حجت الاسلام والمسلمین فرحزاد

91/9/20

سوال- در مورد راه کارهایی خوش اخلاقی توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – یکی از راه کارها این است که ما تبعات شوم بداخلاقی و آثار خوب خوش اخلاقی را بدانیم. بد اخلاقی می تواند انسان را به قعر جهنم برود و روح و جسم انسان را متلاشی کند و خوش اخلاقی همه ی خوبی های دنیا و آخرت را برای انسان می آورد. امام صادق (ع) می فرماید :شیعیان ما را با روایاتی که می دانند بشناسید. یعنی شیعیان ما کسانی هستند که با روایات و قرآن مانوس هستند. انس با روایات مخصوصا روایات در مورد بداخلاقی خیلی موثر است .بداخلاقی از سرطان بدتر است .همانطور که ما به دنبال علاج بیماری مثل سرماخوردگی هستیم باید دنبال علاج بیماری بداخلاقی هم باشیم .روایت داریم که گناه انسان بداخلاق آمرزیده نمی شود و توبه اش قبول نمی شود. خدا توبه انسان بداخلاق را قبول نمی کند. انسان خوش اخلاق اگر استغفرالله هم نگوید، خوش اخلاقی اش گناهان او را از بین می برد. پس ما باید به آثار سوء بداخلاقی توجه کنیم. بداخلاقی رزق را کم می کند و آرامش انسان را می گیرد. روایت داریم که کلید تمام بدی ها غضب است و فروبردن خشم کلید تمام خوبی هاست. امام سجاد(ع) می فرماید :من نچشیدم جرعه ای گواراتر از خشمی که فرو بردم. البته ممکن است فروبردن خشم کار سختی باشد ولی بعد انسان احساس راحتی می کند. نوشیدن معنوی بالاتر از نوشیدن مادی است. امام سجاد(ع) می فرماید :از همه ی شما به خدا نزدیکتر کسی است که اخلاقش بهتر باشد .ما باید بدانیم که خوش اخلاقی ما را با خدا همنشین می کند. کسی که خوش اخلاق است و واجباتش را انجام می دهد، ثواب کسی را دارد که شب تا صبح عبادت می کند و ثواب جهاد در راه خدا در اعمالش ثبت می شود.

فردی نزد پیامبر آمد و گفت :همسایه ای داریم که شب تا صبح نماز می خواند ولی با زبانش همسایه ها را آزار می دهد. پیامبر فرمود: این نمازها برای او خیری ندارد. البته نماز و روزه به ما انرژی می دهد که بر نفس مان غلبه کنیم نه اینکه بداخلاقی کنیم. اگر خشم بر ما غلبه کند ما را به هلاکت می رساند. امیرالمومنین می فرماید: در خوش اخلاقی ،گنج های رزق خوابیده است .مردم انسان های خوش اخلاق را بیشتر دوست دارند و خدا هم به آنها رزق بیشتری می دهد. توجه به روایات در مورد اخلاق، انگیزه ی بزرگی برای خوش اخلاق شدن است .راه کار دیگر تصمیم قاطعانه و جدی است. افرادی که بصورت وراثتی تند مزاج هستند، اگر خوش اخلاق بشود ثواب بیشتری می برد نسبت به افرادی که بطور ذاتی خوش اخلاق هستند. بخاطر همین می گویند که مبارزه با نفس جهاد اکبر است. پیامبر فرمود: اگر کسی با دیگران مدارا کند و عصبانی نشود، او از دنیا رفته در حالیکه به مقام شهادت رسیده است .افراد معتادی بوده اند که تصمیم گرفتند و اعتیاد را ترک کردند. پس اینکار امکان پذیر است و باید تلقین منفی را از بین ببریم .یکی از خلفا عادت بدی داشت و گِل و خاک می خورد. پزشکان نتوانستند او را مداوا کنند .او را نزد عالمی بردند و او به خلیفه گفت که شما برای ترک این کار،نیاز به یک عزم ملوکانه دارید. او یک تصمیم ملوکانه گرفت و این عادت زشت را ترک کرد. فردی نزد پیامبر آمد و گفت که مرا نصیحتی کن .پیامبر فرمود: سعی کن که عصبانی نشوی. این مرد سه بار سوالش را تکرار کرد و پیامبر هر سه بار همان جواب را به او داد. وقتی او به محل زندگی اش برگشت دید یکی از افراد فامیل کشته شده است و همه آماده هستند که به خون خواهی آن فرد بروند. او هم می خواست آماده ی خون خواهی بشود که به یاد حرف پیامبر افتاد که نباید عصبانی بشود. او خشمش را کنترل کرد و فکرکرد که چطور مشکل را حل کند. او طائفه ی دیگر را راضی کرد که به آنها دیه بدهد و با این کار آتش دو طائفه را خاموش کرد.

حواریون به حضرت عیسی گفتند که بدترین چیزها در دنیا چیست؟ حضرت عیسی فرمود: خشم و غضب خدا. آنها پرسیدند که چگونه از غضب خدا در امان باشیم ؟ حضرت فرمود: سعی کنید که غضب نکنید. اگر شما خشمگین نشوید خدا هم بر شما خشم نخواهد گرفت .

یکی از راه حل های اساسی در مقابله با افرد عصبانی، این است که انسان سکوت کند یا بگوید :سلام علیکم .ما در هنگام غضب نباید تصمیم بگیریم یا برنامه ی تربیتی داشته باشیم .یعنی استاد یا مادر، اگر در حالت غضب است، آن موقع وقت تربیت بچه نیست .نتیجه ی یک تصمیم جاهلانه ،خونریزی است. هیچ وقت در روایات و قرآن به ما نمی گوید که با جاهل درگیر بشوید یا مقابله به مثل کنید .فردی به امام سجاد(ع) توهین کرد، حضرت سکوت کردند. او هرچه می خواست به حضرت گفت و رفت .حضرت به اطرافیان فرمود: شما دوست دارید که جواب او را بدهم ؟حضرت لباس پوشیدند و به طرف منزل آن فرد رفتند. و در راه آیه فرو بردن خشم را می خواندند .حضرت در منزل ایشان را زدند و فرمودند که شما حرف هایی به من زدید ،اگر من اشتباه کردم خدا مرا بیامرزد و اگر شما خطا کردید خدا شما را بیامرزد. این فرد منقلب شد و از حضرت معذرت خواهی کرد. یکی ازعلمای بزرگ می فرمودند که فردی از من دلخوری داشت و وقتی مرا دید شروع به اهانت کرد. من سکوت کردم. اگر انسان لحظه ای سکوت کند تمام مشکلات حل می شود. او به توهین هایش ادامه داد ولی من باز سکوت کردم و گفتم که از چه موقع شما چشم باطن تو باز شده است که درون مرا دیده ای؟( من جاهل و نادان هستم و خودم این را می دانم) این فرد جا خورد .قرآن می فرماید که وقتی با جاهلین برخورد می کنید با آنها درگیر نشوید ، اعمال آنها برای خودشان واعمال شما برای خودتان است.

اگر ما در رانندگی مراعات قانون را بکنیم و فردی قانون را نقض کند ، آیا ما باید با او مقابله به مثل کنیم مثلا با او سرشاخ بشویم ؟اگر راننده ای خلاف می کند ما باید به کنار برویم تا او رد شود و با او مقابله به مثل نکنیم . بعضی مواقع انسان باید گوش و چشمش را ببندد. کسی که به ما فحش می دهد بداند که به خودش فحش می دهد. حکیمی فردی را میهمان کرد. همسر حکیم عصبانی بود و سفره را بهم زد. میهمان ناراحت شد و می خواست برود. حکیم به میهمان گفت: اگر پرنده ای این سفره را بهم می زد آیا شما ناراحت می شدید؟ میهمان گفت : خیر، او یک پرنده بود. حکیم گفت: شما فکر کن که همسر من هم یک پرنده بود که سفره را بهم زد. ما در هنگام برخورد با بچه صبور می شویم زیرا می دانیم که او زبان نمی فهمد. پس اگر ما طرف را زبان نفهم حساب کنیم ، با او به آرامش رفتار می کنیم.

فردی به یکی از یاران پیامبر اهانت کرد و آن فرد سکوت کرد ولی بعد از مدتی او هم شروع به فحش دادن کرد. پیامبر بلند شد و فرمود: تا وقتی که تو سکوت کرده بودی ، فرشته ای جواب آن فرد را می داد یعنی آن فرد گناهان شما را پاک می کرد و ثواب هایی به شما می داد ولی وقتی شما هم فحش دادی ، فرشته رفت و شیطان آمد .پس دیگر جای من اینجا نیست و باید بروم. جایی که ما مقابله می کنیم رحمت خدا و پیامبر از ما قطع می شود. روایت داریم :کلام انسان عاقل به انسان انرژی می دهد و جواب انسان جاهل سکوت است .

سوال- صفحه 172 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ – پیامبر فرمود: هر کسی ذکر(صلوات)مرا بشنود و آنرا نگوید شقی خواهد شد. در بعضی روایات داریم که به من جفا کرده است .

در آخر این صفحه می فرماید: کسانی که تمسک به کتاب دارند و نماز را بپا می دارند، آنها جزو مصلحین است و خدا اجر آنها را ضایع نمی کند. منظور از تمسک به کتاب ،عمل کردن به قرآن است. نماد دین ما نماز است .کسانی که به کتاب قرآن عمل کنند و نماز بخوانند، جزو صالحین هستند.

روایت داریم :یکی از بالاترین عبادت ها سکوت است . زیرا این کار خلاف نفس است. سفارش اسلام این است که گفتاری اضافی را حذف کنید. امام هشتم(ع) می فرماید: سکوت کردن، دری از درهای حکمت است .حتی اگر شما می خواهید کسی را هم اذیت کنید می توانید سکوت کنید. یکی از اساتید عرفان  خانمی عرب داشت که با ایشان تندی می کرد به حدی که روزی مشتی به او زد که عمامه از سرش افتاد. ایشان سکوت کردند و از همسرش معذرت خواهی کرد. ایشان فرمود: ایشان عصبانی بودند و سرریز کرده بودند و به ما هم آسیبی نرسید. درحال آرامش انسان تذکراتی می دهد ولی در مرحله ی اول نباید با افراد جاهل درگیر شد. امام صادق(ع) می فرماید: شما همه ی جامعه را مثل خانواده تان درنظر بگیرید، افراد بزرگتر از خودتان را مثل پدرتان فرض کنید و به او احترام بگذارید و افراد کوچکتر از خودتان را مثل فرزندتان در نظر بگیرید و به آنها مهربانی کنید و افرادی که همسن شما هستند مثل خواهر یا برادر فرض کنید و به آنها محبت کنید. با این دید همه به همه عشق می ورزند و محبت می کنند.

سوال – در مورد سالروز شهادت امام سجاد(ع) توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – بخش مهمی از قیام عاشورا، بعد ازعاشورا بوده است که بدست امام سجاد(ع) به نتیجه رسیده است .امام سجاد (ع) خطبه ای در شام خواندند که در آنجا حقانیت اهل بیت و جدشان را بیان کردند. این خطبه مردم را برعلیه یزید شوراند. امام سجاد(ع) سی و پنج سال عزاداری کردند و جزو بکائین شدند. روزی امام سجاد(ع) آنقدر گریه کردند که زمین خیس شد و یکی از یاران به ایشان فرمود که وقت آن نشده است که شما گریه را ترک کنید ؟ امام فرمود: وای بر تو، حضرت یعقوب در دوری یوسف آنقدر گریه کرد که چشمهایش را از دست داد، من چطور اشک نریزیم در حالیکه هجده نفر از برادران من در یک روز به شهادت رسیدند؟ حضرت امام سجاد(ع) با گریه ها و تربیت شاگردان دین اسلام را حفظ کردند.

خدایا به همه ی ما ایمان کامل و اخلاق حسنه عنایت بفرما و ما را جزو شیعیان راستین قرار بده.