چهارشنبه 14 آذر 1403

                                                                                                                        


                                   

                                                                                                                                                                                                                                 

 

 

منو سخنرانی مکتوب

93/12/04-حجت الاسلام والمسلمین فرحزاد - (آداب تربیت فرزند در آیینه‌ی آیات و روایت)


موضوع برنامه: آداب تربیت فرزند و کودک در آیینه‌ی آیات و روایت


كارشناس:حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد


تاريخ پخش: 93/12/04

 

بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

ماه امشب کامل است و آسمان گیسوی او * * * سیزده شب ماه‌ها در انتظار روی او

ماه معصومم اگر چه رو گرفت از چشمه‌ها * * * از ورای ابرها هم می‌رسد سوسوی او

پشت پلکم خم شد از این غم که عمری چشم من * * * بر تمام خلق رو انداخت الا روی او

چشم طماعی ندارم گر چه ماهم کامل است * * * قانع ام حتی به یک دیدار از ابروی او

گاه خورشید آرزو دارد که شب روشن شود * * * تا زمین یک دم ببیند ماه را پهلوی او

شریعتی: سلام می‌گویم به همه‌ی شما خانم‌ها و آقایان ایام مبارکتان باشد شب میلاد با سعادت حضرت زینب کبری سلام الله علیها را تبریک و شادباش می‌گویم خیلی خوش آمدید به سمت خدای امروز حاج آقای فرحزاد سلام علیکم و رحمة الله.

حاج آقا فرحزاد: علیکم السلام و رحمة الله خدمت شما و همه‌ی همکاران و بینندگان عرض سلام داریم و آرزوی موفقیت برای همه‌ی عزیزان ایام فرخنده و خجسته‌ی ولادت حضرت زینب کبری علیها سلام را خدمت همه‌ی عزیزان تبریک و تهنیت عرض می‌کنیم.

شریعتی: سلامت باشید بحث ما در هفته‌های گذشته بحث آداب تربیت فرزند و کودک در آیینه‌ی آیات و روایت بود نکات خیلی خوبی را حاج آقا فرحزاد اشاره کردند من از دوستان خوبی که با ارسال پیامشان به ما کمک می‌کنند در ادامه‌ی بحث و همین طور اظهار لطف و محبت می‌کنند تشکر می‌کنم ما خدمت شما هستیم امروز از تکریم به فرزندان می‌شنویم که بحث مفصلی است.

حاج آقا فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحیم اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.

همان طوری که هفته‌های قبل خدمت بینندگان عزیز عرض کردیم تربیت و تعلیم بچه‌ها یک امر کوچکی نیست یعنی در راس کارهایمان باید این برنامه‌ها را قرار بدهیم بهترین چیزی که از ما یادگار می‌ماند در روایات است فرزند یا شاگرد صالح و شایسته‌ای است که یک بسم الله اش می‌تواند عذاب قبر را از پدر مادر و معلم بردارد هر چه ما حوصله کنیم روایت زیبایی دیدم امام حسین علیه السلام یک شخصی به یکی از فرزندان شان سوره‌ی حمد یاد داد حضرت دهان او را پر از گوهر و جواهر کرد به اندازه‌ی حجم دهانش به او جواهر مرحمت کردند و بعد این جمله را فرمودند هدیه‌ی من در مقابل عطای او کوچک است یعنی او خلاصه و چکیده‌ی قرآن را به بچه ام یاد داده من یک چیز مادی به او کمک کردم اگر چه پدر مادرها یا معلم‌ها حوصله بکنند یعنی واقعا جایی است که از خدا باید کمک خواست خدا هم سعه‌ی صدر شرح صدر بدهد که انسان حوصله بکند بداند که گنج بزرگی پشت این تربیت‌ها نهفته است آینده اش خیلی خوب می‌شود بچه‌ای که خوب از کار در آمد هزار‌ها سال کارهای خیری که صادر می‌کند شاگرد تربیت می‌کند همه‌ی معلم‌ها پدر مادرها در کار او شریک هستند سهیم هستند شخصیت بچه با همین برخوردها و با همین بها دادن‌ها و تکریم‌ها و ارزش قائل شدن‌ها ساخته می‌شود یک داستان جالبی یادم آمد پرفسور هشترودی یک موقع شرح حالش را می‌خواندم شهرت جهانی دارد در دنیا به عنوان یکی از ریاضی دان‌های مهم دنیا است جناب پروفسور هشترودی در حالات ایشان خواندم اوایل که ایشان درس می‌خواند به خاطر فعال بودن و بازیگوشی یک موقعی در مدرسه‌ی ابتدایی که رفته بود در درس ریاضی و کم آورده بود نمره کم آورده بود تجدید شده بود پدر مادرش او را در ایام تابستان می‌برند دماوند جای خنک و ییلاقی بوده پدر مادر خوبی داشته مخصوصا مادر می‌فهمد که استعداد و هوش بچه خوب است منتها باید معلم و پدر مادر خیلی نقش دارند آن جا یک معلم ریاضی خوبی پیدا می‌کنند که خیلی مودب و خوش اخلاق و پر حوصله بوده ایشان در ریاضی تجدید آورده می‌گویند شما برایش کار بکن او هم خیلی با اخلاق و محبت و تربیت صحیح روی بچه کار می‌کند او می‌آید امتحانش را پس می‌دهد نمره‌ی مقبولی می‌گیرد اتفاقا در ریاضی آن قدر تربیت این معلم در این بچه اثر می‌گذارد که این بچه عاشق ریاضی می‌شود و در ریاضی کار می‌کند می‌شود پروفسور یعنی یک ریاضی دان جهانی می‌شود چقدر تاثیر دارد نحوه‌ی برخود معلم و پدر مادر آن‌ها هر چه بتوانند تکریم بکنند محبت بکنند نوازش بکنند پیغمبر ما همیشه سفارش می‌کردند که به بچه‌ها بها بدهید بی تفاوت از کنار این‌ها رد نشوید مثلا سلام کردن به بچه‌ها پیغمبر ما فرمودند من چند چیز را تا آخر عمر ترک نمی‌کنم یکی سلام کردن به بچه‌ها است تا آخر عمر ترک نمی‌کنم ‌لِیَکُون سُنَّه مِن بَعدِهِ‌ (وسائل الشیعه، ج 5، ص 36) برای این که بعد از من سنت بشود و این روش پیاده شود یکی از چیزهایی که من روی این بیشتر می‌خواهم صحبت بکنم این البته به درد هم نمونه اش را ما برای بچه‌ها می‌گوییم ولی برای همسر‌ها اولاد و همکار و فامیل و دوست و بزرگ تر‌ها صدق می‌کند حالا ما موردش را بچه می‌گوییم پوشاندن اسرار و پوشاندن عیب و گناه بچه‌ها است اگر بچه‌ای خطایی کرد خلافی کرد سرزنش نکنیم سرکوفت نزنیم افشا نکنیم به رخ دیگران نکشیم جلوی دیگران آبرویش را نبریم چه بچه چه نوجوان چه جوان چه همسر چه دیگران همکار دوست فامیل آشنای ما این که انسان حافظ اسرار دیگران باشد و فطرتا هیچ انسانی دوست ندارد عیب و بدی هایش بروز بکند و ظاهر شود یکی از رفقا می‌گفت بچه را برده بودم مسافرت بچه سنش کم بود در ماشین پیشابش در رفته بود و خودش را خیس کرده بود گفت وقتی رسیدیم به مقصد دیدیم رویش نمی‌شود بلند شود از صندلی گفتم چرا بلند نمی‌شوی گفت آن قدر عرق کردم لباس هایم تر شده حاضر نبود بگوید من خودم را آلوده کردم با این خودش را می‌خواست بپوشاند که من زیاد عرق کردم فطرتا آدم دوست دارد و خدا هم خیلی دوست دارد که ما هم عیب خودمان هم عیب خانواده‌مان بچه هایمان را ملت‌مان مملکتمان همه را بپوشانیم جلوه‌ای از ستاریت خدا است خدا خیلی این را دوست دارد تعبیری در روایت داریم که یَجِبُ لِلمُومنِ عَلَی المُومنِ اَن یَستُرَ علیهِ سبعینَ کبیرةً ( اصول کافی ج ٢، ص ٢٠٧، حدیث ٨) بر مومن واجب است بر برادر مومنش که تا هفتاد تا گناه کبیره را بپوشاند هفتاد از باب مثال است نه این که هفتاد و یکی را افشا بکند هر چقدر هم که زیاد باشد بپوشاند خدا پوشاندن را خیلی دوست دارد عبادت بزرگی است من این نکته را خدمت بینندگان عزیز عرض بکنم مورد ابتلا است بعضی‌ها فکر می‌کنند این که بیایند عیبشان یا گناهانشان را پیش دیگران مطرح بکنند و افشا بکنند کار پسندیده‌ای است این از اصل گناه بدتر است یعنی اگر کسی گناه صغیره کرده بیاید در ملا عام یا پیش دوست و رفقایش تعریف کند که ما شراب خوردیم قمار کردیم مواد کشیدیم قبح گناه را از بین می‌برد گناه را عادی می‌کند نه مال خودت نه مال دیگران حق نداری گناه و عیب خودت و دیگران را افشا بکنی این هنجار شکنی است ناهنجاری را داری باب می‌کنی اشاعه‌ی فحشا است لذا گفتن گناه چه خود شخص گناه کار یا گناه دیگران از اصل گناه بدتر است چرا غیبت از زنا و فحشا بدتر است؟ این حدیث را هم حفظ هستند الْغِيبَةَ أَشَدُّ مِنَ الزِّنَا (بحارالأنوار ج 72 ص 222) چون ممکن است کسی در خلوت برود فحشایی انجام بدهد ولی هیچ کس نفهمد خودش بداند و خدای خودش توبه هم بکند خدا می‌بخشد ولی این که شما می‌آیی آبرویش را پیش دیگران می‌ریزی آبروی یک خانواده یک زن و شوهر یک جمع یک فامیل این از اصل گناه به مراتب بدتر است نقل مجالس می‌شود ما خانواده‌هایی داشتیم خودشان یا خانواده هایشان معتاد بودند یا مشکل ناهنجاری داشتند تا آخر عمر هیچ وقت نگذاشتند افشا شود و خدا این را دوست دارد خدا آبرو داری و حفظ اسرار و آبرو را خدا خیلی دوست دارد چه عیوب بچه هایمان خانواده‌مان شوهر‌مان بچه هایمان پدر مادر نزدیکانمان بعضی‌ها فکر می‌کنند کار خوبی می‌کنند من همین جا نکته‌ای که خیلی مورد ابتلا باشد افرادی که در دوران مجردی یا دوران تاهل خدای نکرده به خدا پناه می‌بریم یک وقت رابطه‌ی نامشروع داشته اند این‌ها حق ندارند افشا بکنند حتی به همسر حتی به نزدیک ترین فرد.

شریعتی: در پیام‌ها داریم می‌گویند این را بگوییم احساس می‌کنیم عذاب وجدان داریم و سبک تر می‌شویم.

حاج آقا فرحزاد: نه اگر یک زن و شوهری یا کسی در دوران مجردی خدای نکرده رابطه‌ای داشته آن گناه بوده شکی نیست ولی گفتنش از اصل آن گناه به مراتب بدتر است به هیچ عنوان نگویند مفسده اش خیلی بیشتر است دیگر این خانم از چشم این طائفه از چشم شوهر می‌افتد یا به عکس این آقا از چشم این خانم بیفتد دیگر نمی‌توانند جمعش بکنند زندگی مختل می‌شود گفتنش حرام است از اصل آن فحشا بدتر است چون خانواده را متلاشی می‌کند فرضا همسر هم همسر خوبی بود پوشاند مدارا کرد ولی در دلش ناراحت است این که ما عذاب وجدان داریم این جا منطقه‌ی خط قرمز خداست اصلا خدا دوست ندارد ما گناه خودمان را گناه دیگری را دیده ایم افشا بکنیم این خط قرمز است خیلی قرص و محکم در اصول کافی روایت داریم که از امام هشتم علیه السلام می‌فرماید وَ الْمُذيعُ بِالسَّيِّئَةِ مَخْذُولٌ، وَالْمُسْتَتِرُ بِالسَّيِّئَةِ مَغْفُورٌ لَهُ (اصول کافى، ج 4، ص 160) یعنی کسی که در خلوت گناهی پنهانی انجام داده البته حق الناس مال مردم یا آبروی کسی را ریخته جبران بکند یک جوری که اگر می‌شود آبروی خودش هم نرود جبران بکند به حسابش واریز بکند غیر مستقیم بدهد باز آبروی خودش را هم حفظ بکند این جدا است این را جبران بکند یعنی یک مفسده‌ی دیگری نداشته باشد اگر مفسده نداشته باشد حلالیت بطلبد اگر مفسده داشت غیر مستقیم حلالیت بطلبد یا کارهای خیر بکند صدقه بدهد یا پول به حساب طرف واریز بکند که جبران شود کسی که بین خود و خدا گناهی مرتکب می‌شود کسی که استتار می‌کند خدا این گناه را می‌بخشد در خلوت پنهانی هیچ کس خبر ندارد نگاهی دستی پایی چشمی گوشش اعضا جوارح خطا کرده خودش می‌داند و خدای خودش یا طرف درگیر بوده یک رابطه‌ی نامشروع داشته نمی‌گذارند منتشر شود تا آخر عمر نمی‌گذاردکسی بفهمد خدا این طور گناهان را می‌بخشد خدا این استتار را خیلی دوست دارد وَ لا تَهْتِكُوا اَسْتارَكُمْ عِنْدَ مَنْ يَعْلَمُ اَسْرارَكُمْ (نهج البلاغه، خطبه 194) خدا می‌گوید پرده هایتان را پاره نکنید پیش کسی که خدا می‌داند دیگر پیش خلق دوست ندارد آبروی شما ریخته شود حتی پیش پیغمبر و امام چقدر روایت داریم افرادی که مسئله نبودند جاهل و نادان بودند گناه پنهانی شان را پیش امام یا پیغمبر فاش می‌کردند حضرت رویش را برمی گرداند می‌گفت شاید اشتباه می‌کنید شاید به قول ما قاطی کرده حواست پرت شده می‌خواستند پرت کنند چهار بار اقرار نکند که حد جاری نشود ولی متاسفانه بر اساس جاهل بودند و نا آگاهی می‌آمدند چهار بار اقرار می‌کردند مجبور می‌کردند حاکم و امام الهی را که بر او حد جاری بکند حضرت امیر این قدر در یک جریانی ناراحت شدند فرمودند فَوَاللَّهِ لَتُوبَتُهُ فِیما بَینَهُ وَبَینَ اللَّهِ أفضَلُ مِن إِقامَتی عَلیهِ الحَدَّ (فروع کافی، ج7، ص188) این که من حد می‌زنم او را تادیب می‌کنم که پاک شود حتی بعضی جاها رجم و سنگسار است که طرف پاک می‌شود حضرت برایش نماز می‌خواندند حقوق بیت المالش را می‌دادند ارثش را هم تقسیم می‌کردند نه این که ما کسی را جرمی مرتکب شده حق و حقوقش را قطع بکنیم نه سر جایش محفوظ است حتی خود امام یا پیغمبر بر او نماز می‌خواندند خیلی عجیب است ولی فرمودند والله اگر پیش من امام و پیغمبر هم افشا نمی‌کرد آبروی خودش را پیش من و دیگران نمی‌ریخت نصف شب توبه می‌کرد به خدا بالاتر از حدی است که من می‌زنم نیازی نبود حد زده شود هیچ نیازی نیست هر چه می‌توانید پوشاندن را خدا خیلی دوست دارد تمام حدود‌ها قصاص‌ها کتک‌ها عذاب‌های آخرتی و دنیایی مال افشا گناه است باز کردن گناه است گناه مخفی را خدا می‌بخشد بعد حضرت رضا علیه السلام فرمودند کسی که می‌آید افشا می‌کند و علنی می‌کند یا مال خودش را یا مال دیگران خدا او را خار و ذلیل می‌کند این را خدا دوست ندارد اَظهَرَ الجَمِیلَ وَ سَتَرَ القَبیحَ خدای بزرگ دوست دارد که زیبایی‌ها خوبی‌های بچه هایت خوبی‌های همسرت تشکر بکن چه همسر خوبی دارم با وفا است آشپزی خیاطی اش خوب است اخلاقش خوب است خوبی‌ها را بزرگ کنیم.

شریعتی: بخشی از افشاهایی که گفتید در مورد افشای راز خودمان بود یک وقت‌هایی ما افشای راز دیگران را انجام می‌دهیم.

حاج آقا فرحزاد: خیلی وقت است گاهی افشای راز خانواده‌ها جمع و گروه و جناح و جمع است آن‌ها را جمع کردنش خیلی مشکل است یک روایت تندی دادم در کلمه‌ی وَلَیَ سفینه البحار است شیخ عباس قمی آورده این که تا می‌توانیم مخصوصا جاهایی که هنوز حکمی صادر نشده طرف یک صرف اتهام است صرف ادعا است ما راحت می‌گوییم فلان شخص یا فلان جناح یا گروه اختلاس کرده یا رشوه گرفته هنوز نه در محکمه‌ای ثابت شده نه اصلا طرف پرونده‌ای دارد اصلا ثابت شده باشد آیا افشایش جایز است؟ این خودش اول کلام است من در پنهانی خلوت کاری کردم من و شما و همه‌ی مردم نان آبرویمان را می‌خوریم اعتمادی که مردم به نظام به افراد می‌کنند به مسئولین می‌کنند مال آبرو است آبرو نباشد اعتماد نمی‌کنند من یک جای پنهانی کار خلافی دیدم تجسس جایز نیست ولی اگر برخورد کردم آیا جایز است افشا کنم؟ در کلمه‌ی ولایت سفینه این روایت است امام صادق علیه السلام فرمودند مَنْ رَوَى عَلَى مُؤْمِنٍ رِوَايَةً يُرِيدُ بِهَا شَيْنَهُ وَ هَدْمَ مُرُوءَتِهِ (اصول كافى، جلد 4، صفحه 62) اگر کسی رد مومنی بیندازد عیبی در بیاورد گناهی در بیاورد پرونده‌ای بخواهد درست بکند یا با قلمش یا با رسانه افشا بکند که حق افشا ندارد یک عیبی از کسی مشکلی کسی دارد ردش می‌اندازد عیب را از طرف در بیاورد سر بزنگاه خورد بکند مروت و آبرویش را از بین ببرد حتی مسئولین را من همین جا عرض می‌کنم سازمان‌های اطلاعاتی سازمان‌هایی که برای مسائل نظامی هستند مواظب باشند در حریم خصوصی افراد حق نداریم وارد شویم یک جاهایی که مربوط به عموم مردم است اشکالی ندارد ولی حریم خصوصی منطقه‌ی ممنوعه است که ما کار خصوصی از کسی ضبط کنیم که بعد بخواهیم افشا بکنیم این‌ها حرام اندر حرام است ولی مسائلی که مربوط به نظام است فرق می‌کند امام صادق علیه السلام فرمود اگر کسی علیه یک مومن چیزی نقل بکند و افشا بکند که می‌خواهد مروت او را در هم بکوبد و جوانمردی اش را زیر سوال ببرد، از ولایت خدا خارج می‌شود یعنی خدایی که ولی الذین آمنوا مربی و معلم ماست ولی ماست ما را از ظلمات به نور می‌برد خدا می‌گوید این بنده را از مجلس ما اخراج بکنید پرونده اش را بدهید دستش برود بیرون مرحوم آیت الله بهاء الدینی می‌فرمودند چیزی بدتر از این نیست که خدا بگوید من تو را به تو واگذار کردم من خدای تو نیستم یعنی مربی گری را در حق تو انجام نمی‌دهم این از هر عذابی بدتر است خرج من ولایت الله از ولایت خدا بیرون می‌کنند که برود به ولایت شیطان فَلَا یَقْبَلُهُ الشَّیْطَانُ این تعبیر را در همین یک مورد روایت دیدیم بعد می‌فرماید امام صادق علیه السلام یعنی شیطان هم قبولش نمی‌کند می‌گوید تو به درد من هم نمی‌خوری کسی که خدا بیرونش کرده من هم قبول نمی‌کنم این قدر بد است خیلی مواظب باشیم راز خودمان راز بچه‌ها راز خانواده‌ها حتی تا قیامت روز قیامت ما روایت داریم که خدای متعال این حدیث را بگویم بعد آن روایت قیامت را عرض می‌کنم روایت داریم که شب معراج پیغمبر عظیم الشان در نهج الفصاحه است خیلی نگران این مسئله بودند به خدای متعال عرض کردند پروردگارا حساب امت من را به خود من واگذار کن، ‌پیش بقیه‌ی امت‌ها خجالت نکشند مفتضح نشوند پیش امت عیسی امت موسی یهودی‌ها نصاری بقیه امت‌ها خجالت نکشند پیامبر از سر دلسوزی و مهربانی و محبت گفته خدای متعال از او بالاتر فرمودند ‌ای پیغمبر بَلْ أَنَا أُحَاسِبُهُمْ فَإِنْ كَانَتْ مِنْهُمْ سَتَرْتُهَا عَنْكَ لِئَلا تُفْتَضَحَ عِنْدَكَ از این بالاتر من برایت پیاده می‌کنم‌ای پیغمبر من خودم در خلوت حساب این‌ها را می‌کشم که حتی پیش شما هم مفتضح نشوند و پیش شما آبرویشان ریخته نشود و عجیب تر این که در روایت داریم خدای متعال در خلوت در قیامت بنده اش را می‌طلبد می‌گوید فلان کار را کردی یادت است می‌گوید بله قبول دارم خدا می‌گوید این‌ها را تبدیل به حسنه بکنید پرونده اش را برگردانید آیه اش امروز اتفاق آیه‌ی سوره‌ی فرقان در همین رابطه است «یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ» (فرقان/70) که خدا خطاب می‌کند به سیئات این مومن همه تبدیل به حسنه شوید پرونده که تبدیل به حسنه می‌شود روز قیامت پخش می‌شود می‌گویند این بنده هیچ گناهی ندارد چه بنده‌ی خوبی است خدا این قدر می‌پوشاند مرحوم آقای دولابی خدا رحمتشان کند این نکته را زیاد تکرار می‌کردند ایشان می‌فرمودند از این بالاتر خدا در قرآن فرموده در سوره‌ی مبارکه‌ی اسرا خدای مهربان می‌فرماید «اقْرَأْ کِتابَکَ کَفي‏ بِنَفْسِکَ الْيَوْمَ عَلَيْکَ حَسيباً» (اسراء/14) خودت خدا می‌گوید من هم به یک تعبیر ایشان می‌روم کنار پرونده را می‌روم دست خودت خودت نامه‌ی عملت را در خلوت بخوان ببین چه کاره بوده ولی هنر مهم است خدا می‌گوید من تو را قبول دارم مثل یک تاجری که شاگردی آورده این قدر حساب کتاب کرده امین شده می‌گوید خودت برو بردار خودت بخر خودت حساب کن کم و کسر کن هر چه برمی داری خرج می‌کنی من خودت را قبول دارم «کَفي‏ بِنَفْسِکَ الْيَوْمَ عَلَيْکَ حَسيباً» خواستی اضافه برداری اختیار دست خودت است خیلی آیه‌ی عجیبی است من تو را برای حساب رسی قبول دارم خودت بیا ببین خدایی که این همه چیز بهت داده این یک طرف و تو چنین کردی چنان کردی منتها مهم این است که این طور جاها بگوییم خدایا قبول داریم بد کردیم ولی دست بالا به بدی‌های ما نگاه نکن به لطف و به کرمت به فضلت به ما نگاه کن با عدلت با ما رفتار نکن از خدا بخواهیم ببخشد و خدا هم قطعا می‌بخشد و عفو می‌کند.

شریعتی: فرع خوبی را باز کردیم برگردیم به اصل بحث که تکریم نسبت به فرزندان بود من فکر می‌کنم این ستاریت در مورد فرزندان به طریق اولی اتفاق بیفتد چون بچه‌های ما هستند باید این حس را بدهیم که احساس شخصیت بکنند.

حاج آقا فرحزاد: این پوشاندن عیب را این قدر در روایت داریم که خدا دوست دارد که خود کفاره‌ی گناه تکفیر یعنی پوشاندن خود غفران اللهم اغفر که می‌گوییم یعنی پوشاندن خدایا بپوشان یعنی وقتی که پوشاند علامت این است که خدا بخشیده روایت زیبایی دیدم که خدا این قدر ستاریت را دوست دارد امام صادق علیه السلام فرمود در آسمان چهارم تمثال هر انسانی است که هر کاری که می‌کند تمثالش همان کار را می‌کند و اگر بنده‌ای مشغول کار خوب شد خدا آن تمثال را برای ملائکه نشان می‌دهد آن‌ها برای او دعا می‌کنند شادی می‌کنند خوشحالی می‌کنند ولی اگر بنده‌ای مشغول گناه و معصیت می‌شود خدا به فرشته‌ای می‌گوید پارچه‌ای بیندازید شبه و تمثال او را که مشغول گناه است در آسمان چهارم نبینند مبادا ملائکه به او نفرین بکنند یا لعنتش بکنند خدای متعال حتی در آسمان‌ها از چشم ملائکه هم می‌پوشاند این جا داشتیم به پیغمبر می‌گوید من نمی‌گذارم متوجه شوید این جا در آسمان‌ها به ملائکه می‌گوید شما هم بپوشانید که ملائکه نبینند خدای به این خوبی که نمی‌خواهد آبروی بنده اش برود و می‌پوشاند چقدر خوب است ما این خدا را پرستش بکنیم عبدش باشیم اطاعتش بکنیم تعبیر زیبایی که در دعای ابوحمزه‌ی ثمالی است وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي يَحْلُمُ عَنِّي حَتَّى كَأَنِّي لاَ ذَنْبَ لِي فَرَبِّي أَحْمَدُ شَيْ‏ءٍ عِنْدِي وَ أَحَقُّ بِحَمْدِي (دعای ابوحمزه ثمالی) حمد می‌کنم خدایی که این قدر حلم می‌ورزد می‌پوشاند مثل این که من اصلا گناه ندارم واقعا پروردگار من محبوب ترین و محمود ترین حقایق است در نزد من امیدواریم عیب‌های خودمان و بچه هایمان مخصوصا به بچه که می‌پوشانیم شخصیتش بزرگ می‌شود هویت و شخصیت پیدا می‌کند عیب هایش را بپوشانیم خوبی هایش را بگوییم

شریعتی: از مهربانی خدا گفتید یاد آن حدیث قدسی افتادم که لَو عَلِمَ المُدبِرونَ کَیفَ اشتیاقی بِهِم لَماتوا شَوقاً اگر بنده‌هایی که به من پشت می‌کردند می‌دانستند چقدر من به آن‌ها مشتاقم بند بند وجودشان از هم می‌گسست و من فکر می‌کنم این خدای متعال همیشه همراه ما خواهد بود و هست و ان شاء الله سعی بکنیم آن گونه که سزاوار است خداوند متعال را پرستش بکنیم و ستایش. مشرف می‌شویم به محضر قرآن کریم آیات 68 ام تا 78 ام سوره‌ی مبارکه‌ی فرقان آیا پایانی سوره‌ی مبارکه‌ی فرقان در سمت خدای امروز تلاوت خواهد شد ان شاء الله تلاوت ما توام با تدبر باشد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد

اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم

وَالَّذِينَ لَا يَدْعُونَ مَعَ اللَّـهِ إِلَهًا آخَرَ وَلَا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّـهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا يَزْنُونَ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ يَلْقَ أَثَامًا ﴿٦٨﴾ يُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِ مُهَانًا ﴿٦٩﴾ إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّـهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّـهُ غَفُورًا رَّحِيمًا ﴿٧٠﴾ وَمَن تَابَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّـهِ مَتَابًا ﴿٧١﴾ وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا ﴿٧٢﴾ وَالَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْهَا صُمًّا وَعُمْيَانًا ﴿٧٣﴾ وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا ﴿٧٤﴾ أُولَئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلَامًا ﴿٧٥﴾ خَالِدِينَ فِيهَا حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا ﴿٧٦﴾ قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزَامًا ﴿٧٧﴾

ترجمه:

و آنان که معبود دیگری را با خدا نمی پرستند، و کسی را که خدا خونش را حرام کرده است، جز به حق نمی کشند، و زنا نمی کنند؛ و کسی که این اعمال را مرتکب شود به کیفر سختی برسد. (۶۸) روز قیامت عذابش دو چندان شود، و در آن با خواری و سرشکستگی جاودانه ماند. (۶۹) مگر آنان که توبه کنند و ایمان آورند و کار شایسته انجام دهند، که خدا بدی هایشان را به خوبی ها تبدیل می کند؛ و خدا بسیار آمرزنده و مهربان است. (۷۰) و هر که توبه کند و کار شایسته انجام دهد قطعاً به صورتی پسندیده و نیکو به سوی خدا باز می گردد. (۷۱) و آنان که در مجلس غنا و دروغ پردازی و امور باطل حاضر نمی شوند، و هنگامی که بر گفتار و کردار لغو می گذرند، با بزرگواری و متانت می گذرند، (۷۲) و آنان که وقتی به آیات پروردگارشان پندشان دهند، در برابر آن با حالت کری و کوری نمی افتند، [بلکه با گوش شنوا و چشم بصیرت به آن دل می دهند.] (۷۳) و آنان که می گویند: پروردگارا! ما را از سوی همسران و فرزندانمان خوشدلی و خوشحالی بخش، و ما را پیشوای پرهیزکاران قرار ده. (۷۴) اینانند که به خاطر صبری که [در برابر حوادث و اجرای تکالیف الهی] از خود نشان دادند با [برترین] مکان ها [ی بهشت] پاداششان می دهند، و در آن با درود و سلامی [از سوی خدا و فرشتگان] روبرو می شوند. (۷۵) در آنجا جاودانه اند. نیکو قرارگاه و خوب اقامت گاهی است. (۷۶) بگو: اگر دعایتان نباشد پروردگارم به شما ارجی ننهد، پس شما که [قاطعانه آیات خدا و پیامبرش را] تکذیب کردید، [کیفر این تکذیب برای همیشه] ملازم [شما] خواهد بود. (۷۷)

اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم

شریعتی: من هم دعا می‌کنم «رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقینَ إِماماً» دعایی که شنیدیم حضرت علی علیه السلام در قنوت نمازشان مکرر می‌خواندند. در شب میلاد حضرت زینب ثواب تلاوت این آیات را هدیه می‌کنیم به روح ملکوتی حضرت زینب سلام الله علیها. حاج آقا فرحزاد در شب میلاد نکته‌ی صلوات بر محمد و آل محمد را بفرستید

حاج آقا فرحزاد: در روایت داریم اگر کسی می‌خواهد روز قیامت خدا را ملاقات کند از خدا راضی باشد که اگر او راضی باشد خدا هم از او راضی خواهد بود پیغمبر عظیم الشان صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند که زیاد صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم این آیاتی که تلاوت شد از اول صفحه که درباره‌ی بندگان رحمن عبادالرحمن این آیات وصف آن‌ها است خدای مهربان می‌فرماید که بندگان خدا کسانی هستند که «لا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ » مشرک نیستند کنار خدا خدای دیگری را پرستش نمی‌کنند یا صدا نمی‌زنند گناهان بزرگ بزرگ را شرح می‌دهد که این گناهان بزرگ را مرتکب نمی‌شوند و «وَلَا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّـهُ إِلَّا بِالْحَقِّ» این‌ها قاتل و جانی نیستند انسانی را نمی‌کشند مگر به حق حق موردی است که قصاص است و به حق می‌شود قصاص کرد و اهل زنا و فحشا نیستند سه گناه بزرگ را خدای متعال در این آیه اشاره کرده اند که بندگان رحمن این گناهان را مرتکب نمی‌شوند یکی این که مشرک نمی‌شوند یکی این که انسان‌ها را نمی‌کشند یکی این که زنا و فحشا نمی‌کنند و بعد می‌فرماید «وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ يَلْقَ أَثَامًا» ‌اگر هم کسی این گناهان را انجام بدهد عقوبتش سنگین است بارش سنگین است «يُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِ مُهَانًا» هم عذابش زیاد می‌شود و هم باعث می‌شود در جهنم خالد باشد بعد راه بخشش و نوید و توبه را خدای متعال باز می‌کند می‌فرماید «إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّـهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّـهُ غَفُورًا رَّحِيمًا» می‌فرماید چند نکته در این آیه است یکی این که گناهانی که خدا قبلش شمرده گناهان بسیار بزرگی است یعنی شرک به خدا گناه خیلی بزرگی است آن آیاتی هم که خدا می‌فرماید من شرک را نمی‌آمرزم بدون توبه نمی‌آمرزد یعنی اگر کسی توبه بکند خدا می‌آمرزد بقیه‌ی گناهان را ممکن است بی توبه هم بیامرزد «إِنَّ اللّهَ لاَ يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَن يَشَاء وَمَن يُشْرِكْ بِاللّهِ فَقَدِ افْتَرَى إِثْمًا عَظِيمًا» (نساء/48) غیر شرک را ممکن است بدون توبه هم ببخشد ولی شرک را با توبه حتما می‌بخشد یکی شرک است یکی آدم کشتن است سومی زنا و فحشا است بدترین گناهان را خدا وقتی می‌گوید این‌ها را ندارند ولی می‌فرماید اگر کسی مرتکب شد توبه بکند و واقعا مومن شود و کنار کارش عمل صالح انجام بدهد نه تنها خدا می‌بخشد «فَاُولئِكَ يُبَدِّلُ اللّهُ سَيَّئاتِهِمْ حَسَناتٍ» خدا سیئاتش را تبدیل به حسنه می‌کند یعنی اگر ده‌ها هزار گناه دارد تبدیل می‌شود به ده‌ها هزار حسنه مثل این که یک کسی ورشکست شود ما می‌گوییم بدهی هایت را می‌دهیم بماند سرمایه هم به تو می‌دهیم تبدیل به حسنه معنایش این است هم ما چاله هایت را پر می‌کنیم هم حسنات را هم به تو اضافه می‌کنیم چون برگشتی لطف مضاعف است به زمین خورده‌ها آدم باید بیشتر توجه کند به معلول‌ها گرفتارها زمین خورده‌ها غیر از این که کمبود هایشان را جبران می‌کنیم یک نوازش بیشتری که آن‌ها عذاب وجدان دارند خودشان این قدر خودشان را می‌خورند در درونشان ناراحت متاثر و گریان اند این است که خدا می‌فرماید بیشتر نوازشت می‌کنم به خاطر این که بیشتر جذب شود خدا سیئات را تبدیل به حسنه می‌کند و خدا بوده و هست و خواهد بود هم آمرزنده است و هم مهربان است امیدواریم این آیات نوید بخشی که درباره‌ی توبه و استغفار است پیامک هم زیاد داریم بعضی‌ها می‌گویند ما همین که اشاره کردید دچار عذاب وجدانیم خدای نکرده رابطه‌ی نامشروعی داشتند در دوران مجردی یا بعدش می‌گویند آرامش نداریم خوشی نداریم اولا آدم مواظب باشد این واقعا فرمایش حضرت امیر است که می‌فرماید چه بسا لذت آنی یک عمر پشیمانی برای انسان می‌آورد ولی اگر خاطرشان جمع باشد افرادی که خلافی از ایشان سر زده اولا هیچ کجا بازگو نکنند و واقعا توبه و استغفار بکنند اصلا شک نکنند قشنگ پاکش بکنند.

شریعتی: اگر احیانا خدای نکرده به هر دلیلی لغزشی داشتند با توبه می‌توانند عذاب وجدان را کم بکنند یا بردارند.

حاج آقا فرحزاد: بله بعضی مواقع شیطان می‌آید همان طور که در ثواب‌ها طمع دارد ما را به غرور بیندازد و از خدا دور بکند در گناهان هم می‌خواهد ما را گرفتار بکند می‌گوید خدا نمی‌آمرزد پاک نمی‌شود یا یاس و نا امیدی برای ما غلبه بکند یا ما را درگیر بکند به جای این که بنشینیم با خدا انس بگیریم گپ و گفتگو بکنیم فکر ما متوجه آن گناه است و وقتی پاک شد باید فراموش کنیم حتی حدیث داریم خدا به زمینی که آدم گناه کرده آثارش را هم پاک می‌کند وقتی این تعبیر را من یک بار دیگر عرض کردم خدمت آقای دولابی بودیم رفتیم آدمی که همین حال را داشت می‌گفت نمی‌دانم خدا بخشیده عذاب وجدان دارم فرمود خدا بخشیده تو نمی‌بخشی تو هم ببخش تو هم گذشت کن پاک کن این واقعا وسواس است شیطان به همین هم کار دارد واقعا خیال‌مان راحت راحت باشد من که دارم اشک می‌ریزم گریه می‌کنم وجدانم ناراحت است هزار‌ها بار عذاب وجدان دارم خودم خودم را کتک زدم چرا خدا نبخشد؟ این گاهی منجر به بدبینی به خدای متعال می‌شود یک نکته‌ای در مورد عیب پوشی یادم رفت عرض بکنم و آن این که پوشاندن عیب و گناه آن قدر مهم است خیلی عجیب است دستورات اسلامی و دینی ما غسال یا غساله به تعبیر فارسی مرده شور مردی که مرد را غسل می‌دهد برای بعد از مردن یا زنی که زن را غسل می‌دهد روایت داریم اگر بدن میتی را لخت کرد روی سکوی غسال خانه گذاشت در بدنش عیبی دید یک کسی خال کوبیده یک کسی معلولیت جسمی دارد لکه‌ی ناهنجاری روی بدنش است می‌فرماید آن مرد یا زن غسال و غساله حق ندارد عیب این شخص را افشا بکند چه به فامیل‌ها چه به دیگران باید محرم باشد باید رازدار باشد باید عیب پوش باشد این خانم یا آقا دیگر یک ساعت دیگر می‌رود در قبر نه جایی می‌خواهد استخدام شود نه می‌خواهد ازدواج بکند کاری با بدنش ندارند بدنش هزار تا هم عیب ندارد پرونده اش بسته شده ولی آن مرد و زن غسال حق ندارند افشا بکنند کسی که ساعت‌های بعد از مردن ما حق نداریم عیبش را افشا بکنیم آیا کسی که می‌خواهد ازدواج بکند زندگی بکند شما عیب این خانواده را می‌گویی که دخترش مشکل دارد یا پسرش معتاد است وقتی افشا می‌شود تمام دید افراد نسبت به آن خانواده یک جور دیگر می‌شود آن خانواده زمین می‌خورند خدا دوست ندارد ما کسی را زمین بزنیم.

شریعتی: یک نکته‌ای هم است من نمی‌خواهم این را تعمیم بدهیم ولی وقت‌هایی در مقام تحقیق می‌آیند از ما می‌پرسند.

حاج آقا فرحزاد: در مقام تحقیق اگر یک عیب مهمی است که واقعا صلاح نیست این آقا یا خانم با هم دیگر ازدواج بکنند آن را مجمل بگوییم. بگوییم به نظر من این مورد به صلاح شما نیست خیلی ریز نشویم ممکن است ما بگوییم نقل شود پخش شود ما مورد‌هایی داشتیم که پخش شده دیگر هیچ وقت سراغ دختر پسر نرفته­اند این را به صورت محرمانه به صورت اسرار که به نظر من این صلاح شما نیست اگر نشود بهتر است این که ما ریزها را بگوییم کلی و جزئی را بگوییم این نهی شده حفظ آبروی افراد از حفظ مال و جان و خون بالاتر است ممکن است کسی شهید شود برود بهشت یا مالش از بین برود تاراج شود برود بهشت ولی کسی که آبرویش را بردید نمی‌شود زندگی بکند توجه کنید آبرو از مال و جان بالاتر است ترور شخصیت است. چون ایام ولادت بانوی بزرگوار حضرت زینب است به قول عمان سامانی خدا رحمتش کند می‌گوید

زن مگو مرد آفرین روزگار * * * زن مگو بنت الجلال اخت الوقار

زن مگو خاک درش نقش جبین * * * زن مگو دست خدا در آستین

در روایت داریم حضرت زینب علیها سلام که متولد شدند قنداقه­اش را دست پیغمبر عظیم الشان صلی الله علیه و آله و سلم دادند حضرت وقتی قنداقه‌ی این بانو را گرفتند یک مقداری متاثر شدند به خاطر مصائبی که این بانو خواهد داشت و شریک در مصائب برادرش امام حسین علیه السلام خواهد بود تعبیر قشنگی است پیغمبر خدا فرمودند منزلت این بانو منزلت جده اش خدیجه‌ی کبری سلام الله علیها است همان طور که حضرت خدیجه‌ی کبری چه نقش مهمی داشت حمایت از پیغمبر حمایت از اسلام حمایت از مکتب و دین خدا حضرت زینب هم واقعا حامی هم پدر هم برادر هم دین و هم مکتب بود به تعبیر یک بزرگی فرموده بودند همان حقی که آقا امام حسین علیه السلام در قیام کربلا به گردن مردم دارد همان حق را هم حضرت زینب علیها سلام دارد که با خطبه‌ها و صبوری و ایثار و فداکاری اش انقلاب و خون امام حسین را حفظ کرد و پیام امام حسین را به عالم رسانده لذا اهمیت دادن به این بانو توسل به این بانو اشک و گریه بر این بانو ثواب فوق العاده دارد که در روایات اشاره شده پیغمبر ما بعد از ولادت او فرمودند عظمت این بانو را بدانید و حاضرین به غائبین هم خبر بدهند که این بانو چه عظمتی دارد یک روزی در بغل مولی امیرالمومنین علیه السلام بودند حضرت به او فرمودند بگو واحد بحث این که بچه‌ها را تربیت بکنیم چقدر ثواب دارد حضرت فرمودند بگو دو گفت واحد هر چه حضرت فرمودند بگو دو سه عدد را یاد بدهند همان واحد را می‌گفت بعد به دختر بزرگوارشان فرمودند طفل بود چرا دو سه نمی‌گویی عرض کرد با زبانی که واحد گفتم دو و سه نمی‌گویم یعنی منظورم از واحد خداست حضرت امیر این قدر خوششان آمد او را بغل کردند بوسیدند و این جمله‌ی بلند را فرمودند فداها ابوها یعنی پدرت به قربانت این تعبیر خیلی مهم است که امیرالمومنین با همه‌ی عظمت بگوید پدرش به قربانش این بانو سهم به سزایی دارد واقعا این خطبه‌هایی که حضرت خوانده اند تعبیری که به یزید لعنت الله علیه در مجلس یزید خطبه‌ی عجیبی است ما معمولا خطبه‌ی امام سجاد علیه السلام را می‌خوانیم خطبه‌ی مفصلی هم حضرت زینب هم در شام دارد هم در کوفه دارد و با چه فصاحتی عجیب است در قم مرسوم است خطبه‌ی حضرت زینب را ایام ماه صفر می‌خوانند و این هم باب شود خیلی خوب است فقط خطبه‌ی حضرت سجاد خوانده نشود حضرت اخبار غیبی به یزید فرمودند كِدْ كَيْدَكَ وَاسْعَ سَعْيَكَ وَ نَاصِبْ جُهْدَكَ فَوَ اللَّهِ لَا تَمْحُو ذِكْرَنَا ولَا تُمِيتُ وَحْيَنَا فرمود یزید هر کاری که از دستت بر می‌آید بکن هر سعی کوششی تلاشی داری انجام بده ولی به خدا قسم وحی ما را نمی‌توانی از بین ببری نور ما را نمی‌توانی خاموش بکنی ذکر و یاد ما پاینده خواهد بود و ما الآن می‌بینیم که عظمت اهل بیت چقدر باقی مانده از یزید و یزیدیان هیچ چیز نمانده.

شریعتی: چقدر قهرمانانه حضرت زینب ایستاد و پیام امام حسین را تا به امروز به گوش عالم و عالمیان و جهانیان رساند. خیلی ممنون حاج آقای فرحزاد خیلی ممنون از توجه دوستان خوب باز هم شب میلاد با سعادت حضرت زینب کبری سلام الله علیها را به همه‌ی شما تبریک می‌گویم و مثل همیشه بهترین‌ها را برای شما آرزو می‌کنم. دعا بکنید.

حاج آقا فرحزاد: خدا را قسم می‌دهیم به حق مولود امشب قلب امام زمان را از ما راضی بکند فرجش را نزدیک بکند و رفع هم و غم و گرفتاری از همه‌ی گرفتارها بفرماید و ما را جزء بهترین یاران و پیروان اهل بیت قرار بدهد باران و برف رحمتش را بیش از این بر ما بباراند و ما را در پناه اهل بیت همیشه قرار بدهد ‌اَلسّلامُ عَلَیکَ یا اَبا مُحَمَّدٍ یا حَسَنَ بنَ عَلی، اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا اَبا عَبدِالله.

شریعتی: خیلی ممنون به رسم روزهای دو شنبه السلام علیک یا ابا عبدالله.

اطلاعات تماس

 

روابط عمومی گروه :  09174009011

 

 شماره نوبت استخاره: 09102506002

 

آیدی همه پیام رسانها :     @shiaquest

 

پاسخگویی سوالات شرعی: 09102506002

آدرس : استان قم شهر قم گروه پژوهشی تبارک

 

پست الکترونیک :    [email protected]

 

 

 

درباره گروه تبارک

گروه تحقیقی تبارک با درک اهميت اطلاع رسـاني در فضاي وب در سال 88 اقدام به راه اندازي www.shiaquest.net نموده است. اين پايگاه با داشتن بخشهای مختلف هزاران مطلب و مقاله ی علمي را در خود جاي داده که به لحاظ کمي و کيفي يکي از برترين پايگاه ها و دارا بودن بهترین مطالب محسوب مي گردد.ارائه محتوای کاربردی تبلیغ برای طلاب و مبلغان،ارائه مقالات متنوع کاربردی پاسخگویی به سئوالات و شبهات کاربران,دین شناسی،جهان شناسی،معاد شناسی، مهدویت و امام شناسی و دیگر مباحث اعتقادی،آشنایی با فرق و ادیان و فرقه های نو ظهور، آشنایی با احکام در موضوعات مختلف و خانواده و... از بخشهای مختلف این سایت است.اطلاعات موجود در این سایت بر اساس نياز جامعه و مخاطبين توسط محققين از منابع موثق تهيه و در اختيار كاربران قرار مى گيرد.

Template Design:Dima Group