است و باید این اذکار در قلب انسان نفوذ کند.  در نماز بیشترین ذکری که تکرار می شود الله اکبر است . الله اکبر قاطع اندیشه هاست یعنی در فکر هر چیزی هستی، آنها را رها کن و در فکر خدا باش. الله اکبر واقعی یعنی همه چیز را رها کن و به خدا بچسب. الحمدلله را با قلب بگویید و مثلا ما برای بارانی که می آید باید از ته دل الحمدلله بگوییم. فقیرترین انسانها باید به داده هایی که خدا به او عنایت کرده است نگاه کند و شکر آنرا بجا بیاورند. امیرالمومنین با یارانش جلسه ی شکر نعمت ها را برگزار می کردند. مرحوم دولابی می فرمودند که گاهی خانواده ها با هم جمع بشوند و شکر گزاری کنند زیرا ما بیشتر شکایت می کنیم تا شکر کنیم .ممکن است که ما از مسئولین شکایت داشته باشیم ولی نباید از خدا گِله داشته باشیم .خدا خیلی از خطرها را از ما دور می کند . ما اشتباهات زیادی می کنیم ولی خدا آنها را می پوشاند. ما تحت ستاریت خدا زندگی می کنیم زیرا اگر ما از اشتباهات همدیگر خبر داشته باشیم حتی همدیگر را هم دفن نمی کردیم .ما نباید ناشکری و ناسپاسی کنیم . پس بکار بردن الفاظ زیبا باعث آرامش خودمان و خانواده مان می شود. اگر ما نمی توانیم مشکل کسی را حل کنیم می توانیم با گفتار خوب او را خوشحال کنیم که از ما ناراحت نشود. خدا به موسی و هارون فرمود که با فرعون با نرمی سخن بگویید. اگر صحبت شما در او اثر نکرد شما وظیفه تان را انجام داده اید. در قرآن داریم : با تمام مردم گفتار زیبا داشته باشید .زیباترین کلماتی که دوست دارید دیگران به شما بگویند، شما به دیگران بگویید. در حدیث کساء پیامبر فرزندانش را میوه دل خطاب می کند. اگر آقایی عصبانی به خانه آمد خانم با زبان خوش می تواند عصبانیت او را از بین ببرد. ما باید مشکلات مان را با نرمی حل کنیم. ما در مشکلات گفتار خوب بکار نمی بریم و مشکلات مان را اضافه می کنیم. امام صادق(ع) می فرماید: خوش گفتاری مال را زیاد می کند، رزق را رشد می دهد( امنیت ،آرامش ،خوشی و ...)،عمر انسان را طولانی می کند ، انسان را محبوب  و وارد بهشت می کند. روایت داریم که گفتار زشت و بد زبانی ،انسان را از محبوب بودن می اندازد و روزی انسان را کم می کند و انسان به جهنم می رود. بدزبانی مثل جفا کردن است و افرد جفاکار جهنمی هستند. اگر فرزند مادر را به اسم صدا بزند، عمر فرزند کم می شود. در قرآن داریم : به پدر و مادر اوف نگویید و زیبا صحبت کنید. امام صادق(ع) فرمود: اگر جسارتی از این اوف بود خدا آنرا بیان می کرد. حضرت آدم اشتباه کرد و بعد ازخدا معذرت خواهی کرد ولی شیطان گفت که من از آتش هستم و سجده نمی کند و در مقابل خدا ایستاد و ملعون شد. پدر و مادرها باید با فرزندان شان شایسته برخورد کنند حتی اگر جوانان پرخاشگری کنند. ابراهیم بن عباس می گوید: در طول زندگی که با امام هشتم داشتم یک بار ندیدم که امام کلام کسی را قطع کند یا با گفتارش کسی را آزار بدهد. اگر کسی زبانش را حفظ کند می توان ضمانت کرد که اهل بهشت باشد.

سوال – صفحه 144 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ – پیامبر فرمود: اگر کسی دوست دارد که روز قیامت خدا را ملاقات کند که خدا از او راضی باشد و او از خدا راضی باشد ،زیاد صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد.

در این صفحه داریم که اگر خدا اراده کند که کسی را هدایت کند به او سعه ی صدر می دهد . حضرت موسی فرمود : خدایا به من سعه ی صدر بده و کار مرا آسان کن .خدا به پیامبر فرمود: آیا ما به تو شرح  صدر ندادیم ؟ خدا خیلی چیزها را به ما داده است و ما باید به آن توجه کنیم. اگر خدا بخواهد انسانی را هدایت کند ظرف وجودی اش را بزرگ می کند.

آثار و برکات سوره توحید و آیت الکرسی خیلی زیاد است. در تشییع جنازه ی سعدبن معاذ نود هزار فرشته از جمله جبرئیل شرکت داشتند. امام صادق (ع) می فرماید که معاذ ،سوره ی توحید را زیاد تلاوت می کرد. مستحب است که در اول صبح یازده بار سوره ی توحید و یک بار آیت الکرسی خوانده شود .هر کس این ذکرها را بخواند در حمایت الهی بسر می برد و از خطرات محفوظ می ماند.

سوال – در ادامه ی بحث خوش اخلاقی توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – انسان در حالت عادی باید گشاده رو باشد مگر اینکه مصیبتی به او وارد شده باشد . یکی از مواردی که می توان چهره عبوس داشت این است که شما با این چهره می توانید گناهکاری را متوجه اشتباهش بکنید. قهر موقت هم اشکال ندارد. انسان باید با چهره ی باز با خانواده اش و مردم برخورد کند و پیامبر ما همیشه متبسم بود. یکی از صفات پیامبر ما خندان بود. پیامبر فرمود: شما با اموال تان نمی توانید به همه خدمت کنید ولی با چهره ی گشاده می توان به همه خدمت کرد. روایت داریم که حزن مومن در دلش است و لبخند بر لبانش. روایت داریم اگر کسی با چهره گشاده به دیگران نگاه کند عبادت است زیرا دلها را شاد می کند و شادی را به دیگران انتقال می دهد.