در مورد گام های عملی توبه توضیحاتی بفرمایید .

پاسخ – پیامبر فرمود:اگر کسی مومنی را بخاطر گناهی سرزنش کن از دنیا نمی رود تا اینکه خودش گرفتار آن گناه بشود .در روایت دیگری پیامبر فرمود : نزدیکترین حالت انسان به کفر و دورترین حالت او به خدا این است که به دنبال لغزش های مومنی باشد و آنرا در ذهنش حفظ کند تا روزی خطاهای او را به رخ او بکشد و او را سرزنش کند. حاجی نوری می فرماید که تجربه ثابت کرده است که این از سنت های الهی است .حالا این سوال پیش می آید که تکلیف امر به معروف و نهی از منکر چه می شود؟ ما در امر به معروف و نهی از منکر ، از سر دلسوزی سخن می گوییم نه از روی عیبجویی. ما با گناه مخالف هستیم نه با گناهکار .باید دست گناهکار را گرفت و او را نصیحت کرد .امیر المومنین در نهج البلاغه کلمات قصار 140 می فرماید : سزاوار است کسانی که گناهکاری را می بینید به نظر رحمت به گناهکار نگاه کنند. دعایی از امام صادق (ع) برای ورود به ماه رمضان است : ای خدایی که وقتی من گناهی مرتکب می شوم تو آنرا می پوشانی و اگر کسی به خاطر این گناه من را سرزنش کند تو غضب می کنی. پس سرزنش صحیح نیست ولی دلجویی و دستگیری خوب است. ما گاهی بدنبال سندسازی علیه دیگران هستیم و خیلی زود فرد را طرد می کنیم و با او دشمن می شویم و او را لعن می کنیم.باید فرد گناهکار را هدایت کرد نه لعن . درکتاب چهل حدیث امام خمینی ( در حدیث 48 امام فرموده بودند که من روحی لطیف تر از آیت الله شاه آبادی ندیدم.ایشان استاد امام بودند)دارد: شیخ عارف ما روحی فدا می فرمود که هیچ وقت لعن شخصی نکنید گرچه به کافری که ندانی از این عالم چگونه منتقل شده مگر معصومی از حال بعد از مرگ او اطلاع دهد مثل سران کفر.زیرا که ممکن است که در وقت مردن مومن شده باشد .یکی دارای چنین نفس قدسیه ای است که راضی نمی شود به کسی که در ظاهر کافر مرده توهین شود به احتمال اینکه شاید در دم مردن مومن شده باشد.

علامه مجلسی می فرماید که یک وقت از گناهی که بین ما و خدا است توبه می کنید مثل حق الناس مثلا کسی که شراب خورده است همینکه پشیمان شود و تصمیم بگیرد دیگر این کار را انجام ندهد کافی است .اگر انسان واجبی را ترک کرده است باید آنرا جبران کند مثل نماز و روزه . مهم این است که شروع به جبران بکنیم .گاهی شیطان توبه را بزرگ جلوه می دهد که ما توبه نکنیم .

حالا کسی که توبه کرده، لازم نیست که یکدفعه تمام نماز قضاها را بخواند و خودش را به زحمت بیندازد.اگر انسان نمی داند که چند سال نماز قضا دارد،قضای حداقل آن کافی است. انسان در زمان حیات نمی تواند نمازهایش را به دیگری واگذار کند مگر اینکه وصیت کند که بعد از حیاتش برای او اجیر بگیرند.در هنگام خواندن نمازهای قضا نماز ظهر و عصر و مغرب وعشا یکروز، باید با هم خوانده بشود ولی می توان مثلا ده تا نماز صبح باهم خواند. بعضی ها غسل جنابت به گردن شان بوده است و آنرا بجا نیاورده اند، اینها باید نمازهای آن زمان را قضا کنند ولی قضای روزه واجب نیست .ما در ماه رمضان سعی کنیم که بار آنرا سنگین نکنیم و کفارات و قضای آنرا به گردن مان نگذاریم .دخترهایی که امسال سال اول تکلیف شان است ، ما باید کاری بکنیم که آنها بتوانند روزه بگیرند، شبها بیدار باشند و صبح استراحت کنند و سحری مناسبی بخورند و پدر و مادرها هوای آنها را داشته باشند و به آنها کاری نسپارند .اگر دخترخانمی توانایی روزه گرفتن را ندارد، تکلیف از او برداشته می شود. در قرآن داریم : کسانی که طاقت ندارند نباید سخت گیری کنید. اگر کسی قدرت روزه گرفتن ندارد روزه بر آنها واجب نیست ولی باید کفاره ی آنرا بدهند. اگر کسی نمی داند که می تواند روزه بگیرد یا خیر، می تواند قبل از اذان ظهر در چهار فرسخی محل زندگی اش برود و مسافر بشود و آنجا آبی بخورد و بعد برگردد، این سفره عمدی است و اشکالی ندارد. دخترخانم هایی که متولد 1381 و قبل از آن هستند حتما مکلف هستند و باید روزه بگیرند. پدر و مادرها می توانند این سوال را از یک روحانی بپرسند. آقا پسرها هم از سن پانزده سالگی روزه بر آنها تکلیف می شود. کسانی که سال اولی است که روزه می گیرند، خوب است که بستگان شان در اولین روز ماه رمضان در سر افطار آنها را تشوق کند و به آنها تلفنی بزنند و از آنها Â بخواهند که برایشان دعا کنند یا جشنی برای آنها بگیرند. سید طاوس می فرمود که اگر من می دانستم که در چه سنی به تکلیف رسیده بودم هر سال آنرا جشن می گرفتم .تشویق تاثیر زیادی دارد .یکی از مراجع بزرگوار کتابشان برنده ی سال شده بود و جایزه را برای ایشان برده بودند، ایشان فرمود که من به این هدایا نیازی ندارم ولی خوشحال شدم که شما مرا تشویق می کنید .پس انسان از نه ساله تا نود ساله نیاز به تشویق دارد.ما یک فرصت عبادت برای فرزندان مان بگذارید. ماه رمضان ماه دعاست. البته برنامه ی سرگرمی هم لازم است ولی وقت دعای افتتاح و ابوحمزه چه زمانی است؟ زمان صله ی ارحام چه زمانی است؟ پس رسانه طوری برنامه ریزی کند که مردم به برنامه های عبادی شان هم برسند.

در ماه رمضان کسانی که کارهای سنگین دارند مثل کسانی که کارگر هستند یا کشاورز هستند، باید کارهایشان را سنگین تر نکنند یا آنرا سبک تر بکنند. کارفرماها کارها را تخفیف بدهند. و با خدا معامله کنند و ساعت کار کارگرها را کم کنند. اگر ما اینها را باور داریم حتما خدا آنرا جبران می کند. شما به دین داری کارگرها کمک کنید تا خدا هم به شما کمک کند.اگر کسی نمی تواند کارش را سبک کند و مجبور است که کارهای سنگین را انجام بدهد، نباید اول صبح روزه اش را بخورد بلکه باید روزه اش را بگیرد و و قتی امکان روزه برایش نبود می تواند روزه اش را بخورد یا می تواند قصد سفر کند و در آنجا روزه اش را بخورد. فردی به امام خمینی گفته بود که وقتی ما روزه می گیریم به کا رهای مان نمی رسیم ، امام فرموده بودند که روزه خودش یک کار است.اینکه ما می خواهیم هفده ساعت در تابستان روزه بگیریم ،این خودش یک کار است .

سوال- صفحه ی 27 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ – تفسیر نمونه تفسیر روانی است و می توانید در ماه رمضان آنرا مطالعه کنید. تفسیر شرح نهج البلاغه آیت الله مکارم شیرازی هم تفسیر روانی است .

قرآن می فرماید : فکر نکنید همه ی خوبی ها این است که شما دنبال قبله بگردید.( یهودی ها مسلمانان را سرزنش می کردند که شما قبله مستقل ندارید و بعد که قبله به سمت کعبه تغییر کرد باز آنها مسلمانان را سرزنش می کردند) نیکی عبارت است از: ایمان به خدا، انفاق به نزدیکان ( اگرهر کس مواظب اطرافیان خودش باشد مشکلات حل می شود.امام سجاد(ع)  وقتی روزه می گرفتند، آبگوشتی می پختند و در هنگام افطار آنرا بین نیازمندان پخش می کردند ولی افطار خودشان نان خرما بود. امام رضا (ع) می فرماید: افطاری دادن از روزه ی خودت بالاتر است .در بعضی از شهرها سنتی است که در اول ماه رمضان مقداری مواد خوراکی بعنوان سبد کالا تهیه می کنند و آنرا بین خویشاوندان تقسیم می کنند.تا بین اقوام شما فقیر هست صدقه به دیگران نمی رسد. از پیامبر سوال کردند که چه صدقه ای برتر است ؟ پیامبر فرمود : صدقه ی ماه رمضان . بالاترین زمان سخاوت پیامبر در ماه رمضان بود. ما در ماه رمضان تنقلات سفره مان را زیاد می کنیم .آیا فقرا حداقل این سفره را دارند ؟ به این مسائل توجه کنیم .

انشاءالله خداوند قابلیت ورود به ماه رمضان و آمرزش گناهان را به همه عنایت بفرماید.