كارشناس:حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 93/10/15
حاج آقا فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحیم اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم. قبل از این که بحث تکریم فرزندان را خدمت عزیزان عرض بکنیم همان طوری که هفته‌‌ی قبل هم وعده کردیم پیامبر عظیم الشان صلی الله علیه و آله و سلم مستقیم تحت تربیت خدای بزرگ است این تعبیر زیبایی که فرمود أَدَّبَنِي رَبِّي فَأَحْسَنَ تَأْدِيبِي وَ أَنَا أَدِيبُ اللَّهِ فرمود خدای بزرگ من را تربیت کرده پرورش داده و خوب هم تربیت کرده خوب هم پرورش داده یعنی بزرگ ترین آیه‌‌ی خدا در عالم هستی وجود پیغمبر عظیم الشان علیه و آله السلام است یعنی به تعبیر یک بزرگی فرمودند ما گاهی به آسمان‌ها ستاره‌ها نگاه می‌کنیم به دریا به کوه‌ها می‌گوییم الله اکبر لا اله الا الله ولی اولیا خدا محو جمال پیغمبر هستند یعنی همه‌‌ی عالم هستی شعاع وجود پیغمبر علیه السلام است فیض اول که خدا خلق کرده نور پیغمبر ما است و از این نور نور همه‌‌ی انبیا ملائکه امامان خلق شده و به یک معنی واقعی تمام عالم سر سفره‌‌ی این عزیز خدا و حبیب خدا هستند خیلی عظمت دارد حضرت واقعا عظمت او بعد از خدای متعال به اندازه‌‌ی عالم هستی است شعاع نور وجود پیغمبر خداست و همه‌‌ی عالم مهمان پیغمبر عظیم الشان هستند حضرت واسطه‌‌ی رحمت در همه‌‌ی زمان‌ها و همه‌‌ی عوالم هستند و خودشان هم رحمت هستند «رَحْمَةً لِلعالَمينَ» خودشان رحمت هستند و این رحمت را به همه‌‌ی عالم تقسیم می‌کنند این تعبیری که خدا من را تربیت کرده و خوب هم تربیت کرده من پرورش یافته‌‌ی خدای متعال هستم و پیغمبر هم شاگردی همانند خودش و جان خودش و به منزله‌‌ی خودش مولا علی علیه السلام را تربیت کرده فرمود وَ عَلیٌ اَدیبی حضرت علی هم تربیت شده‌‌ی من است و در بیان نورانی دیگر امیرالمومنین فرمود وَ أَنَا أُؤَدِّبُ الْمُؤْمِنينَ وَ أُوَرِّثُ الأَدَبَ الْمُكَرَّمِينَ من هم مومنین دوستان شیعیان سلمان‌ها ابوذر‌ها و تا طول تاریخ هر چه خوب‌هایی که در این امت پرورش پیدا می‌کنند به وسیله‌‌ی شاگرد پیغمبر که فرمود امیرالمومنین در علم من است رابطه و واسطه‌‌ی ایشان است فرمود من هم مومنین را پرورش می‌دهم و من ادب را به افراد با کرامت به ارث می‌گذارم و به آن‌ها مرحمت می‌کنم در خطبه‌‌ی قاصره نهج البلاغه است که حضرت امیر می‌فرماید از ابتدا تولد پیغمبر خدای متعال فرشته‌ای را که روح اعظم ملائکه است که شب قدر بر امام و معصوم نازل می‌شود خدا او را مامور کرد که مکارم اخلاق را بر پیامبر اکرم از طرف خدای متعال یاد بدهد دائم آن روح در کنار پیغمبر بود که از جبرئیل و همه‌‌ی ملائکه مهم تر است که تمام ریز و درشت مسائل را از طرف خدای متعال به پیغمبر یاد بدهد و خود حضرت امیر هم می‌فرماید من هم دائم شب و روز در محضر پیغمبر بودم چون پیغمبر خدا هم عمده‌‌ی دوران جوانی و نوجوانی شان را در خانه‌‌ی پدر حضرت امیر علیه السلام بوده و حتی می‌فرماید من را در آغوش می‌گرفت و من را فشار می‌داد در آغوشش پیغمبر خدا و به من خیلی علاقه‌‌ی شدید داشت و حتی لقمه در دهان من می‌گذاشت و من تعبیر خود حضرت است مثل بچه شتری که دنبال شتر مادر دائم است من دائم دنبال پیغمبر خدا بودم و پیغمبر از خدا تربیت می‌گرفت و من هم از پیغمبر تربیت می‌گرفتم این گونه متصل بودند از خردسالگی و ار ریز و درشت مسائل دوران طفولیت پیغمبر از خدا و حضرت امیر هم از پیغمبر خدا. این نکته هم نکته‌‌ی قشنگی است که پرورش و تربیت از دوران خردسالگی و کوچکی خیلی مهم است ما یک اشتباه بزرگی داریم این است که بچه را در خردسالگی و نوجوانی رها می‌کنیم یا در جوانی بعد از این که دانشگاه رفت برایش برنامه ریزی می‌کنیم که نماز خوان شود بسیج دانشجویی نهاد رهبری انجمن اسلامی می‌گذاریم ما باید از روز اول که متولد می‌شود بلکه قبل از آن دوران حمل و حتی انعقاد نطفه که این‌ها بحث‌های مهمی هم است که زن و شوهر افکارشان اعتقاداتشان اعمالشان روی بچه‌ای که به دنیا می‌آید اثر دارد مادر روحیات و خلقیاتش روی بچه‌ای که در رحم دارد اثر دارد و بعد از این که به دنیا آمد چگونه با او برخورد داشته باشیم شاکله‌‌ی بچه و یک انسان از طفولیت منعقد می‌شود و نهالی که هر جور پرورش بدهید همان طور بزرگ می‌شود و بزرگ که شد کار مشکلی است تربیت کردن او. تعبیر زیبایی که امیرالمومنین در نامهای که به فرزندشان امام مجتبی علیه السلام نوشته اند خیلی نامه‌‌ی مهمی است حضرت به فرزند بزرگوار می‌فرماید فَبادَرتُكَ بِالاَْدَبِ قَبْلَ اَنْ يَقْسُوَ قَلْبُكَ من سبقت گرفتم به ادب کردن قبل از این که تو شکل بگیری یعنی این که قبل از این که بزرگ شوی و خدای نکرده قلب است قسی شود از ابتدا روی تو کار کردم مواظب ات بودم و ادب را به تو یاد دادم ما حدیث داریم که تربیت و پرورش در خردسالگی مثل حک کردن روی سنگ است چیزی که روی سنگ می‌نویسند سالیان سال می‌ماند. مثل صفحه‌‌ی سفیدی که رویش نوشته نشده شما می‌توانید هر چیزی رویش بنویسید ولی اگر چیزهایی که رویش نوشته شده پاک کردن این‌ها و به اول برگرداندن این سخت است. این آکبند است دست نخورده است خیلی مهم است منعطف تر هم است این که سفارش شده بچه‌ای که دنیا می‌آید حَنَّكُوا اَوْلادَهُمْ بِماءِ الفُراتِ لَكانُوا شيعةً لَنا امام علی علیه السلام فرمود من ضمانت می‌کنم بچه‌هایی که با آب فرات کامشان برداشته شود از شیعیان من شوند یا با تربت امام حسین مقدار کمی از گرد تربت امام حسین کام بچه را بگیرند و اذان در گوش راست و اقامه در گوش چپ بگویند این قطعا بیمه می‌کند و اثر دارد روی بچه‌ها و شکی در آن نیست. در بزرگی حدیث داریم چیز آموختن مثل نوشتن روی آب است انگشتت را برداری نقش آب پاک می‌شود ولی در خردسالی حضرت رسول که تربیت شده‌‌ی خدای بزرگ هستند پیغمبر عظیم الشان عنایت ویژه‌ای به بچه‌ها و خردسال‌ها و به نوجوان‌ها و جوان‌ها داشتند که ادب به این‌ها و تکریم این‌ها و احترام این‌ها سرلوحه‌‌ی کار پیامبر خدا بوده روی افراد مسن هم باید کار کرد ولی راهشان را رفته اند آن خیلی مهم نیست ولی کسی که در طفولیت و خردسالگی است می‌شود هر نقشی را نقش آفرینی کرد لذا پیامبر عظیم الشان عنایت ویژه‌ای به بچه‌ها و خردسال‌ها داشتند. در روایت داریم وَالتَّلَطُّفُ بِالصِّبْيَانِ مِنْ عَادَةِ رَسُولِ اللَّهِ با لطافت و لطف و مهربانی با بچه‌ها برخورد کردن سیره و عادت پیغمبر خدا بوده توجه کردن نوازش کردن لطف کردن این‌ها خیلی گل اند خیلی لطیف اند تعبیر شده که الْوَلَدُ الصَّالِحُ رَيْحَانَةٌ ریحانه در عربی به معنی گل است نه سبزی ریحان یعنی فرزند گل است گل‌های من در دنیا امام حسن و امام حسین علیهما السلام است این که با لطافت و حساس با این‌ها برخورد کردن سیره‌‌ی پیغمبر عظیم الشان علیه السلام بوده یکی از سیره‌های پیغمبر در ادب و احترام به بچه‌ها كانَ النَّبىُّ صلى الله عليه و آله إذا أَصبَحَ مَسَحَ عَلى رُؤُوسِ وُلدِهِ و َوُلدِ وُلدِهِ یکی از سیره‌ها این بود که هر روز صبح با دست محبت و نوازش بر سر فرزندان و فرزندان فرزندان نوه‌ها می‌کشیدند بیننده‌ها این را امتحان بکنند خیلی آرامش دهنده است پول که نیست بگوییم زحمت دارد و نمی‌توانیم. یک دست کشیدن بوسیدن ما چقدر حدیث داریم بوسیدن فرزند ثواب دارد شما هر بوسه‌ای که می‌زنید بعضی روایت‌ها یک حسنه. بزرگی فرمود من روایتی پیدا کردم که پانصد حسنه دارد ثواب هم می‌نویسند و بچه هم مورد مهر و محبت شما قرار می‌گیرد و بفهمد که شما از او حمایت می‌کنید تحت تکفل شماست پیغمبر عظیم الشان هر روز اول روز دست نوازش و مرحمت بر سر بچه‌ها و نوه‌ها می‌کشیدند احساس آرامش و خوشی می‌کردند حدیث داریم اگر دست نوازش بر سر بچه و یتیم بکشی به عدد موهایی که از زیر دست شما رد می‌شود خدا گناهان شما را می‌آمرزد و پیغمبر خدا هم نسبت به بچه‌های خودشان هم نسبت به بقیه‌‌ی بچه‌ها بچه‌های امت خیلی پر مهر بودند مهر ورزی می‌کردند این سیره‌‌ی پیغمبر خدا بود. یکی از نمونه‌ها روایت داریم پیامبر عظیم الشان علیه السلام از مسافرت برگشتند بچه‌های مدینه آمدند به استقبال می‌دانستند پیغمبر به بچه‌ها لطف و عنایت دارد عرض کردند که آقا جان ما دوست داریم ما را در آغوش بگیری همان طور که امام حسن امام حسین فرزندان خودت را در آغوش می‌گیری. حضرت این‌ها را بغل می‌کردند نوازش می‌کردند می‌گفتند نه ما را بغل کن راه ببر یعنی در مسیر ما را ببر پیغمبر چند تا را بغل کردند فرمودند من که نمی‌توانم همه را بغل کنم به اصحاب فرمودند شما هم کمک کنید یعنی شما هم یاد بگیرید پیغمبر ما اول الگو و اسوه در عالم هستند دوست دارند کارهایی که انجام می‌دهند ما هم یاد بگیریم فقط نگوییم دیگران این کار را بکنند این بحثی که می‌کنیم برای این است که الگو پذیر باشیم یاد بگیریم با بچه‌ها چطور رفتار می‌کرده ما هم رفتار کنیم این کارها مختص شخص پیغمبر نبوده یکی از روش‌های پیغمبر خدا فرمودند من به بچه‌ها سلام می‌کنم و برای این که سنت باشد بعد از من هم این کار را بکنند. خیلی از ما بحث ادب سلام را من مستقلا ان شاء الله یک موقعی عرض می‌کنم که چقدر آثار دارد. ما گاهی عارمان می‌شود یا همیشه می‌گوییم کوچک تر‌ها به بزرگ تر‌ها سلام بکنند ما در عالم هستی بزرگ تر از پیغمبر داریم؟ به همه ابتدائا سلام می‌کردند و خصوصا به بچه ها. یکی از سیره‌های پیغمبر خدا ابتدا به سلام بود به بچه‌ها هم همین طور می‌گویند من تا آخر عمر ترک نمی‌کنم برای این که سنت شود بعد از من معلم می‌آید سر کلاس به بچه‌ها سلام بکند استاد دانشگاه به دانشجو بزرگ تر‌ها به کوچک تر‌ها سلام بکنند این سیره‌‌ی پیغمبر بود. جواب سلام هم خیلی ثواب دارد.
شریعتی: ما یک وقت‌هایی منتظریم تا به ما سلام بکنند نکنند می‌گوییم بزرگ تری کوچکتری همه یادشان رفته
حاج آقا فرحزاد: اگر شما بزرگ تر هم هستید از نظر سنی شما وظیفه دارید سلام بکنید تواضع و ادب بکنید یکی از سیره‌های پیغمبر خدا این بوده. یکی از سیره‌های حضرت رسول این بود با بچه‌ها غیر از سلام و دست سر کشیدن و نوازش کردن با بچه‌ها بازی می‌کردند حدیث داریم مَن كانَ عِندَهُ صَبِيٌ فَليَتَصابَ لَه اگر کسی بچه دارد باید خودش هم بچه شود عارمان نشود بگوییم من سنم بالاست چهل سالم است پنجاه سالم است یا با نوه هایش کسی بنشیند بازی کند. ما خاطره‌‌ی عجیبی در حالات حضرت امام داریم که یکی از دخترهای امام گاهی می‌آمد محضر امام بچه اش را می‌آورد بچه اش شلوغ کاری می‌کرد یکی دو بار به خاطر مزاحمت نیاورد یک بار حضرت امام به دخترشان فرمودند چرا فرزندت را نمی‌آوری گفت مزاحمت می‌کند شما را اذیت می‌کند ایشان فرمودند من حاضرم ثواب عبادت هایم را ببرم ثواب محبت به بچه و خدمت به بچه را به من بدهی این قدر ارزشمند است چون این محبت کردن بچه را می‌سازد و یک انسان وارسته تربیت می‌کند یکی از دانشمندان متخصص روانشناسی و جامعه شناسی می‌خواندم تازگی گفته که من اگر دوباره فرزند دار شوم حاضرم خیلی از کارهایم را تعطیل بکنم با بچه ام مسافرت بروم ورزش بکنم به آن‌ها توجه بکنم من غافل شده ام. عوض این که ما سرمان در تلفن همراه و کامپیوتر بحث‌های مجازی روزنامه و بحث‌های سیاسی اجتماعی باشد گاهی غافل می‌شویم اصلی ترین کار تربیت انسان وارسته است حدیث داریم بهترین ارثی که پدر مادر از خودشان می‌گذارند تربیت یک فرزند شایسته و صالح است خَيْرُ مَا وَرَّثَ الآبَاءُ الأبْنَاءَ الأدَبَ بهترین ارث ادب است تربیت بکنند یک فرزند با ادب و وارسته و چه باقیات صالحاتی است همیشه دعا می‌کند استغفار که بکند هر کار خیری بکند بدون این که از این فرزند کم شود به حساب پدر مادر ثبت می‌شود پدر مادر بدون زحمت یک چیزی درسته کرده اند نوه هایش نتیجه هایش تا نسل اندر نسل در یک روایت می‌دیدم تا هزار مورد همین طور تسری پیدا می‌کند.
شریعتی: ما خیلی دست کم می‌گیریم.
حاج آقا فرحزاد: ما به هر چیزی توجه داریم می‌نشینیم یک گوشه زیارت می‌کنیم دعا می‌کنیم یک موقعی یادتان باشد پیامی بود خیلی درد آور بود حتما در ذهنم می‌خواهم باشد که این را یک موقع مطرح بکنم گلایه‌‌ی یک جوانی بود من را خیلی به درد آورد این را یک موقعی می‌گویم ما فکر می‌کنیم عبادت فقط همین دعا و زیارت عاشورا است بالاترین عبادت‌ها نشستن با همسر است پیغمبر خدا می‌فرماید کسی که کنار همسرش بنشیند به او محبت بکند نوازش بکند بالاتر است از مسجد من مسجد النبی معتکف شود ما این‌ها را فکر می‌کنیم عبادت نیست این هم یک عبادتی است همین که به همسرشان محبت می‌کنند دست می‌کشند نوازش می‌کنند حرف‌ها و درد دل شان را گوش می‌دهند توجه می‌کنند این‌ها بالاترین عبادت است ما در شبانه روز غفلت می‌کنیم دقایقی را با آن‌ها سر کنیم و وقت بگذاریم.
شریعتی: چه گلایه‌هایی که بچه‌ها و خانم‌ها و یک وقت‌هایی آقایان که شوهر ما همسر ما بچه‌‌ی ما ما را نمی‌بیند
حاج آقا فرحزاد: یا وقتی آقا یا خانم می‌آیند خانه این قدر کار عقب افتاده دارد آشپزی و مطالعه و اخبار و این‌ها که واقعا آفت بزرگی است در خانواده‌ها الآن خیلی از خانواده‌ها دور هم نمی‌نشینند غذا بخورند مرد یک وقت می‌آید خانم یک وقتی می‌آید بچه یک وقت. از هم فاصله گرفته اند هر کدام یک موقعی غذا می‌خورند این خیلی فاجعه است سازندگی محیط خانه را تحت الشعاع قرار می‌دهد حضرت امام رحمة الله علیه این همه کار داشتند تا همسرشان کنارشان نمی‌آمد غذا نمی‌خوردند حتی یک موقع همسرشان جایی رفته بودند کاری داشتند راننده‌‌ی ایشان زنگ زده بود در ترافیک گیر کرده بودیم غذا را بدهید آقا یک ساعت نشسته بود تا همسرشان بیاید با هم غذا بخورند. حتی بزرگی فرمود پدر من از علمای بزرگ بوده ایشان فرمودند گاهی من غذا خوردم گرسنه بودم اول شب پدرم می‌گوید بیا بنشین در کنار من همین نشستن هم اثر دارد با هم بودن هم دل بودن توجه به هم دیگر کردن. پیغمبر خدا این قدر به خانواده و بچه‌ها نظر و عنایت داشتند این است که یکی از سیره‌های پیغمبر این بوده پیغمبر خدا گاهی با امام حسن امام حسین بازی می‌کردند یا مسابقه می‌گذاشتند بین آن‌ها کشتی و ورزش می‌گذاشتند که کدام برنده می‌شوند گاهی امام حسن امام حسین می‌گفتند مردم شتر دارند ما هم می‌خواهیم شتر ما شوید پیغمبر عظیم الشان اول شخصیت عالم امام حسن را روی شانه‌‌ی راست امام حسین را روش شانه‌‌ی چپ قرار می‌دادند و می‌فرمودند نِعْمَ الْجَمَلُ جَمَلُكُمَا یعنی خوب شتری خدا برای شما رسانده مرکب خوبی است هم راکب اش خوب است که امام حسن و امام حسین دو گوشواره عرش الهی هستند هم مرکب اش مرکب پیغمبر خدا است گاهی هم در بعضی روایات دیدم می‌گفتند شترها زمام و افسار دارند ما هم زمام می‌خواهیم حضرت می‌فرمودند موهای سر من را بگیرید دو طرف گیسوان حضرت را می‌گرفتند به عنوان افسار مرکب بعد می‌گفتند امام البته کوچک و بزرگ ندارد اما بچه بودند می‌گفتند شترها صدا می‌دهند برای ما هم شما صدا بدهید حضرت صدای عف عف شتر العفو می‌فرمودند صدای شتر در می‌آوردند غوغا می‌شد تا کجا راه می‌آمدند گاهی امام حسن امام حسین در موقع نماز می‌آمدند پشت پیغمبر سوار می‌شدند حضرت در حالت سجده بودند پیغمبر عظیم الشان آن قدر سجده شان را طول می‌دادند بلند نمی‌شدند که این‌ها بیفتند یا مثلا با دست پس بکنند طول می‌دادند نماز را تا این‌ها بازی هایشان را بخوانند این دیگر اوج قرب به خدا است این‌ها با آرامش بازی هایشان را بخوانند بعد از سجده سر بر می‌داشتند تا نکند اذیت شوند این قدر حرمت فوق العاده می‌گذاشتند. پیغمبر عظیم الشان صلی الله علیه و آله و سلم در روایت داریم یک موقعی مشغول نماز جماعت بودند نمازی که پیغمبر می‌خواند معراج نماز مومن است بهتر از پیغمبر چه کسی است که با خدا ملاقات بکند پشت پرده یک خانمی اقتدا کرده بودند به پیغمبر بچه‌‌ی خردسالی داشتند شروع کرد به گریه کردن پیغمبر عظیم الشان آن روز نماز را سریع تر از همیشه خواند. با این که پیغمبر هم نمازشان هم سخنرانی شان خیلی کوتاه بوده. توجه داشته باشند نماز فرادی را هر چه آدم طول بدهد عیب ندارد باید در نماز جماعت مستحب است روایت هم داریم مراعات اضعف مامومین را کرد سخنرانی‌ها و خطبه‌های نماز جمعه هم باید کوتاه باشد از همه سخنرانی‌های پیغمبر کوتاه تر بوده در خطبه سفینه البحار است أقصَرَ النّاسِ خُطبَةً هم سخنرانی‌های پیغمبر ملال آور و خسته کننده نبوده هم نماز جماعت پیغمبر خَفَّ النّاسِ صَلاةً فِی تَمامٍ با این که پیغمبر نمازشان مختصر بوده ولی یک بار مختصر تر خواندند بعد از نماز شخصی به پیغمبر عرض کرد نماز را خیلی سریع خواندید حضرت فرمودند گریه‌‌ی فریاد بچه را نشنیدی یعنی من طاقت آه بچه را ندارم. نماز جماعت که اگر از ده نفر بگذرد ثواب آن را فقط خدا می‌داند یک رکعتش را و امام جماعتش را پیامبر عظیم الشان داشته باشد اتصال کامل به خدای متعال ولی آن اتصال یعنی حمایت از همه‌‌ی انسان‌ها حتی بچه‌ای که گریه می‌کند ممکن است اثری بگذارد خدا می‌گوید اتصال من را قطع کن برو بچه را ساکت کن فرمودند چون مادرش به من اقتدا کرده بود و تا سلام نماز نمی‌داد بچه را آرام نمی‌کرد من هم نماز را سریع خواندم مادر برود بچه را آرام بکند روایت داریم پیامبر عظیم الشان مشغول سخنرانی در منبر بودند یک وقت امام حسین علیه السلام چون خانه‌‌ی حضرت زهرا خدا قسمت کند آن‌هایی که مدینه رفتند باز هم بروند نرفتند هم خدا قسمت کند خانه‌‌ی حضرت زهرا چسبیده به مسجد است الآن داخل مسجد است امام حسین خردسال بودند از منزل آمدند بیرون پیغمبر داشتند سخنرانی می‌کردند پای مبارک ایشان به پاشنه‌‌ی در گیر کرد خوردند زمین یک مرتبه بلند گریه کردند پیغمبر عظیم الشان وسط خطبه و سخنرانی منبر را رها کردند جمعیت را رها کردند نماز را نمی‌شود شکست البته نماز هم اگر خطر جدی باشد می‌شود شکست خطر جدی نباشد نمی‌شود. حضرت سخنرانی را رها کردند با شتاب رفتند امام حسین را در آغوش کردند محبت کردند تعبیر خود حضرت این است که من نفهمیدم پله‌های منبر را چطور رد کردم آمدم یعنی از خود بیخود شدم که صدای گریه و ناله و شیون امام حسین را نشونم چقدر حساس چقدر لطفات. پیغمبر عظیم الشان بچه‌ها را می‌آوردند در گوش آن‌ها اذان بگویند پیغمبر عظیم الشان اذان می‌گفتند گاهی بچه خردسال است معذرت می‌خواهم ادرارش در می‌رفت پدر مادر فریاد می‌زدند بچه را بغل کنند لباس پیغمبر بدن پیغمبر آلوده نشود حضرت می‌فرمودند ادرارش را قطع نکنید خدا وکیلی ما بچه‌‌ی خود ما یا نوه‌‌ی خود ما این کار را بکند شاید طاقت نیاوریم تند برخورد کنیم یا پرتش بکنیم که ما را آلوده می‌کند اول شخصیت عالم که از همه‌‌ی عالم پاک تر است یک بچه‌ای که معلوم هم نیست خیلی تمیز بوده آن زمان. این طور بهداشت شاید مراعات نمی‌شده در آغوش پیغمبر که ادرار می‌کند حضرت به پدر مادرش فرمودند اذیت نکنید داد نزنید بگذارید با آرامش کامل این جا ادرارش را بکند من هم لباسم را تطهیر می‌کنم. اگر آزاری اذیتی به دل بچه به روح بچه وارد شود سنگین است بدن من قابل شستشو است بچه را آزرده نکنید با لطافت برخورد بکنید وَالتَّلَطُّفُ بـِالصِّبـیـانِ مـِن عادَةِ الرَّسولِ لطف و نوازش و محبت کردن یکی از سیره‌های مهم پیغمبر خدا بوده در مقابله با بچه‌های خردسال.
شریعتی: خیلی ممنون نکات خوبی بود مطالب تکمیلی این مباحث را دوستان می‌توانند در کتاب محبت به زنان و کودکان ببینند و مراجعه بکنند. صفحه‌‌ی 317 قرار امروز دوستان خوب سمت خداست آیات 77 ام تا 87 ام سوره‌‌ی مبارکه‌‌ی طه در سمت خدای امروز تلاوت می‌شود ان شاء الله تمام لحظات زندگی مان مزین به زینت نبی مکرم اسلام و منور به این آیات نورانی باشد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
وَلَقَدْ أَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِي فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِيقًا فِي الْبَحْرِ يَبَسًا لَّا تَخَافُ دَرَكًا وَلَا تَخْشَى ﴿٧٧﴾ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِيَهُم مِّنَ الْيَمِّ مَا غَشِيَهُمْ ﴿٧٨﴾ وَأَضَلَّ فِرْعَوْنُ قَوْمَهُ وَمَا هَدَى ﴿٧٩﴾ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ قَدْ أَنجَيْنَاكُم مِّنْ عَدُوِّكُمْ وَوَاعَدْنَاكُمْ جَانِبَ الطُّورِ الْأَيْمَنَ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى ﴿٨٠﴾ كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَلَا تَطْغَوْا فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِي وَمَن يَحْلِلْ عَلَيْهِ غَضَبِي فَقَدْ هَوَى ﴿٨١﴾ وَإِنِّي لَغَفَّارٌ لِّمَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا ثُمَّ اهْتَدَى ﴿٨٢﴾ وَمَا أَعْجَلَكَ عَن قَوْمِكَ يَا مُوسَى ﴿٨٣﴾ قَالَ هُمْ أُولَاءِ عَلَى أَثَرِي وَعَجِلْتُ إِلَيْكَ رَبِّ لِتَرْضَى ﴿٨٤﴾ قَالَ فَإِنَّا قَدْ فَتَنَّا قَوْمَكَ مِن بَعْدِكَ وَأَضَلَّهُمُ السَّامِرِيُّ ﴿٨٥﴾ فَرَجَعَ مُوسَى إِلَى قَوْمِهِ غَضْبَانَ أَسِفًا قَالَ يَا قَوْمِ أَلَمْ يَعِدْكُمْ رَبُّكُمْ وَعْدًا حَسَنًا أَفَطَالَ عَلَيْكُمُ الْعَهْدُ أَمْ أَرَدتُّمْ أَن يَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبٌ مِّن رَّبِّكُمْ فَأَخْلَفْتُم مَّوْعِدِي ﴿٨٦﴾ قَالُوا مَا أَخْلَفْنَا مَوْعِدَكَ بِمَلْكِنَا وَلَكِنَّا حُمِّلْنَا أَوْزَارًا مِّن زِينَةِ الْقَوْمِ فَقَذَفْنَاهَا فَكَذَلِكَ أَلْقَى السَّامِرِيُّ ﴿٨٧﴾
ترجمه:
و همانا به موسی وحی کردیم که بندگانم را شبانه [از مصر] حرکت بده، و برای آنان راهی خشک در دریا قرار ده که [در آن موقعیت] نه از رسیدن فرعونیان بترسی و نه از غرق شدن بهراسی. (۷۷) پس فرعون با لشکریانش آنان را دنبال کرد، و [بخشی] از دریا آنان را فروگرفت، چه فروگرفتنی! (۷۸) و فرعون، قومش را گمراه کرد و راهنمایی ننمود. (۷۹) ای بنی اسرائیل! به راستی شما را از دشمنتان نجات دادیم، و با شما در جانب راست طور وعده گذاشتیم و ترنجبین و مرغ بریان را بر شما نازل کردیم، (۸۰) [و گفتیم:] از خوردنی های پاکیزه [و مطبوع] که روزی شما نمودیم، بخورید و در [مورد] آن از حدود الهی تجاوز نکنید که خشم من بر شما فرود آید، و کسی که خشم من بر او فرود آید، یقیناً هلاک شده است. (۸۱) و مسلماً من آمرزنده کسی هستم که توبه کرد و ایمان آورد و کار شایسته انجام داد، سپس در راه مستقیم پایداری و استقامت ورزید. (۸۲) ای موسی! چه چیز تو را شتابان کرد که قبل از قوم خود [در آمدن به کوه طور] پیشی گرفتی؟ (۸۳) گفت: پروردگارا! من به سوی تو شتافتم تا خشنود شوی. آنان گروهی هستند که اینک به دنبال من می آیند. (۸۴) [خدا] گفت: ای موسی! ما به راستی قوم تو را پس از آمدن تو امتحان کردیم و سامری آنان را گمراه کرد. (۸۵) پس موسی خشمگین و اندوهناک به سوی قومش بازگشت، گفت: ای قوم من! آیا پروردگارتان به شما [درباره نزول تورات] وعده ای نیکو نداد؟ آیا زمان آن وعده بر شما طولانی آمد یا خواستید که خشمی از پروردگارتان بر شما فرود آید که با وعده من مخالفت کردید؟! (۸۶) گفتند: ما با اراده خود با وعده تو مخالفت نکردیم، بلکه ما را وادار کردند که بارهایی سنگین از زیور و زینت این قوم را حمل کنیم، پس آنان را [در آتش] انداختیم و به همین صورت سامری هم [آنچه از زیور و زینت داشت] در آتش انداخت. (۸۷)
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: ان شاء الله خود خداوند متعال گرد غربت را از ساحت کلام خودش بردارد و دل‌های ما را به نور قرآن جلا ببخشد. دیروز مطلع شدیم حکیم فرزانه حضرت آیت الله انصاری شیرازی به رحمت خدا رفتند روحشان ان شاء الله شاد باشد. یادی هم می‌کنیم از مرحوم حاج آقای مهندسی که از شاگردان مبرز ایشان بودند ان شاء الله روح هر دو شاد باشد. اشاره‌‌ی قرآنی و نکته‌‌ی صلوات را بفرمایید. در بهار صلوات هستیم
حاج آقا فرحزاد: اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم. بهترین هدیه هم برای اموات و حق داران هم صلوات است. روایت نورانی و جالبی از امیرالمومنین سلام الله علیه است فرمودند یک صلوات بر پیغمبر است یک سلام دادن بر پیغمبر و یکی هم مهرورزی و محبت و عشق به پیغمبر فرمودند الصَّلَاةُ عَلَى النَّبِيِّ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ أَمْحَقُ لِلْخَطَايَا مِنَ الْمَاءِ لِلنَّارِ چگونه آب آتش را خاموش می‌کند فرمود بیش از تاثیر آب بر آتش برای پاک کردن گناهان تاثیر صلوات بر محمد و آل محمد است. اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و اما سلام دادن به حضرت السلام علیک یا رسول الله یا صلوات هایمان را با سلام بگوییم اللهم صل و سلم علی محمد و آل محمد فرمود سلام دادن بر پیامبر عظیم الشان افضل است از آزاد کردن یک بنده در راه خدا و سوم که بالاتر است که ریشه‌‌ی همه‌‌ی خوبی هاست فرمود مهرورزی و عشق و محبت پیغمبر بالاتر است از جهاد و شهید شدن در راه خدا انسان شهید محبت می‌شود عشق پیغمبر محبت پیغمبر منیت‌های آدم را از بین می‌برد محو در حضرت می‌شویم این بالاترین کمالات است. آیه‌‌ی 81 و 82 این صفحه‌‌ی مبارکه می‌فرماید «كُلُوا مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَلَا تَطْغَوْا فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِي وَمَن يَحْلِلْ عَلَيْهِ غَضَبِي» از چیزهای حلال پاکیزه طیب که خدا روزی کرده شما استفاده کنید بخورید ولی طغیان و سرکشی نکنید یعنی دست به حرام دراز نکنید یاغی گری نکنید چراغ قرمز‌ها را مراعات کنید که اگر دست به طغیان و حرام ببرید غضب من بر شما حلال می‌شود مورد غضب خدا قرار می‌گیرد و کسی که مورد خشم و غضب خدا قرار بگیرد سقوط خواهد کرد. من همین جا نکته‌ای را می‌گویم سال‌های گذشته ما در مورد رد مظالم یک موجی در مورد ربیع الاول راه می‌افتاد و خیلی خوب است چقدر هم استقبال شده بسیار کار پسندیده است هر کسی در زندگی اش ممکن است از افرادی پولی گرفته باشیم یاد ما رفته باشد یا توان برگرداندن نداریم دسترسی نداریم از راه معمولی نمی‌شود این یکی از راه حل هایش رد مظالم است حتی احتیاط هم خوب است در طول ماه و سال یک رد مظالمی پرداخت کند یک اجازه‌ای از مراجع گرفته شده تا پایان ماه ربیع این را جدی بگیرند تا مبلغ صد هزار تومان مراجع اجازه داده اند بیشتر از آن را دوستان خودشان اجازه بگیرند. آیه‌‌ی بعدی می‌فرماید «وَإِنِّي لَغَفَّارٌ لِّمَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا ثُمَّ اهْتَدَى» اگر کسی لغزشی کرد گناهی مرتکب شد خیلی تاکید آمده حتما البته من خدا لام تاکید غفار هستم یعنی خیلی آمرزیده ام به کسانی که توبه بکنند کنار توبه هم مومن باشند عمل خوب انجام بدهند «ثُمَّ اهْتَدَى» این قید خیلی مهم است به شرطی که ولایت ما اهل بیت را هم قبول داشته باشند روایت داریم ذیل این آیه‌‌ی مبارکه که ثُمَّ اهدَتی اِلی وِلایَتِ اَهلُ البَیت یعنی بدون ولایت اهل بیت توبه و عمل صالح پذیرفته نیست اگر قبول کردند دوازده امام توبه و ایمان و عمل صالح شان مورد پذیرش است.
شریعتی: خیلی خوب. من باز هم تبریک می‌گویم این ایام را. وقت در اختیار حاج آقا فرحزاد ببینیم در بخش دوم برنامه چه به ارمغان آورده اند.
حاج آقا فرحزاد: یکی از نکاتی که ما تذکر دادیم پارسال خیلی هم خوب است از سیره‌های حضرت رسول بوده در رابطه با فرزندان هم نام گذاری خوب برای فرزندان انتخاب می‌کردند و هم این که حتی تغییر می‌دادند نام‌ها را اخیرا هم دستورالعمل‌هایی که ثبت احوال صادر کرده که تغییر نامهای ناپسند و نامانوس را راحت می‌گیرند من خواهش دارم از همین جا بیننده‌های عزیز نامهای خوب بگذارند روی بچه‌ها بعضی آمارها نشان می‌دهد که بعضی‌ها نام‌هایی که نمی‌گوییم حرام است ولی نام روی شخصیت بچه خیلی اثر دارد بچه‌‌ی شما نام مثلا چنگیز و می‌ترسیم اسم ببریم بد شود حالا اسم‌هایی به این شکل بچه‌ها داشته باشند شاید متاثر شوند اسم‌هایی که خلاصه از نظر واقعی شخصیت‌های خوبی نباشند یا اسم‌های گل و گیاه و ستاره، اسم پیغمبر و اهل بیت چقدر ما اسم خدا داریم بعضی نام‌ها هست که مثل الله رحمن که نمی‌شود بگذارید ولی همان‌ها یک عبد اول اش اضافه شود مثل عبدالله عبدالرحمن عبدالرحیم کریم رئوف نام خدا هستند اسامی اهل بیت اسامی انبیا اسامی فرهیختگان علمای ربانی اصحاب پیغمبر یک بزرگواری بود من اسم بچه ام را میثم گذاشته ام بچه ام رفته میثم چه کسی است عاشق و دلباخته‌‌ی حضرت امیرالمومنین بود آدم خوبی بوده قطعا بدانید روی آن‌ها اثر دارد یا افراد ظالم یا طاغوتی که از خدا بی خبرند جاهلند متاسفانه فرهنگ غلط است می‌گویند یک چیز جدیدی باشد نامانوس باشد کسی نگذاشته باشد این حرف‌ها چیست شیطانی است روز قیامت من عرض می‌کنم وظیفه دارند پدر مادر تغییر بدهند روز قیامت بچه‌ها جلوی پدر مادر را می‌گیرند می‌گویند ما چه گناهی داشتیم شما این نام را روی ما گذاشتید یکی از حقوق فرزندان است حق فرزند بر پدر اسم نیکو گذاشتن روی فرزند است این فرزند چه گناهی دارد؟ من همین جا خواهش می‌کنم اگر بزرگ شدند خودشان تغییر دهند ما نمونه‌هایی داشتیم اسم‌های ناجور بی معنا یا نامانوس بوده در شخصیت افراد اثر دارد ما را به همان نام در قبر و قیامت صدا می‌زنند آدم شرمنده نشود ما چقدر حدیث داریم کسی که اسمش را محمد بگذارد در خانه‌ای که محمد نام است در جلسه هر کجا که محمد نام است خدا خیر و برکت جاری می‌کند ملائکه آن جا را تقدیس می‌کنند نام فاطمه القاب فاطمه‌‌ی زهرا چقدر زیاد است دختران همسران امامان مادرهای امامان هنوز در جامعه‌‌ی ما نام‌هایی از اهل بیت است که گذاشته نشده فلان مادر امام شاید اسمش را نگذارند فلان همسر پیغمبر یا امام اسمش کم است یا نگذاشته اند نام گذاری خوب و تغییر دادن. یکی از کارهای خوب پیامبر این بود که نام‌ها را تغییر می‌دادند می‌فرمودند این نام زیبنده‌‌ی شما نیست برو تغییر بده این نام را بگذار تغییر بدهیم نام گذاری روی شخصیت افراد خیلی اثر دارد برای تربیت شان هم اثر دارد یکی از کارهای زیبایی که پیغمبر عظیم الشان داشتند که بازی می‌کردند با بچه‌ها نوازش می‌کردند محبت می‌کردند گاهی بچه‌ها را می‌آوردند تا پیغمبر عظیم الشان نصیحت شان بکنند غیر اذان خود این اذان خیلی مهم است ما داشتیم افرادی که غیر مسلمان بودند یک عالمی در گوششان آورده به همسایه گفته عالم ما نیست عالم شیعه در گوشش اذان گفته بعد او شیعه‌‌ی نابی شده ولو پدر مادرش یک مذهب دیگری داشتند یعنی اثر اولیه را روی او گذاشته برای نام گذاری یا این که حضرت امر و نهی که می‌کردند چون خودشان عامل بودند روی بچه‌ها اثر می‌کرد مثلا بچه عادت بدی داشت یا چیز ناجوری می‌خورد پدر مادر حرف می‌زدند اثر نمی‌کرد بچه را می‌آوردند به پیغمبر عرض می‌کردند شما چیزی بگویید پیغمبر که می‌فرمودند اثر می‌کرد. یک بار این حدیث معروفی که بچه‌ای عادت زیاد خوردن خرما را داشت آوردند خدمت حضرت حضرت فرمودند امروز من به او نمی‌گویم گفتند امروز با فردا چه فرق دارد فرمودند امروز رطب خوردم خرما خوردم اثر نمی‌کند یا کم اثر می‌کند فردا بیاورید که من خرما نخورم مثل معروف که رطب خورده منع رطب کی خورد. یک کلام زیبایی از مرحوم آیت الله بهاء الدینی یادم آمد ایشان فرمودند بچه‌های ما آن طوری که رفتار می‌کنیم می‌شوند نه آن طوری که حرف می‌زنیم و شعار می‌دهیم و امر و نهی می‌کنیم و آن طوری که ما می‌خواهیم. اگر واقعا می‌خواهیم روی بچه هایمان اثر گذار باشیم رفتارهای خوب بچه‌های ما از پدر مادر خیلی الگو می‌گیرند از اهل خانه خیلی الگو می‌گیرند از برادر خواهر بزرگ تر خیلی الگو می‌گیرند رفتارهای ما روی بچه‌ها خیلی اثر دارد روایت إِنَّ فِي الْجَنَّةِ دَاراً يُقَالُ لَهَا: دَارُ الْفَرَحِ ، لا يَدْخُلُهَا إِلا مَنْ فَرَّحَ الصِّبْيَانَ در بهشت یک جایگاهی است اسمش دارالفرح است دار سرور و شادی است آن دارالسرور کسی را وارد می‌کنند مقام می‌دهند که در زندگی دنیا بچه‌ها را خوشحال کرده باشد یا بچه‌های خودش یا مدرسه یا همسایه. من همین جا خواهش دارم در آستانه‌‌ی ولادت سرتا سر نو پیغمبر عظیم الشان هستیم سه چهار روز تا ولادت مانده روز جمعه ولادت است دوشنبه سه شنبه چهارشنبه پنج شنبه هم بعضی وقت‌ها آموزش گاه‌ها باز است ما سعی کنیم شیرینی به هم کلاسی‌ها به مدرسه بدهیم دل بچه‌ها را شاد کنیم. من همین جا خواهش دارم پدر مادر‌ها به همدیگر عیدی بدهند به بچه‌ها عیدی بدهند به هر مبلغی که می‌توانند بذر محبت پیغمب را بپاشیم بگوییم به خاطر پیغمبر من این شیرینی عیدی لباس اگر هم در طول سال چیزهای نویی می‌خواهیم بخریم تلفن همراهی چیزی بگذاریم این ایام به این بهانه که بذر محبت را در دل بچه‌ها بکاریم. خیلی برای پیغمبر کم گذاشته ایم. من یک موقعی اروپا بودم بیست روز یک ماه جشن‌های مفصل و چراغانی می‌کنند پیغمبر ما افضل از همه‌‌ی انبیا است سید اولین و آخرین است جشن گرفتن شادی کردن اطعام دادن دید و بازدید کردن به احترام پیغمبر همان کارهایی که ما نیمه‌‌ی شعبان عید غدیر می‌کنیم باید در 17 ربیع پیاده بکنیم بذر محبت را بکاریم احترام را بیشتر بکنیم یاد پیغمبر بیشتر بکنیم هر حیله‌ای داریم بزنیم که روز قیامت پیش پیغمبر سرافراز باشیم قطعا بدانیم یک ریال کمترین چیزی که برای پیغمبر هزینه کنید مگر می‌شود پیغمبر پاسخ ندهند پیغمبر خدا فرمود من به مقام محمود شفاعت نائل شوم از خیلی‌ها شفاعت می‌کنم دوستی در زمان جاهلیت داشتم در زمان قبل از اسلام به من خدمتی کرده من از او هم شفاعت می‌کنم چه برسد به کسی که مسلمان است.
