در آستانه ی بهار توصیه هایی بفرمایید .
پاسخ – اگر نگاه به قبه بارگاه حضرت معصومه دلها را معنوی می کند ، خوب است که در آستانه ی عید سفرهای مان به زیارتگاهها باشد . خوب است که پدر و مادرها در سفر سهم فرزندان شان را در نظر بگیرند یعنی به جایی بروند که هم زیارت و هم سیاحت باشد . من در یک سفر عمره ی دانشجویی با صد و هشتاد دانشجو بودم . یکی از این دانشجوها در طواف، سه ختم قرآن کرده بود ، دانشجویی بود که در میقات مسجد شجره آنقدر گریه می کرد که من لبیک گفتن را به او یادآوری کردم . این زیارت ها روی جوانان اثر می گذارد . الان سفرهای راهیان نور هم هست که خیلی خوب است . حالا اگر شما به سفرهایی می رویید که بار مثبت ندارد اشکالی ندارد ولی سعی کنید به سفرهایی که بار منفی دارد نرویید . وقتی ما از سفر برمی گردیم باید اخلاق و ایمان فرزندمان کم نشده باشد. ما باید در آستانه ی عید ، عید را برای همه بخواهیم . اگر در نوروز هزینه ی ما اضافه می شود خوب است که ما پنج درصد از این هزینه ها را به فقرا اختصاص بدهیم . در روایت داریم که اگر ما در بین خویشاوندان خود نیامند داشته باشیم صدقه به دیگران نمی رسد . حتی ما می توانیم به کسانی که مشکل مالی دارند ، پول قرض بدهیم .حضرت امیرالمومنین می فرمایند : من قرض دادن را بیشتر از صدقه دادن دوست دارم . در روایت داریم : اگر کسی بتواند به برادر مسلمانش قرض بدهد و این کار را نکند ، خدا بوی بهشت را بر او حرام می کند . پس ما با کمک کردن ، قرض دادن و هدیه دادن عید را برای همه بخواهیم . یک فرد زندانی که اشتباه کرده است نیاز به کمک شما دارد . فردی در اردبیل بخاطر سی میلیون دیه ، دوازده سال زندان بوده و در سفر هیئت دولت آزاد شده است . ما باید خنده را در دل مومن ایجاد بکنیم ، خنده فقط بر لب نیست . پس مردم و و دولت کمک کنند تا عید وشادی برای همه باشد .
سوال – در مورد ادامه بحث صبر بر معصیت توضیحاتی بفرمایید .
پاسخ – ترک گناه ثوابش خیلی بالاتر از انجام عبادات است .انجام عبادات کار خیلی سختی نیست . اگر انسان بتواند در برابر گناه بایستد باعث سیر و سلوک و تکامل انسان می شود . در کتاب سِّر دلبران ، آیت الله حائری داستانی را از آقا سید محمد فشارکی استاد آیت الله حائری نقل کرده اند . برادرم پسرش را برای طلبگی به من سپرد و گفت که شما مواظب معنویات او باش . او خوب درس می خواند اما شبی دیر به خانه آمد . به او گفتم : کجا بودی ؟ او گفت : که من استادعرفانی بنام ملافتحعلی سلطان آبادی را پیدا کرده ام . و می خواهم به سیر و سلوک راه پیدا کنم . ایشان دستور چله نشینی به من داده است . آیت الله فشارکی به او گفته بود که من دستور دیگری به تو می دهم . ایشان به او فرمودند : از امشب تا چهل شب اعمال خودت را بررسی کن . سعی کن هر شب تعداد گناهانت را کم کنی و اگر در شب چهلم گناهی مرتکب نشده بودی ، سیر و سلوک تو به نتیجه رسیده است . ایشان توصیه ی ذکر ونماز و .. را نمی کند بلکه توصیه به محاسبه و گناه نکردن می کند . در کافی ( از کتب اربعه است ) داریم : انسانی خیلی مومن بود و مواظب اعمال خودش بود . شیطان نگران بود که چرا نمی تواند او را وسوسه کند . شیطان شاگردان خودش را جمع کرد و گفت : چه کسی می تواند این انسان مومن را به گمراهی بکشاند ؟ یکی از شاگردان شیطان گفت که من از راه جلوه دادن دنیا او را می فریبم ، دیگری گفت : من از راه ارتباط نامشروع او را می فریبم ، دیگری گفت : از راه خوبی ها و عبادات او را می فریبم . شیطان به سراغ این مومن آمد و در کنار سجاده ی او ، سجاده ای پهن کرد ( داریم که شیطان برای فریب انسان می تواند در چشم او ظاهر بشود ) و بیش تر از آن فرد مومن نماز عبادت کرد . انسان مومن تعجب کرد و به او گفت که تو از این همه عبادت خسته نمی شوی ؟ شیطان گفت : من گناهی مرتکب شده ام و هر وقت به یاد آن گناه می افتم عبادتم تقویت می شود. پس تو باید گناهی بکنی تا رابطه ات با خدا قویتر بشود . شیطان به او آدرس زنی را داد که با او ارتباط نامشروع برقرار بکند و گفت که بعد از اینکه از این گناه برگشتی انگیزه ی عبادت تو بیشتر می شود. این انسان مومن فریب وسوسه ی شیطان را خورد و به سراغ آن زن رفت . زن به او گفت که به قیافه ی تو نمی آید که اهل این کارها باشی . زن به او گفت : که تو اشتباه می کنی کسی از گناه به عبادت نمی رسد . ترک گناه بهتر از توبه است . مومن برگشت . امام صادق (ع) فرمود : این زن در فاصله ی کوتاهی از دنیا رفت . خداوند به پیامبر زمانش خطاب کرد که بر جنازه ی او نماز بخوان . خداوند فرمود :من گناه او را آمرزیدم زیرا یک نفر را از گناه باز داشت ( اگر یک نفر بد بود و گناهی انجام می داد، دلیلی ندارد که در همه ی اعمال بد سقوط کرده باشد . ممکن است که آن فرد اعمال خوب هم داشته باشد)
سوال – در مورد ادامه ی صبر بر گناه غیبت توضیحاتی بفرمایید .
پاسخ - روایتی داریم که فردی داشت سنگسار می شد و دو نفر از اصحاب پیامبر با هم گفتند : مثل سگ سنگسار شد . پیامبر فرمود : او الان در بهشت است و شما گرفتار غیبت شده اید . ( این طور نیست که همه در بدترین درجه باشند و ما خوب باشیم . این عجب است ) . پس تمام سیر و سلوک ، صبر و مقاومت در برابر گناه است . گاهی ما با گناه اعمال خوب مان را از بین می بریم . ما گاهی در موعظه ها و نصیحت ها خسته می شویم . ولی این درست نیست .
اگر ما بتوانیم بر گناه غیبت صبر کنیم خداوند پاداش های فراوانی به ما می دهد . الان نزدیک عید است . در نوروز ما کارهای زیبایی انجام می دهیم . مثل : صله ی رحم که آثار زیادی دارد، هدیه دادن، سفر رفتن و خانه تکانی. حضرت امیرالمومنین می فرماید: من هدیه دادن را بیشتر از صدقه دادن دوست دارم . ما در بهترین فصل کار بهترین کارها را انجام می دهیم . ما باید مواظب باشیم که این زیبایی های عید را با گناه از بین نبریم . امام خمینی ، آیت الله حائری و آیت الله زنجانی با هم عهد بسته بودند که در جلسات شان غیبت نکنند با اینکه آنها اهل غیبت نبودند ولی باز با هم شرط می کردند . ما هم در ایام نوروز در میهمانی ها شرط کنیم که غیبت نکنیم تا زیبایی نوروز خراب نشود . در کافی داریم که اگر کسی غیبت بکند روزه اش باطل می شود. شیخ طوسی در کتاب تهذیب آورده است که کسی که غیبت می کند و روزه است ، غذا خوردن بر او واجب است . ملاصدرا در شرح اصول کافی دارد که اگر ما یک قطره آب بخوریم روزه مان باطل می شود پس چطور وقتی گوشت برادر ( غیبت کردن ) را می خوریم روزه مان باطل نمی شود ؟ فقهای ما می فرمایند : با غیبت ثواب روزه کم می شود ولی خواجه نصرالدین طوسی که در اوج فتوا دادن بود می فرماید که با غیبت کردن روزه ی فرد باطل می شود . روایت داریم : کسی که غیبت می کند وقتی وارد صحرای محشر می شود ، دهانش بوی بدتر از مردار می دهد و تمام اهل محشر از بوی بد دهان او ناراحت می شوند . این گناه جزو گناهان کبیره است .
در کتاب ابن فهم حلی روایتی داریم که از معاذبن جبل سوال کردند که آیا شما خودت حدیثی را از پیامبر شنیده ای که برای ما نقل کنی ؟ معاذبن جبل اشکش جاری شد و گفت : خداوند در هر آسمانی فرشته ای بعنوان نگهبان است . اعمالی که ما انجام می دهیم در غروب به آسمان می رود و فرشته ی هر آسمانی آنرا کنترل می کند . مثلا در یک آسمان فرشته ای مسئول غیبت است و اگر کسی غیبتی کرده باشد ، این فرشته نمی گذارد که اعمالش از طبقه ی اول آسمان بالاتر برود. در روایت داریم : این عمل را برگردانید و به صورت صاحبش بزنید . پس در کنار هر کار خیری ، اگر غیبتی باشد ، آن کار خیر من از آسمان اول بالا نمی رود. بعضی ها می گویند که من جلوی خودش هم عیبش را می گویم یا می گویند که وصف او است ، اینها توجیحی برای غیبت نیست . ابوذر از پیامبر پرسید : غیبت چیست ؟ پیامبر فرمود : حرفی بزنی که برادر تو از آن حرف بدش بیاید . ابوذر گفت اگر عیبی در طرف باشد و ما آنرا بگوییم باز غیبت است ؟ پیامبر فرمود : اگر عیبی در طرف باشد و شما آنرا بگویید، غیبت است ولی اگر آن عیب در طرف نباشد تهمت است .
پس ما تعطیلات زیبای عید را با آبرو بردن دیگران خراب نکنیم . وعده های الهی در مورد کسانی که غیبت را ترک کنند این است : پیامبر فرمود که اگر انسان غیبتی را ترک کند ، ثوابش از ده هزار نماز مستحبی بیشتر است . در روایت دیگری پیامبر فرمود : اگر در جلسه ای غیبت فردی را بکنند و شما از آن فرد ( آبروی فرد ) دفاع کنید یا نگذارید که غیبت او را بکنند ، خدا شما را از آتش جهنم نجات می دهد . از شیخ صدوق در کتاب امالی و من لا یحذر داریم که اگر کسی غیبت مسلمانی را بشنود و از آبروی او دفاع کند ، خدا باب هزار بدی را بر او می بندد . اما اگر او از آبروی فرد مسلمان دفاع نکرد ، خدا هفتاد گناه برای او می نویسد در حالیکه برای غیبت کننده یک گناه می نویسد .
سوال – آیات پایانی سوره قمر و آیات ابتدایی سوره ی الرحمن را توضیح بفرمایید.
پاسخ – در مجلسی فردی که می خواست سخنرانی بکند به خانواده ی فردی که جاویدالاثر بود گفت که من می دانم جنازه ی فرزند شما کجاست .ایشان به بالای منبر رفتند . و آیه پایانی سوره ی قمر را خواندند و گفتند که فرزند شما اینجا هستند . این آیه آرامشی برای کسانی است که فرزندش جاویدالاثر می باشد . با خواندن سوره ی الرحمن می فهمیم که خدا مظهر رحمت است . 113 سوره قرآن با بسم الله شروع شده است . در قرآن 146 بار واژه ی رحمن و 157 بار واژه رحیم آمده است . در قرآن واژه های رحمت ، مغفرت ، عفو و گذشت ، توبه ، کریم ، 920 بار تکرار شده است یعنی یک ششم آیات قرآن در مورد این پنج واژه است . در آیه 60 سوره الرحمن داریم : آیا جواب نیکویی جز نیکویی است . سوره فصلت آیه 34 می فرماید بدی را به خوبی جواب بدهید . سعی کنید به این آیات قرآن عمل کنیم .