در مورد راه کارهای خوش اخلاقی توضیحاتی بفرمایید.
پاسخ – علامت قبول مراسم های دو ماه محرم و صفرتحولی است که در ما ایجاد می شود. و باید این نورانیت ها حفظ شود. اول ماه ربیع شب لیلةالمبیت است که حضرت علی (ع) جای پیامبر خوابیدند تا جان پیامبر حفظ شود.
هر پیشآمد ناگواری ظاهرش تلخ است مثل ظلم ، بداخلاقی و بلا .اگر ما بتوانیم باید جلوی ظلم و مصیبت را بگیریم ولی اگر عوض کردن آن کار امکان ندارد،ما باید با آن شرایط خودمان را وفق بدهیم و آن مقدار که می توانیم آنرا تغییر بدهیم .تقدیرات حتمی که نمی توان آنرا عوض کرد ، آیا باید با آن جنگید ؟یا با جاهلی که زور ما به آن نمی رسد باید دعوا کرد ؟ در این موارد باید صبر و تغافل خودمان را بالا ببریم. حضرت زینب در اوج مصائب و سختی فرمود: من چیزی جز زیبایی نمی بینم. هنر ما این است که ما از این خارها،گل دربیاوریم .نگاه ما به مسائل مهم است .نگاه ما باید این طور باشد که اگر این شهادت ها و اسارت ها نبود، لااله الاالله، دین و مکتبی نبود و دست آوردهای بعد از عاشورایی وجود نداشت . درست است که این مصیبت ها خیلی سخت است ولی طرف دیگر آن برکات و آثاری دارد و میوه ی شیرینی دارد. مثلا امام رضا (ع) دوست داشتند که در مدینه باشند و با اجبار از مدینه جدا شدند و در واقع مامون امام را تبعید کرد .ظاهر این کار خیلی سخت و تلخ است .اما از طرفی عظمتی در ایران بوجود آمده است که بزرگترین پایگاه تشیع بارگاه امام هشتم(ع) است، چقدر از مردم در این حرم توبه می کنند ،قرآن می خوانند و زیارتنامه می خوانند. برکت این پایگاه تشیع قابل گفتن نیست. ما با ظلم پروری موافق نیستیم ولی بعضی مواقع زور ما به ظالم نمی رسد و چاره ای نداریم. انسان میان ظالم بودن و مظلوم بودن، باید مظلوم بودن را انتخاب کند. البته اگر بتوان با عدالت و راه صحیح جلوی ظلم را گرفت خوب است . امامان ما تصمیم امر خدا بودند و اگر می خواستند می توانستند همه ی دشمنان شان را با معجزه از بین ببرند ولی اینکار را نکردند. پس بدانیم که اگر در مقابل ظالم نتوانیم عکس العملی نشان بدهیم و صبر کنیم، آثار خوبی در انتظار ما خواهد بود.
اگر ما در مقابل ظلم تحمل می کنیم بخاطر خاموش کردن آتش طرف مقابل است است تا بتوانیم بازتاب آخرتی آنرا بدست بیاوریم.
پیامبر فرمود: انسان خوش اخلاق عاقبت به خیر می شود و به بهشت می رود ولی انسان بداخلاق توبه اش قبول نمی شود و به جهنم می رود. پس بدانیم که بداخلاقی خیلی خطرناک است و مثل سم است .وقتی پیامبر دسته جمعی به مسافرت می رفتند می فرمودند که هر کس که بداخلاق است از قافله بیرون برود. و همسفر ما نشود. پیامبر با اینکه این قدر سعه ی صدر داشتند باز از پذیرفتن افراد بداخلاق در سفر معذور بودند. اگر ما احتمال بدهیم که در لیوان آب سم است آنرا نمی خوریم ولی ما باید بدانیم که بداخلاقی از سم بدتر است زیرا باعث می شود که انسان به جهنم برود .ممکن است انسانی خوب سم بخورد و بمیرد ولی به بهشت برود، انسان بداخلاق هیچ وقت به بهشت نمی رود. کسی که بداخلاق است در دنیا هم در آتش است .
در کتاب خصال شیخ صدوق داریم: حواریون به حضرت عیسی گفتند که ای معلم خوبی ها، درعالم چه چیزی از همه سخت تر است؟ حضرت فرمود: بدترین چیز در عالم خشم و غضب خداست. غضب خدا با خشم و غضب انسان فرق دارد زیرا رحمت خدا بی اندازه است. مرحوم بهاء الدینی می فرمودند: چیزی بدتر از این نیست که خدا به انسان بگوید : دیگر با تو کار ندارم. در دعاها داریم که خدایا از خشم تو به تو پناه می بریم ،خدایا از خودت به خودت پناه می بریم .امام صادق (ع) آنقدر گریه می کردند تا اینکه زمین تر می شد و دعا می کرد که خدایا به اندازه ی یک چشم بهم زدن مرا به خودم وانگذار. امامان می دانستند که اگر خدا به آنها نظرنکند کارشان تمام است. از حضرت عیسی پرسیدند که چکار کنیم که از خشم خدا درامان باشیم ؟حضرت فرمود: به خودت و دیگران خشم نکن . کسانی که خوش اخلاق هستند ولی نماز نمی خوانند با خدا بداخلاق هستند. خدا به نماز ما احتیاج ندارد بلکه ما با نماز جان می گیریم و پرواز می کنیم. ما می خواهیم خدا به ما نظر کند و با خدا به آرامش و خوشی برسیم. پس حضرت عیسی ضمانت کرده است که هر کس که به دیگران رحم کند خدا به او رحم می کند و هر کس که به دیگران خشم نگیرد خدا هم به او خشم نمی گیرد. در انجیل داریم که ای انسان، هر جوری که می خواهی با دیگران رفتار کن زیرا همان طور هم با تو رفتار خواهند کرد .اگرشما غضب کنی خدا هم به شما غضب می کند.
در آخر روایت داریم: ای روح الله، ریشه ی خشم و غضب چیست ؟ حضرت عیسی فرمود : ابتدای غضب بخاطر غرور و نفس ماست. انسان به مَن هایش برمی خورد ،چرا من ...؟ ما باید این مَن ها را بشکنیم. بعضی ها تا حرفی می شوند سریع به آنها برمی خورد ،این خودخواهی و خودبینی است و ما فقط خودمان را می بینیم تا این خودها ازبین نرود ریشه ی غضب از بین نمی رود. مادربت ها، نفس شماست .بت پرستی بد است مثلا پرستیدن گاو یا چوب. امام می فرماید :راه رفتن را ازگاو ( آرام راه می رود )یاد بگیرید. آب خوردن را از الاغ(آرم آب می خورد) یاد بگیرید .امام علی (ع)می فرماید: در سگ ده صفت خوب وجود دارد. ما باید صفات خوب را یاد بگیریم .یک سوسگ ،معلم یک عالم برجسته شد. نباید به من بربخورد. ما نباید از انتقاد ناراحت بشویم ؟ ما باید ایرادهای مان را برطرف کنیم .و خودمان را بسازیم. دشمنان امامان، در مقابل آنها جسارت می کردند یا فحش می دادند،ولی امامان ساکت بودند زیرا آنها مَن نداشتند و با آن مبارزه کرده بودند. ما باید خودمان را در مسیر خودسازی قرار بدهیم . مثنوی می گوید که بت گناهی ندارد بت ساز و بت پرست گناهکار است .باید بت بزرگ را شکست که این همه بت پرست درست کرده است .محور شرارت ها مَن ماست . در محله ای خانمی بود که جوانان محل را منحرف می کرد. پسر این زن، مادرش را کشت تا جوانان محل راحت بشوند. ما کسانی را می شناسیم که اصلا عصبانی نمی شوند، آرام هستند و به همه آرامش می دهند. اگر جاهلی به علامه طباطبایی انتقاد می کرد ایشان اصلا عصبانی نمی شدند. و با لبخند و تبسم به او جواب می دادند. ریشه ی این غضب ها به مَن برمی گردد. شاگردی نزد استاد اخلاق درس می خواند. او ده سال به سفر رفت و بعد نزد استاد برگشت و گفت که استاد، امکان دارد که شما خلاصه ی همه ی درس ها را به من بگویید ؟استاد فرمود: منیت خودت را بشکن و اِلا هیچ دری به روی تو باز نمی شود .زیرا وقتی عبادت می کنی خودت را می پرستی . ابلیس شش هزار سال عبادت کرد ولی باز به زمین خورد. آیت الله کوهستانی در روستای خودش حوزه درست کرده بود و از آنها پذیرایی می کرد. آقای دولابی درمشهد به محضر ایشان رفته بودند .یکی از علما از آیت الله کوهستانی پرسید که نفس چیست ؟ایشان فرمود :کسی چندسال خدا خدا می گفت و بعد از بیست سال فهمید که خودش دوتکه شده است یعنی یکی نفس و یکی خدا و درتمام مدت نفسش را صدا می زده است .یعنی خدا جای دیگری بوده است .افرادی که من دارند به خدا نمی رسند زیرا من آنها اجازه نمی دهد که به خدا برسند. کلمه ی لااله الاالله یعنی خودت را کنار بگذار. میان عاشق و معشوق هیچ حایلی نیست، تو خود حجاب خودی از میان بردار. خدا می فرماید که من نزد دل شکستگان هستم زیرا من آنها از بین رفته است .
هر کس که می میرد ،چون نفسش شکسته می شود و کنار می رود، حضرت علی(ع) را می بیند. کسی که من داشته باشد وارد بهشت نمی شوند . این بت انسان باید شکسته بشود یا در دنیا یا هنگام مرگ یا در آخرت.
پیامبر فرمود: کسی که با محبت سه تا صلوات بر من بفرستد خدا گناهان او را از بین می برد. امام هشتم(ع) می فرماید :کسی که گناه زیادی دارد ولی وسیله ای برای پاک کردن گناهانش ندارد ،زیاد صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد زیرا کثرت صلوات، گناهان را از بین می برد.
