حجت الاسلام والمسلمین حسینی قمی
30/7/90
ما غریبیم و تو از ما آشناتر با خدایی پرده پوش آبروی گریه های بی صدایی ، ضامن چشمان آهوی گریزان از خجالت حاجتی دلهای مشتاقان از دنیا جدایی ، قبله ی طاعات محروم مان بی نام و نشانی سفره ی حاجات مظلومان بی نام و نوایی ، بهر بی آغاز لطفی قسمت خویش و غریبی گنج بی پایان عشقی روزی شاه و گدایی ، بی پناهم قسمت کن تا به پابوس تو آیم گرچه تو خود اینجا غریبی با غریبان آشنایی .
سوال – روایت داریم : کسانی که در مصیبت از دست دادن فرزندشان صبر می کنند اگر یک فرزند را در دنیا از دست بدهند خداوند پاداشی برابر هفتاد فرزندی را که در رکاب حضرت حجت تقدیم کرده باشند به آنها می دهد یا اگر مادر و پدر داغ فرزند ببینند آن فرزند دم در بهشت می ایستد تا پدر و مادرش وارد بهشت بشوند . آیا این مضامین مبالغه نیست ؟ آیا این متن ها برداشت شهید ثانی است یا متن روایت است ؟
پاسخ – من به متن چند حدیث دیگر اشاره می کنم تا بینندگان بدانند که احادیث بالا هم از متن روایت است و در کتاب کافی مرحوم کلینی یا در کتاب من لا یحذرالفقیه شیخ صدوق آمده است : پیامبر خدا می فرماید : وقتی که پدر و مادری در داغ فرزندی می نشیند خداوند به فرشتگان خطاب می کند که شما فرزند این بنده ی من را از او گرفتید ؟ فرشتگان می گویند :بله . دوباره خطاب می شود : میوه ی قلب پدر و مادر را از او گرفتید ؟ قرشتگان می گویند : بله . خطاب می شود : این پدر و مادر داغ دیده در این مصیبت چه گفت ؟ فرشتگان می گویند :آنها گفتند که انالله واناالیه راجعون . خطاب می شود که برای این پدر و مادر فرزند خانه ای بسازید که نام آن خانه ی حمد و سپاس باشد . یعنی پاداش مصیبت دیده ای که با یک اناالیه واناالیه راجعون و یک حمد در برابر مصیبت قرار می گیرد ، خانه ای بنام بیت الحمد در بهشت است . در روایت دیگری داریم که پیامبر فرمود : اگر در مصیبت صبر کنید پیش من محبوب تر است از اینکه کسی عمل همه ی انسانها را در پرونده اش داشته باشد . در حدیثی داریم که همه ی ایمان در صبر خلاصه شده است . این همه پاداش بخاطر این است که در مصیبت هاست که ایمان انسانها محک زده می شود . ما که ادعای مومنی می کنیم باید آزمونی بدهیم که واقعا در عمل مشخص بشود که ما مومن هستیم . روایت دیگری داریم که پیامبر فرمود : انسانی که وارد قبر می شود اگر می خواهد گرفتار عذاب الهی بشود ، در قبر فرشته ی عذاب از بالای سر می آید ولی فرد بخاطر قرآن هایی که خوانده است فرشته عذاب نمی تواند از بالای سر بیاید ، فرشته ی عذاب می خواهد از بغل وارد بشود ولی بخاطر دستی که صدقه داده است این عذاب هم رد می شود. وقتی آنها می خواهند از پایین پا وارد بشوند ، رفتن به مسجد مانع این عذاب است . در تعبیر دیگری زکات ، نماز و خوبی که در حق دیگران انجام داده است سپر عذاب فرد می شود. صبر در گوشه ای ایستاده است و به این اعمال می گوید که اگر شما نتوانستید این عذاب را از فرد دور کنید آنگاه من به کمک شما می آیم و من کفایت می کنم . یعنی صدقه دادن ، قرآن خواندن ، کارهای خوب انجام دادن ، به مسجد رفتن و زکات یک طرف است و اگر اینها نتوانند کاری بکنند صبر وارد می شود. یعنی همه ی آنها یک طرف و صبر هم یک طرف است . صبر نشانه ی ایمان است و باید خودش را در تمام مظاهر زندگی نشان بدهد . در تفسیر دُرالمنصور داریم که پیامبر فرمود : برای مصیبت زده ترازوی عمل برقرار نمی شود زیرا در سوره زمر می فرماید : کسی که قرار است به او پاداش بی حساب داده بشود هرچه هم خطا داشته باشد در کنار آن پاداش بی حساب پاک می شود . کفه ی ترازو با صبر سنگین می شود . در کتاب حدیث کنزالعُمال داریم که پیامبر می فرماید : خدا می فرماید که اگر من مصیبتی برای بنده ی خودم رساندم و بنده ی من صبر جمیل کرد یعنی صبری که در آن شکایت نباشد ، من حیا می کنم که در قیامت دوباره ترازوی حساب و کتاب برپا کنم . از رسول خدا سوال کردند که چرا شهید سوال اول قبر ندارد ؟ حضرت فرمود: شهید زیر برق شمشیرها جانش را از دست داده است . او امتحانش را پس داده است . زندگی بدون حادثه نیست . همیشه زندگی بر وفق مراد ما نیست . بادها در دریاها برخلاف میل ناخداها حرکت می کنند .
سوال – نامه ای که امام صادق (ع) به یکی از بستگان شان نوشته بودند را توضیح بدهید .
پاسخ – در مسکن الفواد شهیدثانی این حدیث آورده شده است . یکی از عموزادگان ا مام صادق (ع) مصبتی دیدند . در نامه فقط به آیات قرآن تاکید شده است . در آغاز نامه حضرت می فرماید : همان مصیبتی که تو دیدی من هم دیده ام و در غم تو شریک هستم . من هم این مصیبت را دیدم و به سراغ قرآن رفتم . ( ما 103 آیه در قرآن با واژه ی صبر داریم . امام به دوازده آیه که بیشتر در مورد مصیبت است اشاره می کند ). من این آیات را دیدم . پیامبر صبر کن ما تو را می بینیم . هیچ چیزی از چشم خدا مخفی نیست . سخت ترین مصیبت شهادت طفل شش ماهه امام حسین (ع) است . وقتی امام حسین (ع) این مصیبت را دیدی گفت : این مصیبت بر من آسان است . زیرا خدا می بیند . انسان باید باور کند که اگر مصیبتی می بیند خدا ناظر بر مصیبت ماست و آنرا جبران می کند .دنیا حساب و کتاب دارد . این آیات بر کلیه ی مصیبت ها دلالت دارد . سوره بقره آیات 155 تا 157 می فرماید : مصیبت بر اموال ، جان ، فرزند ، شوهر یا زن است . هر کدام از اینها یک امتحان است . امام صادق (ع) این آیه را در نامه آورده اند که به صابران بشارت می دهد . یعنی کسانی که وقتی مصیبتی به آنها می رسد می گویند: انالله وانا الیه راجعون . سوره ی زمر آیه دهم می فرماید : خداوند بدون حساب به صابران پاداش می دهد . بسیاری از خوبی ها در قرآن در کنار صبر است . در سوره ی رعد آیه 24 می فرماید : وقتی بهشتیان وارد بهشت می شوند ، فرشتگان به اینها سلام می کنند بخاطر صبر آنها . در سوره ی مومنون می فرماید : چون صبر کردند امروز پاداش آنها بهشت است . در سوره فرقان ، انسان ، نحل آیه 96 و سوره لقمان هم آمده است . اگر انسان پاداش اخروی و پاداش دنیایی می خواهد باید صبر کند و صبر انسان را به پیشوایی می رساند . و مصیبت را بر ما آسان می کند . امیرالمومنین می فرمایند که اگر صبری پیش بیاید اگر صبر نکنی خودت را گرفتار می کنی و اگر صبر کنی اجر و پاداشی هم داری . درکتاب کافی داریم که امیرالمومنین دیدند که شخصی در مسجد نشسته است و خیلی ناراحت است . او در حادثه ای پدر و مادر و برادرش را از دست داده بود و می ترسید که دق کند . امام فرمود که اگر توصبر کنی خدا به تو اجر و پاداش می دهد و اگر صبر نکنی مصبت را چند برابر می کنی . بعضی ها وقتی به آنها مصیبتی می رسد دچار بیماریهای روحی می شوند . در داستانی داریم که یکی از اصحاب امام کاظم (ع) خیلی ناراحت بود. امام از او سوال کرد که چرا ناراحت هستی . او گفت که من تمام اموال خودم را از دست داده ام و خانه نشین شده ام . امام فرمود: چرا امسال به حج نرفته ای ؟ گفت که مالی ندارم . امام به او گفت که اگر صبر کنی مورد غبطه ی دیگران قرار می گیری . او توانست دوباره خودش را در زندگی جمع بکند .
سوال – سوره قصص آیات 44تا 50 را توضیح بفرمایید .
پاسخ – در آیات قبل می فرماید که خدا پیامبرانی می فرستد تا مردم نگویند که چرا پیامبری برای ما نیامد . حالا که ما پیامبر را فرستادیم شروع به بهانه گیری می کنند و می گویند که چرا معجزه شما با معجره ی موسی فرق می کند . قرآن می فرماید : مگر وقتی موسی با آن معجزات آمد مخالف نداشت . چرا انسانها بهانه گیر می شوند ؟ قرآن در ادامه آیه می فرماید که اگر شما قبول ندارید یک معجزه بیاورید . هوا پرستی با حق پرستی قابل جمع نیست . پس هوا پرستی ، لجاجت ، تعصب و آلوده شدن به گناه نمی گذارد که انسان حق را بپذیرد.
سوال – در ادامه روایات صبر بر داغ فرزند توضیحاتی بفرمایید .
پاسخ – کسی که داغ یک فرزند را ببیند ثوابش از داشتن هفتاد فرزندی که در رکاب امام زمان (عج) حضور داشته باشند بیشتر است . حضرت به فردی که در خانه نشین شده بود و فرزندش را از دست داده بود فرمود : از هر دری بخواهی وارد بهشت بشوی فرزند تو آنجا نشسته است و دامن تو را می گیرد و می گوید که باید با هم وارد بهشت بشویم . اگر کسانی که هنوز فرزندشان بدنیا نیامده است و دچار مشکل صدق جنین می شود به حدیث بعدی توجه کنند . این حدیث در کافی است . پیامبر فرمود : این فرزند سقطی در کنار در بهشت منتظر است و وارد نمی شود . او می گوید : تا پدر و مادرم نیایند من وارد بهشت نمی شوم . این وعده های الهی به صابران را باور کنیم .
سوال – دحوالارض چه روزی است و در مورد آداب آن توضیحاتی بفرمایید .
پاسخ – 25 ذی القعده روز گسترش زمین از زیر کعبه است و دحوالارض نام دارد . این روز جزو چهار روزی است که روزه گرفتن در آن ممتاز است . در 25 ذی القعده گرفتن روزه معادل هفتادسال است . البته اگر کسی روزه ی قضا دارند نمی تواند روزه ی مستحبی بگیرد . پس همان روزه ی قضا را نیت بکنند انشاء الله ثواب این روز را هم می برند . در روایتی داریم که روزه گرفتن در این روز کفاره ی گناهان هفتاد ساله ی انسان است . در این روز دو رکعت نماز دارد. بعد از سوره حمد ، پنج مرتبه سوره ی و الشمس و الضحی خوانده می شود . و دعایی هم دارد که در مفاتیح آمده است . نماز روز یکشنبه ذی القعده هم در مفاتیح آمده است . پیامبر فرمود : کسی که این نماز را بخواند به او می گویند که بخشیده شده ای از نو شروع کن .غروب روز عرفه فرشتگان به حجاج می گویند : از نو شروع کنید . دو تا نماز دو رکعتی است . بعد از حمد سه مرتبه توحید و یک مرتبه سوره ناس و یک مرتبه سوره ی فلق خوانده می شود و بعد از اتمام نماز هفتاد مرتبه استغفرالله گفته می شود . مرحوم میرداماد می فرماید : بالاترین عمل روز دحوالارض ، زیارت امام رضا (ع ) است .