برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: خير و بركت در زندگي (احسان و انفاق)
كارشناس:حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 93/09/24
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
اگر چه در نظر خلق اهل پرهیزیم * * * به یاد گوشه‌ی چشم تو اشک می‌ریزیم
شنیده ایم که فصل بهار می‌آیی * * * چقدر برگ به این شاخه‌ها بیاویزیم
هنوز از کف دریا فروتریم اما * * * به موج‌های فراگیر در می‌آمیزیم
تو مهربانی و با ذره مهر می‌ورزی * * * وگرنه پیش تو ما چون غبار ناچیزیم
غبار روی زمینیم و آن چنان مغرور * * * که پیش پای کسی جز تو بر نمی‌خیزیم
شریعتی: سلام می‌گویم به همه‌ی شما خانم‌ها و آقایان خیلی خوش آمدید به سمت خدای امروز آرزو می‌کنم در هر کجا که هستید تن تان سالم باشد و قلب تان سلیم خدا را شکر می‌کنم به رسم هر روز در این لحظات توفیق این را دارم که خدمت شما باشم. حاج آقای فرحزاد سلام علیکم و رحمة الله.
حاج آقا فرحزاد: علیکم السلام و رحمة الله خدمت شما و بینندگان عرض سلام داریم آرزوی قبولی همه‌ی طاعات خصوصا زیارت اربعین را دارم آن عزیزانی که مشرف شدند و عزیزانی که تسهیلات فراهم کردند و می‌کنند برای بازگشت زوار. تشکر داریم از همه‌ی کسانی که در این مسیر و راه با مال و جان و قلب و دعا‌ها حمایت کردند از برنامه‌ی بزرگ زیارت اربعین که با شکوه برگزار شد فکر نمی‌کنم در روی کره‌ی زمین با این عظمت هر سال بهتر از سال قبل می‌شود اتفاق بسیار فوق العاده‌ای بود امیدواریم خدای متعال خیر و برکت را زیاد بکند امام سجاد علیه السلام دیدم روایت داریم فرمودند امر کنید دوستان ما شیعیان ما به زیارت قبر امام حسین علیه السلام بروند که رفتن به زیارت قبر ابا عبدالله حضرت فرمود که رزق و روزی را زیاد می‌کند و عمر را طولانی می‌کند و حوادث ناگوار را از بین می‌برد این بخشی از برکات زیارت است حضرت زهرا دعا می‌کند و استغفار می‌کند برای زوار قبر حضرت اباعبدالله علیه السلام. خداوند توفیق بدهد همه‌ی آرزومند‌ها مشرف شوند.
شریعتی: امسال که توفیق نداشتیم ان شاء الله سال بعد توفیق داشته باشیم. خیلی خوشحالیم خدمت شما هستیم در ذیل بحث خیر و برکت در زندگی به نکات خیلی خوبی در جلسات گذشته حاج آقا اشاره کردند بحث احسان و انفاق بود و واجب مالی که شاید کمتر توجه می‌کنیم بحث خمس و زکات که برکات بسیاری را برای زندگی ما به ارمغان خواهد آورد
حاج آقا فرحزاد: چون پیام و سوال زیاد بود هفته‌ی قبل، راجع به خمس اشاره‌ای می‌کنم. بحث خمس را عرض کردیم که افرادی که دخل و خرج شان به هم نمی‌خورد بدهی زیادی دارند این‌ها خمس برایشان تعلق نمی‌گیرد خمس مازاد از آن چه که در طول سال آدم هزینه می‌کند و چیزی اضافه آمد یا سرمایه‌ای که دارد و وسیله‌ی درآمد زا دارد به آن‌ها تعلق می‌گیرد خانه و ماشینی که مورد نیازش است لوازم خانه را خمس تعلق نمی‌گیرد بعضی از مسائل چون بین علما و مراجع اختلافی است هر کسی به مرجع تقلید خودش مراجعه بکند ولی وحشت نکنند از خمس چیز سختی نیست در یک سال انسان مطابق نیاز هزینه می‌کند چیزی سر سال اضافه آمد آن خمس دارد مسائل جزئی را به مراجع مراجعه بکنند و خود خمس هم برکت عمر و مال و جان و زندگی انسان است و دعای اهل بیت و امام زمان علیه السلام را پشت سر خواهد داشت. آن‌هایی که به مستحبات اهمیت می‌دهند به واجبات اهمیت نمی‌دهند پیغمبر خدا به حضرت علی علیه السلام فرمودند وقتی دیدی مردم به مستحبات روی آوردند و واجب را رها کردند علیک بافرائض واجبات را در رده‌ی اول و نخست قرار بده خمس زکات و دیون مردم ادای حقوق واجب را جدی بگیریم بعد سراغ مستحبات برویم.
شریعتی: سوالات زیادی در مورد خمس رسیده به دست ما شاید در رسالت برنامه‌ی ما نباشد حتما دوستان با دفتر مراجع معظم تقلید تماس بگیرند و سوالاتشان را بپرسند
حاج آقا فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحیم اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم. اگر خدا توفیق بدهد این جلسه یا اگر کم آوردیم در جلسه‌ی آتی بحث صدقه و انفاق را می‌بندیم که در ماه ربیع بحث جدیدی خدمت بیننده‌های عزیز باشیم. در محور اولیه بحث ما درباره‌ی آثار و برکات فوق العاده‌ی صدقه و احسان است. یکی از برکات صدقه دادن این است که شیطان را از آدم دور می‌کند بد‌ها و بدی‌ها را از آدم دور می‌کند تعبیری دارند پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم که صدقه کمر شیطان را می‌شکند یعنی چیزی که شیطان را خورد می‌کند و دشمن را دور می‌کند صدقه دادن است یکی از آثار مهم صدقه و انفاق این است که خشم خدا را خاموش می‌کند اگر انسان ناهنجاری‌هایی دارد که باعث غضب خداست با صدقه دادن خشم خدا خاموش می‌شود یعنی انسان بدی‌هایی دارد خطاهایی دارد با صدقه دادن بیاید رحمت خدا را جذب بکند خشم خدا را خاموش بکند این‌ها روایت است. یکی از آثار صدقه دادن این است که چون چشم زخم یک واقعیتی است هم در قرآن آیاتی دارم هم در روایات گاهی افرادی هستند چشم شان شور است یا نمی‌توانند ببیند یا خود پدر مادر بچه را چشم می‌زنند صدقه دادن چشم زخم و نحوست ممکن است در یک خانه‌ای مرکبی یا زمانی مثل ماه صفر که معروف است نحوست دارد یا مکان‌هایی نحوست داشته باشد صدقه نحوست را از بین می‌برود صدقه نحوست و چشم زخم را از بین می‌برد. یکی از برکات مهم صدقه که خیلی مهم است و داریم فهرست وار رد می‌شویم انفاق و صدقه دادن ابتلائات سنگین بلاهای ناجور حوادث تلخ یا مرگ و میرهای خطرناک را از آدم دور می‌کند مرض‌های لا علاج را هم ذبح گوسفند خون ریختن و هم صدقه دادن به فقرا رسیدن بلاهای ناهنجار را دفع می‌کند بلا شک حتی روایت داریم هفتاد نوع مرگ‌های ناگهانی بنا بود اجلش برسد صدقه می‌دهد احسان می‌کند حدیث داریم افرادی که با صدقه عمرشان بیشتر می‌شود این‌ها بیشتر هستند به کسانی که از اجل طبیعی از دنیا می‌روند اجل طبیعی اش این بوده پنجاه سال عمر بکند صدقه می‌دهد عمرش هفتاد هشتاد سال می‌شود این‌ها اثر وضعی دارد هفتاد نوع مرگ‌ها بلاهای ناگوار را دور می‌کند یا ما خیلی موقع برای دارو درمان مان هزینه می‌کنیم ولی فرمودند مریض هایتان را با صدقه دادن صدقه‌ای را نیت بکنید برای شفای مرضا همین جا این نکته را بزرگواری فرمودند که یکی از صدقاتی که خیلی جالب و زیبا است برای خودی هایمان نذر بکنیم ما معمولا برای امام و پیغمبر و خدا نذر می‌کنیم برای فرزند خودمان همسر پدر مادر خودمان نذر کنیم ایشان فرمود من تجربه دارم یک موقعی بچه ام دلش می‌خواسته کیف کفشی بخرم جور نمی‌شده نذر کنم برای همسرم برای بچه هایم که اگر مشکل من برآورده شد برای بچه ام این هدیه ام را بخرم خیلی خوب است نذر قیدش این نیست که امام و پیغمبر و عالم ربانی و این‌ها باشد دل کودک و همسر را شاد می‌کند خدایا من اگر حاجت ام برآورده شد برای نزدیکانم برای فامیلم دوستم همسایه ام یا نه هدیه می‌خواهم بگیرم مجرب است خیلی مواقع افرادی که برای نزدیکانشان نذر کرده اند چون ما غافل شده ایم از نزدیکان مان از این راه خدا ما را پیچانده و ما راه را گم کردیم این طوری دل آن‌ها را شاد می‌کنیم یکی از نذوراتی که تجربه شده و زود جواب می‌دهد نذر برای نزدیکان و اطرافیان است مریض هایتان را با صدقه دادن مداوا کنید، یعنی ردیف بهداشت و درمان عیب ندارد، آدم سراغش می‌رود ولی خیلی مواقع موانع معنوی است این موانع را ما با صدقه دادن برمی‌داریم خدا لطف می‌کند و آن مریض خوب می‌شود و آن مشکل حل می‌شود تعبیر قشنگی دارد در دعا الصَّدُقَة تَدفَعُ البَلاء، وَهِي أَنجَحُ دَواء، وَتَدفَعُ القَضاء وَقَد اُبرِمَ إِبراماًذ، وَلا يُذهَبُ بِالأدواء إلّا الدّعاء وَالصُدُقة یعنی ای خدایی که گاهی بلا مقدر شده به طرف وارد شود امتحان است یا دستاورد گناهانش است بناست تصادفی بشود خدایی که بلایی که مسلم شده نوشته شده با کمترین صدقه تو دفع می‌کنی یعنی آدم می‌خواهد مسافرت برود صدقه هر روز سعی بکنیم یک چیزی کنار بگذاریم هر چند ناچیز گفتم ولو یک خرما ولی مقید باشیم یک چیزی هزینه بکنیم کنار بگذاریم هفتاد نوع بلا و گرفتاری و مشکلات حل می‌شود یکی از برکات صدقه دادن جذب دل‌ها است محبوب دل‌ها می‌شود آدم سخی را همه دوست دارند خدا پیغمبر امامان محبوبیت در زیارت امین الله محبوبة فی ارضک و سمائک همه‌ی انسان‌ها فطرتا دوست دارند محبوب دل‌ها شوند چیزی که پیش خدا پیش انبیا همه‌ی انسان‌ها حتی بد‌ها آدم سخی را دوست دارند آدم بخیل را دوست ندارند بخل آدم را از دل‌ها می‌اندازد و سخاوت محبوبیت ایجاد می‌کند انسان می‌تواند با سخاوت و صدقه و انفاق دل‌ها را جذب بکند و مشمول دعای همه‌ی انسان‌ها شود یکی از برکات صدقه دادن آمرزش گناهان است همان طور که استغفار و توبه گناهان را پاک می‌کند و پیش گیری هم دارد کسی که صدقه می‌کند هم گناهان گذشته اش را پاک می‌کند و هم برای آینده ملائکه دست به دعا برمی‌دارند که خدایا او را از گناه و خطا حفظ بکن خیلی آثار مهمی دارد کم نیست هم پرونده‌ی قبلی‌ها را پاک می‌کند روایتی خواندم کسی که گناه بزرگی مرتکب شد هفتاد سال عبادتش از بین رفت در سفینه محدث قمی است ولی موقع جان دادن به فقیری کمک کرد خدا گناهش را پاک کرد و عبادت محو شده اش را برگرداند این خیلی خوب است برکات این صدقه و احسان زیاد است خداوند هم خیلی دوست دارد. البته حق الناس را باید ادا بکنیم مصونیت از لغزش‌ها و خطاها برای انسان ایجاد می‌کند یک نوع بیمه است یکی از برکاتی که بحث ما به خاطر همین شده افزایش مال و رزق و روزی و وسعت رزق و طولانی شدن عمر برای انسان ایجاد می‌کند و شهر‌ها را آباد می‌کند افرادی که سخی هستند خدا باران رحمتش را می‌فرستد زراعت‌ها شکوفا می‌شود رحمت ظاهری و طبیعی هم زیاد تر می‌شود یکی از برکات صدقه دادن آدم را از جهنم دور می‌کند آن‌هایی که می‌خواهند از پل صراط به راحتی بگذرند هر روز صدقه بدهند صدقه آدم را از آتش جهنم دور می‌کند و از پل صراط به راحتی عبور می‌کند.
شریعتی: عجیب است این همه برکات.
حاج آقا فرحزاد: هر کدامش که کافی است ما را وادار کند به صدقه دادن. یکی از برکات مهم صدقه دادن امام صادق علیه السلام فرمود طَلَبتُ الجَنّة، فَوَجَدتُها فِي السَّخأ من طالب بهشت شدم و دیدم راه ورود به بهشت سخاوت است عرض کردیم در بهشت شجره‌ای است شجره‌ی سخاوت هر کس به او چنگ بزند او را می‌کشد به طرف خودش آدم سخی به زور می‌برند به بهشت بخواهد نخواهد عاقبت به خیر می‌شود راه ورود به بهشت صدقه دادن است یکی از برکات سخاوت هم نشینی با انبیا اولیا و امامان است با شهدا و چهارده معصوم محشور می‌شود یکی از برکات مهم صدقه و سخاوت برآمدن حاجات و شفاعت برای انسان فراهم می‌شود افرادی که می‌خواهند دعایشان برآورده شود مخصوصا شب قدر یا شب جمعه. در شب قدر می‌گویم در کنار این نماز و عبادت‌ها صدقه‌ها هم بگذارید کنار صدقه رحمت خدا را جذب می‌کند دعا مستجاب می‌شود و شفاعت انسان مورد پذیرش قرار می‌گیرد مرحوم آقای دولابی خدا رحمتش کند می‌فرمودند خدا دو دست به ما داده با یک دست بگیریم با یک دست بدهیم نه این که همه اش بگیریم بعضی‌ها هستند فقط مظهر یا قابض اند خدا تو را مورد امتحان قرار داده که با یک دست بدهی با یک دست بدهی چرا در نماز شب می‌گوید چهل مومن را دعا کن یعنی از این دست می‌گیری به این دست بدهی در آخر عمری کار انسان دهندگی می‌شود خود امامان می‌گیرند به دیگران می‌دهند ما صلواتی که می‌فرستیم می‌گوییم خدایا لطف و رحمت خود را بر سر چهارده معصوم بفرست آن‌ها هم سر ریز می‌کنند به همه‌ی عالم خدا دوست دارد کار ربوبی و خدایی انجام بدهد و آخرش به خود ما برمی‌گردد افرادی که سفره می‌اندازند به دیگران اطعام می‌دهند لذتی خدا در اعطا و سخاوت به این‌ها می‌دهد از این که هزارها برابر از لذتی که از طعم یک غذا می‌چشد بیشتر است ان شاء الله طعم و لذت دهندگی را خدای متعال به همه‌ی ما مرحمت بکند این فشرده‌ای بود از برکات.
شریعتی: در مورد اموات هم اشاره کردیم برای شب اول قبرشان برای این که در عذاب نباشند زیاد صدقه بدهید این خودش از آثار صدقه است. صدقه یعنی چه؟
حاج آقا فرحزاد: یکی از محورهایی که فهرست می‌کنیم صدقه دادن و احسان ما فوری به ذهن مان می‌آید که مسائل مالی است که بخشی اش مسائل مالی است بخشی اش هم غیر مالی است کل معروف صدقه در روایات آمده یعنی هر امر خیری هر خیر رساندنی به دیگران زبانی مالی مشاوره‌ای فکری عقلی هر نوع خیری که انسان خدا دوست دارد که ما فقط خود پرست نباشیم خود خواه و خود محور نباشیم من فقط گلیمم را از آب در می‌آورم هر چه شد شد نه خدا ما را امتحان می‌کند به فکر دیگران باش اهل بهشت به فکر دیگران هستند اهل جهنم محور خودشان است هر کار خیری صدقه است مصادیق را عرض می‌کنم یکی از مصادیق مهمی که مفصل باید صحبت کرد قرض الحسنه است ما از آن غافل هستیم هم آیات متعدد هم روایات فراوان که چه برکاتی دارد قرض الحسنه از صدقه دادن بالاتر است روایت داریم در بهشت نوشته شده قرض الحسنه هجده حسنه بالاترین ثواب‌ها مال صله رحم است شما به نزدیکان اعم از پدر مادر خواهر برادر همسر اولاد فامیل 24 حسنه است 24 برابر است از همه بالاتر خدمت کردن و نیکی کردن به نزدیکان است 24 درجه از این مرحله پایین تر 18 درجه است صدقه دادن 10 برابر است با این که صدقه را می‌دهی پس نمی‌گیری با این که در قرض الحسنه پس می‌دهی در روایت داریم صدقه ممکن است دست غیر محتاج هم برسد اما قرض الحسنه معمولا افراد آبرومند هستند و آبروی طرف محفوظ می‌شود کار و تولید ایجاد می‌کند صدقه که می‌دهید می‌رود مصرف می‌کند تمام می‌شود ولی در قرض الحسنه طرف ممکن است کار بزند باید برگرداند آبروی طرف محفوظ است شما می‌توانید یک جای دیگر هم بدهید یک خیری که خیلی از ما غافل هستیم صندوق‌های قرض الحسنه خانوادگی رفقا کارمندان بدون سود هم است فراوان شده این را راه بیندازیم «مَّن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ» (حدید/11) سوره‌ی حدید است «وَلَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ» خدا می‌فرماید چه کسی است که به من قرض الحسنه می‌دهد یعنی به بنده‌ی مومن من قرض الحسنه می‌دهی خدا مضاعف می‌کند خیر می‌دهد برکت می‌دهد این‌ها را هر چه فراوان دایر بکنیم واقعا قرض الحسنه و بانک داری اسلامی که بدون سود باید باشد که باید به آن سمت حرکت بکنیم ما داشتیم قرض الحسنه‌هایی که میلیاردی از اول انقلاب تاسیس شده میلیاردی وام به افراد دادند کارمزد خیلی جزئی به خاطر این که از امام رحمة الله یک مسئولی می‌گفت ما استفتاء کردیم به اندازه‌ی کارمزد خودتان که نیاز مغازه و کارمندان است نیم درصد یا یک درصد گرفتیم که اموراتشان بگذرد و می‌گفت چه برکاتی داشته چه خیرهایی واقعا این که خدا قرض الحسنه را سفارش کرده و بالاتر از صدقه است این‌ها یک واقعیت‌هایی است عزیزانی که دل شان نمی‌آید صدقه بدهند که برود برنگردد بروند قرض الحسنه بدهند منتها قرض الحسنه اولا تعبیرهای خیلی عجیبی دارد پیغمبر خدا فرمودند کسی که یک گرفتاری را قرض الحسنه می‌دهد و کارش راه می‌افتد عملش را سر بگیرد مثل حج که می‌رود از مادر متولد می‌شود گناهان را می‌بخشد و خدا به هر درهمی هزار قنطار که در لغت داریم قنطار پوست یک گاو را بگیرند پر از طلا بگیرند انفاق بکنند به هر درهم اش هزار پوست گاو که پر از طلا باشد در بهشت اجر و ثواب می‌دهد در روایت دیگر فرمود اگر کسی مومن نیازمند آبرومندی رو زد و او توان قرض الحسنه دارد که به او بدهد طرف هم پس می‌دهد موردش مشکلی ندارد اگر کسی که مورد نیاز است می‌آید طرف رو می‌زند شما هم توان پرداخت قرض الحسنه دارد به او ندهی فرمود خدا بوی بهشت را بر او حرام می‌کند یعنی از بهشت رفتن او را محروم می‌کند یا فرمود امام صادق علیه السلام من قرض به کسی بدهم برای من محبوب تر است از این که صدقه بدهم چون نوعا دست کسانی می‌رسد که آبرو مند هستند و طرف هم برمی‌گرداند و طرف هم به کار و تولید وادار می‌شود منتها یکی دو نکته در پیام‌ها آمده می‌آید ما قرض دادیم طرف نداده ببینید اولا مواظب باشیم که به افرادی بدهیم که مطمئن باشند افرادی که نیاز دارند افرادی هم که قرض می‌گیرند خدا وکیلی قصد پرداخت را داشته باشند همت بگمارند برای پرداخت توان پرداخت ندارد و اورژانسی نیست قرض نکند بعضی‌ها برای تشریفات و تجملات قرض می‌کنند و در آن می‌مانند این اشتباه است برای ضروریات آدم باید قرض بکند اگر مشکل پیدا کرد و بعد هم نیت دادنش را داشته باشد و تمام تلاشش را بکند برگرداند در روایت داریم کسی به جا قرض بکند و نیت پرداخت هم داشته باشد خدا کمک می‌کند آن قرض را ادا بکند.
شریعتی: آن‌هایی که پرداخت نمی‌کنند چقدر سد راه خیر می‌شوند.
حاج آقا فرحزاد: بله این خیلی بد است من یک موقعی یک قرض الحسنه رفته بودم یک نفر آمده بود دعوا می‌کرد می‌گفت شما چرا سه تا ضامن می‌گویید معرفی بکنید چرا این قدر سخت می‌گیرید در نوبت می‌گذارید قرض الحسنه در قم خیلی سابقه دارد از علما برجسته آن را تاسیس کرده گفت شما یک موقعی که وقت دارید بیا من پرونده‌هایی در بیاورم آدم‌هایی که ظاهر الصلاح آمدند قرض کردند پشت سرشان را نگاه نکردند یک قسط را پرداخت نکردند خیلی بد است افرادی که توان پرداخت را دارند یا اگر ندارند نمی‌آیند از جای دیگر یک جوری تهیه بکنند که آبروی صندوق و قرض الحسنه و افراد و ضامن نرود یعنی سهل انگاری می‌کنند حتی در قرض الحسنه‌های دولتی هم پول دولت را هم نمی‌دهند این‌ها جرم و گناهشان خیلی سنگین است ولی انسان خودش را به آب و آتش بزند مقید باشد بدهی اش را بدهد ضامن بنده خدا باید از جیب خودش بدهد این خیلی کار بدی است و این مورد‌ها هم در روایات سفارش شده در آیه‌ی قرآن هم سفارش شده «وَإِن كَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَيْسَرَةٍ وَأَن تَصَدَّقُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ» (بقره/280) همان طوری که به بدهکار خیلی سفارش شده شما سر وقت بپرداز از آن طرف هم افرادی که پیشامدی شده تصادف کرده حادثه‌ی غیر مترقبه‌ای اتفاق افتاده در فشار و مضیقه است یا مستاجری که بینی و بین الله نمی‌تواند سر وقت اجاره بدهد از این طرف به صاحبان مال و احسان سفارش شده اگر می‌بینید واقعا ندارد به او مهلت بدهید دیر کرد نگیرند تا وقتی که گشایش برایش حاصل شود و اگر هم واقعا می‌بینند موردی که توان پرداخت ندارد ببخشند این آیه‌ی قرآن است «وَإِن كَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَيْسَرَةٍ» از این طرف در روایات است بالاترین ثواب‌ها برای کسانی است که مهلت می‌دهند می‌بخشند یا یک کسی که پیش آمدی برایش شده واقعا توان پرداخت ندارد ما آبرویش را نبریم از نفرین و آه و ناله‌ی کسی که به او قرض داریم و مشکل دارد گرفتار است مستاجری است که واقعا نمی‌تواند پرداخت کند وضع مالی ما هم خوب است توان گذشت داریم می‌فرماید از آه و نفرین آدمی که گرفتار است بترس حالا شما نیت ات خیر بوده او هم واقعا توانش را ندارد این جا را گذشت کنید خدا این‌ها را دوست دارد.
شریعتی: ولی در مقابل آن آثاری که گفتید این موارد معدودی که نمی‌آیند بدهند خیلی ناچیز است.
حاج آقا فرحزاد: بله این باعث نشود که ما قرض الحسنه و کار خیر را قطع نکنیم شما ضرر نمی‌کنید شما ثوابش را بردی حتی اگر کسی توان داشت و نداد و سهل انگاری کرد شما ثواب و بهره اش را برده اید.
شریعتی: خیلی ممنون ان شاء الله همه‌ی ما در سایه‌ی احسان و انفاق بتوانیم به آن جایی که باید برسیم، برسیم. صفحه‌ی 296 قرار امروز دوستان خوب سمت خداست آیات 21 ام تا 27 ام سوره‌ی مبارکه‌ی کهف ان شاء الله تلاوت شما توأم با تدبر باشد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
وَكَذَلِكَ أَعْثَرْنَا عَلَيْهِمْ لِيَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّـهِ حَقٌّ وَأَنَّ السَّاعَةَ لَا رَيْبَ فِيهَا إِذْ يَتَنَازَعُونَ بَيْنَهُمْ أَمْرَهُمْ فَقَالُوا ابْنُوا عَلَيْهِم بُنْيَانًا رَّبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قَالَ الَّذِينَ غَلَبُوا عَلَى أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِم مَّسْجِدًا ﴿٢١﴾ سَيَقُولُونَ ثَلَاثَةٌ رَّابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَيَقُولُونَ خَمْسَةٌ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْمًا بِالْغَيْبِ وَيَقُولُونَ سَبْعَةٌ وَثَامِنُهُمْ كَلْبُهُمْ قُل رَّبِّي أَعْلَمُ بِعِدَّتِهِم مَّا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا قَلِيلٌ فَلَا تُمَارِ فِيهِمْ إِلَّا مِرَاءً ظَاهِرًا وَلَا تَسْتَفْتِ فِيهِم مِّنْهُمْ أَحَدًا ﴿٢٢﴾ وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا ﴿٢٣﴾ إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّـهُ وَاذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا ﴿٢٤﴾ وَلَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ ثَلَاثَ مِائَةٍ سِنِينَ وَازْدَادُوا تِسْعًا ﴿٢٥﴾ قُلِ اللَّـهُ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثُوا لَهُ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَبْصِرْ بِهِ وَأَسْمِعْ مَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا يُشْرِكُ فِي حُكْمِهِ أَحَدًا ﴿٢٦﴾ وَاتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِن كِتَابِ رَبِّكَ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ وَلَن تَجِدَ مِن دُونِهِ مُلْتَحَدًا ﴿٢٧﴾
ترجمه:
و این گونه [مردم آن شهر را به وسیله آن سکه قدیمی] از حال آنان آگاه کردیم تا بدانند که وعده خدا [در برانگیختن مردگان در روز قیامت] حق است و در برپا شدن قیامت هیچ تردیدی نیست. هنگامی که [کاشفانِ غار] میان خودشان در کار آنان نزاع و ستیز داشتند، پس [یک گروه] گفتند: ساختمانی به روی [جایگاه] آنان بنا کنید [تا از دیده ها پنهان بمانند] البته پروردگارشان به آنان داناتر است. ولی آنان که بر کارشان [نسبت به اصحاب کهف] پیروز شدند، گفتند: به یقین مسجدی بر روی [جایگاه] آنان بنا خواهیم کرد. (۲۱) به زودی خواهند گفت: سه نفر بودند، چهارمین آنان سگشان بود. و می گویند: پنج نفر بودند، و ششمین آنان سگشان بود، در حالی که [این اظهار نظرهای بی دلیل] تیر به تاریکی انداختن است. و می گویند: هفت نفر بودند، هشتمین آنان سگشان بود. بگو: پروردگارم به شماره آنان آگاه تر است، جز اندکی کسی شماره آنان را نمی داند. پس درباره آنان بحث و مجادله مکن مگر بحث و مجادله ای ظاهر، و در مورد آنان از هیچ کس نظر مخواه. (۲۲) و هرگز درباره چیزی مگو که من فردا آن را انجام می دهم، (۲۳) مگر اینکه [بگویی: اگر] خدا بخواهد. و هرگاه [گفتن ان شاءالله را] از یاد بردی، پروردگات را یاد کن و بگو: امید است پروردگارم مرا به چیزی که از این به صواب و مصلحت نزدیک تر باشد، راهنمایی کند. (۲۴) [اصحاب کهف] سیصد سال در غارشان ماندند و نُه سال به آن افزودند. (۲۵) بگو: خدا به مدتی که ماندند داناتر است، [برای اینکه] غیب آسمان ها و زمین ویژه اوست، چه بینا و چه شنواست، برای اهل آسمان ها و زمین سرپرست و یاوری جز او نیست و احدی را در فرمانروایی اش بر جهان هستی شریک نمی گیرد. (۲۶) و آنچه از کتاب پروردگارت به تو وحی شده است، بخوان. برای کلماتش تبدیل کننده ای نیست، و هرگز جز او ملجأ و پناهی نخواهی یافت. (۲۷)
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: نکته‌ی صلوات بر حضرت محمد و خاندان پاکش را بفرمایند و بعد اشاره‌ی قرآنی
حاج آقا فرحزاد: در روایات داریم چند چیز است که با این اعمال حق اهل بیت را ادا می‌کند وسیله‌ای است برای ادا حق اهل بیت یکی گریه بر امام حسین علیه السلام است امام صادق علیه السلام فرمود کسی که بر حضرت گریه بکند حق ما اهل بیت را ادا کرده در روایت داریم یکی از این اعمال مداومت بر صلوات است یعنی کسی که زیاد مداومت بر صلوات دارد باعث ادا شدن حق پیغمبر و اهل بیت می‌شود البته حق آن‌ها را کسی واقعی نمی‌تواند ادا بکند ما هر چه داریم هدایت ما نفس کشیدن ما از آن‌ها است شعاع وجود آن‌ها است یعنی در واقع تفضلا پذیرفتند که ان شاء الله هم روزهای پایانی ماه صفر عزاداری‌ها را جدی بگیریم چون دیگر سفره اش جمع می‌شود و هم این که درود و صلوات بر پیغمبر و آل را فراموش نکنیم که تفضلا حق آن‌ها ادا شود. اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم. آیه‌ی 23 ام سوره‌ی کهف خداوند می‌فرماید «وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا» همان طوری که در شروع کارها باید با بسم الله و نام خدا شروع کنیم هر برنامه ریزی هر طرحی هر نقشه‌ای برای آینده مان می‌کشیم خدا می‌فرماید هیچ وقت نگویید که ما فردا این کار را می‌کنیم الا ان یشاء الله ان شاء الله بگوییم با قلب با زبان با نوشته با مشیت الهی گره بزنیم. نامه‌ای آورده بودند خدمت حضرت امام صادق حضرت به منشی فرمودند این‌ها را بنویسید اعمال بکنند ان شاء الله ننوشته بود فرمودند بدون ان شاء الله کی این کارها به ثمر می‌رسد؟ حتی در نوشته‌ها وعده‌ها قول‌ها ان شاء الله از زبان مان از نوشتن مان نیفتد خدا تصریح می‌فرماید که هیچ کاری را نگویید بعدا انجام می‌دهیم الا ان یشاء الله اگر هم خدا را فراموش کردید با ذکر مجدد فراموشی را جبران بکن «وَقُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا» از خدا بخواهد که خدا بهترین راه‌ها را پیش رویت بگذارد و هدایت کند و رشد و راهنمایی صحیح را به تو نشان بدهد
شریعتی: خیلی خوب خیلی ممنون ان شاء الله هم نوشته هایمان و گفتار و مهم تر از همه باورمان که بدانیم همه‌ی کارها به دست خداوند متعال خواهد بود رسیدیم به این جا که هر کار معروفی صدقه است اولین مصداق را گفتند قرض الحسنه.
حاج آقا فرحزاد: در قرآن تعبیر خدای متعال این است «وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ» (بقره/3) یعنی آن چه که خدا امکانات در اختیار شما قرار داده شما انفاق بکنید جان داده مال داده آبرو داده موقعیت داده شرایط داده نمی‌گوید مال مال یک بخشی اش است می‌گوید آن چه که خدا روزی ات کرده خودت تنها استفاده نکن در اختیار دیگران هم بگذار یکی از بهترین موارد صدقه حل اختلاف است با فکر با مشاوره با پول هزینه کردن بعضی اختلافات اختلافات مالی است ما در روایت داریم بعضی اصحاب امام صادق علیه السلام مشکل مالی پیش می‌آمد پول می‌دادند تا اختلافات حل شود بین زن و شوهر چیزی تهیه کنند آن اختلاف خیلی خطرش بیشتر است دو طایفه از هم می‌پاشند همیشه مال را فدای جان و آبرو بکنیم نه این که خودمان را آبرویمان را فدای مال بکنیم بهترین صدقه حفظ آبروی افراد و خود شخص است مالی که صرف آبروی افراد یا خود شخص شود این بهترین صدقه است در حدیث داریم. گفت حضرت اموالی را در اختیار من گذاشتند برای حل اختلافات افراد فکر نکنید مال خودم است مال امام صادق است پس یکی از بهترین موارد صدقه حل اختلافات است صدقه می‌توانیم یا با مشاوره‌ی عقلی. یکی از بهترین موارد صدقه دادن مسائل فرهنگی است کارهای فرهنگی است که بحث مفصلی دارد ما فهرست کردیم تا زود این بحث جمع شود مواردی که افراد گرفتاری‌های معنوی دارند ما روایت داریم یک پول حسابی برای پیغمبر خدا هدیه آوردند حضرت فرمودند می‌دهم برای امیرالمومنین علیه السلام که بهترین مورد‌ها را هزینه بکند حضرت امیر فرمودند من انفاق آن چنانی خواهم کرد و اول کسی که رسیدند دادند اتفاقا این آدم دزد بود رفت فردا جار و جنجال پشت سر حضرت افتاد که حضرت هزار دینار به یک دزد کمک کرد روز دوم حضرت فرمودند به اول نفر یک زنی که اهل فحشا و منکر بود داد روز سوم هم به یک غنی و ثروتمند دادند این پیچید در مدینه که حضرت امیر به چه کسانی انفاق دادند به دزد و به زنی که آلوده است و به آدم ثروتمند. وقتی که این اتهام‌ها زیاد شد جبرئیل نازل شد که مواردی که ایشان خدمت کرده بهترین مورد‌ها بوده چون آن دزد وقتی صدقه فراوان را گرفت به خود آمد گفت من چرا بروم مال مردم را چپاول کنم آن مبلغ را گرفت سرمایه کرد و دست از دزدی کشید و توبه کرد و سعی کرد مال مردم را بدهد و آدم خوبی شد مورد‌هایی که ما بتوانیم از ناهنجاری نجات بدهیم یک معتاد را از اعتیاد نجات بدهیم چون خیلی مواقع معتادها یا افراد دزد بهانه‌ای دارند ما بهانه‌ها را از آن‌ها بگیریم نجات بدهیم آن زن هم توبه کرد به برکت این صدقه آن غنی که انفاق نمی‌کرد گفت حضرت امیر که سرمایه ندارد این قدر به من کمک کرده بعضی‌ها می‌گویند از نخورده بگیر به خورده بده این باعث شد دست دهنده و سخاوت پیدا بکند و کار خیر زیاد بکند حضرت امیر او را از رو برد و این موارد هم خیلی مهم است مرحوم آسید مهدی قوام بوده از علما و وعاظ تهران یکی از کارهای مهم اش این بوده می‌رفته افرادی که درماندگی و گرفتاری باعث شده به کارهای ناهنجاری روی بیاورند یک روز ایشان بعد از ده روز منبر از منبر می‌آید پایین به رفقایش می‌گوید برویم فلان محله که افراد آلوده جمع می‌شوند یک خانم جوانی که دنبال کارهای بد بوده صدایش می‌زند می‌پرسد چرا می‌گوید من گرفتار هستم می‌گوید من روضه خوان امام حسین ام تو را به فاطمه‌ی زهرا مادرم قسم می‌دهم ده شب منبر رفتم روضه خوانی کردم این پول روضه‌ی امام حسین است به تو می‌دهم دست از کار خلاف بردار اگر هم همسر بخواهی من برایت همسر تهیه می‌کنم جهاز بخواهی تهیه می‌کنم این هم آدرس و تلفن من است این خانم را وادار می‌کند از گناه دست بکشد و توبه می‌کند بعد می‌رود ازدواج می‌کند بچه دار می‌شود بعد از مدتی می‌آید از آقا تشکر می‌شود مسیر زندگی اش عوض می‌شود بهترین صدقه و احسان نا هنجاری‌هایی که در جامعه است کارهای فرهنگی و تبلیغی بهترین مورد صدقه و انفاق است در روایت داریم پیغمبر خدا فرمودند بر هر مسلمانی لازم است هر روز صدقه بدهد فوری عرض کردند ما کی می‌توانیم هر روز صدقه بدهیم امکانات نداریم فرمودند منظور امکانات مالی نیست این که مانعی را از سر راه مردم بر می‌دارید این صدقه است زباله‌ای را جمع می‌کنید صدقه است ارشاد جاهل صدقه است تعلیم و تعلم صدقه است عیادت کردن مریض صدقه است مخصوصا نزدیکان به پدر مادر یا ناشناس امر به معروف صدقه است نهی از منکر صدقه است دلال خیر شدن خیلی‌ها هستند این‌ها مفصل اند اما فهرست وار می‌گوییم حدیث داریم اگر شما نیازمندی را به من معرفی کردی من به یک خیر و خیر به کس دیگری به یک بانک هشتاد واسطه هم خورد تمام این واسطه‌ها در این ثواب شریک اند بدون این که از ثواب دیگری کم شود خیلی‌ها هستند وضع مالی شان خوب نیست ولی می‌توانند وساطت خوب بکنند شاد کردن دل‌ها صدقه است گره گشایی از کار مردم صدقه است از کار معروف و خیر رساندن به دیگران غفلت نکنید ولو این که با روی گشاده و باز من مثال به آقای شریعتی می‌زنم شما می‌آیید استدیو یا جاهای دیگر با روی گشاده و باز بعضی‌ها هستند من هم شاید مبتلا باشم یا در فکر هستند در هم هستند همین که با گشاده رویی با بشاشیت این را آدم می‌تواند این را دریغ نکنیم حداقل با گشاده رویی وارد خانه محل کار شویم با ارباب رجوع با گشاده رویی برخورد بکنیم اخمو و عبوس و درهم نباشیم در روایت داریم پیغمبر خدا فرمودند همه تان نمی‌توانید با مال صدقه بدهید ولی با گشاده رویی با اخلاق پسندیده ولی با گشاده رویی حداقل یک سلام کردن یک سلام را دریغ نکنیم حدیث داریم نزدیک ترین افراد به خدا و پیغمبر افرادی هستند که ابتدا به سلام می‌کنند یکی از بهترین مصادیق صدقه وقف است ایام آخر صفر هفته‌ی وقف هم است که خیلی‌ها هستند از ثلث مال شان می‌توانند وصیت بکنند یا بهترین کار صدقه‌ی جاریه است شما مغازه‌ای خانه‌ای را وقف می‌کنید در امور خیر یعنی اصل سرمایه است از درآمدش کارهای خیر می‌کنند این بهترین موارد صدقه است شاید سالیان سال خانه‌ها و مغازه‌هایی داریم وقف است صد سال دویست سال پانصد سال این خیر جاری است انسان هزاران سال هم که از دنیا می‌رود این صدقه جاری است. خیلی‌ها هستند در پیامک‌ها هم بود نمی‌توانند واقعا نان تهیه بکنند نمی‌توانند پول آب و برق و قبض بدهند افراد خیری این‌ها را ساپورت بکنند شما آخر ماه بروید سوپری‌ها بقالی‌ها بگویید آن‌هایی که نتوانستند پول گوشت شان را و آذوقه شان را بدهند به حساب من خط بگیرید چقدر ثواب دارد؟ بهترین مورد صدقه این است که افراد آبرومند را غیر مستقیم بتواند کمک بکند یکی از بهترین موارد خرج اهل بیت کردن است که دو هزار برابر کارهای خیر اثرش بیشتر است در کافی شریف است درهمی که آدم برای اهل بیت خرج می‌کند دو هزار برابر مثل مجالس روضه زیارت فرستادن افراد ارتباط دادن افراد به اهل بیت ترویج اهل بیت مکتب اهل بیت کارهای قرآنی و مذهبی صدقه است یکی از بهترین موارد صدقه گذشت است هیچ می‌دانستید بالاترین صدقات گذشت و عفو است «وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ» (بقره/219) گذشت کنیم کسی به ما تعدی کردی به آبروی ما مال ما جان ما یک بزرگی فرمود من هیچ وقت حاضر نیستم به خاطر من کسی جهنم برود زندان باشد زمین بخورد گرفتار باشد می‌پرسند چه کسی انفاق بکنیم گذشت کنید مادر شوهر بگذرد خواهر برادر و عروس بگذر پنج میلیون پرونده در سال در مراجع قضائی درست می‌شود خیلی بد است حاضر نیست بگذرد کوتاه بیاید
شریعتی: نکاتی که در مورد صدقه می‌گفتید محور همه‌ی این‌ها از خود گذشتن بود و دیگران را دیدن
حاج آقا فرحزاد: احسنت کلامی که پیغمبر خدا شهادت حضرت در هفته‌ی آینده در این ماه اتفاق افتاده که پیغمبر خدا «قُولُوا لا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ تُفْلِحُوا» را که آوردند لا اله یعنی من نباشم من را بگذاریم کنار خودمان را بگذاریم اگر کسی به فکر دیگران باشد دیگران را مقدم بکند بر خودش. مرحوم آقای دولابی خدا رحمتشان کند بارها این خاطره را می‌فرمودند که مادر من تازه ازدواج کرده بود پدرشان مالک منطقه دولاب بود میرزا محمود مادر من موقع مغرب می‌خواست نماز بخواند یک خانم علویه‌ای نزدیک خانه‌ی ما مهمان برایش رسیده بود یا کاری نیاز دشت هیزم نداشتند آمد در خانه‌ی ما را زد مادرم می‌رود دم در می‌گوید هیزم دارید قرض بدهید مادر من چون تازه عروس بود احترام بزرگ تر‌های خانه را بگیرد گفت اجازه بدهید جاری من بزرگ تر خانه است اجازه بگیرم بی ادبی نباشد آمد دید جاری اش دارد نماز می‌خواند در نماز است پنج دقیقه طول کشید آن بنده خدا خجالت کشید رفت پدرم آمد خانه گفت جریان این است خیلی ناراحت شد با این که ارباب ده بود هیزم‌ها را بغل کرد برد در خانه‌ی علویه عذرخواهی کرد هیزم‌ها را به او داد خیلی هم تشکر کرد همان شب پدرم خواب دید که تمام این اهل خانه آن زمان راه کربلا بسته بود کسی نمی‌توانست برود کربلا پدرم خواب دید تمام اهل این خانه به خاطر شاد کردن دل این علویه کربلایی شدند گفت موقعی که چند ماه از جریان گذشت دعوت نامه‌ای فرستادند گفتند همه‌ی اهل خانه بروید کربلا یعنی این که شاد کردن دل و خیر رساندن انسان را خدایی می‌کند کربلایی می‌کند راه‌های غیر هموار را هموار می‌کند فقط خودمان را نبینیم گذشت بکنیم.
