بهترین انسان ها چه کسانی هستند؟
پاسخ - یک دهان خواهم به پهنای فلک تا بگویم مدح آن رشک ملک
سایه اش گر چه پناه خلق بود در نبردید آفتابش زود زود
عکس پنهان گشت وسوی غیب راند توگمان بردی که آن اخترنماند
حق مَر او را برگزید از انس و جان رحمت للعالمینش خواند از آن
عقل کوه نفس کوه مرد خداست عرش وکرسی را مدان از وی جداست
بهترین و موفق ترین انسان ها کسانی هستند که رمز و راز خلقت را درک بکنند و در آن مسیر خودشان را به کمال و تعالی برسانند. هدف از آفرینش چه بوده است ؟ چرا خدا ما را خلق کرده است؟ اگر ما بتوانیم در مسیری که همه موجودات هستند قرار بگیریم و با آنها در عبودیت خدا همگام بشویم ،به همه ی کمالات مخلوقات می رسیم. در سوره ذاریات خدا می فرماید:جن و انس را خلق کردیم برای بندگی وعبودیت. یعنی از خدا اطاعت کنند و فرمان او را ببرند.
چون خداوند متعال انسان را برای عبودیت و بندگی خلق کرده و در ذات و حقیقت او بندگی را نهادینه کرده است. یعنی ما چه بخواهیم و چه نخواهیم عبودیت،بندگی و خضوع در برابر شخصیت در ما وجود دارد. لذا شما هیچ انسانی را نمی توانید پیدا کنید که عبودیت نداشته باشد. عبودیت تکوینی یعنی بدن ما از ابتدای کودکی به بزرگی و پیری می رسد و اعضای بدن ما کار می کند تا به مرگ برسد، اینها اختیاری نیست. عبودیت در نهاد انسان ها وجود دارد ،چه بخواهند چه نخواهند، فرمان کسی را می برند. اگر ما فرمان خدا را نبریم ،گرفتار بندگی دیگران می شویم. کسی پیدا نمی شود که عبد نباشد. انسان یا عبد خداست یا عبد خود یا عبد شیطان یا عبد دنیا. انسان هایی هستند که بت،گاو ،آتش، خورشید و ماه می پرستند حتی کمونیسم ها که دین ندارند، درمقابل بزگان شان تواضع می کنند.
در شوروی سربازهایی موظف هستند که در مقابل قبرهای بزرگان تواضع کنند حتی بعضی از آنها نباید تا چند ساعت چشم شان را حرکت بدهند. پس ما باید به یک جایی بند باشیم. و نمی توانیم رها باشیم. انسان باید راهی را برود و بهتر است که راه خدا را برود. انسان یا در صراط حق است یا در صراط باطل .همه ی انسانها یا تحت ولایت خدا و امام هستند یا تحت ولایت شیطان .عبودیت و فرمان برداری در وجود همه ی انسان ها وجود دارد.
هر که گریزد ز خراجت شاه باج ده غول بیابان شود
اگر تسلیم خدا و ولی خدا نشویم، حتما بنده ی بت و شیطان می شویم. ملا عبدالله می
نویسد: شما غبطه نخورید به حال افرادی که فرمان خدا را نمی برند. اگر آنها از رحمت، مشقت ،عبودیت و بندگی خدا گریزان شدند، چندین برابر به زحمت،مشقت و بندگی غیرخدا گرفتار می شوند. اگر ما عشق مان را به خدا ندادیم عشق فردی ما را می گیرد و باید خودمان را برای او هزینه کنیم و در آخر به درد ما هم نمی خورد. پس اگر ما بنده ی خدا نیستیم، آزاد هم نیستیم.
از امام صادق(ع) در مورد عشق و محبت سوال کردند، امام فرمود: هیچ ظرفی از مظروف خالی نیست.یعنی اگر در لیوان آب نباشد حداقل اکسیژن وجود دارد. پس هیچ قلبی نمی تواند خالی باشد. دلهایی که دلبرشان خدا نباشد، دچار مشقت شدید عشق ها مجازی می شوند. و از عشق های مجازی، بی وفایی و اذیت و آزار می بینند بعد هم آنها را رها می کنند.
تمام انسان ها درعبودیت غرق هستند منتها این عبودیت باید در مسیر صحیح هدایت بشود.
وقتی دیگران از ما برده کشی می کنند ما را مصرف خودشان می کنند و برای منافع خودشان مورد استفاده قرار می دهند. یک پادشاه افرادی را که به خدمت می گیرد در جهت منافع خودش است یعنی می خواهد به دارایی و ثروت برسد و بعد طرف را رها می کنند. تمام استعمارگران طرف را به استخدام می گیرند و به نفع خودشان مصادره می کنند و بعد طرف را رها می کنند یا از بین می برند. ولی دستگاه خدا برعکس است. تمام عشق و محبتی که خدا و اولیاء ی خدا به ما داده اند و می گویند که بنده ی ما بشوید، منفعت هایش به خودمان برمی گردد. خدای ما غنی حمید و مطلق است. اگر خدا می فرماید که بنده ی من باش یعنی اگر او غنی است می خواهد توهم غنی بشوی و پرتویی از صفات خودش در ما تجلی پیدا کند. خدا بی نیاز است و تو را هم بی نیاز می کند. او کرم دارد و تو را هم کریم می کند. خدا می خواهد تمام صفاتش در ما تجلی پیدا کند. و مَثَل او بشویم.
در مثنوی داریم :
من نکردم خلق تا سودی کنم بلکه تا بربندگان جودی کنم
گر نماز و روزه ای فرموده ام ره به سوی خویشتن بنموده ام
من نگردم پاک از تسبیح شان پاک هم ایشان شود هم دُرالفشان
اگر تمام عالم فرمان خدا را نبرند، سر سوزنی به خدا ضرر نمی خورد و اگر همه فرمان خدا را ببرند به خدا سودی نمی رسد زیرا خداوند غنی مطلق است. سبحان الله گفتن خدا را پاک نمی کند بلکه ما را پاک می کند ،الله اکبر گفتن خدا را بزرگ نمی کند بلکه ما را بزرگ می کند. با خواندن نماز ما به معراج می رویم. کسانی که به نماز اهمیت نمی دهند اگر این را درک کنند، مشکل شان حل می شود. بندگی خدا یک گوهر ارزشمندی است که در آن ربوبیت(خدا بودن)خوابیده است یعنی شما که تسلیم خدا می شوید خداوند قدرت و قوت به شما می دهد تا صفات الله بشوید.
پس تمام منافعی که در بندگی مثل نماز و روزه است، هم به خود انسان برمی گردد و هم به انسان منافع (ثواب و بهشت)می دهند. در بندگی دنیایی همه چیز را از انسان می گیرند و چیزی به او نمی دهند ولی بندگی برای خدا این طور نیست. دادن خدا دادن است و گرفتنش هم دادن است. یعنی وقتی خدا چیزی را از شما می گیرد می خواهد به شما چیزی بدهد. در نماز، خداوند برای شما دعوت نامه می فرستد که بیا با من صحبت کن تا تو را رشد بدهم.
اوج عبودیت و بندگی در وجود پیامبر تجلی پیدا کرده است. پیامبر آنقدر درعبودیت محو بودند که وقتی دست شان را در فضا بالا می بردند مواظب بودند که فضا آزرده نشود. یعنی سرسوزنی با خدا زاویه نداشتند. در تشهد نماز، بعد از شهادت به خدا، شهادت به پیامبری حضرت محمد می دهیم. پیامبرعبد خدا شده و خدا نام او را در کنار خودش گذاشته است. رمز برجستگی پیامبر ما که به معراج رفته ،در عبد خدا شدن است.
عبودیت مراتبی دارد. حداعلی مراتب یعنی راضی بودن به رضای خدا ،تسلیم و خالی بودن قلب از غیرخدا است. این حداعلی در پیامبراسلام تجلی پیدا کرده بود. در جلد پانزدهم بحارالانوار روایتی از امیرالمومنین داریم :اول خدا بود و هیچ مخلوقی نبود. اول مخلوقی که خدا خلق نمود، روح و نور حبیبش، پیامبر بود. حدود هزار سال(البته این هزار سال حدسی است.مثل اینکه خدا آسمان و زمین را در شش روز خلق کرد) خدا بود و نور پیامبر،خدا به این نور نظرمی کرد و نور پیامبر تسبیح و حمد خدا را می کرد.(تمام حمدهایی که می کنیم ما را بالا می برد .کسانی که می خواهند نعمت هایشان زیاد بشود، حمد خدا را بکنند)بعد از هزار سال خداوند به پیامبر خطاب فرمود: ای حبیب و ای عبد من،تو هم مرید من هستی و هم مراد من. امیرالمومنین می فرماید: ای بنده ی من برای من این عزت بس است که من بنده ی تو باشم و این افتخار برای من بس است که مراد من باشی. پس عزت در بندگی است. پیامبر مرید خدا بود ولی آیا خدا مرید کسی می شود؟ بله. خدا مرید محمد بود و محمد مراد خدا بود.
امیرالمومنین می فرماید: اول محمد ،وسط محمد، آخر محمد و همه چیز محمد. سرچشمه ی نور انبیاء، فرشته و همه ی انسان ها حضرت محمد(س)است. تمام هستی سر سفره ی پیامبر هستند. مرحوم بهاءالدینی می فرمودند :همه سرسفره ی پیامبر هستند. و ائمه و معصومین هم جزو پیامبر هستند. پیامبر فرمود :حسین از من است و من از حسین هستم. ائمه تجلی محمد هستند. داریم که خدا از نور محمد ،دوازده نور دیگر را خلق کرد. خدا فرمود :اگر تو نبودی من دیگران را خلق نمی کردم . ای عبد من هر کس تو را دوست بدارد من او را دوست دارم و هر کس با تو دشمن باشد من با او دشمن هستم. امیرالمومنین که بعد از پیامبر، تمام کمالات در وجود اوست می فرماید که تو بنده ی خدا هستی و من هم عبد تو هستم. که این سلسله وار به خداوند متعال وصل می شود.
عده از اهل کتاب نزد امیرالمومنین آمدند و سوال های مهمی از حضرت کردند. عظمت حضرت علی(ع) در دل آنها تجلی پیدا کرد.آنها گفتند: آیا شما همان روح الله هستی که موسی وعیسی معرفی کرده اند؟ یعنی ایشان را با پیامبر اشتباه گرفتند. حضرت امیر فرمود: خیر،من بنده ای از بنده های محمد هستم.
پس راه رسیدن به همه ی کمالات عبودیت است و یکی از تجلیات خارجی این عبودیت در نماز است. ما در نماز اول می گوییم :عبده و رسول .پس عبد بودن از رسالت بالاتر است. پیامبر فرمود: من عاشق نماز هستم. پیامبر آنقدر نماز می خواند که پاهایش ورم می کرد. یکی از زن های پیامبر به ایشان گفت: خداوند تمام گناهان شما را بخشیده وهمه ی کارهای شما مرتب است ،چرا اینقدر نماز می خوانی ؟ پیامبر فرمود: خدایی که این همه لطف به من کرده، من نباید تشکر کنم؟ پیامبر فرمود :روشنی چشم من نماز است. وقتی ما نماز می خوانیم با خدا صحبت می کنیم و خدا ما را سیراب و بی نیاز می کند. پیامبر فرمود :از دنیا شما سه چیز محبوب من است: زن و همسر خوب، عطر و نماز. با همسر ،انسان آرامش پیدا می کند .روایت داریم: ثواب نماز کسی که همسر دارد هفتاد برابر ثواب نماز کسی است که همسر ندارد. فردی که عطر می زند ثواب نمازش هفتاد برابر بیشتر است. و این آرامش دهنده است .نماز هم آرامش دهنده است. پیامبر به ابوذر فرمود :من از نماز سیر نمی شوم. ما باید سوار قطار بندگی خدا بشویم تا همنشین پیامبر بشویم.
کسی که می خواهد عبد بشود، نباید فرمان خودش را ببرد و باید فرمان خدا را ببرد. یک مصداق عبد خدا شدن رکوع و سجود است.
سوال – صفحه 557 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.
پاسخ – خدا به موسی کلیم الله (صحبت خد)فرمود: ای موسی اگر دوست داری که من از کلام به زبان تو نزدیک تر باشیم و از آنچه می بینی به چشم تو نزدیکتر باشم و اندیشه و فکرت به قلب تو نزدیکتر باشم، ( قرب اعلی)که بین تو و عالم هیچ چیزی حائل نباشد جز من، بر حبیب من محمد مصطفی زیاد صلوات بفرست. ای موسی زیرا که صلوات بر حبیب من نور و رحمت و هدایت است. پس حداقل روزی صد تا صلوات برمحمد وآل محمد بفرستیم.
حدود پانصد آیه در قرآن در مورد انفاق و قرض دادن آمده است. این تعبیر در قرآن آمده :آیا کسی هست که به خدا قرض بدهد ؟ خدا بی نیاز مطلق است ولی قرض دادن به بنده ی مومن قرض دادن به خداست. قرض دان ثواب بیشتری نسبت به صدقه دارد زیرا آبروی فردی که به او قرض می دهند محفوظ می ماند. و مشکلات هم حل می شود. در آیات قرآن زیاد به قرض سفارش شده است. در این صفحه داریم :اگر قرض بدهید خدا مال تان را چند برابر می کند، گناهان تان را می آمرزد و خداوند سپاسگزار و حلیم است.
پیامبر خدا مهربانترین و دلسوزترین افراد بودند. خدا مهربانی اش را به حبیبش عنایت کرده است. در زمان ارتحال پیامبر جبرئیل آمد و گفت :درهای آسمان باز است و فرشته ها آماده ی استقبال از شما هستند. اگر اجازه بدهید جناب عزرائیل(البته خداوند روح اولیاء را خودش قبض می کند) روح شما را قبض کند. پیامبر فرمود :این خبرها مرا خوشحال نمی کند و برای من آرامش دهنده نیست. دغدغه ی من ،گناهکاران امت من هستند. جبرئیل گفت :به همین زودی آنقدر خدا به تو عطا می کند که راضی بشوی. آن هنگام پیامبر آرام شد. این امیدوارترین آیه قرآن است.
خدایا به حق اهل بیت، ایمان، معرفت و بندگی خالص مرحمت بفرما و رفع گرفتاری از همه ی گرفتارها بفرما و ما را به اهل بیت وصل بفرما.
