توصیه های در مورد ماه مبارک رمضان بفرمایید.
پاسخ – پیامبر فرمود: کسی یک روز روزه بگیرد،اگر خداوند همه ی عالم پر از طلا را به او پاداش بدهد، باز اجر و پاداش آن کامل داده نمی شود تا روز قیامت. داریم که روزه دار دو تا شادی دارد که یکی لحظه ی افطار است که قابل توصیف نیست . داریم : کسی که یک روز از روزه های ماه رمضان را بخورد اگر تمام عمرش را روزه بگیرد نمی تواند آن را جبران کند. تظاهر به روزه خواری پسندیده نیست .بعضی ها می گویند که در ماه رمضان نباید به مسافرت رفت زیرا ثواب روزه های این ماه خیلی زیاد است . در قرآن داریم کسی که ماه رمضان را درک کرد سفری نرود که نتواند روزه بگیرد.امیرالمومنین می فرماید :من از دنیا سه چیز را انتخاب کردم : روزه ی تابستان ، اکرام ( میهمانی دادن )و جهاد در راه خدا .
سوال – در مورد گام های عملی توبه توضیحاتی بفرمایید.
پاسخ – ازعلامه مجلسی داریم که اگر انسان گناهی انجام بدهد که حق الله است مثلا حرامی انجام داده است ،درحدی که پشیمان بشود و تصمیم بگیرد که دیگر آن کار را انجام ندهد، همین کافی است .اگر در این گناه واجبی را ترک کرده است باید آنرا جبران کند و مهم تصمیم به شروع است .کسانی که چندین سال نماز نخوانده اند کافی است که تصمیم بگیرند و شروع کنند . اگرعمرشان کفاف نداد خدا می بخشد .مهم بازگشت و تصمیم است . خدا محتاج روزه ی ما نیست بلکه این روزه برای سازندگی ماست.
اگر انسان خوف ضرر داشته باشد یا در سفر باشد، نباید روزه بگیرد. بعضی ها می گویند که ما دل مان نمی آید که روزه نگیریم که ای درست نیست. دخترخانمهایی که توانایی گرفتن روزه ندارند واجب نیست که روزه بگیرند. خدا می خواهد که ما تسلیم باشیم .در کافی داریم که امام صادق (ع) می فرماید: اگر خبردار بشوم که کسی در سفر روزه گرفته و از دنیا رفته است، بر جنازه ی او نماز نمی خوانم. مسافر و بیمار نباید روزه بگیرند .ما باید محدوده ی دین را رعایت کنیم . کسی که در ماه رمضان بعلت عذر شرعی نتوانست روزه بگیرد می تواند بعد از ماه رمضان روزه بگیرد و کفاره هم ندارد. اما اگر فرد تا ماه رمضان ماه دیگر بیمار بود، این روزه ها قضا ندارد و فقط کفاره دارد، برای هر روز 750 گرم یا یک مد طعام به فقیر بدهد. در این کفارات نمی توان پول داد مگر اینکه فقیر(غیر سید) را وکیل کنیم که پول را طعام بخرد. راحت تر این است که ما به دفتر مراجع تقلید مراجعه کنیم . اگر فرد عذر داشته که نتوانست تا ماه رمضان سال آینده قضای روزه را بگیرد، این قضا باقی می ماند و باید جریمه آنرا که یک مد طعام برای هر روز است بپردازد. کسانی که سالم بوده اند و سالهای سال روزه شان را خورده اند و الان توبه کرده اند ، باید روزه گرفتن را شروع کنند و تا آنجا که می توانند روزه بگیرند و برای هر روزی که خورده اند یا باید شصت روزه بگیرند یا به شصت فقیر غذا بدهند که حدود 45 کیلو می شود.
خمس بر کسی واجب می شود که حقوق بگیر است و تا سر سال مبلغی از حقوقش باقی بماند ولی اگر حقوقش اضافه نیامد بر او خمس تعلق نمی گیرد. اگر فرد درآمدی داشت و زندگی خوبی هم فراهم کرده است و مبلغی از درآمدش اضافه آمده است ، به این در آمد فرد خمس تعلق می گیرد که یک پنجم آنرا کنار می گذارند و خمس یک بار بر هر چیزی تعلق می گیرد .افرادی که تابحال خمس نداده اند به دفتر مرجع تقلیدشان مراجعه کنند و به مرور خمس شان را بپردازند .مال شما باید پاک بشود. مهم شروع کردن است . ممکن است که وسوسه های شیطانی به سراغ انسان بیاید ولی بخشی از خمس به فقیر سادات می رسد و بخشی از آن کارهای فرهنگی و مذهبی است . اگر شیطان شما را وسوسه می کند ، شما می توانید از مرجع تقلیدتان اجازه بگیرید و خودتان خمس را خرج کنید .درمورد زکات هم باید به دفتر مرجع تقلید مراجعه بشود. در مورد حج باید گفت که حج دو حالت دارد : یک وقت حج بر گردن انسان مستقر شده است و انسان مستطیع شده است یعنی ممکن است سالی که ثبت نام می کردند فرد پول داشته است ولی کوتاهی کرده است ، این فرد به هر ترتیبی که هست باید به حج برود یا وصیت کند. حالا اگر فرد در آن زمان این مبلغ را نداشت باید صبر کند تا زمان ثبت نام فرا برسد .
در کتاب روزنه هایی از عالم غیب نوشته ی آیت الله خرازی آمده است که آیت الله حکیم با دوستش قرار گذاشته بود که هر کدام زودتر از دنیا رفتند به خواب دیگری بیایند. دوست آیت الله حکیم زودتر از ایشان از دنیا رفتند .یکسال بعد ، آیت الله حکیم دوستش را در عالم رویا دید و او گفت که وقتی من از دنیا می رفتم چون به حج نرفته بودم به من گفتند که حق نداری مسلمان از دنیا بروی ،در کنار بسترم اهل بیت بودند. حضرت فاطمه سفارش من را به آقا امام زمان (عج) کردند و فرمودند که حج این آقا را شما امسال انجام بدهید، بنابراین من یک سال منتظر ماندم تا حج انجام شد و بعد آزاد شدم .پس اگر حج بر گردن ما آمده است کوتاهی نکنیم.
ممکن است که توبه از گناهانی باشد که به حق الناس برمی گردد. مثلا مالی را از بین برده ایم ، باید صاحب ما را پیدا کنیم و آنرا جبران کنیم و اگر طرف فوت کرده است به وارث او بدهیم .اگر ما صاحب مالی که ضایع شده است را نمی شناسیم می توانیم رد مظالم بدهیم . ممکن است که فردی توان مالی نداشته باشد که آنها را جبران کند. در اینجا فرد باید تصمیم به بازگرداندن مال مردم داشته باشد. اگر ما تصمیم گرفتیم و نتوانستیم، خدا صاحبان حق را راضی می کند. مثلا معلمی شاگردانش را کتک زده است ، باید از فرد رضایت بگیرد یا دیه یا قصاص را بپردازد.
سوال – صفحه ی 34 قرآن را توضیح بفرمایید.
پاسخ – آیه پایانی این صفحه درمورد حرمت شراب است .قرآن آیات زیادی در مورد حرمت شراب دارد. امام صادق(ع) می فرماید: کسی که شراب را برای غیر خدا کنار بگذارد خداوند در قیامت از نعمت های بهشتی به او خواهد داد .زیرا او جان خودش را حفظ کرده است .شراب روی اخلاق آثار سوء دارد. داریم: کلید تمام بدی ها شراب است . بعضی ها می گویند که الان شراب را با درصد کم درست می کنند و اشکالی ندارد. روزی عده ای از جوامع اروپا پیش آیت الله بروجردی آمدند و گفتند که چرا دین اسلام کم شراب را هم حرام کرده است؟ ایشان فرمودند: انسان را خدا ساخته و می داند که اگر انسان به سراغ این کار برود ،به کم آن قانع نمی شود. ما نباید فکر کنیم که شراب با مسلمانی سازگاری دارد. امام صادق می فرماید : با شراب خوار در روز قیامت مثل بت پرست رفتار می شود. امام رضا(ع) می فرماید :سفره ای که در آن شراب است نشستن حرام است. اگرانسان می خواهد گناه نکند، نباید به سراغ آن برود. داریم که با شراب خواردوستی نکنید و اگر بیمار شد به عیادتش نروید. اگر فردی شهرت به شرابخواری دارد حتی به تشییع جنازه ی او هم نروید.
سوال – توبه در گناهان آبرویی چگونه است ؟
پاسخ – در گناهان آبرویی یکی بحث غیبت است .اگر کسی که غیبت کرده است به طرف بگوید و این باعث شر بشود، نباید گفته بشود. دراین مورد باید استغفار بکنیم و از خدا برای او طلب رحمت بکنیم . اگر به فردی که غیبتش را کرده ایم بگوییم و شر هم نشود ، خیلی از علما فرموده اند که لازم نیست بگویید و استغفار کافی است و همین که بین خود و خدا توبه کنیم کافی است . غیبت یعنی اینکه فرد کار خلافی کرده است و نمی خواهد کسی از این خبر دار بشود و شما این صفت را به دیگران بگویید .اگر این صفت را نداشته باشد و شما به کسی بگویید این تهمت بحساب می آید. آیت الله حائری و آیت الله زنجانی و امام خمینی شرط می کردند که در مجالس شان غیبت کسی را نکنند و نماز را اول وقت بخوانند. بحث دیگر دل شکستن است.در اینجا باید دل فرد را بدست بیاوریم . اگر زخم زبان زده ایم یا تهمتی زده ایم یا اذیت و آزاری کرده ایم باید آنرا جبران کنیم و دل طرف را بدست بیاوریم . داریم که درماه رمضان به اهل خانه نیکی کنید. آقای فاطمی نیا می فرمودند که بعضی ها آبروی ماه رمضان را با بداخلاقی ها می برند. این خیلی بد است. گرمای تابستان و روزه گرفتن نمی تواند توجیهی برای بداخلاقی ما در خانه باشد .