من گرفتار گناهان پنهانی بوده ام و الان توبه کرده ام ولی مطمئن نیستم که خدا من را بخشیده است . راهنمایی بفرمایید .
پاسخ – توصیه ی بزرگان دین ما این است که ایام فاطمیه را باید مثل عاشورا برگزار کنیم . و در مجالس ها کسب معرفت بکنیم . روز شهادت حضرت فاطمه دسته جات عزاداری حرکت خواهند داشت . خوب است که مومنان این چند روزی که به شهادت حضرت مانده است را مراعات کنند .
گناهان دسته جمعی مقدماتی لازم دارد ولی گناهان پنهانی براحتی انجام می گیرد و انسان می تواند در وسوسه ی شیطان قرار بگیرد . با این همه وعده های خدا،شما نباید این نگرانی ها را داشته باشید . امام می فرماید : خدا به توبه کنندگان سه وعده داده است که اگر یک وعده از آن ،به تمام اهل آسمان و زمین داده می شد ،برای نجات آنها کافی بود. در سوره بقره آیه 222 می فرماید : خدا توبه کنندگان و پاکیزگان را دوست دارد . امام فرمود : اگر کسی محبوب خدا شد ،خدا محبوش را عذاب نمی کند. سوره غافر آیه 7 می فرماید . فرشتگان حامل عرش الهی از خدا تقاضا می کنند که توبه کنندگان را ببخشد . سوره فرقان آیه 70 می فرماید : کسی که توبه کرد بدیهای او را به خوبی تبدیل می شود. پس با وعده هایی که در این آیات وجود دارد ما نباید نگران باشیم که خدا ما را بخشیده است یا خیر .
روایتی از شیخ صدوق داریم : چیزی پیش خدا محبوب تر از این نیست که انسانی توبه کند . اگر انسان توبه کرد دیگر نباید نگران باشد زیرا این کار سوء ظن نسبت به خدا است .
این وعده ها شامل کسانی که چند بار توبه کرده اند و باز آنرا شکسته اند هم می شود . البته انسان باید جدی توبه کند . واژهای رحمت، مغفرت ،توبه، کرم و گذشت 920 بار در قرآن آمده است . از شیخ صدوق داریم که خدا به داود نبی وحی کرد که اگر بنده ی گناهکار من توبه کرد ارتباط را قطع نکند و اگر از آن گناه شرم داشت من او را می آمرزم و فرشتگانی که مامور کتابت گناهان آنها بوده اند را به فراموشی می اندازم و گناهان او را به حسنه تبدیل می کنم .در بخش حکمتها، کلمات 94 حضرت علی (ع)می فرماید : در دنیا برای دو گروه خیر و سعادت است : یکی انسانهایی که بدنبال خوبی ها می روند و انسانهای خوبی هستند و یکی انسانهایی که اشتباه کرده اند و توبه می کنند .
خانمی پرسیده اند که من از گناهان مخفی ،توبه کرده ام و پشیمان شده ام . آیا من باید خودم را به حاکم شرع معرفی بکنم تا تطهیر بشوم و آیا من باید به همسر این مطلب را بگویم و از همسرم رضایت بگیرم ؟ من از این سوالها تعجب می کنم . انسان در مورد گناهش فقط باید با خدا ارتباط داشته باشد و توبه کند. در کتاب من لایحضر شیخ صدوق داریم : فردی به امیرالمومنین گفت که من آلوده به گناه ارتباط نامشروع هستم مرا پاک کن . امام فرمود : برای چه این حرف را به من می زنی ؟ او گفت : برای اینکه شما مرا پاک کنید و حد الهی را بر من جاری کنید . امام فرمود : چه طهارتی بالاتر از توبه است ؟ در روایت دیگری داریم که امام از این حرف طرف ناراحت شد و گفت : چقدر نازیبا است که وقتی شما دچار گناه می شوید آنرا به دیگران می گویید . امام علی (ع) قسم خوردند که اگر تو پیش من نمی آمدی و بین خود و خدا توبه می کردی بالاتر بود از اینکه من حد الهی را جاری کنم. همین که ما از گناه برگردیم این کافی است و گناهان گذشته کفاره ندارد . الان مراسم سوگواری حضرت فاطمه فرصت خوبی برای توبه است و ما باید خودمان را با ایشان پیوند بزنیم و حضرت فاطمه را شفیع قرار بدهیم . اگر کسی گناه مخفی دارد حداقل در این هفته توبه کند و این هفته این کار را انجام ندهد . اگر خانمی حجابش را رعایت نمی کند در این هفته به احترام حضرت فاطمه حجابش را رعایت کند. در تفسیر نورالثقلین داریم که فردی گناهی کرده بود و خجالت می کشید که پیش پیامبر بیاید. او حسن و حسین را روی شانه هایش گذاشت و پیش پیامبر آمد و گفت که من گناهی کرده ام و این دو را برای شفاعت آورده ام . پیامبر خنده شان گرفت و فرمود : من تو را بخشیدم و بعد سوره نساءآیه 64 نازل شد : ای پیامبر، اگر کسی گناهی مرتکب شد و پیش تو آمد تا تو واسطه ی آمرزش او باشی، تو این کار را بکن . ما هم الان حضرت فاطمه را واسطه قرار بدهیم که خدا ما را ببخشد .
اگر ما گمان کنیم که خدا ما را نمی آرزد این سوء ظن وناامید است و این خودش گناه است .
سوال – راههای عملی در مورد صبر برگناه بفرمایید.
پاسخ – یکی از راههایی که باعث می شود ما مصمم بشویم که دیگر گناه نکنیم این است که ما باورهای دینی مان را تقویت کنیم . اگر انسان به وعده الهی ایمان داشته باشد ، این در ترک گناه خیلی موثر است . خدا سوره حجر آیه 43 و44 می فرماید : همانا در قیامت وعده ی اهل دوزخ جهنم است جز معصوم . پیامبر بعد از نزول این آیه خیلی متاثر شدند و اشک ریختند. سلمان حضرت فاطمه را نزد پیامبر آورد تا ایشان سوال کنند که چرا ناراحت هستند . حضرت فاطمه از پدر سوال کردند که چرا گریه می کنید ؟ پیامبر فرمود که این آیات نازل شده است . وقتی حضرت فاطمه این دو آیه را شنیدند با صورت به زمین برخورد کردند و گفتند که وای بر کسی که داخل آتش بشود. پس ما باید مواظب باشیم که وقتی زمینه ی گناه پیش می آید به یاد وعده (پاداش) و وعیدهای (عذاب)الهی باشیم . در روایتی داریم که پیامبر به ابوذر فرمود : اگر جوانی در دنیا گناه را ترک کند خداوند اجر و پاداش هفتاد و دو صدیق را به او عطا می کند . این یک وعده الهی است . در روایت داریم که اگر کسی از خوف خدا گناه را ترک بکند خدا در روز قیامت او را راضی می کند. خدا نفرموده است که چگونه بنده اش را راضی می کند .
راه دیگر صبر برگناه این است که ما گناه را کوچک نشماریم یعنی نگوییم که گناه خودارضائی از گناه ارتباط نامشروع کوچکتر است . این سوال را از امام صادق (ع ) پرسیدند . امام فرمود : خودارضائی هم گناه بزرگی است و آنرا کوچک نشمارید و در جای دیگری فرمودند که گناه خودارضائی هم مثل گناه ارتباط نامشروع است . کسی این سوال را ار امام علی (ع) پرسید .امام ناراحت شدند و فرمودند : دور باد از رحمت خدا کسی که این گناه را مرتکب بشود، این زنا است .این خیلی خطرناک است که انسان گناه خودش را توجیه کند و بگوید که گناه من از دیگران سبک تر است .
فردی می گفت که من نمی توانستم گناه پنهانی خودم را ترک کنم بنابراین دست روی قرآن گذاشتم و قسم خوردم و بعد گناهم را ترک کردم . این هم راه خوبی برای ترک گناه است .انسان باید فضایل اخلاقی را بدست بیاورد و رذایل اخلاقی را ترک کند. خیلی از بزرگان برای ترک رذایل اخلاقی شان نذر می کردند.
یکی از عوامل بازدارنده از گناه نذر کردن بین خود و خداست. حتی انسان می تواند برای خودش جریمه ای قرار بدهد . آیت الله بروجردی گاهی دچارتندی می شدند . ایشان نذر کرده بودند که اگر باز دچار تندی بشوند، یکسال روزه بگیرند.
سوال – آیات پایانی سوره جن را توضیح بفرمایید .
پاسخ – این آیات وعده می دهد که ایمان نه تنها برکات معنوی دارد بلکه برکات مادی هم دارد . می فرماید : کسانی که بر طریق مستقیم استقامت بکنند ما آنها را از رحمت الهی سیراب می کنیم . ایمان و تقوا دنیا را هم آباد می کند. در ادامه می فرماید : ما این همه نعمت می دهیم تا آنها را امتحان کنیم . آزمایش بر نعمت سخت تر از آزمایش های دیگر است . حضرت سلیمان به خدا گفت : این نعمتها همه از فضل خداست. (هذا من فضل ربی) و در ادامه می فرماید : همه ی اینها برای آزمایش و تشکر از خداست . همه ی نعمتها وسایل آزمایش است .
سوال – در مورد ادامه راههای عملی صبر بر گناه توضیحاتی بفرمایید .
انسان باید قبل از گناه یا حین به یاد وعیدهای (عذاب های) الهی باشد ولی بعد از ارتکاب گناه ،از رحمت الهی ناامید نشود و بداند که خدا تواب است و درهای الهی به سمت کسی بسته نیست . انسان همین که می خواهد توبه کند و در این کار جدی است کافی است و نباید بگوید که ممکن است من توبه ام را بشکنم ،پس دیگر توبه نکنم .
راهکار دیگر ازدواج است ولی نباید این بهانه ای باشد که اگر کسی ازدواج نکرد می تواند گناه بکند . از شیخ مفید داریم : فردی دچار گناه خودارضائی شده بود . حضرت علی (ع) او را تنبیه کرد.امام از او پرسید که مجرد هستی ؟ پس چرا ازدواج نمی کنی ؟ او گفت که من توان مالی ندارم . حضرت از بیت المال مهریه خانمی را دادند و او ازدواج کرد . خیلی از جوانان امکان ازدواج را دارند ولی پدر و مادرها مخالفت می کنند و والدین بدانند که اگر جوانان آنها گناه بکنند آنها هم در گناه آنها شریک هستند . بهتر است که ما زمینه های گناه را از بین ببریم که یکی از آنها ازدواج است . پس جامعه و والدین نباید مسئولیت خودشان را فراموش نکنند . الان در جامعه زمینه های گناه مثل بدحجابی خیلی زیاد است . پس جامعه هم باید جامعه ی پاکی باشد . موعظه به تنها کافی نیست . کنترل نگاه خیلی مهم است ولی جامعه هم باید اسلامی باشد . در تلویزیون فیلمی از انتخابات سالهای قبل نشان می داد و در این فیلم حجاب ها خیلی خوب بود ولی هر چه انتخابات به سالهای اخیر نزدیکتر می شد ،سطح حجاب ها کمتر می شد .
رفیق بد خیلی موثر است . از امام علی (ع) پرسیدند که بدترین رفیق کیست ؟ امام فرمود : کسی که گناه را برای شما جلوه بدهد . تنهایی هم یکی دیگر از زمینه ای گناه پنهانی است که باید آنرا از بین ببریم .