سخنرانی حجت الاسلام حسینی قمی؛ فضایل حضرت فاطمه معصومه(س)
دهه مبارک کرامت را تبریک می گویم. از حرم کریمه اهل بیت فاطمه معصومه(س) روز دختر را به همه دختران مسلمان تبریک می گویم. امروز کتابی می خواندم خیلی برایم جالب بود. یک مسابقه ای علمای بزرگ ما داشتند در سرودن در مدح فاطمه معصومه(س). من چند مورد را خیلی سریع بخوانم. این شعری که می خوانم امام(ره) در مورد حضرت معصومه سرودند.
ای ازلیت به تربت تو مخمر *** ای ابدیت به طلعت تو مقرر
لم یلدم بسته لب وگرنه بگفتم *** دخت خدایند این دو نور مطهر
یک مقایسه زیبایی بین مقام فاطمه معصومه و مادر گرانقدرشان حضرت فاطمه زهرا(س) داشتند. «لم یلد» خداوند فرزند ندارد.
لم یلدم بسته لب وگرنه بگفتم *** دخت خدایند این دو نور مطهر
چادر آن یک حجاب عصمت و ایزد *** معجر این یک نقاب عفت داور
آن یک خاک مدینه کرده مزین *** صفحه ی قم را نموده این یک انور
خاک قم این کرده از شرافت جنت *** آب مدینه نموده آن یک کوثر
یک شعری هم از حضرت آیت الله العظمی صافی دیدم.
ما را به شهر مشهد و قم افتخارهاست *** در شرق و غرب و ارض و سماء اشتهارهاست
مشهد مزار حضرت سلطان دین رضا *** آن صاحب مناقب بیش از شمارهاست
قم بارگاه حضرت معصومه عشّ آل *** کز علم و از حدیث در آن یادگارهاست
هم موطن صحابه و خاصان شیعیان *** مردان پاک طینت و دانش مدارهاست
یک شعر هم برای حضرت آیت الله العظمی وحید است.
ای دختر عقل و خواهر دین *** وی گوهر دُرج عزّ و تمکین
عصمت شده پای بند مویت *** ای علم وعمل مقیم کویت
ای میوه شاخسار توحید *** همشیره ماه و دخت خورشید
وی گوهر تاج آدمیت *** فرخنده نگین خاتمیت
شیطان به خطاب قم براندند *** پس تخت تو را به قم نشاندند
اندر حرم تو عقل مات است *** زین خاک که چشمه حیات است
جسمی که در این زمین نهان است *** جانی است که در تن جهان است
این ماه منیر و مهر تابان *** عکسی بود از قم و خراسان
گذشته از همه مقاماتی که این بانوی بزرگ دارد و افتخاری که علمای بزرگ می کردند به اینکه در جوار این بانوی مطهر باشند، مسابقه ای در سرودن اشعار در مدح کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه دادند.
ماه ذی القعده و ایام کرامت
از همه عزیزانی که این زمینه را فراهم کردند که امروز از قم در خدمت عزیزان باشیم تشکر می کنم. یک تقاضایی هست که ما چند سال هست داریم. امروز هوای قم از پنجاه درجه گرمتر است. انشاءالله یک استودیوی خوب در قم راه اندازی شود. اگر هم مردم تمایل دارند کمک کنند که خیلی خوب است. می دانید امروز اولین روز ماه ذی القعده است. ماه امام رضا(ع) است. با نام حضرت معصومه(س) آغاز شد. روز یازدهم ولادت امام رضا(ع) است. 23 این ماه روایتی است در شهادت امام رضا(ع). بیست و پنجم این ماه دحو الارض است که افضل اعمال زیارت دحو الارض است. پایان این ماه شهادت پاره تن امام رضا(ع)، امام جواد است. امروز که اول ماه است عزیزان نماز اول ماه را فراموش نکنند. صدقه اول ماه را فراموش نکنند. نماز هم دو رکعت است. رکعت اول بعد از حمد سی مرتبه سوره توحید بخوانند و رکعت دوم بعد از حمد سی مرتبه سوره «انا انزلناه» را بخوانند. اولین یکشنبه ای که در پیش است، نماز ماه ذی القعده که حتماً عزیزان یادشان باشد.
نماز یکشنبه ماه ذی القعده
در روایت داریم کسی که این نماز را بخواند بعد از نماز به او خطاب می شود که «استعن فی العمل» همان خطابی که به حاجی ها در عصر روز عرفه گفته می شود که از نو شروع کنید. عزیزان نماز روز یکشنبه ماه ذی القعده را بخوانند، در مفاتیح هم هست. نماز یکشنبه ماه ذی القعده بسیار فضیلت دارد. از دست ندهید. امروز که اول ماه است و ما سعادت داشتیم در اول ماه خدمت عزیزان باشیم. اولین ماه از سه ماه حرام پیوسته است. ذی القعده، ذی الحجه، محرم! این سه ماه، ماه حرام پیوسته است و ماه رجب جداست. حرمت ماه حرام یک حرمت مضاعفی دارد. این هفته در برنامه از مرحوم ملکی تبریزی یاد می شود. عزیزانی که در قم هستند، قبرستان شیخان، حتماً به مزار این مرد حضور پیدا می کنند. ایشان در کتاب مراقبات به ماه حرام اشاره می کنند. سؤال می کنند چه چیزی حرام است؟ امروز اولین روز ماه حرام است. چه چیزی حرام است؟ جنگ و خونریزی! جنگ با کفار حرام است. اگر جنگ با کفار حرام است، جنگ با مؤمنین حرام نیست؟ جنگ با مسلمان ها حرام نیست. در این ماه یک مقدار آتش بس بدهیم. خدای نکرده درگیری، دعوا و مشکل و اختلاف را کنار بگذاریم. جناح های سیاسی آتش بس بدهند. جنگ یعنی اگر مسلمان ها درگیر جنگی با کفار بودند، اول ماه حرام باید متوقف می کردند.
چون ماه حرام است ما نگران هستیم و همیشه گفتیم: دیه در این ماه حرام مضاعف می شود. موتورها و ماشین ها اگر بیمه نباشد، اگر امروز کسی خدای نکرده در این حوادث کشته شود، دویست و هشتاد میلیون تومان دیه دارد. من خواهش می کنم پدران و مادرانی که پای تلویزیون هستند، اگر فرزندشان باید بیمه وسیله نقلیه اش را بدهد، هرطور شده تهیه کنید که تا 280 میلیون تومان خیلی فاصله است. خدا مرحوم آیت الله ملکی تبریزی را رحمت کند. یک وقتی در برنامه گفتیم: هنوز ماه ذی القعده نیامده یک دستور العملی به شاگردانشان می دادند. 12 دستور العمل از مراقبات ماه ذی القعده، ماه های حرام که از ماه ذی القعده شروع می شود. انشاءالله اینها را هم ملاحظه کنند. خدا رحمت کند مرحوم علامه طبرسی(ره) در تفسیر مجمع البیان می فرماید: «وَ واعَدْنا مُوسی ثَلاثِینَ لَیلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ» (اعراف، 142) چهله نشینی حضرت موسی کلیم الله چهل شبانه روز بود. از کی شروع شد؟ از شب اول ماه ذی القعده شروع شد و حضرت موسی مهمان پروردگار بود. در کوه طور بود. ده روز اضافه شد. بعد از چهل روز دریافت تورات بود. تقاضا می کنم به این ماه با یک نگاه عبادی نگاه کنید.
امامزادگان
یک تقسیم بندی مفصلی هست که اگر بخواهیم امامزادگان را تقسیم کنیم، می شود بگوییم که پنج دسته هستند. امامزادگانی که فرزند امام بودند. ولی جلالت قدری ندارند. همانطور که پیامبر زادگانی داریم که جلالت قدر ندارند. پسر نوح، در میان امامزادگان تا می گویند: جعفر، همه می گویند: جعفر کذاب! فرزند امام است. یعنی یک دسته از امامزاده ها خیلی جلالت قدر دارند. بسیار جلیل القدر هستند ولی متأسفانه گمنام هستند و نمی دانیم مزارشان کجاست. علی بن جعفر فرزند امام صادق(ع) است که در جلالت قدر باید ساعت ها در عظمت ایشان سخن گفت. نمی دانیم مزارش کجاست. دسته سوم جلالت قدرشان معلوم است، مزارشان هم معلوم است. مثل امامزاده سید محمد، کسانی که از حرم عسگریین برمی گردند، زیارت امامزاده سید محمد می روند. ولی ما در مورد زیارتشان یا استحباب زیارتشان نداریم. یا اینکه زیارتنامه داشته باشند. دسته چهارم امامزادگانی هستند که هم جلالت قدرشان معلوم است و هم مزارشان معلوم است و هم به ما گفتند: زیارتشان بروید. مثل حضرت عبدالعظیم(س)! بسیار جلیل القدر است و مزارش هم مشخص است. یک دسته از این بالاتر است. دسته پنجم کریمه اهل بیت فاطمه معصومه در این دسته است. هم جلالت قدرشان معلوم است. سه امام فرمودند: «من زارها وجبت له الجنه»، «تدخل شیعتی باجمعهن» همه شیعیان من به شفاعت فاطمه زهرا به بهشت می روند.
عظمت حضرت فاطمه معصومه(س)
در مورد عظمت حضرت روایت زیادی شنیدند. هیچ بحثی در مورد مزار حضرت فاطمه معصومه نیست. ما چقدر امامزاده داریم که نمی دانیم مزارشان کجاست. سوم اینکه در مورد استحباب زیارتشان چقدر روایت داریم. چهارم اینکه از همه بالاتر امام معصوم، ولی و حجت خدا گفته: برو در برابر این بانو بایست و اینطور سلام بده. «السلام علی آدم صفوة الله، السلام علی نوح نبی الله» حضرت ابالفضل(ع) اینطور است. حضرت علی اکبر اینطور است. فاطمه معصومه(س) اینطور است.
مطلب دومی که باید در مورد عظمت این بانو بگویم، یکی از مراجع بزرگ می فرمودند. در قم محدثین جلیل القدر، فقهای با عظمت فراوان هستند. چند قدمی حرم قبر زکریا بن آدم است. کسی که هم کجاوه امام رضا بود. از مدینه تا مکه همراه حضرت بود. کسی که به امام رضا گفت: می خواهم از قم بروم، فرمودند: بمان! «ان الله یدفع بک البلاء» خدا به برکت تو بلاء را از مردم قم برمی دارد. همانطور که به برکت پدرم موسی بن جعفر از مجاورین قبر پدرم برمی دارد. علی بن بابوی پدر شیخ صدوق، علی بن ابراهیم، ابن قولویه قمی، میرزای قمی، مؤسس حوزه علمیه قم آیت الله العظمی حائری، مرحوم آیت الله میرزا جواد آقای ملکی تبریزی، مرحوم آیت الله العظمی بروجردی، صدها محدث و عالم و فقیه اینجا هستند. هرکدام از اینها از این محدثین و علما اگر در شهر دیگری غیر از قم بودند، این خورشید تابان حضرت فاطمه معصومه اینها را تحت الشعاع قرار می دهد. در اهواز مزار علی بن مهزیار ضریحی دارد، حرمی دارد. علی بن مهزیار کجا و علی بن بابوی کجا؟ زکریا بن آدم، ابن قولویه قمی، تمام این بزرگواران تحت الشعاع این نور هستند. حکیم ثنایی شعری دارد می فرماید: «آفتاب اندر سماء، آنگه کسی گوید سهاء» سهاء ستاره ای است کم نور است. در شب با زحمت قابل دیدن است.
آفتاب اندر سماء، آنگه کسی گوید سهاء *** مصطفی اندر جهان، آنگه کسی گوید که عقل
بانوی با کرامت
یک بانو، فاطمه معصومه دختر با کرامتی که تقریباً 26 ساله بودند از دنیا رفتند. چه خورشیدی است. چه عظمت و جلالتی است که زکریا بن آدم ها، ابن قولویه ها، علی بن بابوی ها، صدها محدث نه تنها تحت الشعاع این خورشید با عظمت هستند، اصلاً خودشان افتخار می کردند که زیر سایه حضرت باشند. مراجع و علمای بزرگ ما مسابقه می دادند که در مدح فاطمه معصومه شعر بگویند. مرحوم آیت الله العظمی بروجردی وصیت نامه ای دارد. چرا ایشان را اینجا دفن کردند؟ فرمودند: می خواهم جایی باشم که زیر پای زوار فاطمه معصومه(س) باشم. ما در مورد عظمت حضرت آیت الله العظمی بروجردی چقدر می توانیم بگوییم؟ افتخار می کردند که زیر پای زائرین این بانوی با عظمت باشند.
در حالات مرحوم آیت الله العظمی بروجردی می خواندم. یک وقتی یکی از شاهزادگان از حکام سعودی به ایران آمده بود. می خواست به قم بیاید. گفت: می خواهم بروم این عالم بزرگ شیعه حضرت آیت الله العظمی بروجردی را ببینم. آیت الله العظمی بروجردی ملاقات را نپذیرفت. گفته بودند: آقا خیلی خوب است. بالاخره آنها در دولت هستند و کشور عربستان است و مکه و مدینه در دستشان است. یک جلسه ای، ملاقاتی و گفتگویی، به نفع شیعه است. ایشان فرموده بود: وقتی این به قم بیاید، به دیدن من می آید ولی به زیارت حضرت معصومه نخواهد آمد. نمی خواهم کسی قم بیاید، به دیدن من بیاید و به دیدن فاطمه معصومه نرود. من تقاضا می کنم همه کسانی به قم مشرف می شوند حتماً قبل از رفتن به مسجد جمکران به زیارت حضرت فاطمه معصومه بروند.
کتابی مطالعه می کردم به نام «بانوی کرامت» برای آیت الله کریمی جهرمی از اساتید حوزه است که ما افتخار شاگردی ایشان را داشتیم. کتاب های زیادی برای حضرت معصومه نوشتند از جمله این کتاب، ایشان قصه ای را نقل کردند از مرحوم آیت الله احمدی میانجی(ره) است. نوشتند یکی از علمای بزرگ تبریز از مجتهدان به قم برای زیارت حضرت معصومه آمد. بعد به قبرستان شیخان رفت. چند نفر از محدثین قبرشان در شیخان است. سر قبر زکریا بن آدم رفت. همینطور که ایستاده بود با خودش فکر می کرد گفت: این زکریا بن آدم، این محدث، در سند صدها حدیث حضور دارد، هم کجاوه امام رضا بوده است. امام رضا به او می گوید: در قم بمان که بلا به برکت تو از قم دفع می شود. یک محدث است و پیرمرد است و هفتاد سال برای حدیث شیعه زحمت کشیده است، این بالاتر است یا بانویی که 26 سال داشت و از دنیا رفت؟ می گوید: در فکرم بود که کدام بالاتر است؟ به کسی چیزی نگفتم. یک مرتبه دیدم آقایی کنار من ایستاده و یک پیرمرد کلاه نمدی بود. به من گفت: بالای قبر زکریا بن آدم یک نوشته است، بخوان! من اعتنا نکردم. یک مرتبه دیدم این آقا غیب شد. گفتم: ببینم چه نوشته است. دیدم نوشته: «السلام علی ارواح محمدٍ و آل محمدٍ فی الارواح، السلام علی اجساد محمدٍ و آل محمدٍ فی الاجساد» فهمیدم خواستند بگویند: حساب اهل بیت را قاطی نکن!
در زیارت جامعه کبیره داریم «و ارواحکم فی الارواح» اینکه در نهج البلاغه حضرت امیرالمؤمنین(ع) در خطبه دوم می فرماید: «لا یقاسُ بِآلِ مُحَمَّد (ص) مِنْ هذِهِ الاُمَّهٍ اَحَد» کریمه اهل بیت حضرت معصومه پاره تن موسی بن جعفر است. دختر امام، خواهر امام، عمه امام است.
شناخت مقام فاطمه معصومه(س)
اگر می خواهیم مقام فاطمه معصومه(س) را بشناسیم، قمی که صدها فقیه و محدث و عالم بزرگ دارد، ولی گفت: «آفتاب اندر سماء آنگه کسی گوید سهاء» یکی از نویسندگان معاصر که خدا رحمتشان کند مرحوم آقای دوانی، در کنگره ی حضرت معصومه این جمله را فرمود. غربی ها و اروپایی ها خیلی از حقوق زنان دم می زنند. امروز روز دختر است و به همه دختران تبریک می گوییم. ایشان می فرمود: مگر اروپا نمی گوید که ما برای زن و دختر مقام قائل هستیم. مگر غربی ها نمی گویند؟ بروید سؤال کنید و همه عالم را بگردید. کجا پیدا می کنید برای دختر 26 ساله این صحن و این حرم و این زیارتگاه و این زیارتنامه و این تعظیم علما باشد؟ من این نکته را بگویم اگر فاطمه معصومه مقام دارد دو دسته است. یک دسته از مقام ها تفضلی است. دختر امام است دیگر دست ما نیست. یک سلسله از مقام ها تفضلی است. دختر امام، خواهر امام، اما یکسری هم اکتسابی است. اگر فاطمه معصومه جلالت دارد برای آن مقامات اکتسابی است. خودش به دست آورده است. من سه نمونه را بگویم. این بهترین هدیه برای روز دختر است.
صبر در زندگی
دختران جامعه ما یادشان باشد، فاطمه معصومه(س) فقط بخاطر دختر امام بودن مقام ندارد، یک چیزهایی را کسب کرده است:
1- صبر در زندگی؛ بانویی که سالها پدر بزرگوارش در زندان ها بود. ولی تحمل کرد. بانویی که بعد از سالها زندانی پدر، پدر را در زندان شهید کردند. صبر کرد! بانویی که سالها در فراق برادر بزرگوارش امام رضا(ع) صبر کرد. ده ساله بود که پدر بزرگوارش در زندان به شهادت رسید.
عبادت
2- مقام عبادت؛ خدا رحمت کند مرحوم آیت الله نجفی مرعشی می فرمود: کسانی که به قم می آیند خبر ندارند. ما در قم جایی داریم اگر مردم می دانستند، همانطور که به حرم حضرت معصومه می آیند آنجا هم می رفتند. تقریباً شاید چند دقیقه با حرم فاصله دارد. محله ای در قم به نام محله میدان نور است. مدرسه ای است، خانه ای است، اتاقی است می گویند: بیت النور! چرا می گویند: بیت النور؟ چون حضرت معصومه(س) چند روز آنجا اقامت داشتند. آن بانو چه عبادتی داشته است. چه نماز شبی داشته است. چه مناجاتی داشته است. چه نورانیتی داشته است. فقط شانزده، هفده روز در این بیت بود. برای همیشه تاریخ آنجا بیت النور شده است.
عفاف
3- ویژگی سوم که امروز برای دختران ما بیش از همه درس آموز است، عفاف این بانوی بزرگوار است. این حدیث در کافی شریف است. به دلیل شرایط سختی که در دوران موسی بن جعفر(ع) بود، موسی بن جعفر(ع) وصیت کردند. به امام رضا و حضرت معصومه و دیگر فرزندان وصیت کردند. فرمودند: دختران من بدون مشورت با امام رضا ازدواج نکنند. یک دختری که پدرش سالها در زندان بوده است. دختری که پدرش به شهادت رسیده است. بعد از شهادت موسی بن جعفر، صدها نفر از یاران موسی بن جعفر و امام رضا(ع) را به زندان انداختند. یک امام و حجت خدا و ولی خدایی که یا در زندان بوده، یا یاران او در زندان بودند، این معلوم است. کسی جرأت نمی کند نزدیک به این خانواده شود و ارتباط برقرار کند. وصلت برقرار کند. فاطمه معصومه شرایط ازدواج نداشت. موسی بن جعفر فرمود: اینها ازدواج نکنند مگر با مشورت امام رضا. این بانو تا آخر عمر ازدواج نکرد. ولی حجاب و عفاف و عبادت و دینداری اش را حفظ می کرد.
بارها گفتیم که مسئولین باید از مهم ترین دل مشغولی هایشان بحث ازدواج دختران و پسران باشد. انشاءالله آمار دوازده میلیون دختر و پسری که ازدواج نکردند یک روزی به صفر برسد. فاطمه معصومه هم ازدواج نکرد. ممکن است شرایط سختی باشد، ولی انسان موجودی است که می تواند در هر شرایطی دینش را حفظ کند. لذا قرآن کریم وقتی می خواهد ضرب المثل بزند برای زنان مؤمنه از آسیه همسر فرعون شروع می کند. «وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِینَ آمَنُوا» (تحریم، 11) حتی نام همسر فرعون را مقدم می برند.
مطلب آخر این است که عزیزان حقیقتاً زحمت کشیدند چون آمدن برنامه و اجرا کردن در اینجا سختی های فراوانی دارد. ولی عزیزان عمداً این کار را کردند که دل بینندگان امروز وقتی نگاهشان به حرم حضرت معصومه می افتد، دل بشکند و یکی دو تقاضایی که داریم به حضرت معصومه قسمشان بدهیم. امروز می خواهیم مخاطبین را به این بانوی کرامت قسم بدهیم که به این دو تقاضا توجه کنند. می دانید امسال به دلیل تغییری که در نرخ سود بانک ها هست، رهن و اجاره را بالا بردند. جلسه گذشته گفتیم: به احترام امام رضا، این جلسه می گوییم: به احترام فاطمه معصومه و امام رضا با مستأجرین کنار بیایند. ما چقدر پیام داشتیم از کسانی که نوشتند با اینکه خودمان مشکل و گرفتاری داریم ولی بخاطر امام رضا و حضرت معصومه تصمیم گرفتیم اجاره را بالا نبریم.
حدیثی بخوانم هم در کافی شریف است و هم در ثواب الاعمال شیخ صدوق است. امام صادق فرمود: کسی خانه ای داشته باشد و یک مؤمنی نیاز دارد و به او ندهد، خدا می گوید: بنده ی من خانه دنیا را به این بنده من نداد! به عزتم قسم من هم خانه آخرتم را به او نمی دهم. الآن ما پانصد هزار تا یک میلیون خانه خالی داریم. یک عده آواره هستند و نمی دانند برای ثبت نام مدرسه بچه شان کجا بروند.
یک کسی می گوید: به امام صادق گفتم: از یک کسی طلب دارم. نمی تواند طلبش را بدهد و مجبور است خانه اش را بفروشد تا طلب مرا بدهد. امام صادق فرمود: پناه ببر به خدا که کسی را از خانه ای که سایه بر آن افکنده، از جایی که به آن پناه برده است، بگیری!
خدایا به حق حضرت معصومه و به حق علی بن موسی الرضا همه زائرین بیت الله الحرام را به سلامت در این سفر موفق بگردان. دل همه آنها را به کارهای خیر و مخصوصاً این کار خیری که گفتیم نرم بفرما. دل همه مالکان و صاحبخانه ها را نسبت به مستأجرین نرم بگردان.
