در مورد نماز، آثار و برکات آن توضیحاتی بفرمایید.
پاسخ – در بحارالانوار از امام صادق(ع) داریم : وقتی مومن را در قبر می گذارند شش صورت زیبا در شش جهت اطراف او را می گیرند یعنی از بالا ،پایین، سمت راست و چپ و پشت سر و مقابل. اینها تجسم اعمال نیک انسان است. یکی از آنها خیلی زیبا و خوش بوست که بالای سر شخص است و به دیگران خطاب می کند: شما چه کسی هستید؟ صورت سمت راست می گوید :من تجسم نماز هستم، صورت سمت چپ می گوید: من تجسم زکات (یا مطلق صدقات)هستم، صورت مقابل می گوید: من تجسم روزه است و صورت پشت سر می گوید که من تجسم حج عمره است و صورت پایین می گوید که من تجسم نیکی به بندگان خدا هستم. این پنج صورت که خیلی زیبا هستند به آن صورتی که از همه زیباتر است می گویند که شما چه کسی هستید؟ او می گوید: من تجسم ولایت و دوستی با اهل بیت هستم.
پیامبر فرمود: خدا برای اهل رحمت، پنج بار سفره ی پذیرایی پهن می کند. کسانی که می خواهند از آن استفاده می کنند. در سفره ی خداوند همه نوع ویتامینی وجود دارد. و همه می توانند با توجه به ظرفیت خودشان از این سفره استفاده کنند. ما باید از این سفره الهی بهره ببریم . و نگوییم که نماز ما کامل نیست. داریم :نماز معراج مومن است.
آقایی خواب دید که در مسجد جلوی هر نمازگزار یک نردبان گذاشته اند. و هر کدام پله های مختلفی دارد و بالا رفتن از این پله ها بستگی به خود ما دارد که چقدر به نمازمان رشد می دهیم. پس نباید این پله را رها کنیم. مرحوم قاضی خیلی به نماز اهمیت می دادند و به نماز عشق می ورزیدند. یکی از شاگردان ایشان می گفت که وقتی ایشان نماز می خواند بدنش گرم می شد. آیت الله قاضی می فرمود: نماز معمولی ما را از آتش نجات می دهد.
پیامبر فرمود: خدا فرشته ای دارد که هنگام نماز ندا می دهد، وقت هر نماز فرشته الهی به مردم خطاب می کند: ای مردمی که با گناه آتش افروزی کرده اید با نماز این آتش ها را خاموش کنید. پس نماز این اثر را دارد که گناه را پاک کند. یعنی نماز تلنگری به ما می زند که چرا آن کار بد را کردی؟ از آیت الله بهجت پرسیدند :نمازی که آیت الله قاضی فرموده همان نماز کامل و با حضور قلب است؟ ایشان فرمود: خیر ،همان نمازهای معمولی است. این نمازها ما را از بدی ها باز می دارد. از پیامبر داریم : نماز از خطوات شیطان جلوگیری می کند. البته ما نباید به حداقل نماز بسنده کنیم ولی کم کم باید نماز را بهتر بخوانیم و با حضور قلب بخوانیم تا به بالاترین کمال برسیم.
کسی که دنیا ،آرامش و آخرت را می خواهد نماز بخواند. امیرالمومنین وقتی با مشکلی مواجه می شدند به نماز پناه می بردند. روایت داریم که وقتی مشکلی دارید نماز بخوانید و با خدا صحبت کنید. اگر بخواهیم خدا با ما صحبت کند می توانیم قرآن بخوانیم. پس یاد خدا باید دائمی باشد. و قلب ما باید به نماز وصل باشد.
کسانی که چندین سال نماز نخوانده اند، نماز خواندن را شروع کنند و تصمیم بگیرند که در حد توان شان نمازهای قضا را بخوانند.البته نه به اندازه ای که خسته بشوند. به اندازه ای که یقین دارید نماز قضا دارید آنرا در جایی بنویسید و کم کم بخوانید. مهم این است که شما در مسیر جبران باشید. شما حتما باید نمازهای واجب را بخوانید ولی اگر نماز مستحبی نخوانید اشکالی ندارد. داریم که توبه را خیلی سنگین جلوه ندهید زیرا قضای نماز و روزه سنگین است. شیطان اینها را بزرگ جلوه می دهد که فرد توبه نکند. هر کس در حد توانش دِین هایش را ادا کند. کسی که در مسیر ادای دین است، خدا آنها را مورد رحمت قرار می دهد. می توان نمازهای قضا را هم وصیت کرد.
در حرم های شریف بجای نماز زیارت می توان نمازهای قضا را خواند. روایت داریم :ثواب یک نماز بالاتر از بیست حج است. و یک حج ثوابش از یک خانه ی پر از طلا که در راه خدا انفاق بشود بیشتر است. اگر ما پول نداریم که به حج برویم، می توانیم بحای آن نماز بخوانیم. بالاترین ثواب برای واجباتی مثل نماز است. اگر ما نماز قضای واجب داریم، این نماز بر نمازهای مستحبی دیگر مقدم است. پیامبر به حضرت علی(ع) فرمود: ای علی اگر دیدی مردم به سمت مستحبات هجوم آوردند و واجبات را عمل نکردند، تو به سمت واجبات برو زیرا از واجبات مواخده می شود. و بهره ی واجبات هم زیاد است.
در قرآن سفارش شده که هم خودت نماز بخوان و هم اهل خودت را دستور به نماز بده و روی آن استقامت کن. اگر فرزند ما بگوید که من به مدرسه نمی روم یا دکتر نمی روم، ما از هر وسیله ای استفاده می کنیم تا او را راضی کنیم. ما می بینیم که بچه با چه چیزی رام می شود با همان وسیله، او را وادار به خوردن یا ... می کنیم. پس باید در ضروریات صبوری به خرج داد. بعضی مواقع در خانواده ، فرزندی نماز نمی خواند، اعضای خانواده باید صبور باشند و خیرخواهی کنند ، او را تشویق کنند و دعا را هم فراموش نکنند. آیه نازل شد: هم خودتان و هم خانواده تان را از آتش جهنم نگه دارید. عده ای نزد پیامبر آمدند و گفتند: ما خودمان از گناه دوری می کنیم و نماز می خوانیم ولی فرزندان مان این کار را نمی کنند، وظیفه ی ما چیست؟ پیامبر فرمود: شما به اندازه ی وظیفه تان عمل کنید. ما می توانیم از کارشناسان کمک بگیریم .اگر فرزندی بگوید که نمی خواهد درس بخواند، تمام محل بسیج می شوند تا او را راضی کنند که درس بخواند ولی ما در مورد نماز، این سرمایه گذاری ها را انجام نمی دهیم.
مرحوم بهاءالدینی می فرمود: فرزندان ما آن چیزی می شوند که ما رفتار می کنیم نه آن چیزی که شعار می دهیم. مادری که در اول وقت نماز می خواند و به فرزندانش محبت می کند، معمولا دخترش از او الگو می گیرد و نماز خوان می شود.
در کارخانه ای نود درصد کارگران در نماز جماعت شرکت می کردند. علت این بود که مدیر کارخانه خیلی مقید به نماز بود و خیلی برای نماز تبلیغ می کرد. حتی کسانی که مشکلی داشتند و حل آن بعهده ی مدیر نبود، در هنگام نماز آنرا حل می کرد. این تدبیر زیبایی بود که بستر نمازخواندن را فراهم کرده بود. اگر در مدارس مدیر،ناظم و معلم ها به نماز بیایند، همه ی بچه ها هم خواهند آمد. نماز مشکلات ما را حل می کند، ما را از فساد و بدی ها دور می کند و رحمت خدا را زیاد می کند.
سلطانی غلامی داشت که خیلی او را دوست می داشت. اطرافیان اعتراض کردند و سلطان گفت که او اخلاص زیادی دارد و من آنرا به شما ثابت می کنم. سلطان یک روز بدون مقدمه، یک دُر قیمتی را از خزانه اش درآورد و به وزیرش گفت که این دُر را بشکن. او قبول نکرد. سلطان به تمام اطرافیان این دستور را داد ولی همه گفتند که این خلاف عقل است که دُر گرانبها را بشکنیم. غلام با تیشه این دُر را شکست .پادشاه گفت : شما بنده ی من هستید یا دُر؟ بعد معلوم شد که آن دُر نبوده است. با این داستان اخلاص غلام ثابت شد.
پیامبر فرمود: همانا صورت دین شما نماز است. پس کاری نکنید که صورت نماز شما خراب بشود. کسانی که می خواهند با پیامبر خدا محشور بشوند سجده هایشان را طولانی کنند. پیامبر مشغول بنایی بودند. فردی اجازه گرفت که به پیامبر کمک کند. بعد از اتمام کار ،پیامبر فرمود: حاجتی از من بخواه. او گفت: من می خواهم در بهشت با شما همنشین باشم. پیامبر فرمود: اگر می خواهی با من محشور بشوی با طول دادن سجده مرا همراهی کن. نزدیک ترین حالات بنده به خدا زمان سجده است مخصوصا اگر اشکی هم جاری شود.
سوال - صفحه 592 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.
پاسخ – امیرالمومنین فرمودند: اثر صلوات بر پیامبر برای از بین بردن گناهان از اثر آب بر آتش بیشتر است.
در این صفحه داریم :ای پیامبر، تو سلطه گر نیستی که کسی را به نماز و خدا پرستی وادارا کنی، تو مذکر و تذکر دهنده هستی .کسانی که پیامهای الهی را قبول نمی کنند دچار عذاب الهی می شوند. بازگشت همه بندگان به سوی ماست و حساب آنها هم با ماست. روایت داریم که خداوند حساب امت پیامبر را به پیامبر و حضرت علی(ع) واگذار می کند. پیامبر فرمود: روز قیامت حساب شیعیان(کسانی که در مسیر ائمه هستند) به ما واگذار می شود .گناهانی که بین خدا و بنده است ،ما واسطه می شویم تا خدا ببخشد و خدا هم می بخشد. گناهانی که بین خلق و بنده است یعنی حق الناس ،ما واسطه می شویم که آنها شما را ببخشند.( روایت داریم که اگر کسی حقش را نبخشد، خدا به خاطر اینکه می خواهد آن مومن را به بهشت ببرد، جایگاه وسیعی در بهشت را به صاحب حق نشان می دهد تا مومن را ببخشد.البته کسانی که در دنیا همدیگر را می بخشند، خدا در بهشت خانه ی بزرگتری به آنها می دهند) گناهانی که بین من و شما است را هم می بخشم. پس اگر ما در مسیر اهل بیت باشیم هم حق الله و هم حق الناس را می بخشند.
بحران فشارهای مالی و سودهای کلان بانک ها بر دوش مردم است و باید پیگیری شود. یکی از معضلات این است که خیلی از کسانی که قرض می گیرند در پرداخت وام یا قرض جدی نیستند یعنی وقتی ما در بازپرداخت کاهلی می کنیم مجبور می شوند که قانون های زیادی درست کنند. پس یکی از علت های اینکه قرض الحسنه احیا نمی شود بخاطر نپرداختن به موقع آن است. خانمی پیامک داده اند که مادر من یک ماه روزه استیجاری گرفته تا پول آنرا در صندق قرض الحسنه بگذارد. بعضی از خانم ها هم طلاهایشان را فروخته اند و پول آنرا در صندوق قرض الحسنه گذاشته اند، بخاطر ثواب هایی که دارد و پیامبر را خوشحال می کند. آیا می شود این پول ها را سر موقع پرداخت نکرد؟ در ضمن ما نباید زیاد وام بگیریم ما باید برای ضروریات زندگی وام بگیریم.
رئیس قبیله دختر زیبایی داشت .جوانی به خواستگاری او رفت .به او گفتند که فلانی اسب زیبایی دارد که آنرا نمی فروشد، باید آنرا برای ما بیاوری. این جوان روزی خودش را به بیماری زد و صاحب اسب او را سوار بر اسب کرد ولی او می خواست اسب را بردارد و فرار کند. صاحب اسب به او گفت که تو با این کار باعث می شوی که دیگر کسی کار خیر نکند. پس کسانی که وام می گیرند سر موقع آنرا بپردازند تا مردم از قرض الحسنه دادن پشیمان نشوند.
خدایا به حق محمد و آل محمد قلب امام زمان(عج) را از ما راضی ،فرجش را نزدیک بفرما .ما را از بهترین یاران آن حضرت قرار بده ، رفع گرفتاری از همه گرفتارها بفرما.
