5/9/90
غزل تر از عزل گل تر زگل زیباتر از زیبا تو از الله اکبر آمدی از اشهد ان لا ، شهادت می دهم معراج یعنی چشم های تو شهادت می دهم چشم تو یعنی سوره ی اسراء ، غریبه نیستی این روزها بسیار دلتنگم برای این دل تنها ترم دستی ببر ، دلم زرد است شبهایم همه سرد است یا خورشید بقی سِتان اشکم بسته شد یا حبة الخضراء ، تو می گویی زمان دین هم باز هم فردا و من می گویم امشب زودتر همین حالا .
سوال – در مورد فقر و تنگ دستی همسر و صبر بر آن توضیحاتی بفرمایید.
پاسخ – گاهی آقایان در تلاش و کوشش روزی کوتاهی می کنند . در کتاب کافی داریم که یکی از اصحاب امام صادق (ع) گفت که روزی من دیر به سر کار می رفتم .امام من را دید و ناراحت شد و فرمودند : صبح زود سراغ عزت خودت برو .یعنی امام از کسب و تلاش ، تعبیر به عزت می کند . یکی از راههای اینکه انسان عزیز باشد این است که انسان کار و تلاش کند و صبح زود حرکت بکند . فردی نزد امام صادق (ع) آمد و توضیحاتی در مورد خودش داد و از امام خواست که او را راهنمایی کند . او گفت : من به دنبال دنیا می روم و دوست دارم که ثروتی فراهم کنم ، آیا من دنیا پرست نیستم ؟ امام فرمود : با این کسبی که داری چه می کنی ؟ او گفت : هزینه ی خودم و زن و فرزندم را تامین می کنم ، هر سال حج و عمره می روم ، به خویشاوندانم می رسم و صدقه هم می دهم . امام فرمود : اگر درآمد این طور کسب می شود این درآمد دیگر دنیایی نیست بلکه سرمایه گذاری برای آخرت است . امام صادق (ع) به یکی از اصحابش گفت : همه سال زن و همسرت را به حج وعمره و زیارت ببر . داریم که کسی که برای زن و فرزندش از حلال تهیه می کند مانند مجاهد در راه خداست . پس ما باید باور داشته باشیم که کاسب حبیب خداست . بهترین مردان به تعبیر امام کسی است که بیشتر برای زن و فرزندانش هزینه و خرج بکند . ما فکر می کنیم کار خیر این است که به دیگران کمک بکنیم و صدقه را فقط به فقرا بدهیم . امام موسی بن جعفر (ع) فرمود : اگر کسی به بازار برود و هدیه ای برای خانمش تهیه بکند و در خانه به خانمش بدهد ، اینکار مثل صدقه است . پیامبر فرمود : بهترین مردان کسی است که مجبور نمی کند زن و همسرش دستش پیش کسی دراز باشد . مرد نباید کاری بکند که نیاز همسرش از فرزندش فراهم بشود . در حالات آیت الله احمد میانَجی داریم که ایشان را به حج بیت الله دعوت کرده بودن که میهمان باشند . ایشان قبول نکرده بودند و گفته بودند که اگر به حج بروم همسرم در خانه تنها می ماند . فرزندان ایشان گفتند که ما پیش مادرمان هستیم . ایشان فرمودند که مادرتان با من راحت تر است تا با فرزندان . بدترین مردان کسانی هستند که همسرشان مجبور می شود نیازشان را از دیگران فراهم کند . روایت داریم : دور است از رحمت خدا ، کسی که حق زن و فرزند خودش را ضایع می کند یا کسی که زحمت خودش را بر گردن دیگران می اندازد . روایت داریم : از ما نیست کسی که امکانات دارد و بر زن و فرزندش سخت می گیرد . از ما نیست کسی که ندارد و در بدست آوردن درآمد و تهیه زندگی کوتاهی می کند . در مشکلات زندگی ، سخت ترین آزمون فقر است . اگر ما خودمان فقر را بوجود می آوریم چرا باید این کار را بکنیم ؟ یک وقت ما تلاش خودمان را می کنیم ولی فقیر هستیم . خدا به ابراهیم خطاب کرد که من امتحانات سختی از تو کردم و تو را در آتش انداختم و تو سرافراز بیرون آمدی ، اگر من تو را به فقر امتحان می کردم تو چه می کردی ؟ ابراهیم گفت : فقر از آتش نمرود سخت تر است . لقمان حکیم به پسرش گفت : من انواع سختی ها را کشیده ام ، من سخت تر از فقر ندیده ام . پس اگر در توان ما هست حتما باید کار و تلاش بکنیم اما جایز نیست که بواسطه ی تنبلی خودمان را در این آزمون الهی قرار بدهیم . البته اکثر آقایان این طور هستند که کار و تلاش می کنند ولی اگر آقایانی کوتاهی کنند اسلام آنرا نمی پسند . یک مرد در حد توان و در حد معقول باید کار و تلاش بکند. افراط و تفریط هم خوب نیست . خوب نیست که آقایان بیش از حد توان و بخاطر توقعات بالای خانم ها کار و تلاش بکنند . ساعات کار یک حدی دارد . مرد باید در حد ساعت کار تمام کار و تلاش خودش را بکند . اگر مرد همه تلاش خودش را کرد ولی باز دچار فقر شد اینجا نوبت خانمهاست . در اینجا خانم ها باید هماهنگ باشند . روایت داریم : بهترین زنها کسی است که اگر زندگی خوب است سپاسگزار باشد اما اگر زندگی خوب نبود با وضعیت موجود صبر بکند . روایت داریم : اگر زنی با شوهرش مدارا نمی کند و از او انتظاراتی دارد که او در توان آن مرد نیست خدا از او هیچ حسنه ای را نمی پذیرد و خدا از او غضبناک است . در نهج البلاغه نامه ی 69 ، امام نامه ای به یکی از اصحابش که عارف زمان خودش بوده است می نویسد .در این نامه حضرت سی و سه دستور دادند . دستور بیست و پنجم نامه این است که یادت باشد که در زندگی همیشه به زیر دست خودت نگاه کن که این باعث شکرگزاری می شود . پس خانم ها باید صبر و مدارا را داشته باشند .
امام علی (ع) فرمود : اگر کسی مومنی را بخاطر فقرش سرزنش کند ، در پل قیامت خدا او را انگشت نما می کند . این سرزنش مردی است که تلاش کرده ولی باز فقیر بوده است . چند روزی از ازدواج حضرت فاطمه (س) گذشته بود . پیامبر دید که فاطمه با سختی کارهای خانه را انجام می دهد . ایشان آسیاب می کردند ، فرزند نگه می داشتند و کارهای خانه را می کردند . رسول اکرم فرمود : سختی های دنیا را تحمل کن که راحتی های آخرت در پیش است . عمر حضرت در زندگی مشترک نه سال بوده است که در این سالها دارای چهار فرزند شده اند . در ده سال مدینه حضرت امیر هم در جنگ بوده اند . حضرت امیر در هشتاد جهاد همراه رسول اکرم بوده اند. حضرت فاطمه (س) آنقدر این خانه را زیبا اداره می کردند که حتی پدر خبر نمی شد که سه روز در این خانه نان پیدا نمی شود . در آن دوران آنها واقعا چیزی نداشتند . حضرت فاطمه (س) فرمود : من نمی دانم چگونه شکر خدا را بکنم . شکر نعمت باعث زیادی نعمت می شود . وقتی جهیزیه ی حرت را نزد پیامبر آوردند اشک پیامبر جاری شد و فرمود : خدایا مبارک بگردان این زندگی که بیشتر ظرف های گِلی است . از این زندگی ساده راضی بودند . روزی من خدمت آیت الله بهجت رسیدم و گفتم که فردی به من سفارش کرده است که وقتی نزد شما می آیم حتما به شما بگویم برای این فرد دعا کنید زیرا مشکل مالی شدیدی دارد . ایشان گفتند که باشد من دعا می کنم و فرمودند : کسی پیش استاد اخلاق وعرفان آیت الله قاضی آمد و گفت که علم کیمیا را به ما یاد بدهید . علم کیمیا یک علم و دانش واقعی است . آیت الله قاضی فرموده بودند که نیازی نیست که این علم را یاد بگیرید . کیمیا این چیزی است که من به شما تعلیم می دهم . کیمیا این است که این دعا در زندگی شما واقعی باشد ، الهی اَغننی بحلالک من حرامک و بطاعتک عن معصیتک و بفضلک عن من سواک : خدایا ما را به جایی برسان که به حلال زندگی قانع باشیم ودنبال مال حرام نرویم ، خدایا به فضل ت قانع باشیم وبه بندگی واطاعت دنبال گناه نرویم . فرعون می گفت که من خدای بزرگ هستم .اگر انسان به قناعت زندگی نرسد به هر درجه ای برسد قانع نخواهد شد . اگر ما به حلال راضی باشیم این برای زندگی ما کافی است . من خیلی شنیده ام که خانمها به همسرشان می گویند که برای ما نان حلال بیاور . فردای قیامت ما به خدا می گوییم که ما به حلال راضی بودیم . اینکه بعضی آقایان به دنبال مال حرام می روند بیشتر بخاطر فشار درون خانه است .
سوال – سوره احزاب 55 تا 62 را توضیح بفرمایید .
پاسخ – در آیه 55 ، صلواتی که خدا بر پیامبر می فرستد رحمت الهی است و صلواتی که ما بر پیامبر می فرستیم طلب رحمت برای پیامبر است . در روایتی داریم که امام صادق (ع) فرمود : کسی که یک صلوات بر محمد بفرستد خدا هزار صلوات بر او می فرستد . تفسیر دُرالمنصور مهمترین تفسیر اهل سنت است . سی آیه در ذیل این ایه است . از پیامبر سوال می کردند که ما چطور بر شما صلوات بفرستیم ؟ پیامبر فرمود : اللهم صل علی محمد و آل محمد . صلوات در تشهد واجب است . شافعی ها هم در تشهد صلوات را واجب می دانند . امام شافعی می گوید : در عظمت شما اهل بیت همین کافی است که اگر کسی بر شما صلوات نفرستد نمازش باطل است . این عظمت صلوات است . در آیه 56 داریم که به زنان مومن بگو که از جلباب استفاده کنند. جلباب روسری های بزرگی است که از چادر کوچکتر است که تمام بدن را می پوشاند و این آیه صریح قرآن در مورد حجاب است .
سوال – در مورد ویژگی های ماه محرم توضیحاتی بدهید .
پاسخ – ماه محرم ماه آشتی با خداست . در ماه محرم آشتی با خدا بیشتر از ماه رمضان است . در این ماه مردم به برکت قصه هایی که می شوند با خدا آشتی می کنند. آیا گناهی از گناه حُر بالاتر بود ؟ حُر گفت : خدایا من دل اولیاء تو را به لرزه انداختم .اگر حُر جلوی امام (ع) را نمی گرفت و امام به کوفه می رسید شاید مسائل به صورت دیگری اتفاق می افتاد. حُر وقتی پیش امام آمد سرش را پایین انداخت . امام به او گفت که سرت را بالا بگیر . امام حسین (ع) با این میهمان تازه وارد کاری کرد که با ابوالفضل و علی اکبر نکرد . وقتی امام کنار بدن حُر نشستند ، دیدند که علی اکبر ایستاده ، به ایشان گفتند : پسرم برای حُر مرثیه بخوان . امام سر حر را به دامن گرفته بود و با مرثیه علی اکبر گریه می کرد . امام او را از دیگران بیشتر و بهتر تحویل گرفتند . در ماه محرم از کسانی که مسئول هیئات هستند تقاضا دارم کسانی که چهره هایشان نشان می دهد که با امام حسین (ع ) رابطه ی کمتری دارند ( من به خطا این طور فکر می کنم ) ، بیشتر تحویل بگیرند . مطمئنا اجر و ثوابش بیشتر است . دیدم همه جا بر در و دیوار حریمت جایی ننوشته است گنه کار نیاید . گناهکاران باید بیایند و در اقیانوس پاک بشوند . همه ی اهل بیت کشتی نجات هستند ولی کشتی حسین گسترش و سرعتش بیشتر است . مرحوم شوشتری می گوید که اگر از باب التوبه راهت نداند از باب الحسین بیا . اگر می خواهیم از این شبها بهره ی بیشتری ببریم مراقبت روزهای مان را بیشتر کنیم . ما می توانیم بخاطر سیدالشهدا در این دهه ی نمازمان را اول وقت بخوانیم . به احترام امام حسین (ع) در این دهه ی محرم ما می توانیم حجاب و پوشش مان را بهتر بکنیم . مرحوم شهریار می گوید : شیعیان دیگر هوای کربلا دارد حسین روی دل با کاروان نینوا دارد حسین ، از حریم کعبه ی جدش به اشکی شست است مره پشت سرنهاد اما صفا دارد حسین ، می برد به همراه خود هفتاد و دو ذبح عظیم بیش از اینها حرمت کوی منا دارد حسین ، بردن اهل حرم دستور بود و سِر غیب ور نه این بی حرمت ها کی دارد حسین . بقول علامه امینی امام حسین (ع) هر چه داشت در راه خدا داد و خدا آنچه دارد به امام حسین (ع) دارد .
ما هر گناهی را مرتکب شده باشد به گناهان حُر نمی رسد که او توبه کرد و بر دیگران مقدم شد . باب الحسین انسان را زودتر می رساند .در روایت داریم که نزدیکترین حالتی که انسان با خدا دارد حالتی است که در سجده اشک جاری بشود . مداحان باید از فرصت ها استفاده کنند و هنگامی که اشک ها جاری شده است بهترین زمان بازگشت و اتصال با خداست .انسان برای کسی گریه می کند که او را دوست دارد. فردی نزد امام صادق (ع) آمد و پرسید من حال حضور و گریه ندارم . من می خواهم نماز شب بخوانم ولی آمادگی ندارم . امام فرمود : گاهی انسان در روز یک دروغ می گوید و از نماز شب محروم می شود . اگر ما در این شبها می خواهیم حال حضور داشته باشیم مراقبتهای روزمان را بیشتر کنیم . زبان مان را بیشتر کنترل کنیم و نمازمان را سر وقت بخوانیم تا حال حضور بیشتر بشود .