در مورد صبر حضرت خدیجه توضیحاتی بفرمایید .
پاسخ – امروز روز زن و تولد حضرت فاطمه است. امام کاظم (ع) فرمودند :کسی که به بازار برود و هدیه ای برای همسرش تهیه کند این مثل صدقه است . هدیه نباید حتما مادی باشد ، اگر امروز آقایان اخلاق بد خودشان را کنار بگذارند این خودش هدیه است .یک شاخه گل ممکن است که پژمرده بشود ولی اگر مرد به همسرش بگوید که او را دوست دارد این حرف از دل خانمش بیرون نخواهد رفت .
یکی از بانوان با عظمت که در برابر بسیاری از مصیبت ها صبر کرد مادر حضرت فاطمه یعنی خدیجه ی کبری است .بعضی ها به پیامبر اعتراض می کردند که تو چقدر نام خدیجه را می بری .پیامبر فرمود : روزی که هیچ کس به من ایمان نیاورده بود این بانو به من ایمان آورد. و همه ی مال و هستی خودش را در راه اسلام قرار داد . حضرت به این بانو خیلی علاقه داشتند . در سیزده سال اول اسلام این بانو مقاومت می کند و پاداش این صبر و مقاومت ولادت فاطمه است .اگر ما بخواهیم به امامان سلام بدهیم آنها را مفتخر به این می دانیم که آنها فرزند خدیجه ی کبری هستند. شیخ صدوق در کتاب امالی داستانی را از امام صادق (ع) نقل می کند که فردی از امام سوال کرد که ولادت حضرت فاطمه به چه شکلی بود .امام فرمودند : بعد از ازدواج خدیجه با پیامبر، خدیجه از طرف زنان مورد تحریم اجتماعی قرار گرفت و کسی با ایشان رفت و آمد نمی کردند . حضرت خدیجه غمگین می شدند . تنهایی خیلی سخت است ولی ایشان این سختی را تحمل کردند تا زمان بارداری ایشان فرا رسید. امام می فرماید : فاطمه قبل از تولدش با مادرش صحبت می کرد و او را دلداری می داد. اگر عیسی در گهواره می تواند سخن بگوید پس فاطمه هم در شکم مادرش می تواند با مادرش صحبت بکند. یک روز پیامبر وارد خانه شدند و دیدند که او با کسی دارد صحبت می کند ولی کسی در خانه نیست . خدیجه گفت که نوزاد با من انس گرفته است و صحبت می کند. در روز تولد، پیامبر برای زنان پیام فرستاد که به کمک خدیجه بیایند ولی آنها بخاطر اختلافات قبلی نیامدند و تحریم را نشکستند .امام می فرماید : چهار بانوی آسمانی آمدند و خودشان را معرفی کردند . یکی از آنها که دیگران را معرفی می کرد ساره همسر ابراهیم بود و دیگری آسیه همسر فرعون و دیگری حضرت مریم و دیگری خواهر موسی بن عمران بود . این چهار بانوی بهشتی به استقبال ولادت فاطمه آمدند .این صبر و تحملی که فاطمه و خدیجه کبری داشتند به کوثر رسید .تفسیر کبیر فخر رازی ( 32 جلد است و در جلد آخر و رد ذیل تفسیر سوره ی کوثر ) در میان اهل سنت از همه بالاتر است و در میان تفاسیر شیعه تفاسیری که بر همه ی تفاسیر مقدم است تفسیر شیخ طوسی است و هزار سال از وفات او می گذرد . شیخ طبرسی در کتاب مجمع البیان خود از کتاب شیخ طوسی استفاده کرده است .فخر رازی وقتی به تفسیر سوره ی کوثر می رسد می گوید : تفسیر سوره ی کوثر فاطمه است زیرا این آیه در زمانی نازل شد که عده ای گفتند که اگر پیامبر از بین برود نسلش منقطع می شود و با مرگ پیامبر همه چیز تمام می شود و دین اسلام ادامه پیدا نمی کند. فخر رازی می گوید : در طول تاریخ همه فرزندان فاطمه را کشتند ولی امروز عالم پر از فرزندان فاطمه است ، یکی از بزرگان این نسل، نسل امامان است . ما تعداد علمای زیادی از نسل فاطمه ی زهرا (سادات طباطبایی و موسوی ) داریم . وقتی انسان کتاب فواید الرضویه شیخ طوسی را می خواند متحیر می ماند که از کدام علمای شیعه بگوید : از سید بحر العلوم، سید مرتضی ،آیت الله بروجردی ،علامه طباطبایی و ... ( از نسل طباطبایی ) و علمای بزرگی مثل سید بن طاوس ، چنین نسلی از فاطمه بوجود آمد. درعالم کسی نیست که بتواند بگوید که من از نسل کسانی هستم که در برابر صدیقه ی کبرا ایستادگی کردند .
یکی از سنت های پسندیده ای که درمیان ما هست این است که اگر کار خوبی دیدیم آنرا تشویق کنیم .الان بیش از دو سال و نیم از برنامه ی سمت خدا می گذرد. من از طرف خودم و تمام کارشناسان می گویم که اگر شما به این برنامه علاقه دارید باید آنرا نشان بدهید . فقط تماشا کردن برنامه کافی نیست و شما می توانید از این برنامه بعنوان یک برنامه ی خوب قدردانی کنید. ما اطلاعات کاملی از تعداد بینندگان خودمان نداریم و بهتر است که شما امروز یک پیام به این برنامه بدهید. خوب است که انسان در هر کار خوب شراکت بکند و آنرا تایید کند .
سوال – آیات پایانی سوره فجر و آیات پایانی سوره بلد را توضیح بفرمایید .
پاسخ – امام صادق (ع) فرمودند : در نمازهای واجب و مستحب سوره ی فجر را بخوانید زیرا این سوره امام حسین (ع) است زیرا آیات یاایتهاالنفس المطمئنه ... کامل ترین مصداق نفس مطمئنه امام حسین(ع) بود که با آرامش در آخرین لحظات آنچه داشت در راه خدا تقدیم کرد .
سوال – در مورد روز مادر و روز زن توضیحاتی بفرمایید .
پاسخ – ما در قرآن چهار پیام قرآنی در مورد روز مادر داریم : پیام اول در مورد احسان است که در سوره ی اسراء آیه 23 ، سوره بقره آیه 83، سوره انعام آیه 153 و سوره نساء آیه 36 ،سوره احقاف آیه 15 و سوره ی عنکبوت آیه 8 داریم که به پدر ومادرخود احسان کنید . معنای احسان چیست ؟ امام صادق (ع) می فرماید: احسان به پدر ومادر این است که بدون اینکه پدرو مادر حاجت خودشان را به زبان بیاورند شما آنرا برآورده کنید. یعنی انسان باید خودش بررسی کند و نیاز آنها را برطرف کند.پیام دوم قرآنی در سوره ی اسراء آیه 24 می فرماید: برای پدر ومادر بال رحمت را بگشا و پدرو مادر را در آغوش رحمت بگیر .(در حالات سیدبن طاوس داریم که ایشان در وصیت نامه شان نوشتند که تا پدر ومادر من زنده بودند من آنها را در آغوش خودم می گرفتم ، پس قبر من را پایین قبر پدر ومادرم قرار بدهید.در داخل حرم امیرالمومنان، قبر سیدطاوس و پدر و مادرش است.) پیام قرآنی سوم انفاق ویژه برای پدر و مادر است ، در سوره بقره آیه 215 می فرماید : که نفقه پدر ومادرخود را پرداخت کنید . در نفقه ی واجب ،اگر پدر و مادر ما نیازمند باشند نفقه ی آنها بر ما واجب است همانطور که نفقه ی همسر و فرزندان بر انسان واجب است . در پیام قرآنی دیگر وصیت ویژه برای پدر ومادر است. در سوره بقره آیه 81 داریم : برای وصیت اول پدر و مادر را در نظر بگیرید . بطور طبیعی از فرزند یک ششم به پدر ومادر ارث می رسد ولی اگر پدرومادر احتیاج دارند و در سختی هستند می توانید وصیت کنید که به آنها ارث بیشتری برسد. امام خمینی در کتاب وعده ی دیدار عبارتی دارند که می فرمایند : حقوق بسیار مادرها را نمی توان شمرد و نمی توان به حق ادا کرد . یک شب مادر نسبت به فرزندش از سالها عمر پدر متعهد ارزنده تر است .تجسم عطوفت و رحمت در دیدگان مادر بارقه ی رحمت رب العالمین است . خدای تبارک و تعالی قلب و جان مادران را با نور رحمت آمیخته است .
امروز نباید احترامات ما به همسر تشریفاتی باشد . از نظر فقهی وقتی خانمی فرزند دارد یک ششم از شوهرش ارث ( از زمین ارث نمی برد )می برد ، این سهم زیادی نمی شود . خیلی موارد این سهم ،زندگی آنها را بعد از فوت شوهرشان مختل می کند و گاهی فرزندان طمع می کنند و می گویند که این خانه ورثه ای به درد مادر نمی خورد و یک خانه استیجاری در آن طرف شهر برای او می گیرند و مادر را به آنجا می فرستند .امام در وصیت نامه شان می نویسند : منزلی که در قم دارم بین ورثه تقسیم شود ولی ورثه موظف هستند مادام که مادرشان در قید حیات هستند با او مزاحمت نکنند .یعنی اینکه سکنی و منافع آن تا زمان حیات واگذار به ایشان نمودم و کسی حق مزاحمت ندارد.
پس شوهر می تواند مقداری از خانه را به نام همسرش بکند یا اینکه وصیت بکند که تا زمان حیات همسرش استفاده از منافع مسکن بدست همسرش باشد .
اگر ما خدمتی به مادر کردیم، آن خدمت را بزرگ نشماریم . در کتاب تفسیر فی زلال از سید قطب روایتی داریم : فردی در حال طواف مادرش را به دوش گرفته بود، پیامبر را دید و گفت که من مادرم را به دوش گرفته ام ، آیا با اینکار حق مادرم را ادا کرده ام؟ پیامبر فرمود : حضرت فرمود : هنوز جبران یکی از ناله های مادر نشده است .خدمت ما به پدر ومادر بغیر از خدمتی است که آنها در مورد فرزندان انجام داده است و دیگر اینکه مادر نسبت به پدر سهم بیشتری دارد . یکی از راههای جلب محبت خدا خدمت به پدر ومادر است. کسانی که توبه کرده اند اگر می خواهند مطمئن بشوند که خدا آنها را می بخشد به پدر و مادرشان خدمت کنند. روایتی از مرحوم راوندی نقل کرده اند که فردی نزد پیامبرآمد و گفت : من هر نوع گناهی انجام داده ام ولی توبه کرده ام .من الان چکار کنم که توبه ی من پذیرفته بشود و رحمت خدا شامل حال من بشود. پیامبر فرمود :آیا مادرت در قید حیات است؟ او گفت : نه ،ولی پدرم در قید حیات است. پیامبر فرمود : به پدرت خدمت کن . وقتی او دور شد ،پیامبر با حسرت فرمود : کاش ، او مادر داشت . دیگر اینکه از پیامبر سوال کردند که حق پدر و مادر چیست؟ پیامبر فرمود : انسان با خدمت به پدر ومادر می تواند خودش را بهشتی بکند و با رنجاندن آنها می تواند جهنمی بشود . پیامبر می فرماید : اگر اهل خدمت به پدر ومادر باشی، فرض کن که در بهشت نشسته ای ولی اگر در حق آنها کوتاهی کنی،بدان که در جهنم نشسته ای . بعضی ها می گویند: پدر و مادر در حق ما ظلم کرده اند ما چکار کنیم ؟ در روایت داریم : اگر کسی نگاه خشم آلود به پدر و مادر داشته باشد حتی اگر آنها به فرزند ظلم کرده باشند، خدا نماز او را نمی پذیرد .(مرحوم مجلسی می فرماید که این منافاتی با گناهکار بودن پدر و مادر ندارد و این مانع کوتاهی ما در مقابل پدر و مادر نمی شود.)
اگر ما مشغول نماز مستحبی هستیم و پدر ومادر ما را صدا زدند ،باید نماز را قطع کنیم و جواب آنها را بدهیم . اگر ما درحال شروع نماز واجب هستیم و آنها ما را صدا زدند نباید نماز را شروع کنیم و باید جواب آنها را بدهیم ولی اگر نماز واجب را شروع کردیم نمی توانیم آنرا قطع کنیم . فردی به پیامبر گفت که من می خواهم به جهاد بروم ولی پدر ومادرم می خواهند که من با آنها انس بگیرم ،من چکار کنم ؟ پیامبر فرمود : یک شبانه روز انس با پدر ومادر از یکسال جهاد ( البته جهادی که واجب کفایی باشد) بالاتر است. حالا اگر کسی در زمان حیات پدر و مادر به آنها خدمت کرده باشد ولی بعد از فوت آنها را فراموش کند مورد عاق آنها قرار می گیرد .پیامبر فرمود : اگر دینی به گردن پدر ومادر هست و فرزند آنها را ادا نکند( بعد از فوت آنها ) و برای آنها طلب آمرزش نکند، مورد عاق آنها قرار می گیرد .