در مورد خطبه ی قاسعه حضرت امیرالمومنین توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – ولادت حضرت علی اکبر و امام زمان(عج) را تبریک می گوییم. نهج البلاغه بعد از قرآن بهترین کتابی است که در دسترس ماست. فرمایشات حضرت امیر تکبر را از ما دور کند و انسان را آخرتی و خدایی می کند. خطبه ی قاسعه که طولانی ترین خطبه ی نهج البلاغه است در مورد تکبر و غرور است. در این خطبه حضرت می فرماید که از کار شیطان عبرت بگیرید که شش هزار سال عبادت را بخاطر تکبر از دست داد و غرورش را نشکست و خداوند اعمالش را حبط کرد. بعد از شیطان چه کسی می تواند محفوظ باشد؟

بعد حضرت درمورد خطرهای غرور و تکبر صحبت می کنند. گاهی این سوال پیش می آید که اگر خدا ما را خلق کرده است تا به کمال برساند چرا ما باید اینقدر سختی بکشیم و ناراحتی ها را تحمل کنیم؟ حضرت امیر می فرماید: این دنیا به بلا پیچ خورده است. چرا ما باید برای ازدواج این قدر مشکلات را تحمل کنیم ؟در دنیا خوشی مطلق وجود ندارد. حضرت امیر در پاسخ این سوال می فرماید: خداوند که منزه است بندگانش را به انواع سختی ها آزمایش می کند( روایت داریم که انبیاء رتبه ی اول ابتلا را دارند.و هر کس به خدا نزدیکتر است امتحانش سخت تر است. امام حسین(ع) عزیز خدا بود ولی مصیبتش از همه بیشتر بود البته نوع امتحانات با هم فرق می کند.) ،با سخت ترین کارها انسان را به عبادت وادار می کند. با انواع ناخوشایند ها ما را امتحان می کند. اینها بخاطر این است که ما دچار غرور نشویم و اگر دچار غرورشدیم آنرا از بین ببریم.  دیگر اینکه تکبر از دل ما بیرون برود و حالت افتادگی در درون ما جای بگیرد.

پس خدا مراقب است که نفس ما بزرگ بشود و در مقابل خدا قدعَلم نکند. پس مَنِ انسان باید شکسته شود. اگر ما خودمان را نشکنیم هنگام مرگ ما را می شکنند مثل فرعون. بعضی ها را با آتش جهنم می شکنند.

در فیه مافیه مثنوی داریم: بدان که هیچ وقت دو مَن در یک جا نمی گنجند یا باید تو باشی یا باید خدا باشد. خدا حی لایموت است و تو باید تسلیم خدا بشوی .هر وقت تو تسلیم خداوند بشوی حی لایموت می شوی. دو سلطان در یک اقلیم نمی گنجند ولی در بهشت چون هیچ کس مَن ندارد، هزاران نفر با هم می گنجند. بعضی از ابتلائات سخت است و گاهی خداوند ما را با نعمت آزمایش می کند.

ابتلائات برای نفس ماست که دشمن ماست و وقتی نفس ما شکست بخورد، روح ما خوشحال می شود و بالا می آید. در مقاتل نوشته اند که درکربلا هر چه فشارها زیاد می شد صورت امام حسین(ع) صورتش برافروخته تر می شد و روح و جانش برای ملاقات با خدا شوق زده می شد. حدیث داریم که دشمن ترین دشمن ما نفس ماست. ابتلائات پیامبران با ما فرق دارد. روح و قلب پیامبران و امامان از تسلیم شدن به خدا لذت می برند.

امام باقر (ع) می فرماید :امام حسین(ع) و یارانش نیزه و شمشیر را حس نمی کردند. زیرا خدایی شده بودند .جسم ما مثل مرکب است اگر زمین بخورد دوباره بلند می شود ولی باید روح ما بالا برود. بدن ما باید خرج روح بشود.

در ادامه حضرت امیرمی فرماید: خداوند متعال در بازکرده است برای سختی ها به فضل خودش.

اگر سختی ها نباشد ما خدا را فراموش می کنیم. مرحوم دولابی می فرمود: خداوند هم تیر، هم تور و هم تار دارد، برای کسانی که فراری هستند تیر دارد و به آنها تیر می زند. برای کسانی که دوست خدا هستند، خداوند تور می گذارد تا انسان ها را به طرف خودش بکشد مثل رفقای خوب و جلسات ائمه . تار هم نداهای خدایی است که برای دوستانش می گذارد.

حافظ می گوید: زدستش جان نشاید برد کز هر سو که می بینم، کمین در گوشه ای کرده ست و تیری در کمان دارد.

کدام نمرود و قارون توانسته است که از دست خدا فرار کند؟ قارون کرکس ها و بازهای قوی درست کرده بود و برای آنها طعمه هایی در آسمان گذاشته بود که آنها بالا بروند و خدا را بکشند. و می گفت که من خدای بزرگ شما هستم. در دعای جوشن کبیر داریم :همه جا حکومت اوست. همه ی اشقیاء تسلیم نشدند و جهنمی شدند. همه ی انبیاء تسلیم شدند و بهشتی شدند.

بس که از هرطرفی راه به تو بسیار است    به تو برگردد اگر راهرویی برگردد.

ما حکومت یا خدای دیگری نداریم و همه جا خداست.

گر به جنت می روی بستان اوست               گر به دوزخ می رود زندان اوست

گر به مشرق می روی همزان اوست         گر به مغرب می روی همسوی اوست

اگر ما تسلیم خدا بشویم بلاها باطل می شود و مَن کنار می رود، خدا همه چیزی به ما می دهد و ما را راضی می کند.

کارد بهر اوست او را گردنی ست                 سایه کافکندست او را کارد نیست

ما با مرحوم بهاء الدین وعده ای از دوستان به اصفهان رفته بودیم. دوستان با هم شوخی می کردند و بطور ناگهانی همدیگر را در آب می انداختند، آقا تماشا می کرد. وقتی خواستند مرا در آب بیندازند، من خیلی سریع تسلیم شدم ولی آنها مرا رها کردند و گفتند که تو به درد ما نمی خوری.

در تعزیه انواع نقش ها وجود دارد و سخت ترین نقش ها نقش یزید است زیرا خلاف فطرت است. نقش امام حسین(ع) خیلی راحت تر است. بعضی می گویند که برای آدمیزاد هیچ کاری سخت تر از این نیست که بگویند ساکت بنشین و تکان نخور. اگر بگویند: سکوت کن سخت تر از این است که بگویند صحبت کن.

خدای متعال از پدرو مادر و انبیاء از همه به ما نزدیکتر و مهربانتر است. خداوند با سختی ها می خواهد ما را پرورش بدهد. اینها بخاطر رحمت خداست. پس خداوند به سختی هایی که به ما می دهد نیازی ندارد و آنها برای رشد ماست. پدر و مادر بچه را دوست دارند و گاهی او را در بغل فشار می دهند، این فشار بخاطر دوستی و محبت است.

علامه مجلسی در کتاب حیات القلوب زندگی انبیاء را در قالب نوشته در آورده است. حضرت آدم برگزیده ی خدا بوده است، چرا خدا او را امتحان کرد که گندم را بخورد و بعد او را از بهشت بیرون کرد؟ یا چرا خدا حضرت یونس را در شکم ماهی قرار داد تا حضرت یونس بگوید :لااله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین.

حضرت آدم بعد از خوردن گندم خیلی ناله زد، خدا این سوختگی را دوست دارد. گاهی خدا مومن را به گناه می اندازد تا غرور او را نگیرد. روایت داریم :خدا در دل های شکسته است.

روایت داریم که عابدی مدت ها عبادت کرد و هدیه ای به درگاه خدا تقدیم کرد. هدیه ی او از طرف خدا پذیرفته نشد. از آن به بعد او ناراحت شد و گفت که خدا خوب است، کار مَن بد بوده است. در واقع او خودشکنی کرد. خطاب شد: لحظه ای که خودت را شکستی برای تو از عبادت صد هزار سال بالاتر است. کسی که عبادت می کند این حالت برایش پیش می آید.

پس ما باید بندگی را انجام بدهیم ولی بدانیم که در مقابل خدا دست خالی هستیم. حضرت امیر بر کفن سلمان دو بیت شعر نوشت که وَفتُ علی الکریم بغیر زادٍ مِن الحسنات و القلب سلیم و حَملُ زاد اََقبَهُ کل شی اذا کان الوفودعلی الکریم: من بر قلب سلیم وارد شدم بدون حسنات و دست خالی و بدون حمل زاد و توشه.( مستحب است که این دو بیت برکفن مومن نوشته شود) مگر سلمان، قلب سلیم نداشت؟ مگر عبادت نداشت؟

سوال – صفحه 361 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ – یکی از اعمال مهم ماه شعبان زیاد صلوات فرستادن بر محمد و آل محمد است. روایت داریم :کسی که این ذکر را زیاد بگوید عاقبت بخیر می شود و اهل بهشت است.

لحظه ی مرگ ،انسان همه چیز را فراموش می کند ولی چیزی که در اعماق انسان نفوذ کرده باشد، به یاد انسان می ماند. روایت داریم :اگر کسی آخرین گفتارش هنگام مرگ صلوات باشد، اهل بهشت خواهد بود.

در این صفحه داریم که به پیامبر ایراد می گرفتند که چرا پیامبر مثل دیگران راه می رود یا غذا می خورد. خدا می فرماید که انبیاء گذشته هم همین طور بودند و اگر پیامبرفرشته بود به او ایراد می گرفتید که چرا فرشته است .خدا می فرماید: ما بعضی را وسیله ی امتحان بعضی دیگر قرار داده ایم که ببینیم که صبر می کنید یا نه، خدا بینا و بصیر است.

روایت داریم که ریشه ی کفر کبر است. حضرت امیر می فرماید: برای اینکه ما به طرف فضل و لطف خدا برویم، خدا به ما سختی می دهد تا به عفو خدا پناهنده بشویم. مرحوم دولابی می فرمود: آخ نگویید زیرا شکایت است ولی آه بگویید. روایت داریم که آه اسمی از اسم های خداست. وقتی انسان آه می گوید، تخلیه می شود.

در ادامه حضرت می فرماید: خدا را در نظر بگیرید که سرکشی خطرناک است. از ظلم بپرهیزید و عاقبت کبر بدترین چیزهاست. دام ابلیس و کید شیطان غرور است، مواظب باشید که شیطان شما را به این دام گرفتار نکند.  انسان متکبر ظلم می کند .

روایت داریم که هیچ وقت از خودتان تعریف نکنید. حضرت امیر می فرماید: از خودتان تعریف نکنید زیرا خدا می داند که چه کسی باتقواتر است. روایت داریم :جمعی از مسلمانان با هم نشسته بودند و از عبادت شان تعریف می کردند. نوبت به حضرت امیر رسید، حضرت: فرمود من دیشب خوابیدم و امشب هم خوابیدم. یعنی حضرت در مورد خواب شان صحبت کردند نه در مورد عبادت شان.

خدا به بنده هایش لطف نمی کند بلکه به بندگانش سختی می دهد تا به سمت او بیایند و رشد کنند.

خدایا به حق محمد و آل محمد رفع گرفتاری از همه گرفتارها بفرما، فرج امام زمان(عج) را نزدیک بفرما، قرض قرض داران را ادا بفرما.