در مورد وسواس و راه کارهای درمان توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – بعضی ها بخاطر ندانستن دچار وسواس شده اند. جهل ریشه ی بدی هاست و علم ریشه ی همه ی خوبی هاست. اصول مسلمی که برگرفته از آیات و روایات است کار ما را راحت می کند. یکی از آن اصول ،اصل طهارت است. همه چیز درعالم پاک است جزء چند چیز معین و این به انسان آرامش می دهد که بداند همه ی اطرافش پاک است. اگر یقین پیدا کردیم که چیزی نجس است با شستن آنرا پاک می کنیم .

مسائلی در باب نماز، ضو و غسل داریم. انسانی که خواب است تا یقین به منی و نجاست پیدا نکرده است غسل بر او واجب نمی شود. تمام مایعات و ترشحاتی که از بدن بیرون می آید پاک است غیر از خون ، ادرار و منی.

برای قرائت در نماز سخت گیری نشده است. قرائتی که عرب دارد از زبان های دیگر نمی خواهند. در ضمن زبان فارسی به عربی خلیی نزدیک است ولی زبان هایی مثل چینی و انگلیسی خیلی از زبان عربی دور است. بنابراین در نماز برای قرائت سخت گیری نشده است. به اندازه ای که حروف درست گفته شود و زیر وزبر درست خوانده شود کافی است. بزرگی فرمودند که ما روایتی نداریم که وقتی امام رضا(ع) در ایران بودند به فردی بگویند که قرائت خودت را درست کن. گاهی اوقات می گویند که کلمه ی والظالین را باید به اندازه ی چهار انگشت کشید و ... اینها درست نیست و البته ما نمی خواهیم بگوییم درنماز لاابالی گری کنید. ولی سعی کنید که کلمات و زیر و زبَر را درست بخوانید. در دستورات دینی نداریم که اگر کسی زیر و زبر کلمه ای از نماز را اشتباه خواند، باید دوباره آنرا بخواند. البته کسی نباید تعمداً اشتباه بخواند. قرائت نماز مراجع تقلید از رسانه پخش می شود. و اکثراً همه ساده و روان است. پس در تلفظات نماز نباید سخت گرفت. این کار خلاف شرع است .و وسوسه ی شیطان است زیرا مهم این است که در نماز حضور قلب داشته باشیم و این کارها ما را از حضور قلب در نماز دور می کند. شیطان می خواهد که ما با الفاظ بازی کنیم.

کسانی که می خواهند به دیگران قرائت یاد بدهند سخت گیری نکنند. اسلام در این مسائل سخت گیری نکرده است. البته در مسائلی مثل غیبت ،دروغ ،تهمت و مال حرام سخت گیری کرده است. در نمازجماعت همین که صف اول نیت بکنند و آماده ی نماز باشند کافی است. و همه می توانند با هم نیت کنند. درعدالت نماز امام جماعت سخت گیری نشده است. فتوای امام خمینی این است که حُسن ظاهر کفایت می کند. همین که در محل امام جماعت را به خوبی می شناسند کافی است. در عدالت قاضی و مرجع تقلید سخت گرفته شده است.  ولی درعدالت امام جماعت سخت گرفته نشده است حتی داریم که اگر فهمیدید که امام جماعت یهودی بوده است اعاده ی نماز بر شما واجب نیست.

بعضی ها معتقد هستند که همین که فرد ظاهرش دوستدار اهل بیت است برای پیش نماز شدن کافی است. افراد وسواسی هستند که پشت سر مراجع تقلید نماز نمی خوانند و اینها وسوسه ی شیطان است که باعث می شود شما از خیر نمازجماعت محروم بشوی.

یکی دیگر از اصول اصل حلیت است یعنی همه چیزها حلال است جز تعداد کمی از آنها. خوردن بعضی گوشت ها مثل گوشت خوک و شراب حرام است،چیزهای مست کننده و موادمخدر حرام است. خوردن نجاسات حرام است. اگر ما شک کردیم که خوراکی حلال است یا حرام، بدانید که آن خوراکی حلال است . پس حرام های مشخص شده است. مثلا در کشور خارج خوردن همه چیز حلال است به جز گوشت گوسفند و مرغ که باید ذبح اسلامی بشود، خوردن لبنیات و میوه جات برای ما حلال و پاک است.

وقتی ما به میهمانی یا رستوارن می رویم ، خوراکی های آنها برای ما حلال است. اگر شما به میهمانی می روید و نمی دانید که طرف خمس مالش را داده یا خیر، برای شما حلال است. مگر اینکه شما بدانید که مَمَر درآمد طرف فقط دزدی و رباست که دراین صورت برای شما حرام است. خانواده هایی که خمس و زکات نمی دهند، این دین گردن میهمان آنها نیست. رفت وآمد با خانواده هایی که به نجاست اهمیت نمی دهند برای ما اشکالی ندارد. استفتاء کرده اند که اگر ما به میهمانی می روییم باید از صاحبخانه بپرسیم که فرش پاک است یا خیر، فرموده اند :خیر ،برای ما واجب نیست. و همچنین برگردن صاحب خانه هم نیست که به شما بگوید این فرش نجس است. فقط در موردی که مهر نجس است باید این را به طرفی که نماز می خواند بگوییم. ما نباید تکلیف را اضافه کنیم.

بعضی مواقع تکلیف خاص برای افراد خاص است. افراد بزرگی مثل آیت الله بهاءالدینی و آیت الله بهجت به میهمانی می رفتند. خدایی که به ما می گوید: صله رحم بکن خودش اثر حرام را برای ما بر می دارد. اگر قرار بود که نان فرعون روی آسیه و موسی اثر بگذارد آنها باید کافر می شدند. موسی در کودکی در بغل فرعون بزرگ شده. در شرایط عادی ما نباید دنبال گناه برویم ولی اگر ندانسته به دنبال گناه رفتیم، خدا اثرش را برمی دارد.

یکی از اصول دین اصل تجاوز و فراغ است یعنی وقتی شما از نماز و غسل فارغ شدی ،دیگر نباید به شک ها اعتنا کنی. سوال شد که من غسل کردم و بعد از چند روز یادم آمد که انگشترم را نچرخاندم ،امام فرمود :اصلا به این چیزها اعتنا نکن زیرا از زمان آن گذشته است. پس قاعده ی فراغ یعنی اینکه وقتی از زمان عمل بگذرد، نباید به شک مان اعتنا کنیم.

بعضی ها متدین هستند و شیطان به آنها نمی گوید که شراب بخور بلکه می گوید که غسل خودت را ادامه بدهد یعنی از راه شر وارد می شود.  مرحوم مظاهری در کتاب شان دارند که خانمی می گفت که چهار ساعت در دستشویی می ماند و می گوید که من پاک نشده ام و برای یک نماز چهارساعت وقت می گذارد. و زندگی اش مختل شده است. بعضی ها دیانت دارند یعنی خدا آنها را دوست دارد ولی عمل شان را دوست ندارد. ما نباید کاری بکنیم که اعمال ما مبغوض خدا بشود.

فرد وسواسی فکر می کند که زیاد شستشو کردن کارخوبی است و خدا خوشش می آید ولی نمی داند که خدا از این کار متنفر است. اگر سربازی بگوید که من بجای یک بار سلام نظامی ،ده بار سلام می دهم تا احترام بیشتری بگذارم، حتما او را زندان  خواهند کرد. زیرا نظم را بهم می زند. خدا هم می فرماید که آب زیاد ریختن اسراف و از گناهان کبیره است. کاری نکنیم که خدا و پیامبر از ما بدشان بیاید.

اصول تجاوز یعنی اینکه شما از عمل خارج نشده اید ولی از آن جزء خارج شده اید و به جزء دیگر رفته اید. مثلا کسی اذان و اقامه گفته و الان در رکوع است و شک می کند که اذان گفته یا خیر،این فرد نباید به شک خودش اعتنا کند یا رکوع کرد و در حمد شک کند، نباید به آن اعتنا کرد. مثلا در وضو شما دارید دست چپ را می شویید و شک می کنید که دست راست را شسته اید یا خیر ،شما نباید به این شک اعتنا کنید.

امام داشتند وضو می گرفتند و فرد فضولی گفت که به این قسمت آب نرسیده است و امام فرمود که من فکر کردم که به این قسمت آب رسیده است ولی شما نباید به من می گفتید. پس وقتی که از یک جزء به جزء دیگر عمل رفتیم ،دیگر نباید به جزء قبل شک کنیم. زیرا از آن عبور کرده ایم. بررسی جزءهای قبل، کار وسواسی و شیطانی است.

یکی دیگر از اصول ،اصل آسان گیری است که مقدس اردبیلی روی آن تاکید می کند. عسر و حرج و ضرر در اسلام ممنوع است یعنی در اسلام فشار آوردن به  خود و دیگران و ضرر به خود و دیگران منع شده است .آسان گیری خیلی از مسائل را حل می کند. پیامبر فرمود: من بردین آسانی مبعوث شدم. قرآن می فرماید: خدا در مسائل از شما آسان می خواهد نه سخت. پیامبر با شتر طواف می کرد. مثل اینکه امروز فردی با موتور طواف کند. غرض این است که دور این خانه بچرخیم نه اینکه بگوییم حتما باید شانه ات چنان باشد یا ... با این سخت گیری ها نزد خدا مسئول هستیم. زیرا اینها وسواس درست می کند.

آقایی که بچه ی دوازده سال داشت به من گفت که می خواهم دوباره عقدخانمم را بخوانم. زیرا من به عقد دوازده سال پیش شک دارم. این کار شیطانی است. داریم که اگر آب برای شما ضرر داشت بجای وضو، تیمم کنید. در کافی داریم که فردی بدنش مجروح بود و آب برای او ضرر داشت .از نادانی پرسید و او گفت که باید غسل کنی. او غسل کرد و بیماری اش سخت شد و بعد مُرد. امام فرمود: خدا بکشد کسی را که این فرد را کشت. چرا مسائل را صحیح نمی گویند؟

کارهایی که افراد وسواسی انجام می دهند از خودکشی بدتر است زیرا فردی که خودکشی می کند هم خودش و هم خانواده اش را راحت می کند ولی فرد وسواسی پنجاه سال هم خودش و هم اطرافیانش را عذاب می دهد. حتی در خوف ضرر، حکم واجب برداشته می شود.  پس اگر روزه به حد خوف رسید، از گردن شما برداشته شود.

سوال – صفحه 459 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ- صلوات شیاطین را دور می کند و انسان را در صراط مستقیم قرار می دهد .پیامبر می فرماید: صلوات برمن باعث نورانی شدن می شود و اگر کسی این نور را داشته باشد از پل صراط رد می شود. پیامبر فرمود: فرشتگان بال هایشان را برای کسانی که صلوات می فرستند پهن می کنند که درآتش جهنم نسوزند. انشاءالله با فرستادن صلوات فکرهای بد را از خودمان دور کنیم.

بعضی ها هستند که وقتی کارشان گره می خورد خدا را صدا می زنند و وقتی کارشان درست شد خدا را رها می کنند. در این صفحه داریم :آیا این ها با کسانی که همیشه با خدا هستند وعبادت می کنند و از خدا اطاعت می کنند و از آخرت بیم دارند مساوی هستند؟ آیا کسانی که می دانند با کسانی که نمی دانند یکسان هستند؟ کسانی که صاحب عقل هستند این را درک می کنند.

روایت داریم که یعلمون ائمه هستند و لایعلمون دشمنان اهل بیت هستند. اولوالالباب شیعیان اهل بیت هستند که امامان را درک کرده اند و پیروان آنها هستند.

بعضی گفته اند با این اصل آسانی گیری ممکن است که عده ای نماز را هم رها بکنند. وضوئی که این قدر راحت است و با سه مشت آب می توان آنرا انجام داد حیف است که آنرا انجام ندهیم. غسلی که در عرض سه دقیقه انجام می شود حیف است که آنرا انجام ندهیم  و نمازی که هر رکعت آن یک دقیقه است ،حیف است که آنرا نخوانیم. بعضی از متدینین دین را سخت کرده اند.

در کتاب آقای مظاهری داریم که آیت الله حائری داشتند از مدرسه فیضیه رد می شدند، دیدند که فردی دارد وضو را تکرار می کرد. در گوش اوحرفی زدند و این فرد کارش را ترک کرد. از او سوال کردند که آقا به شما چه گفتند. او گفت که آقا فرمود: اگر اطرافیان تو این وضوئ تو را ببینند ،فکر می کنند که اسلام و وضو این است و می گویند که ما دین را نمی خواهیم. آیت الله حائری خیلی راحت وضو می گرفتند. کسی که این وضو را ببیند دیگر هراسی از وضو گرفتن ندارد. بعضی ها فکر می کنند که اعمال حج خیلی سخت است درحالیکه این طور نیست .اعمال دینی ما خیلی راحت است. اگر همه بدانند که غسل کردن خیلی راحت است دیگر غسل هایشان را جمع نمی کنند که همه را در یک بار انجام بدهد. در زمان پیامبر با چند مشت آب غسل می کردند. ما الان غسل کردن را خیلی سخت می گیریم. ما با آسان گیری، همه را به اسلام دعوت می کنیم. این آسان گیری ها باعث می شود که عبادت ما با نشاط تر بشود.

کتاب راه کارهای عملی درمان وسواس نوشته آیت الله مظاهری است .انتشارات این کتاب موسسه الزهرا اصفهان است.

آیت الله مظاهری از مراجع هستند. ایشان پنج جلسه در مورد وسواس سخنرانی کردند و استفتائات فراوانی که درمورد وسواس است را در این کتاب نوشته اند.

من برای سفر حج تمتع از همه ی عزیران حلالیت می طلبم. مرحوم دولابی می فرمودند: کسانی به سفر حج می روند بعد از اعمال بنشینند و دیگران را به اسم دعا کنند. مخصوصا کسانی که بیماری روحی و روانی دارند. برای کسانی که قرض دارند و ... ما دعاگوی همه هستیم. مرا عهدی است با جانان که تا جان در بدن دارم، هواداران کویش را چو جان خویشتن دارم. ما سعی می کنیم که هر چه برای خودمان بخواهیم برای دیگران هم بخواهیم. از همه التماس دعا داریم.

قدم اول مقابله با وسواس سخت است ولی بعد راحت می شود. شما سعی کنید کاری که خدا امر کرده انجام بدهید و کاری را هم که نهی کرده انجام ندهید. دعا و توسل هم موثر است.

حج فقرا زیارت امام رضا(ع) است. روزهای  21 و 23 ماه ذیقعده روزهای زیارتی مخصوص امام رضا(ع) است. روایت داریم که زیارت امام رضا(ع) ثواب یک میلیون حج مقبول را دارد.

خدایا به حق اهل بیت، قلب امام زمان(عج) را از ما راضی و فرجش را نزدیک بفرما. همه ی ما را جزو یاران واقعی آن حضرت قرار بده.