حجت الاسلام والمسلمین حسینی قمی
23/7/90
سوال – در مورد تحمل مصیبت فرزند توضیحاتی بفرمایید .
پاسخ – در روایات ما از صبر به ایمان تعبیر شده است . ایمان یعنی صبر و شکیبایی . فیض کاشانی در محجة البیضا می فرماید : حج همان عرفه است . می دانید که حج تمتع سیزده عمل دارد یعنی حاجی باید مُحرم بشود باید طواف زیارت و نساء داشته باشد باید مشعر و منا برود و.. ایشان حج را در عرفه خلاصه کرده اند . اگر کسی تمام دوازده عمل را انجام بدهند ولی وقوف عرفه که از ظهر نهم تا غروب روز نهم است را انجام ندهد حجش او باطل می شود . کسانی که روز عرفه را درک می کنند در موقع غروب عرفه به آنها گفته می شود که خدا همه ی شما را بخشید بروید زندگی را دوباره شروع کنید . چرا حج را در عرفه خلاصه کرده اند ؟ این تعبیری از اهمیت است . الایمان هوالصبر . کسی نمی شود که بگوید من مومن هستم ولی روز گرفتاری و مصیبت لوازم صبر و شکیبایی رادر خودش زنده نگه ندارد . اگر کسی مومن است باید خودش را در این زمان نشان بدهد . لذا ایمان در صبر خلاصه شده است . در اینجا ایمان باید خودش را نشان بدهد . صبر مثل سر در بدن است . انسان بدون سر حیات ندارد . اگر ما در گرفتاری ها به سه اصل توجه کنیم همه ی مصیبت ها بر ما آسان می شود . اصل اول وعده هایی است که خدا به صابرین داده است . اصل دوم این که انسان مومن باور کند که خدا حکیم وعادل است و در مقابل این مصیبتی که به ما رسیده خدا آنرا جبران می کند . اصل سوم این که یادمان باشد که همیشه بلا و مصیبت نشانه ی عقوبت نیست . کتاب مُسکن الفواد تالیف شهید ثانی و توسط آقای حجتی ترجمه شده است . این استاد بزرگوار فرزندانش را از یکی یکی از دست داده است و وقتی که ایشان به شهادت رسیدند 54 سال سن داشتند و فقط یک فرزند 7 ساله داشتند . یک پدر عالم بزرگ داغ فرزندان متعدد را دیده است و این کتاب را نوشته و این سه اصل را در این کتاب آورده است. اگر کسی مصیبت فرزندی دید باید به وعده های خدا توجه کند . بیشترین دعای حضرت علی (ع) در مورد فرزندان بود . ما انتظارداریم که فرزند مان صالح باشد و جزو یاوران امام زمان (عج) باشد . پیامبر می فرماید که اگر داغ یک فرزند بر دل انسان بنشیند بالاتر از هفتاد فرزندی است که در رکاب امام زمان (عج) حضور پیدا کنند . ما با این باورها و اعتقادات مذهبی زنده هستیم . یکی از اصحاب خوب پیامبر در زمان پیامبر از دنیا رفت . وقتی ایشان از دنیا رفتند پیامبر کفن او را کنار زدند و پیشانی او را بوسیدند و گریه کردند و متاثر شدند . این صحابی فرزندی داشت که از دنیا رفت . از آن به بعد این صحابی خانه نشین شد و به مسجد نمی آمد . ما الان در جامعه داریم کسانی که بخاطر یک مصیبت افسرده می شوند و از جامعه جدا می شوند و خودشان را خانه نشین می کنند . رسول خدا به منزل این صحابی آمد و به او فرمودند : نمی دانی بهشت هشت در دارد و دوزخ هفت در دارد . خوشحال نمی شوی که در روز قیامت از هر در بهشت که وارد بشوی فرزند خودت را می بینی که منتظر توست و تا تو وارد نشوی او به بهشت نمی رود. با این جمله برای او آرامشی ایجاد شد و به زندگی خودش ادامه دارد . داریم فردی به مسجد می آمد و فرزند خردسالی داشت که او را نزد پیامبر می آورد. پیامبر متوجه شد که این فرزند کوچک از بین رفته است و پدر او خانه نشین شده است . پیامبر به دیدن او رفت و همین حدیث را برای آن مرد گفت . ما در قرآن سفارش به صبر داریم . خدا برای پیامبران که صبر بسیار داشتند ولی بعضی مواقع صبر آنها کم می شده است وعده هایی می داده است . داود پیامبر فرزندی داشت که از دنیا رفت و او خیلی ناراحت شد . به داود خطاب شد : این فرزند چقدر پیش تو ارزش داشته است . داود گفت : یک عالم پر از طلا . خدا می فرماید : تو به همین اندازه ی اجر و ثواب نزد من داری . این روایت ها روی قلب مصیبت زده ها تاثیر می گذارد . روایت داریم که خدا بالاتر از این است که میوه ی دل کسی را از بنده ای بگیرد و در روز قیامت بخواهد برای او پرونده ی حساب و کتابی باز بکند . یعنی فرد با تحمل این مصیبت خود را بهشتی می کند . صبر جمیل یعنی صبری که در آن شکایت نباشد . گریه مانعی ندارد . پیامبر در مصیبت ها گریه می کردند ولی شکایت نمی کردند . در اصل دوم داریم که خدا حکیم و عادل است . روایت داریم که اگر به کسی مصیبتی رسید بگوید : انالله واناالیه راجعون ، دیگر اینکه از خدا تقاضای اجر و مزد بکند و دیگر اینکه از خدا بخواهد بهتر از آن چیزی که از او گرفته ، به او بدهد . یعنی خدای حکیم حتما این مصیبت را جبران می کند . روزی که پیامبر به مدینه آمد ، افراد شهر مدینه از پیامبران به خوبی استقبال کردند و جشن گرفتند . هر کدام از مردم مدینه هدیه ای به پیامبر می دادند . خانمی گفت که من هدیه ای ندارم ولی فرزندی دارم که دوست دارد خادم شما باشد و نویسندگی هم می داند . این فرزند (انس بن مالک ) ده سال خادم پیامبر بود . این خانم فرزند دیگری داشت که بیمار شد و از دنیا رفت . شب که شوهر زن می خواست به خانه بیاید او کاری کرد که شوهرش از مرگ فرزند خبردار نشود و صبح به او گفت که اگر کسی به ما امانتی بدهد و بعد بخواهد آنرا پس بگیرد ماباید آنرا پس بدهیم و مرگ فرزند را به همسرش گفت و همسر آن زمان داستان را به پیامبر گفت . پیامبر برای این زن دعا کردند و خدا به آنها فرزندی عنایت کرد که وقتی به دنیا آمد او را نزد پیامبر بردند و نام او را عبدالله گذاشت . او از یاران پیامبر شد و فرزندان او قرآن خوان و خوب شدند . پس بدانیم که اگر مصیبتی به ما رسید وعده و پاداش های الهی به ما خواهد رسید . و مطمئن باشید که خدا آنرا جبران می کند .
سوال – سوره نمل آیات 77- 88 را توضیح بفرمایید .
پاسخ – قرآن به پیامبر می فرماید که تو بر حق آشکار هستی . پس چرا عده ای آن را نپذیرفتند ؟ در این آیه می فرماید : حق آشکار برای زنده دلان است . اگر انسان حیات ظاهری داشت و مرده دل بود ، دیگر سخن آشکار برای او اثری ندارد . اگر انسان کر و کور باشد سخن حق آشکار برای او اثری ندارد . چرا انسان مرده دل می شود ؟ بخاطر تعصب ، لجاجت و گناه است که انسان مرده دل می شود . در روز عاشورا وقتی امام حسین (ع) سخنرانی می کردند لشکر به حرفهای ایشان گوش نمی کردند و در ضمن کف هم می زدند که صدای امام را نشنوند . وقتی آنها آرام شدند امام فرمود: می دانید چرا شما نمی خواهید سخنان من را بشنوید ؟ خدا بر دلهای شما مهر زده است زیرا مال حرام خورده اید و رشوه های حرام گرفته اید .
سوال – درمورد وعده های خداوند به صابران حدیثی بفرمایید .
پاسخ – امام صادق (ع) با خبر شدند که به عموزادگان شان مصیبت سنگینی رسیده است . نامه ای برای آنها نوشتند . امام دوازده آیه و چند حدیث برایشان نوشتند . درصدر آیه انالله و اناالیه راجعون است . سنگین ترین بار مصیبت بر مادر و پدر و مخصوصا مادر است . مادر مظهر احساس و عاطفه و مهربانی است . پدر و مادری که فرزند خودشان را از دست داد بودند خیلی آرام بودند و علت را از آنها پرسیدند . آنها گفتند: این فرزند تاکنون زینت زندگی ما بود و از این به بعد باقیات و صالحات من شده است . این درست نیست که ما فکر کنیم چون فرزند را از دست داده ایم ،باقیات و صالحات را هم از دست داده ایم .
سوال – درادامه ی بحث تحمل مصیبت فرزند توضیحاتی بفرمایید .
پاسخ – اصل سوم که اگر به آن توجه کنیم باعث می شود که مصیبت بر ما آسان بشود این است که ما باور کنیم بلا همیشه به معنای عقوبت نیست . بعضی ها باورهای منفی در مورد خودشان دارند و به خودشان تلقین منفی می کند .مثلا وقتی مصیبتی برایشان پیش می آید می گویند که این نشانه ی قهر خداست . الان زائران خانه ی خدا مشرف به حج می شوند .اگر بطور مثال برای زائری که تازه به مدینه رسیده است حادثه ای پیش بیاید ، این زائر باید بگوید که این یک حادثه است ولی بیشتر مواقع زائر می گوید که ائمه ی بقیع من را جواب کرده اند یا من قابل نبودم . اگر کسی محرم شد و برایش حادثه ای پیش آمد و برگشت خودش یا مردم می گویند که ما لیاقت زیارت نداشتیم یا چه مال و پولی داشتی که تو را برگرداندند . این باورها اشتباه است . امام حسین (ع) همراه با پدرش در مسجد شجره محرم شدند و امام حسین (ع) بیمار شدند و ادامه کار برایشان امکان نداشت. ایشان باید از احرام بیرون می آمدند و از نظر فقهی باید گوسفندی قربانی می کردند . ایشان قربانی انجام دادند و به مدینه برگشتند .بلا همیشه نشانه ی عقوبت نیست . چرا کسی که داغ فرزندی می بیند به خودش تلقین می کند که حتما یک جای زندگی من ایرادی داشته است . بلا می تواند امتحان باشد . اصل دیگر ممکن است که ما در زندگی تلاطمی داشته باشیم و بلایی برای ما پیش بیاید نباید آرامش را از دست بدهید . فردی است که بیست سال در بستر است یا فرزندانش را از دست داده است . ما باید در دل طوفان آرامش داشته باشیم . اگرانسان باور کرد که بلا همیشه نشانه ی عقوبت نیست به آرامش می رسد . امیرالمومنین می فرماید : از روزی که پیامبر به رسالت رسیده است من یک روز آرام نداشته ام . سیزده سالی که در مکه بودم همیشه اذیت و آزار مشرکین را داشتم ، ده سال مدینه هم درگیر جنگ با مشرکین بودم . من یک روز آرام نداشتم و زندگی من در تلاطم بوده است ولی خدا را شکر می کنم . ممکن است که ما در زندگی مان گرفتاری فراوان داشته باشیم ولی آرامش هم داشته باشیم .
خدایا آنچه همه ی بینندگان این برنامه از تو می خواهند ، در حق ما و خودشان به اجابت برسان .