94/02/14-حجت الاسلام والمسلمین فرحزاد - (ادب و حیا)
موضوع برنامه: ادب و حیا
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 94/02/14
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
شریعتی: سلام علی قلب زینب الصبور و سلام به همهی شما هم وطنان خوب خانمها و آقایان ایام وفات حضرت زینب کبری سلام الله علیها را خدمت شما تسلیت میگویم به سمت خدای امروز خیلی خوش آمدید ان شاء الله این لحظاتی که خدمت شما هستیم در محضر حاج آقای فرحزاد لحظات مفید و پر باری باشد. سلام علیکم و رحمة الله.
حاج آقا فرحزاد: علیکم السلام و رحمة الله خدمت شما و همهی بینندگان عرض سلام داریم و تسلیت عرض میکنیم وفات جانگداز عقیلهی بنی هاشم حضرت زینب کبری سلام الله علیها ان شاء الله بعد از تلاوت قرآن دربارهی عظمت بانو خدمت بینندگان عزیز عرض ادبی خواهیم داشت جا دارد که برای همهی معتکفین مان قبولی طاعات را آرزو بکنیم ان شاء الله در دعاهایشان که روز آخر اعتکاف است قطعا موثر است صدها هزار معتکف به حمدالله دیروز من توفیق داشتم در جمع معتکفینی که دانش آموز بودند و همه جوانان نوجوانان کم سن و سال واقعا حظ و بهره بردم در دانشگاهها در جاهای مختلف به حمدالله استقبال عالی بود من همین جا آرزوی قبولی برای همهی معتکفین داریم ان شاء الله دعاهای دسته جمعی در حق همه مستحب میشود دعای ام داوود امروز به جا میآورند و مهمان خدا هستند همین جا قدرشناسی بکنیم از افرادی که فرهنگ اعتکاف و خدمتگزاران به اعتکافیها آنها هم اجرشان کمتر از اعتکاف نیست بلکه شاید بیشتر هم باشد خدا توفیقشان بکند.
شریعتی: در جلسات گذشته یکی از عوامل بسیار مهم و موثر در تربیت را شما اشاره کردید بحث دوست بود نکاتی که شما گفتید خیلی تکان دهنده بود که باید چقدر مراقب بود در انتخاب دوست خانوادهها نسبت به دوست فرزندانشان چقدر باید مواظب باشند و این که چقدر مترصد این باشند که نحوهی رفت و آمد و تعامل آنها با آنها به چه صورت است این بحث را وعده داده بودند حاج آقای فرحزاد که امروز هم ادامه میدهند ما خدمت شما هستیم و میشنویم.
حاج آقا فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحیم اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم همان طور که هفتههای قبل عرض کردیم موضوع دوست و معاشرت تاثیرش بسیار فوق العاده است شاکله و شخصیت انسان را اطرافیهای انسان اعم از پدر مادر معلم مربی و از همه به ما نزدیک تر دوست میسازد این دو حدیث کوتاه را دریغم آمد دوباره تکرار نکنم امیرالمومنین سلام الله علیه میفرماید: الصَّدیقُ اَقْربُ الاقاربِ (غرر الحكم: 674) یعنی دوست از همه به ما نزدیک تر است مثل لباس زیری که به ما چسبیده است چون فکر انسان اندیشهی انسان و افق ذهن انسان را دوست میسازد و یکی هم این حدیث مهمی که پیغمبر و امامهای ما سوال کردند که آیا کدام دست آویز ایمان از همه محکم تر است از همه قوی تر است نماز روزه است حج است زکات است جهاد است هیچ کدام مد نظر نبود فرمودند دوستی برای خدا پیغمبر عظیم الشان حدیث خیلی مهمی است فرمود وُدُّ المُومِنُ لِلمُومِنِ فِى اللهِ مِن اَعظَمِ شُعَبِ الاِيمانِ (کافی، ج 2، ص 125)یعنی آن چیزی که نماز و حج و جهاد و علم و دانش و فهم و همه چیز را تزریق میکند بالاتر از نماز است آن دوستی است که مبدا و منشا همهی خوبی است به ما همهی خوبیها را تزریق میکند لذا پیغمبر عظیم الشان فرمود دوستی و پیمان یک مومن با یک مومن به جهت الهی و خدایی بزرگ ترین شعبه و دست آویز ایمان است ان شاء الله قدر دان باشیم یک تاثیر وضعی خارجی است یعنی شما با آدمهایی معطر اند بنشینید بوی عطر میگیرید من گاهی در تاکسی اتوبوس سوار میشویم میرویم خانه خانواده میگوید چرا بوی سیگار میدهی میگویم میدانی من از سیگار بدم میآید کنار من یک سیگاری نشسته میروم منزل بویش همراه من است کسی معطر اند ادکلن بوی عطری زده فضا را عوض میکند دوستانش را معطر میکند میگوید
نار خندان باغ را خندان کند * * * صحبت مردانت از مردان بکند
با هر کس که بنشینی رنگ و بوی او را میگیری. آهن و فولاد جنسش هم سنگین است هم تیره است هم تاریک است هم سرد است حالت اولیه اش هم سنگین هم سرد هم بی رنگ و تاریک است ولی این آهن را وقتی کنار آتش کوره میگذارند همه چیزش عوض میشود یعنی رنگش میشود سرخ براق میشود میدرخشد حرارت پیدا میکند از سردی به گرمی یعنی اگر کسی آهن و فولاد هم باشد در اثر معاشرت با آتش هم رنگ او را میگیرد هم حرارت هم انرژی او را میگیرد انسان هر چقدر هم فولاد باشد ولی اگر با خوبها بنشیند رنگ و بوی آنها را میگیرد لذا این کلام بزرگ را من تکرار میکنم که تاثیر معاشرت و مجالست از تاثیر تعلیم و تعلّم بالاتر است هم راه میانبر است هم وقتی آدم به یک کسی دوستی و عشق و علاقه پیدا کرد همهی صفات و اخلاق او در او اثر میگذارد لذا تاثیر مجالست و معاشرت را اگر مردم حس بکنند راه میانبری است خیلی موثر است و اثر دارد کلام نورانی از مولا امیرالمومنین علی علیه السلام در نهج البلاغه است أَعْجَزُ النّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اكْتِسَابِ الْإِخْوانِ، وَأَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ (نهج البلاغه، حکمت 12) اواخر نهج البلاغه است چه کسی در دنیا خیلی عاجز و ناتوان است به تعبیر عوامی خودم خیلی بی عرضه است؟ بی عرضه ترین ناتوان ترین عاجز ترین افراد کسی است که دوست خوب برای خودش تهیه نکند ما قطعا در هر کجایی خارج داخل کفرستان بهشتستان هر کجا نتوانیم برای خودمان دوست انتخاب بکنیم چون خدای مهربان برای این که اینها دوستهای خوب انسانهای برجسته ستون عالم اند اگر اینها نباشند سنگ میبارد بلا نازل میشود این همه گناه و فساد که اتفاق میافتد. بنده معتقد هستم در همهی جاها حتی در کفرستان هم خانهی فرعون که یک طاغوتی بوده میگفت «أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَىٰ» (نازعات/ 24) همسرش یک زن مومن آرایشگری مومن خود حضرت موسی پدر حضرت موسی مومن بوده مومن آل فرعون پسر عموی فرعون بوده یا پسرخاله. یک سورهی قرآن به نام او است در بدترین جاها در کاخ صدام هم قطعا خدا در آن جا افراد برجسته قرار میدهند.
شریعتی: این نکاتی که شنیدیم حاج آقای فرحزاد در مورد دوست و دوست یابی صحبت کردند یک وقتهایی ما تمام تلاشمان را میکنیم و شیوهی تربیتی پیش میگیریم ولی متاسفانه بر اثر ارتباط ما با دوستانمان یا بچهها و فرزندانمان با دوستانمان همه چیز به هم میریزد تمام این معادلات ما به هم میریزد فکر میکنم نکات حائز اهمیتی است. پس امام علی علیه السلام فرمودند عاجز ترین افراد کسی است که دوستی نمیتواند برای خودش پیدا بکند.
حاج آقا فرحزاد: بله من عذر میخواهم وقفهای افتاد أَعْجَزُ النّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اكْتِسَابِ الْإِخْوانِ، وَأَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ در هر کجا در ظلمات و تاریکی زمین خدا یک مومن یک آدم خوب قرار داده است در هم کلاسیهای شما در همسایههای شما در فامیل شما اینها ستون اند و الا سقف عالم میآید پایین در هر خانهای در بدترین آدمها یک فرزندی یک خواهری برادری قوم و خویشی یک آدم خوبی را خدا قرار داده یعنی این که بگوییم نیست کم است قبول است ما این را قبول داریم کم است «قَلِيلٌ مِّنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ» (سبأ/13) مومنین قلیل اند چیزهای ارزشی و گرانقیمت معمولا نایاب و کم یاب است در خانهی فرعون در خانهی طاغوتها خدا قرار داده هارون الرشید وزیری داشت علی بن یقتین از شیعیان مخلص امام هفتم علیه السلام بود خیلی هم حضرت به ایشان عنایت داشت این را بهانه نکنیم که نیست. نه هست منتها ما باید دنبالش باشیم رصد بکنیم لذا امیرالمومنین میفرماید عاجز ترین بی عرضه ترین آدمها آن کسی است که نتواند دوستی برای خودش تهیه بکند خواهرها با خواهرها برادرها با برادرها دوست شوند فامیل دوست آشنا هم کلاسی که هستند.
شریعتی: تنها بماند.
حاج آقا فرحزاد: یا تنها بماند یا برود سراغ رفقای ناباب آیاتش را میخوانیم اگر کسی تنها بماند یا شیطان میآید وسوسه اش میکند یا شیطان انسی میآید وسوسه اش میکند این است که اصلا انسان کلمهی انسان به معنی اُنس است از مادهی انس است انسان بدون انیس و انس نمیتواند زندگی بکند باید با خدا انس بگیرد یا یک مومنی که بوی خدایی میدهد این انس را باید یک جایی.
شریعتی: ما به ازایی داشته باشد.
حاج آقا فرحزاد: به ظهور برسد و این با خدا میتواند انس بگیرد و کسانی که رنگ و بوی خدایی دارند و الا اگر با اینها انس نگرفت این تعطیل نمیشود میخورد به شیاطین جنی و انسی
هر که گریزد ز خراجات شاه * * * باج ده غول بیابان شود
و حضرت امیر علیه السلام در مرحلهی بعدی میفرماید از این بی عرضه تر و از این ضایع تر آن کسی است که دوست خوب دارد از دست بدهد نعمت خوب خدا سر راهش گذاشته در فامیل دوست آشنا هم کلاسیها میآیند سراغش هم حتی گاهی ولی این ضایع میکند از دست میدهد.
شریعتی: هفتهی قبل هم شما اشاره کردید خیلی مهم است خیلی وقتها ما در مسیر تربیتی در زندگی ما دنبال استاد میگردیم که همراه ما باشد با این نکاتی که گفتید من فکر میکنم ارزش یک دوست خوب کمتر از استاد نیست میتواند مسیر زندگی ما را عوض بکند.
حاج آقا فرحزاد: همین طور است دوست به یک معنا از استاد تاثیرش بیشتر است چون هم افق ما است ما راحت با او قاطی میشویم راحت میتوانیم تماس بگیریم اگر آن دوست خیلی خوب باشد ما را به استادهای بالاتر هم میرساند آن راهنما میشود به استادهای بالاتر برسیم مرحوم آقای قاضی میفرمودند کسی چهل سال وقت بگذارد استاد خوب دوست خوب پیدا بکند هیچ ضرر نکرده در کلام نورانی دیگر امیرالمومنین سلام الله علیه که سرلوحهی همهی رهبران عالم است و ماه رجب هم منتسب به این شخصیت بزرگوار است میفرماید سَل عَنِ الرَّفيقِ قَبلَ الطَّريقِ، وَعَنِ الجارِ قَبلَ الدّارِ (نهج البلاغه، نامه 31) یعنی اگر شما یک راهی را میخواهی بروی یا راه طولانی یا راه کوتاه مسافرت میخواهی بروی میفرماید قبل از مسافرت ما معمولا مسافرت وسایل بهداشتی لباس خوراک پوشاک آذوقه خرج سفر آن جا هتل وسیلهی رفت و آمد همه را چک میکنیم ولی اینها اشتباه است مهم ترین موضوع در یک راه و یک سفر میفرماید همراهان و دوستان شما هستند چه کسانی هم سفر هستند خیلی مهم است اگر هم سفرهای ما آدمهای خوب با ادب خوش اخلاق مهربان مومن باشند هیچ مشکل ندارد راه دست انداز دارد وسیله اش مشکل دارد اشکالی ندارد چون رفقایش خوب است شما با آرامش میروید با صحت و امنیت میروی میآیی ولی اگر بهترین وسیله است بهترین امکانات زاد و توشه است ولی رفقای شما همه فاسق و فاجر و ظالم و دزد و حقه باز و کلک و آدمهای آلوده هستند هیچ فایدهای ندارد بلکه شما را هم آلوده میکنند الرَّفِیق ثُمَّ الطَّریق (مستدرك الوسائل، ج 8، ص 429) یعنی اول رفقای راه چه کسانی هستند اگر رفقای شما مومنین هستند پیامبران امامان هستند هر چالهای هم بروید من میگویم خطر ندارد حتی میخواهم بگویم اگر جهنم هم بروید جهنم را خاموش میکنند ولی اگر رفقای ناباب باشند اگر بهشت هم میروند شما نرو به خاطر این که بهشت را جهنم میکنند این انسانها هستند که بهشت و جهنم را میسازند این انسانها هستند که راه را هموار یا ناهموار میکنند یک موقعی واقعا یکی از نعمتهای بزرگی که من در جمع عزیزان باید شاکر باشم هم خدا اساتید بزرگواری را سر راه ما قرار داد هم دوستان و رفقایی که واقعا ما از شکرش عاجز هستیم. یکی شما عزیز هستید که خدا سر راه ما قرار داد واقعا من به صفات اخلاق شما غبطه میخورم مرحوم آیت الله بهاء الدینی خیلی اهل انس بودند یعنی با جمعی از رفقای قدیمی شان از دوستان نزدیک حضرت امام بودند و همین طور در طی سیرشان به دوستان خوب میرسیدند و اظهار وجد میکردند گاهی ایشان خسته میشدند ما هم رصد میکردیم هر وقت آقا خسته هستند ماشین ایشان را سوار میکردیم لب جوب آبی چشمهای قناتی هر روز سعی داشتند بیرون بروند تا فضا عوض شود چون همه اش در خانه بودند عبادت یا درس و کار داشتند یک موقع بنده به ایشان عرض کردم که آقا الآن سوار ماشین شدیم کجا برویم ایشان فرمودند هر کجا بروی من همراهت میآیم جهنم هم بروی همراهت میآورم گفتم ای والله یعنی اطمینان دارند که ما جای بد نمیرویم یعنی اگر هم جای بد برویم اصلاح میشود یک موقع ایشان میفرمودند این قدر معاشرت اثر عجیبی دارد میفرمودند یک موقعی یک نفر از اهل استان ایلام رفقای ایشان از طلبههای لبّ ایلام زیاد بودند میآمدند خدمتشان بهره میبردند آن جا معرفی کرده بودند ما استادی در قم داریم آیت الله بهاء الدینی است یک نفر از آدمهای فطری و صاف و بی شیله پیله و بی غل و غش من همین جا عرض بکنم گاهی پدر بزرگان مادر بزرگان عمو دایی خاله واقعا این تجدد و تمدنی که همه را از گاهی فطرت اولیه بیرون برده بعضیها خیلی دست نخورده خیلی صاف اند اصلا حقه بازی کلک دروغ بلد نیست ایشان فرمودند یک کسی که کشاورز یا چوپان بود شنیده بود آقای بهاء الدینی در قم است آمده بود زیارت قم کوچه خیابان آدرس گرفته بود آمده بود خدمت آقای بهاء الدینی ایشان فرمودند نیم ساعت پیش ما نشست آن قدر این انسان صاف شفاف زلال بود یک موقع آیت الله بهاء الدینی فرمودند خدا به من لطفی کرده که من افراد را میشناسم یعنی عینک الهی بعضیها محرم اسرار خدا هستند البته بی جا خرج نمیکنند آبروی کسی را بریزند ولی خوبها را ممکن است بفهمند بشناسند معرفی بکنند ایشان فرمودند شاید نیم ساعت این آقا کنار من نشست این قدر این انسان بی شیله پیله پاک و صاف و دست نخورده بود پنجاه سال در یک روستایی یا کشاورزی داشته یا چوپان بوده در بیابانها تمام خستگیها را از جان من گرفت یعنی من از کارم از عبادتم از برنامهها و زندگی روزمره گاهی خسته شدم وقتی رفت احساس سبکی کردم یعنی دوست خوب معاشرت خوب همهی نکبتها ظلمتها تاریکیها خستگیها کوفتگیها را همه را از جان آدم میبرد و عکسش گاهی آدم معاشرت میکند با یک کسی که ظلمت نکبت دارد و تاریکی است ایشان میفرمودند من یک موقعی در یکی از محلها میخواستم جایی بروم رسیدم به یک بچه پرسیدم مثلا خیابان انقلاب کدام طرف است اگر این طرف بود میگفت آن طرف عمدا برعکس آدرس میداد یعنی دروغ میگفت. میگفت هفت هشت سوال کردم همه اش را دروغ گفت فرمودند این قدر این بچه من را خسته کرد دروغش یک طرف از این که چه پدر مادری چه محیطی بوده که این بچه این طور بوده بچه فطرتا دروغ بلد نیست با این چه کار کردن به این جا رسیده آدم یک وقت قاچاقچی معتادی میبیند واقعا چرا محیط این طور آدم درست بکند فرمودند تمام خستگیها را به جان من ریخت الرَّفِیق ثُمَّ الطَّریق یعنی اول رفیق راه کیست چه کسانی همراه ما هستند ولو شما کربلا میخواهید بروید بهتر از کربلا مشهد نجف مکه؟ بهترین سفر. اگر رفقای راه شما فاسق فاجر آدمهای بد عقیده اند منحرف اند ولو مکه مدینه کربلا با آنها نرو خطرناک است مخ ات را میزنند ولو بهترین سفر است ولی اگر سفر سفر خارج است ممکن است به ظاهر در آن گناه معصیت باشد ولی رفقای شما همه مومن با تقوا با اخلاق مهربان خوب باشند اینها شما را حفظ میکنند شما را نگه میدارند یعنی الرفیق ثم الطریق دوست و همسفر از خود راه بالاتر است.
شریعتی: هم محافظ ما هستند و هم جبران تمام نداشتههای ما.
حاج آقا فرحزاد: بله و تو را در مسیر صحیح قرار میدهند ولی به یک معنی رفقای خوب جهنم را بهشت میکنند و رفقای بد بهشت را جهنم میکنند این قدر تاثیر دارند هم این را حضرت امیر سفارش فرمودند دومی اش هم خیلی مهم است الجَارّ ثُمَّ الدّار شما اگر میخواهی یک جایی خانه اجاره بکنی خانه بخری میفرماید قبل از اصل خانه به همسایههای خانه فکر بکن همسایه هایت چه کسانی هستند بعضی خانهها هست خیلی شیک است امکانات زیاد دارند ولی در یک محیطی است که همه فاسق خرابکار دزد قاچاقچی هستند بهترین خانه ارزش ندارد ولی یک خانهای ممکن است خیلی سر و سامان ندارد ولی در یک محیطی است که همه خوب هستند ارزشش هزاران برابر از آن خانه بالاتر است میفرماید در انتخاب راه اول دوست و در انتخاب خانه اول همسایهها و افرادی که آن جا هستند معاشرت خیلی مهم است برمیگردد به همان معاشرت یعنی افرادی که دور ما هستند در خانه در محیط کار در محیط تحصیل در رفت و آمدهایی که آن به ما شکل میدهند و حقیقت میدهند ما گزینش بکنیم لذا مواظب باشیم اول مرحله این است که از رفقایی که خطرناک اند ناباب اند منحرف اند تا میتوانیم فرار کنیم به قول حافظ
نخست موعظهی پیر میفروش این است * * * که از مصاحب نا جنس احتراز کن
اول قدم ما میخواهیم معاشرت خودمان را اصلاح کنیم اول قدم لا اله است همان طور که لا اله اول باید بتها را بشکنیم بدها را از خودمان جدا بکنیم بعد به الا الله برسیم وقتی اول یک کسی آتش گرفته اول باید آتشها را خاموش کرد دشمن را از خانه بیرون کرد بعد یک چیز خوب آورد در خانه پس اول قدم ترک و پرهیز کردن از دوستان ناباب است رشتهی این دوستیها را قطع بکنیم این گام اول است در روایت داریم صُحبةَ الاَحمقِ عَذابُ الرُّوحِ (غرر الحکم، ج 1، ص 455) یعنی هم صحبتی با آدم احمق نادان جاهل روح ما را شکنجه میدهد و آزرده میکند اگر فرصت است من آیاتی در این باره بخوانم آیات و روایاتی که ما را پرهیز میدهد نهی میکند از این که با افراد ناباب خیلی معاشرت نکنیم یکی از آن آیاتی که خدای مهربان به پیغمبرش میفرماید «فَأَعْرِضْ عَن مَّن تَوَلَّى عَن ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا، ذَلِكَ مَبْلَغُهُم مِّنَ الْعِلْمِ» (نجم/ 30-29)افرادی که شش دنگ فکرشان دنیا است تشریفات تجملات اصول دین سه تا خوراک پوشاک مسکن این طور افراد زیاد اند هر چه که با اهل دنیا. اهل دنیا که میگوییم آنهایی که ذوب در دنیا هستند همه اش فکرش دنیا است زمین گیر اند و الا این که کسی داشته باشد وابسته نباشد بهرهی خوب داشته باشد اینها که اهل دنیا نیستند خدای مهربان به پیغمبر میفرماید اعراض بکن روی بگردان از کسانی که تمام همّشان غمشان فکر و اندیشه شان دنیا است شما با اهل دنیا که بنشینی مهر دنیا فکر و حب دنیا میآید لذا در روایات ما است که با اهل دنیا آنهایی که ذوب در دنیا عاشق دنیا هستند فقط میگویند پول فقط میگوید ثروت فقط میگوید ریاست پست مدرک آن فکر را به شما تزریق میکند خدا به پیغمبرش میگوید از این طور جماعت اعراض بکن ذلک «ذَلِكَ مَبْلَغُهُم مِّنَ الْعِلْمِ» این فقط همین دنیای پست را میبیند معنویت آخرت را نمیبیند خدا را نمیبیند نگاه به ما سرایت هم میکند من یادم رفت بگویم تاثیر هم نشینی چرا یک بچه مریض میشود سرما خوردگی زردی میگیرد یک مرضی که مسری هم است میگیرد میگویند این بچه نباید مدرسه برود به خاطر این که میرود همهی کلاس را مریض میکند ویروسش سرایت میکند گاهی یک مدرسه را ویروس دار میکند آیا تاثیر یک آدمی که بد اخلاق دروغ گو حقه باز و معتاد است از تاثیر یک ویروس سرما خوردگی کمتر است؟ قطعا بیشتر است و عکسش هم همین طور یک بچهای مثلا نابغه است حافظ قرآن است خوش اخلاق و مهربان است گاهی یک بچه است میبینید دهها صدها مثل خودش درست میکند یعنی هم خوبش هم بدش خیلی اثر دارد چرا دکتر مینویسد گواهی پزشکی میآورد که نباید مدرسه برود اگر برود همهی مدرسه را آلوده میکند خب دوست ناباب هم همین طور است بخواهیم یا نخواهیم سرایت میکند اثر وضعی یقینی است یا مثلا در روایات ما است ذیل این آیه که در مسائل معنوی همیشه به بالاتر از خودتان نگاه بکنید یعنی افرادی که نخبه اند با تقوا تر اند عالم تر هستند خوش اخلاق تر هستند مهربان تر هستند در مسائل معنوی اُنظُر اِلَی مَن فَوقَک که تو هم بروی بالا رشد پیدا بکنی ولی در مسائل مادی و دنیایی اُنْظُرْ إِلَی مَنْ هُوَ دُونَکَ (کافی، ج 8، ص 244) به افرادی که پایین تر از خودت هستند نگاه بکن اگر شما خانهی کوچکی داری نگاه بکن به آن کسی که مستاجر است نگاه کن به آن کسی که اصلا خانهی اجارهای هم ندارد به آن کسی که کارتون خواب است تا شکرت زیاد شود و قانعت بکند و این خطری که واقعا همهی خانوادهها را تهدید میکند که حالت رضایت و قناعت خیلی کم شده در جامعه حالت شکر گزاری یعنی به دادهها نگاه نمیکنیم لذا یک کسی میگفت ما یک مهمانی رفتیم چند میلیون خرج ما شد گفت خانوادهی ما دکور و پرده و تشریفات این باجناق ما را دید وقتی برگشتیم آن قدر به ما ور رفت روی مخ ما کار کرد ده میلیون به ما خسارت زد آیهی قرآن است «وَلَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَرِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَأَبْقَى» (طه/ 131) خدا میفرماید چشم نینداز به تجملات و تشریفات و ماشین کذایی خانهی کذایی دارد اینها زود گذر است تمام شدنی است شکوفای دنیا است تمام میشود زود از بین میرود بیاییم به افرادی که پایین تر هستند نگاه کنیم راضی و قانع شویم چون شکر خدا را به جا بیاوریم و آنهایی که شش دنگ روح و جسم و جانشان آمیخته به دنیا است خدا به پیغمبر میفرماید از اینها اعراض بکنها اینها مبلغ از علم و فهمشان همین است تو را هم آلوده به دنیا میکنند.
شریعتی: خیلی ممنون نکات خوبی را شنیدیم دوستان میتوانند برای اطلاع و آگاهی از مطالبی که در جلسات برنامهی سمت خدا از زبان کارشناسان محترم مان بیان میشود در سایت ما ببینند متن و صوتش موجود است samtekhoda3.ir همین طور یاد آوری میکنم نرم افزار جامع سمت خدا هم برای گوشیهای سازگار با اندروید را میتوانید دریافت بکنید نرم افزار کم حجم و بسیار کاربردی است. صفحهی 436 قرار دوستان خوب ما است آیات دوازدهم تا هجدهم سورهی مبارکهی فاطر چقدر خوب است در سالروز وفات حضرت زینب کبری سلام الله علیها ثواب تلاوت این آیات را هدیه بکنیم به روح بلند و آسمانی و ملکوتی آن حضرت و ان شاء الله از ثواب و برکاتش فرد فرد ما بهره مند شویم به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
وَمَا يَسْتَوِي الْبَحْرَانِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَائِغٌ شَرَابُهُ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَمِن كُلٍّ تَأْكُلُونَ لَحْمًا طَرِيًّا وَتَسْتَخْرِجُونَ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْكَ فِيهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿١٢﴾ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُّسَمًّى ذَلِكُمُ اللَّـهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِهِ مَا يَمْلِكُونَ مِن قِطْمِيرٍ ﴿١٣﴾ إِن تَدْعُوهُمْ لَا يَسْمَعُوا دُعَاءَكُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍ ﴿١٤﴾ يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّـهِ وَاللَّـهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ ﴿١٥﴾ إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ ﴿١٦﴾ وَمَا ذَلِكَ عَلَى اللَّـهِ بِعَزِيزٍ ﴿١٧﴾ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَإِن تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَى حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى إِنَّمَا تُنذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَيْبِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَمَن تَزَكَّى فَإِنَّمَا يَتَزَكَّٰ لِنَفْسِهِ وَإِلَى اللَّـهِ الْمَصِيرُ ﴿١٨﴾
ترجمه:
دو دریا مساوی نیستند، این یکی شیرین و از بین برنده تشنگی و نوشیدنش گوارا و آن یکی شور و تلخ است؛ و از هر یک گوشتی تازه می خورید و زینتی که آن را می پوشید، استخراج می کنید. و کشتی ها را در آن می بینی که آب را می شکافند و می روند تا شما [با رسیدن به مقاصد و هدف هایتان] از فضل او بجویید و باشد که سپاس گزاری کنید. (۱۲) شب را در روز فرو می برد و روز را در شب فرو می برد، و خورشید و ماه را مسخّر و رام کرده است که هر کدام تا سرآمدی معین روانند. این است خدا پروردگار شما، فرمانروایی، ویژه اوست و کسانی را که به جای او می پرستیدید، مالک پوست هسته خرمایی هم نیستند. (۱۳) اگر آنها را بخوانید، خواندنتان را نمی شنوند و اگر [بر فرض محال] بشنوند، پاسختان را نمی دهند، و روز قیامت شرک شما را انکار می کنند؛ و هیچ کس مانند [خدای] آگاه تو را [از حقایق] خبردار نمی کند. (۱۴) ای مردم! شمایید نیازمندان به خدا، و فقط خدا بی نیاز و ستوده است. (۱۵) اگر بخواهید شما را از بین می برد و آفریده تازه ای می آورد. (۱۶) و این کار بر خدا دشوار نیست، (۱۷) و هیچ سنگین باری بار گناه دیگری را برنمی دارد، و اگر سنگین باری دعوت کند که از بارش بردارند، چیزی از بار گناهش برداشته نمی شود، گرچه [دعوت شونده] از نزدیکان و خویشان باشد. تو فقط کسانی را بیم می دهی که در نهان از پروردگارشان می ترسند و نماز را برپا می دارند؛ و هر کس [از آلودگی ها] پاک شود به سود خود پاک می شود، و بازگشت فقط به سوی خداست. (۱۸)
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: خیلی خوشحالیم همراه شما هستیم با توجه به نکاتی که حاج آقا فرحزاد گفتند به دوستی با شما هم افتخار میکنیم نکتهی صلوات را حاج آقای فرحزاد را بفرمایند و بعد هم ان شاء الله اشارهی قرآنی امروز را
حاج آقا فرحزاد: یکی از برکات فوق العادهی صلوات این است که در روایات ما به عنوان افضل اعمال بیان شده انسان گاهی بین دهها صدها مستحب میماند که کدام مستحب را به جا بیاورد در میان مستحبات به عنوان برتر و افضل اعمال ذکر صلوات است در روایت داریم که شخصی به امام صادق علیه السلام عرض کرد که من توفیق پیدا کردم داخل خانهی کعبه بروم ولی آداب و اعمال داخل کعبه را بلد نبودم که چه نمازی چه ذکری چه سورهای چه دعایی بخوانم به جای همهی آنها نشستم صلوات فرستادم آیا ثواب و بهره و پاداشی دارم؟ تعبیر خیلی عجیبی از امام صادق علیه السلام است فرمودند أَمَا إِنَّهُ لَمْ یخْرُجْ أَحَدٌ بِأَفْضَلَ مِمَّا خَرَجْتَ بِهِ (کافی، ج 2، ص 494، ح 17) یعنی شما از خانهی کعبه بیرون آمدی ثواب عمل شما از همهی آنها بیشتر است اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: قبل از این که اشارهی قرآنی را بفرمایید ما الحمدلله روزهای دوشنبه روزهایی است که منور است برنامه مان به روایات اهل بیت علیهم السلام و حتی نکات صلواتی که حاج آقا فرحزاد میفرمایند خیلی از دوستان گفتند که چگونه میشود این روایات را به آن دسترسی داشت و یا نکات صلوات را من باز هم عرض میکنم به سایت ما که مراجعه بکنید همهی اینها آن جا است samekhoda3.ir سایت ما بخشها متنوع و مختلفی دارد دوستان میتوانند مراجعه بکنند حاج آقا فرحزاد اشارهی قرآنی امروز را بفرمایند
حاج آقا فرحزاد: بله من هم تکمیل میکنم خیلی از عزیزانی که به ما هم در سفرها میگویند ما سر کاریم نمیرسیم سمت خدا را ببینیم بحمدلله این نرم افزاری که خیلی زیباست دوستان زحمت کشیدند در سایت گذاشتند اینها را میشود در گوشی همراه ریخت اندرویدش را که خیلی پیشرفته است هم متن نوشتاری است هم صوتی است به تفکیک کارشناسان و موضوع بندی دارد مثلا به خود من خیلیها میگویند موضوع وسواس نوشته موضوع وسواس شش جلسه ما صحبت کردیم راحت میتوانند هم مکرر گوش بدهند هم میتوانند بخوانند قابلیت به روز رسانی هم دارد میتوانند به گوشیهای دیگران انتقال بدهند چیز خیلی خوبی است سمت خدا 24 ساعت در دسترس آنها است
شریعتی: واقعا جا دارد تشکر کنیم از همهی دوستانی که دست به دست هم دادند این نرم افزار را طراحی کردند که راحت و ساده در اختیار دوستان قرار بگیرد
حاج آقا فرحزاد: الحمدلله خدا خیرشان بدهد در همهی ثوابها شریک هستند. آیهی 15 ام این صفحه خدای مهربان میفرماید «يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّـهِ وَاللَّـهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ» (فاطر/15) خطاب به انسانها است نه به مومنین ای انسانها البته همهی موجودات فقیرند محتاج در خانهی خدا هستند منتها بقیهی موجودات آن درک و شعور را دارند و بی اختیار در مسیر اطاعت خدا هستند ولی انسان است که گاهی یاغی میشود سرکشی میکند به خاطر اختیاری که دارد لذا خدا خطاب به ناس به کل انسانها میفرماید که أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّـهِ وجود ما فقر است عجز است ناتوانی است به یک نفس بند هستیم از خودمان هیچ چیز نداریم و اگر نظر شریفتان باشد در بسیاری از بحثها گفتیم که ریشهی تمام رذائل منیت و خودیت است و این عجز و فقر و دست خالی بودن و بیچارگی ما این منیت ما را میتواند بشکند خدا میفرماید بیایید بنشینید فکر بکنید همه تان محتاج نیازمند هستید یک لحظه خدا نخواهد ما معدوم هستیم هیچ چیز هستیم ولی فقیر هستیم ولی فقراء الی الله هستیم نیازهایمان را با ارتباط با خدا باید برطرف بکنیم نیازها را مرتفع بکنیم فقیر الی الله هستیم و این که مناجات قشنگی است در مسجد کوفه از امیرالمومنین علیه السلام مَوْلاَیَ یَا مَوْلاَیَ أَنْتَ الْحَیُّ وَ أَنَا الْمَیِّتُ مَوْلاَیَ، أَنْتَ الْغَنِیُّ وَ أَنَا الْفَقِیرُ (مناجات حضرت علی در کوفه) اینها تقریبا بازتاب همین آیه است که ما هیچ چیز نداریم و او همه چیز دارد و غنیهای دنیایی گاهی نمیدهند بخل میورزند گاهی منت میگذارند گاهی ممکن است موقتی باشد ممکن است تمام شود ولی خدا غنی حمید است یعنی بی نیازی است که ستایش شده نه منت میگذارد نه ما را اذیت میکند نه سر کار میگذارد نه چشم داشتی دارد اگر هم یک چیزی به ما میگوید باز خیرش به نفع خود ما است غنی مطلق است و ستایش شده است.
شریعتی: خیلی ممنون خیلی تا پایان فرصت نداریم چقدر خوب است که نام حضرت زینب سلام الله علیها حسن ختام برنامهی امروز ما باشد.
حاج آقا فرحزاد: در عالم چهارده معصوم سلام الله علیهم اجمعین اول مقام اول را طبق روایات ما دارند و در این امت میتوانیم ادعا کنیم بعضی شخصیتهایی خدای متعال مرحمت فرموده که تالی تلو معصوم اند مثل حضرت زینب علیها سلام حضرت اباالفضل علیه السلام حضرت علی اکبر و امثال این بزرگواران. حضرت زینب سلام الله علیها هفت معصوم را از چهارده معصوم درک کرده از جد بزرگوارش تا امام محمد باقر علیه السلام و محضر این هفت معصوم بهره برده و استفاده کرده واقعا یک بانوی فوق العاده و با فضیلتی است میتوانیم بگوییم فاطمهی ثانیه بعد از مادر بزرگوارش حضرت زهرا علیه السلام در میان بانوان گمان نمیکنم بانویی به عظمت این بانو باشد یکی از کارهای بسیار بسیار مهم اش که عزیزان توجه دارند شما میدانید در موضوع انقلاب و قیام کربلا که امام حسین یک کار فوق العادهای کردند این که همهی هستی شان را در طبق اخلاص گذاشتند و تقدیم راه خدا کردند و دین خدا را آبیاری کردند به قول آن شاعر میگوید
ترویج دین گر چه به خون حسین شد * * * تکمیل آن به نطق درر باز زینب است
سرّ نی در نینوا میماند اگر زینب نبود * * * کربلا در کربلا میماند اگر زینب نبود
یک بزرگواری کلام قشنگی دارد میگوید همهی عالم حتی پیغمبر ما میگوید أَنَا مِن حُسَین (بحار الانوار، ج ۴۳، ص ۲۶۲، ح ۱) همه مدیون امام حسین اند ولی خود امام حسین خودش را مدیون این خواهر میداند یعنی این خواهر واقعا کارهای بزرگی را انجام داده بنده معتقدم روز عاشورا خیلی از عزیزان شهید شدند به ملاقات خدا رفتند جاودانه در بهشت مهمان خدا شدند ولی آنهایی که بعد از عاشورا ماندند و پیام شهدا را رساندند خیلی رسالت سنگینی بوده آن زخم زبانها اسارتها فشارها آن هم به شخصیتهای فوق العاده که محرم اسرار خدا و حرم و ناموس اهل بیت و ناموس پیغمبر بودند میخواهم عرض بکنم به مراتب از آن نیزهها و شمشیرها برایشان سخت تر بوده بعد از آن همه مصیبتها من گاهی عرض کردم حضرت زهرا سلام الله علیها خیلی مصائبشان سنگین بوده خود حضرت هم فرمودند ولی سن مبارکشان هجده سال بوده و عمدهی مصائب هم بعد از شهادت پدر بزرگوارشان 95 روز یا 75 روز که ظلمهایی که به همسرشان و خودشان شد ولی فرزند بزرگوار و پارهی تنشان 56 سال از طفولیت مصیبت جدشان در ابتدای فصل طفولیت مادری مثل حضرت زهرا را از دست دادند خانه نشینی پدر بزرگوارشان مصائب برادرشان امام مجتبی علیه السلام و بعد هم مصائب کربلا که واقعا طاقت فرسا بوده هر کسی باشد از پا در میآید ولی شما ببینید این بانو چقدر عظمت دارد استوار است واقعا این که شاعر درباره اش میگوید عمان سامانی میگوید
زن مگو مرد آفرین روزگار * * * زن مگو بنت الجلال اخت الوقار
زن مگو خاک درش نقش جبین * * * زن مگو دست خدا در آستین
اگر قوت خدایی و الهی در وجودش نبود اصلا نمیتوانست چنین بانویی درست شود این است که زینب نام گذاری شده یعنی زینت پدر امیرالمومنین بگوید من به قربانت خیلی مهم است که امیرالمومنین بگوید من علی که همه کارهی عالم است حلال مشکلات همهی انبیاء و پیغمبران بگوید من علی به قربانت بروم فدای تو شوم فداها ابوها خیلی مهم است یک وقت امیرالمومنین خودش زینت همهی عالم است خودش مثل آفتاب فروزنده است خورشید طالع است ولی چقدر روشنی و چراغ حضرت زینب باید نورانی باشد که به خورشید زینت بدهد زینت علی باشد امیرالمومنین به این بانو افتخار بکند این که حضرت زینب سلام الله علیها در دم دروازهی کوفه که آنها هلهله میکردند شادی میکردند جشن گرفته بودند یک ندا دادند اءَنِ اسْکُتُوا ساکت شوید راوی میگوید یک ندای این بانو چقدر تکان داد مردمی که اراذل و اوباش بودند همه اش هلهله و شادی میکردند نفسها در سینهها حبس شد حتی شترها اسبها و مرکبها سر و گردن تکان نمیدادند فَارْتَدَّتِ الانْفاسُ وَ سَکَنَتِ الاجْراسُ (لهوف) مردم کوفه مدتها بود صدای دلنشین مولا علی را نشنیده بودند راوی میگوید به خدا قسم ندیدم بانویی که سر تا پایش شرم و حیا باشد و جوری سخنرانی بکند و خطابه بخواند مثل این که امیرالمومنین زنده شده و دوباره خطبه میخواند و کاری کردند همانهایی که اراذل اوباش بودند شادی میکردند همه گریه کردند یعنی توابین تقریبا از همان جا شکل گرفت فهمیدند که چه کار اشتباهی کردند این روشن گریها خطبهها بیانات حضرت زینب علیها سلام بود که عالم را متحول کرد مرحوم آیت الله بهجت همیشه به مداحها روضه خوانها سفارش میکردند پول میدادند که توسل به حضرت زینب برای من بگیرید همهی اولیاء خدا پناهنده به این بانو میشدند
شریعتی: خیلی ممنون چقدر خوب است با قلب داغ دار حضرت زینب و با زبان حضرت زینب همه مان سلام بکنیم به امام حسین علیه السلام و سلام بر امام حسن مجتبی
حاج آقا فرحزاد: السلام علیک یا ابا محمد یا حسن بن علی و السلام علیک یا ابا عبدالله
شریعتی: بسیار ممنون. بهترینها را برای همهی شما آرزو میکنم السلام علیک یا اباعبدالله.