94-06-31-حجت الاسلام والمسلمین حسینی قمی - دعا در نهج البلاغه

موضوع برنامه: دعا در نهج البلاغه
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين حسینی قمی
تاريخ پخش: 31-06-94

شریعتی: بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
باز هم اول مهر آمده بود
و معلم آرام
اسم ها را می خواند.
اصغر پورحسین!
پاسخ آمد: حاضر.
قاسم هاشمیان!
پاسخ آمد: حاضر.
اکبر لیلا زاد...
پاسخش را کسی از جمع نداد.
بار دیگر هم خواند:
اکبر لیلازاد!
پاسخش را کسی از جمع نداد
همه ساکت بودیم
جای او اینجا بود
اینک اما، تنها
یک سبد لاله ی سرخ
در کنار ما بود
لحظه ای بود، معلم سبد گل را دید
شانه هایش لرزید
همه ساکت بودیم
ناگهان در دل خود زمزمه ای حس کردیم
گل فریاد شکفت!
همه پاسخ دادیم:
حاضر، ما همه اکبر لیلا زادیم
سلام عرض می‌کنیم خدمت شما آغاز هفته‌ی دفاع مقدس و بازگشایی مدارس را گرامی می‌داریم حاج آقای حسینی سلام علیکم و رحمة الله
حاج آقا حسینی: سلام علیکم و رحمة الله عرض ارادت خالصانه به همه‌ی بینندگان دارم سر تعظیم فرود می‌آوریم در برابر ایثار گران و شهدا و خانواده‌ی معظم شهدا و گرامی می‌داریم آغاز هفته‌ی دفاع مقدس را هفته‌ی گذشته پیام های بسیار فراوانی داشت تقریبا چهل پنجاه صفحه پیام بود من همه‌ی پیام ها را نگاه کردم خیلی هم چالشی بود عده‌ای خیلی شدید موافق بودند عده‌ای خیلی شدید انتقاد داشتند مخالف بودند اجازه می‌خواهم آن موضوع را در یک برنامه‌ی دیگری مطرح بکنم
شریعتی: ان شاء الله بحث ما در ذیل بحث سیره‌ی تربیتی امام رضا علیه السلام به بحث دعا در نهج البلاغه رسیدیم نکات خیلی خوبی فرمودند با توجه به این که فردا روز عرفه است بحث ما تناسب دارد با این روزها
حاج آقا حسینی: بسم الله الرحمن الرحیم بحث دعا در نهج البلاغه بحث مفصل و گسترده‌ای است و مفصل تر از این کتابی که معارفی کردیم مستدرک نهج البلاغه یک جلد تمام دعاهای حضرت علی است چون محور ما نهج البلاغه است از این جا می‌خوانیم بحثی را در آداب دعا در نهج البلاغه تقدیم می‌کنم مهم ترین ادب و اولین ادب از آداب دعا در نهج البلاغه آمده این است که انسان امیدوار به فضل و رحمت الهی باشد هم نگران از پایان خودش باشد حالت خوف و رجا که فراوان شنیده ایم مخصوصا همین طور که اشاره فرمودید امشب و فردا واقعا شب و روز استثنائی است در زندگی ما در طول سال امشب که شب عرفه است شب بسیار با عظمتی است یک کمی مورد غفلت است ما همه دنبال روز عرفه می‌گردیم ببینیم آداب دعا در کلام امیر مومنان چیست اولین ادب این است که انسان هم امیدوار باشد هم نگران اعمال خودش باشد در نهج البلاغه در بخش حکمت ها حکمت 90 است اَلْفَقِيهُ كُلُّ الْفَقِيهِ مَنْ لَمْ يُقَنِّطِ النَّاسَ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ وَ لَمْ يُؤْيِسْهُمْ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ (نهج البلاغه، حکمت 90) از این کلام روشن تر نمی‌شود حضرت می‌فرماید فقیه آدم فهمیده آن کسی است آن هم در اوج فقه و فهم کسی است که نه مردم را از رحمت الهی نا امید بکند و از آن طرف نگوید خیال شما راحت باشد بعضی ها این طوری صحبت می‌کنند چرا این قدر خدا را بد جلوه می‌دهید عذاب یعنی چه این طوری نیست همه اش رحمت است نه مردم را نا امید نکند از آن طرف هم ما باید نگران باشیم پایان کار ما به کجا خواهد رسید خوف و رجا همیشه باید مساوی باشد دومین جمله در بخش خطبه ها است خطبه‌ی 160 نهج البلاغه راجع به کسانی که فقط امیدوار هستند می‌فرماید دروغ می‌گوید يَدَّعِي بِزَعْمِهِ أَنَّهُ يَرْجُو اللَّهَ (نهج البلاغه، خطبه 160) فکر می‌کند او امیدوار به خداست چه امیدی یک کشاورز اگر امیدوار باشد که محصول خوبی داشته باشد دنبال کار نمی‌رود؟ حتما می‌رود دنبال کشت می‌رود برداشت می‌رود امیدوار کسی است که دنبال یک کاری باشد نه این که بنشیند بگوید منتظرم محصولی برسد حضرت می فرماید ادعا دارد به خدا امید دارد كَذَبَ وَ اَلْعَظِيمِ مَا بَالُهُ لاَ يَتَبَيَّنُ رَجَاؤُهُ فِي عَمَلِهِ (همان) به خدای بزرگ دروغ می گوید چرا امیدش آشکار نمی شود در اعمالش اگر امیدوار به فضل و رحمت الهی هستیم چرا در عمل کاری انجام نمی دهیم اگر دعا می کنیم حتما باید دعا بکنیم همه می‌خواهیم برویم در خانه‌ی خدا فردا روز عرفه است حتما باید امیدوار باشیم رحمت خدا شامل ما می‌شود اگر امید نداشته باشیم برای چه برویم دعا برای چه دعا بخوانیم امید به استجابت داشته باشیم اگر بگوییم خدا ما را نمی‌آمرزد یک موج نا امیدی در جامعه‌ی ما مخصوصا در جوانان است هیچ هفته‌ای نداریم که پیام نفرستند در اثر وسوسه های شیطانی یا وسوسه های هواهای نفسانی یک گناهی مرتکب شده گناه خیلی سنگین است نا امید است خدا حتما من را نمی‌آمرزد می‌گویند ما یقین داریم خدا ما را نمی‌آمرزد می‌گوییم این طور نگویید می‌گوید اجازه بدهید من به شما بگویم چه گناهی کردم اگر بگویم شما تصدیق می‌کنید من چه گناهی کردم در حالی که اعتراف به گناه پیش دیگران حرام است من بروم خدمت عالم اعتراف به گناه بکنم خودش گناه است درست نیست موج نا امیدی در جامعه از یک طرف فراوان است از یک طرف هم کسانی هستند می‌گویند بهشت صد در صد مال ما است ما بهشت نرویم چه کسی برود بهشت هر دو خطر دارد آن جوانی که به خاطر یک گناه هر گناهی گناهانی است که انسان شرم می‌کند در برنامه‌ی عمومی به زبان بیاورد بدترین گناهی که از آن گناه بالاتر قابل تصور نیست چطور ما نا امید باشیم از رحمت الهی وسوسه‌ی شیطانی است حتما باید امیدوار باشیم ولو سنگین ترین بار گناه را دارند مردم را از رحمت خدا نباید نا امید کرد در پیام ها گاهی می‌آید یک خانمی می‌گوید من به شوهرم خیانت کردم گناه بسیار سنگینی است آیا لازم است به کسی بگوید حتی پیش شوهرش اعتراف بکند ابدا معاذ الله پیش هیچ کسی نباید اعتراف به گناه بکند اعتراف خودش گناه سنگین تری است من بروم پیش عالمی بگویم آمدم اعتراف کنم گناهش اضافه می‌شود در حق الله باید استغفار کرد حتی در سنگین ترین گناهان جمله‌ی دیگری حضرت علی دارد در بخش خطبه ها خطبه‌ی 63 حضرت مواظب است همیشه که نه انسان امیدش قطع شود نه از آن طرف بگوید ما صد در صد بهشت هستیم حضرت می‌فرماید عده‌ای این طوری هستند الشَّيْطَانَ مُوَكَّلٌ بِهِ يُزَيِّنُ لَهُ الْمَعْصِيَةَ لِيَرْكَبَهَا وَ يُمَنِّيهِ التَّوْبَةَ لِيُسَوِّفَهَا حَتَّى تَهْجُمَ مَنِيَّتُهُ عَلَيْهِ أَغْفَلَ مَا يَكُونُ عَنْهَا (نهج البلاغه، خطبه 63) به شیطان دارد وسوسه اش می‌کند خدا رحمت کند امام رضوان الله علیه در چهل حدیث می‌فرمودند دو وسوسه دارد شیطان یک توبه را بزرگ جلوه می‌دهد که ما جرئت نکنیم نزدیک برویم می‌گوید گناه من سنگین است می‌گوید نه این آیات روایتی که می‌خوانند شامل تو نمی‌شود گناه تو غیر از همه است وعده های الهی مال تو نیست توبه را بزرگ جلوه می‌دهد جرئت نکند همه که می‌خواهند بروند دعای عرفه می‌گوید نه فایده ندارد آن گناه تو غیر از گناهانی است که بقیه می‌روند چون شیاطین نمی‌خواهند کسی از دایره شان خارج شود نمی‌خواهند کسی بیرون برود می‌خواهند به هر وسوسه‌ای است نگه دارند از یک طرف هم به یک عده می‌گوید این گناه چیزی نیست یک وسوسه‌ی شیطان هم این است که گناه را کوچک جلوه می‌دهد آدم راحت گناه را انجام بدهد این گناه را مرتکب نشو بدحجابی گناه است یا نیست می‌گوید ما از دیوار خانه‌ی مردم که بالا نرفتیم آدم که نکشتیم خدا می‌آمرزد این هم خطرناک است گناه را برای تزئین می‌دهد تا این را انجام بدهد و توبه را مثل یک آرزو برایش در می‌آورد باشد ما هم دلمان می‌خواهد توبه بکنیم حالا فرصت زیاد است هر کسی هم اگر گفته فرصت زیاد است می‌گوید امروز نمی‌شود امشب و فردا کسی نمی‌تواند بگوید فرصت زیاد است فراوان شنیده ایم اگر کسی در ماه رمضان آمرزیده نشد باید منتظر روز عرفه باشد ببینید چه خبر است رحمت الهی که اگر در ماه رمضان آمرزیده نشد امشب و فردا فرصتش است شیطان این دو جهت را تذکر می‌دهد اولین ادب دعا هم امیدوار باشیم واقعا خودمان را به قرآن عرضه کنیم یک داستانی می‌گویم حتما نام بهلول را بینندگان فراوان شنیده اند بهلول بن عمر سیرفی داستانش را مرحوم علامه محمد محسن امین در اعیان الشیعه مفصل نقل کرده این آقا از اصحاب امام صادق و امام کاظم سلام الله علیهما بوده داستانی پیش آمد هارون می‌خواست امام کاظم را به شهادت برساند گفت چطوری باید دلیلی داشته باشم به یک عده از بزرگان گفت شما نظر بدهید این آقا خروج کرده قیام کرده قتلش واجب است وقتی نوبت رسید به بهلول بن عمر سیرفی دید خیلی کار سختی است چطور من بنویسم امام مهدور الدم است خون امام کاظم خودش را به دیوانگی زد کسی سراغش نیاید خیلی حرف مهمی است ما به سادگی از کنارش رد می‌شویم کسی به خاطر این که از یک گناه از قتل نفس فاصله بگیرد یک عمری خودش را به دیوانگی بزند از بسیاری از امتیازات طبیعی زندگی خودش را محروم بکند بعضی ها نقل می‌کنند پیشنهاد قضاوت هارون به او داد قاضی دستگاه هارون گفت نه من صلاحیت ندارم هارون گفت تمام مردم تمام اهل شهر می‌گویند تو صلاحیت داری گفت من خودم می‌دانم صلاحیت ندارم اگر راست می‌گویم که صلاحیت ندارم اگر دروغ هم می‌گویم باز صلاحیت ندارم دید چاره‌ای ندارد خودش را به جنون زد تا بگویند قاضی دیوانه به چه درد می‌خورد البته هارون متوجه شد گفت این دیوانه نشد این دینش را گرفت و فرار کرد گفت من می‌دانم دیوانه نیست ما جَنَّ وَ لكِنْ فَرَّ بِدِينِهِ مِنّا (بهجة الآمال، ج 2، ص 435) این حرف خیلی زیاد است کسی حاضر است برای نپذیرفتن پست قضاوت در تشکیلات حکومت ظالمانه یک عمری از اولیات خودش را محروم بکند زندگی دیوانگی را ادامه بدهد برای این که نرود در آن تشکیلات هارون یک بار آمد کوفه دید کسی از دور دارد صدا می‌زند هارون هارون هارون تعجب کرد خلیفه‌ای که وقتی اسمش را می‌آورند باید ده لقب اول و آخر بگویند مگر به این زودی کسی می‌تواند اسم بیاورد چه کسی است این طور می‌گوید برگشت دید همان آدم است بهلول است گفت من را می‌شناسی گفت بله می‌شناسم گفت من چه کسی هستم خیلی جمله‌ی عجیبی است یک کتابی است بهلول عاقل عاقل بود ولی حرفهایش در این پوشش بود گفت اگر کسی کمترین مسئولیتی در این نظام دارد یادش باشد اَنتَ الَّذِی اِذَا ظُلِمَ اَحَدٌ فِی المَشرِقِ وَ اَنتَ فِی المَغرِب سُئلتَ عَنهُ یَومَ القِیَامه (عنوان الكلام فشاركي، ص 206) اگر در شرقی ترین نقطه‌ی کشور به کسی ظلم شود و تو در غربی ترین نقطه‌ی کشور باشی فردای قیامت از تو می‌پرسند او را متوجه مسئولیتش کرد در این نظام واقعا تعجب می‌کنیم خدا رحمت کند شهید رجایی را می‌فرمود کسی که مسئولیت در نظام جمهوری اسلامی قبول می‌کند یا عاشق است یا دیوانه است چقدر مسئولین امروز عاشق اند چقدر دیوانه ان شاء الله همه شان عاشق باشند واقعا شوخی نیست گفت اگر در شرقی ترین نقطه‌ی کشور به کسی ظلم شود تو در غربی ترین نقطه باشی مسئول هستی باید جواب بدهی این هایی که مخصوصا پست ها و مسئولیت های بالا را به این آسانی استقبال می‌کنند گاهی دو سه پنج تا هل من مزید دارند واقعا باید جواب بدهند در هر گوشه‌ی کشور کمترین ظلمی شود اگر من مسئول غذای کشور هستم اگر در قوه قضائیه مقننه مجریه هر جایی هستم در دور ترین نقطه این ها باید خواب نداشته باشند گفت من را شناختی گفت تو چنین آدمی هستی در دور ترین نقطه تو باید جواب بدهی گفت.. کیف تری حالی من چطور آدمی هستم خیلی قشنگ جواب داد گفت چرا از من می‌پرسی از قرآن سوال کن دو آیه از سوره‌ی مبارکه‌ی انفطار سوال کن قرآن می‌فرماید «إِنَّ الْأَبْرَ‌ارَ‌ لَفِي نَعِيمٍ، وَإِنَّ الْفُجَّارَ‌ لَفِي جَحِيمٍ» (انفطار/ 14-13) ابرار و نیکان در بهشت اند فجار و فساق در جهنم اند ببین از کدام ها هستی خودت قضاوت بکن هر چه بگوید دردسر دارد گفت اَعرِض نَفسَکَ عَلَی القُرآن (عنوان الكلام فشاركي، ص 206) واقعا امروز امشب فردا ما بیاییم خودمان را بر قرآن عرضه بکنیم ما مصداق کدام یک از آیات هستیم آیاتی هستیم که نماز را به پا می‌دارند آیاتی که نماز را کوتاهی می‌کنند آیاتی که اهل انفاق اند یا آیاتی که بخیل اند آیاتی که ربا خوار هستند یا آیاتی که اهل قرض الحسنه هستند خیلی مهم است گفت خودت را به قرآن عرضه بکند داستانش ادامه دارد گفت این همه داریم سعی می‌کنیم تلاش می‌کنیم کشور داریم اداره می‌کنیم خلیفه‌ی اسلامی هستیم این ها برای ما فایده‌ای ندارد؟ گفت قرآن می‌فرماید «إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّـهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ» (مائده/ 27) خدا از متقین قبول می‌کند گفت ما قوم و خویش پیغمبر هستیم عباسی بودند فرزندان ابن عباس بودند ابن عباس هم پسر عموی پیغمبر بود باز آیه‌ی قرآن خواند سوره‌ی مبارکه‌ی مومنون «فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ‌ فَلَا أَنسَابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَلَا يَتَسَاءَلُونَ» (مومنون/ 101) وقتی در صور دمیده می‌شود مردم از قبرها می‌آیند بیرون دیگر کسی نمی‌پرسد پسر چه کسی هستی پدرت کیست از این چیزها کسی نمی‌پرسد حدیث از پیامبر است در مجمع البیان است به بنی عبدالمطلب فرمود يتونی بِأَعْمَالِكُمْ لَا بأحسابكم وَ أَنْسَابِكُمْ (بحارالانوار، ج 46، ص 177) فردای قیامت با اعمالتان بیایید پیش من حسب و سب نگویید من پسر فرزند چه کسی هستم خودت چه داری گفت نصبم به درد نمی‌خورد گفت نه گفت هر چه می‌پرسیم آیه جواب می‌دهی کاری نداری حاجتی نداری گفت اتفاقا حاجت دارم گفت چه است حاجتت گفت حاجتم این است که گناهان من را بیامرزی و من را بهشتی کنی گفت این که مسخره است مگر بهشت دست من است گفت کاری نداری پس برای چه به من می‌گویی گفت نه من عوضش می‌توانم اگر دینی داری دین ات را می‌دهم گفت دین را با دین می‌خواهی بدهی هر چه پیش توست مدیون مردم بدهکار مردم هستی اگر راست می‌گویی دین خودت را بده گفت اگر راست می‌گویی اِقضِ دَینِ نَفسَه (عنوان الكلام فشاركي، ص 206) تو خودت مدیون خلق اول و آخری حکومت ظالمانه همه اش دین است گفت من مستمری به تو می‌دهم گفت نه آن هم لازم نیست فکر می‌کنی خدا به تو روزی می‌رساند از روزی من غافل است شاهد من این قسمت است ولی این که گفت اَعرِض نَفسَکَ عَلَی القُرآن (همان) خودت را به قرآن عرضه کن واقعا ما خودمان را به قرآن عرضه کنیم من در نظر گرفتم این سلسله آیات و روایات و احادیث و این دعاها که کسی نباشد پای این برنامه اگر ما واقعا تصمیم بگیریم با خدا آشتی کنیم کسی شک نداشته باشد که قطعا خدا می‌پذیرد حتما خدا غفار است دنبال بنده هایش می‌گردد اوج این فرصت فرصت امشب و فردا روز عرفه است من روایتی می‌خوانم من متواضعانه عرض می‌کنم آدم فکر می‌کند چه شد امروز چه گفتیم این همه وقت مردم را اگر در بحث امروز فقط همین حدیث باشد قبل و بعدش هیچ این برای بحث ما کافی است حدیث در کافی شریف جلد هشتم است ده صفحه است مناجات خداوند با حضرت عیسی خیلی حدیث زیبایی است بحثی است اگر کارشناسش بیاید باید چند ماه این مناجات را مطرح بکند من یک سطر از این ده صفحه را می‌خوانم يَا عِيسَى كَمْ أُطِيلُ النَّظَرَ وَ أُحْسِنُ الطَّلَبَ وَ الْقَوْمُ فِي غَفْلَةٍ لَا يَرْجِعُون (كافي، ج‏8، ص134 )عیسی من تا کی چشم به راه مردم باشم تا کی مشتاق آمدن مردم باشم مردم در غفلت اند نمی‌آیند امشب فردا آن هایی که می‌خواهند بروند دعای عرفه یادشان باشد خدا دنبال ماست تا کی من چشم به راه آمدن مردم باشم خدا منتظر ماست تا کی من مشتاق باشم مردم در غفلت اند نمی‌آیند خدا چشم به راه ماست خدا منتظر ماست آن حدیث معروفی که لَوْ عَلِمَ المُدْبِرونَ کَیْفَ اشْتِیاقِی بِهِمْ لَماتُوا شَوْقاً ((اسرار الصلوة، ص 19) اگر ما می‌دانستیم که خدا چقدر مشتاق ماست چطور با بعضی ها می‌خواهیم بلکه محصول برنامه این باشد کسی واقعا نباشد ولو سنگین ترین گناه را کرده باشد زوایای قلبش بگوید این یکی من نیستم یک دعایی دارد مناجات خمسة عشر را عزیزان دیده اند از امام سجاد علیه السلام است مناجات هشتم مناجات مریدین است حیف که ما محروم هستیم شده ما یک بار همه‌ی مناجات ها را بخوانیم با تامل فَيَا مَنْ هُوَ عَلَى الْمُقْبِلِينَ عَلَيْهِ مُقْبِلٌ وَ بِالْعَطْفِ عَلَيْهِمْ عَائِدٌ مُفْضِلٌ وَ بِالْغَافِلِينَ عَنْ ذِكْرِهِ رَحِيمٌ رَءُوفٌ وَ بِجَذْبِهِمْ إِلَى بَابِهِ وَدُودٌ عَطُوفٌ (مناجات خمسة عشر، دعای هشتم) خدایی که آن هایی که به تو اقبال می‌کنند رو می‌کنند تو به آن ها رو می‌کنی لطف و کرمت شامل حال آن ها می‌شود آن هایی که می‌آیند هیچ بلکه آن هایی که خدا یادشان رفته چه؟ خدا با آن ها چه می‌کند؟ ‌ای خدایی که آن هایی که غافل اند رحیم و رئوف هستی دنبال جذب آن ها هستی خدا جاذبه اش قوی است به عکس ما که همه اش شدیم دافعه با هزار زحمت داریم آدمی که ادعای مسلمانی می‌کند را کافر کنیم این از هنرهای عجیبی است که ما داریم اصرار داریم طرف می‌گوید من مسلمان هستم اگر حرفی زدم چنین قصدی نداشتم اصرار داریم مسلمان را کافر کنیم خدا جاذبه دارد این خدای مهربان است پس ما امشب فردا داریم در خانه‌ی خدایی می‌رویم که می‌گوید تا کی من چشم به راه شما باشم من دنبال جذب غافلین هستم نورانیت آیات قرآن در زندگی ما تاثیر دارد فکر نمی‌کنم اگر کسی این آیات را بشنود ذره‌ای نا امیدی در قلبش بماند من بارها گفتم مخصوصا در این برنامه چون در آستانه‌ی روز عرفه هستیم اگر امشب فردا ما در زوایای قلب مان ندایی می‌آید همه‌ی حرف هایی که گفتند مال تو نیست یقین داشته باشیم این ندا شیطانی است اگر یک ندایی می‌گوید این ها مال تو نیست گناه تو استثناء است این شیطانی است اگر دیدید ندایی می‌آید می‌گوید «وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِ‌يبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ» (بقره/ 186)) بگوییم این ندا ندای الهی است اگر دیدیم ندایی گوشه‌ی قلب ماست «نَبِّئْ عِبَادِي أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ‌ الرَّ‌حِيمُ» (حجر/ 49) این ندای الهی است اگر دیدیم ندا می‌گوید «قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَ‌فُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّ‌حْمَةِ اللَّـهِ إِنَّ اللَّـهَ يَغْفِرُ‌ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ‌ الرَّ‌حِيمُ» (زمر/ 53) این ندا ندای الهی است اگر دیدیم ندا می‌گوید «وَإِنِّي لَغَفَّارٌ‌ لِّمَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا ثُمَّ اهْتَدَى» (طه/ 82) الهی است اگر ندایی بود «فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُ‌وا رَ‌بَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارً‌ا» (نوح/ 10) استغفار کنید خدا غفار است ندا الهی است اگر ندایی شنیدید «إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَـئِكَ يُبَدِّلُ اللَّـهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّـهُ غَفُورً‌ا رَّ‌حِيمًا» (فرقان/ 70) ندای الهی است اگر دیدیم ندا می‌گوید «إِنَّ اللَّـهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِ‌ينَ» (بقره/ 222) ندای الهی است اگر دیدیم ندا می‌گوید یکی از کارهای فرشتگان حامل عرض الهی «الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْ‌شَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَ‌بِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُ‌ونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَ‌بَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَّ‌حْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ‌ لِلَّذِينَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ» (غافر/ 7) یکی از ماموریت هایی که خدا به فرشتگان حامل عرشش داده این است که طلب آمرز می‌کنند برای توبه کننده این ندای الهی است اگر دیدیم ندایی می‌گوید «إِنَّ اللَّـهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورً‌ا» (نساء/ 43) صیغه‌ی مبالغه است ندای الهی است «وَاسْتَغْفِرُ‌وا رَ‌بَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَ‌بِّي رَ‌حِيمٌ وَدُودٌ» (هود/ 90) اگر این نداها آمد مطمئن باشید الهی است من بارها گفتم ولی مخصوصا فردا روزش است نماز توبه‌ای که مکرر در برنامه گفتیم شأن نزولش روز عرفه است حتما بینندگان می‌دانند وقتی اسم کتاب ها منابع قدیمی برده می‌شود می‌گویند منابع قدیمی و اصیل ما کافی مرحوم کلینی من لا یحضر شیخ صدوق تهذیب و استبصار شیخ طوسی منابع اصلی و قدیمی و مصادر اصلی حدیثی ما مال این سه نفر است چهار کتاب دارند عجیب است هر سه بزرگوار یعنی شیخ طوسی شیخ صدوق و مرحوم کلینی در کتاب هایشان این حدیث را از امام صادق علیه السلام نقل کردند که اگر کسی این نماز توبه را بخواند همان نماز امیرمومنان است وقتی نمازش تمام می‌شود أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام يَقُولُ مَنْ صَلَّي أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ بِمِائَتَيْ مَرَّةٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ فِي كُلِّ رَكْعَةٍ خَمْسُونَ مَرَّةً لَمْ يَنْفَتِلْ وَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ ذَنْبٌ إِلَّا غُفِرَ لَهُ (کافی، ج 3، ص 468) صورتش را از قبله برنمی‌گرداند مگر این که خداوند تمام گناهانش را می‌آمرزد عزیزان در مفاتیح نگاه بکنند از اعمال فردا روز عرفه اولین نماز نماز دو رکعتی است دومین نماز امیرمومنان یا نماز توبه است خیلی ساده است دو دو رکعت مثل نماز صبح است ما در نماز صبح بعد از حمد یک توحید می‌خوانیم این جا پنجاه تا جمعا می‌شود دویست تا توحید خیلی وقت ببرد نیم ساعت است شیخ صدوق شیخ طوسی مرحوم کلینی که صاحب کتب اربعه هستند هر سه بزرگوار نقل کردند از امام صادق این ها امید است این نماز مال عرفه است اسم دیگرش نماز امیرمومنان است اول مفاتیح که نماز ها را نوشته نماز رسول اکرم نماز امیرمومنان جزء اعمال روز عرفه است آدم گاهی متحیر است خیلی من دیدم از نزدیک جوان ها یک جوری گریه می‌کنند نگران اند آدم نگران می‌شود به گریه می‌افتد متاثر می‌شود خانم آقا در پیام ها این گناهی که ما گفتیم قسم می‌دهند با ما تماس بگیرید زنگ بزنید این گناهی که ما کردیم استثناء است راه حلش چیست؟ این آیات آن روایت آن انتظار پروردگار این خطاب به حضرت عیسی این هم نماز توبه و این هم روز عرفه دیگر چه کار باید بکنیم لابد این جمله را بینندگان شنیدند سید مرتضی در امالی دارد ما سید رضی را داریم نهج البلاغه را گردآوری کرده برادر بزرگوارش سید مرتضی است که هر دو از بزرگان شیعه هستند هزار سال پیش زندگی می‌کردند سید مرتضی کتابی دارد به نام امالی این داستان را ایشان نقل کردند به امام سجاد علیه السلام خبر رسید که حسن بصری گفته قيلَ لِعَلِىِّ بْنِ الحسينِ عليه السلام: انَّ الْحَسَنَ الْبَصْرِىَّ قالَ: لَيْسَ الْعَجَبُ مِمَّنْ هَلَكَ كَيْفَ هَلَكَ، وَ انَّما الْعَجَبُ مِمَّنْ نَجا كَيْفَ نَجا؟ فَقالَ عليه السلام: انَا اقُولُ: لَيْسَ الْعَجَبُ مِمَّنْ نَجا كَيْفَ نَجا؟ وَ امَّا الْعَجَبُ مِمَّنْ هَلَكَ كَيْفَ هَلَكَ مَعَ سَعَةِ رَحْمَةِ اللّهِ (بحارالانوار، ج 75، ص 153) تعجب نیست این هایی که از بین می‌روند نابود می‌شوند گرفتار عذاب الهی می‌شوند تعجب از کسانی هستند که نجات پیدا می‌کنند آن کسی که گرفتار خشم الهی می‌شود عجیب نیست آن کسی که مشمول رحمت الهی می‌شود عجیب است وقتی حضرت سجاد این جمله را شنیدند به قدری ناراحت شدند فرمودند اتفاقا من به عکس می‌گویم تعجبی نیست آن هایی که نجات پیدا کردند چطور نجات پیدا کردند تعجب این است کسانی که گرفتار عذاب شدند با آن همه رحمتی که خداوند دارد چطور گرفتار شدند این همه رحمت این همه بهانه عرفه رمضان شب جمعه کربلا بهانه است قبه‌ی امام حسین مکه بهانه است زیارت امام رضا بهانه است این همه مجال امام سجاد فرمود تعجب است با این رحمت باز کسی نیاید با این همه فرصت باز کسی هلاک شود من تقاضا می‌کنم حتما عزیزان برای فردا برنامه ریزی دارند می‌خواستم بخش هایی از دعا را بخوانم فردا که روز عرفه است معمولا مردم دعا را می‌خوانند در حال خوشی هم هستند شاید بعضی ها به مضامین توجه نکنند دلم می‌خواهد اگر فرصتی دارند امشب فردا قبل از دعا سیری در مضامین دعای عرفه داشته باشند می‌خواستم فرازهایی از دعای 31 ام صحیفه‌ی سجادیه دعای توبه و دعای عرفه بخوانم ولی مجال نیست سید بن طاوس نقل کرده امام سجاد در حالی این دعا را می‌خوانده ان شاء الله ما چنین حالی داشته باشیم اولا در جمع بخوانیم چون روایت داریم در جمع دعا زودتر مستجاب می‌شود از آداب دعا در جمع دعا خواندن است به اجابت نزدیک تر است اگر ممکن نبود رسانه‌ی ملی پخش می‌کند امام سیدالشهدا این طوری دعا خوانده در روز عرفه کنار جبل الرحمه ثُمَّ رَفَعَ عَلَیهِ السَّلَام صَوتَهُ وَ بَصَرَهُ اِلَی السَّمَاءِ وَ عَینَاهُ قَاطِرَتَان کَأنَّهُ مَزادَتَان با صدای بلند نگاهشان به آسمان بود عجیب است اشک امام مثل مشکی که جاری باشد دو چشم امام مثل دو مشک جاری بود صدای بلند نگاه به آسمان مثل ابر بهار امام حسین گریه کرده و این دعا را خوانده این دعای طولانی را که ما باید ممنون اهل بیت باشیم اگر به ما یاد نداده بودند اگر نگفته بودند با خدا چطور سخن بگوییم چه کار باید می‌کردیم سیدالشهدا فردا مثل ابر بهار نگاهشان به آسمان است با صدای بلند اشک ریختند و این دعا را خواندند ان شاء الله کسی نباشد که ذره‌ای نا امیدی در قلبش باشد
شریعتی: ان شاء الله صفحه ی577 را امروز تلاوت می‌کنیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
فَمَا تَنفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ ﴿٤٨﴾ فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ ﴿٤٩﴾ كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُّسْتَنفِرَةٌ ﴿٥٠﴾ فَرَّتْ مِن قَسْوَرَةٍ ﴿٥١﴾ بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ أَن يُؤْتَى صُحُفًا مُّنَشَّرَةً ﴿٥٢﴾ كَلَّا بَل لَّا يَخَافُونَ الْآخِرَةَ ﴿٥٣﴾ كَلَّا إِنَّهُ تَذْكِرَةٌ ﴿٥٤﴾ فَمَن شَاءَ ذَكَرَهُ ﴿٥٥﴾ وَمَا يَذْكُرُونَ إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّـهُ هُوَ أَهْلُ التَّقْوَى وَأَهْلُ الْمَغْفِرَةِ ﴿٥٦﴾
سورة القيامة
بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيمِ
لَا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَامَةِ ﴿١﴾ وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ ﴿٢﴾ أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَّجْمَعَ عِظَامَهُ ﴿٣﴾ بَلَى قَادِرِينَ عَلَى أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُ ﴿٤﴾ بَلْ يُرِيدُ الْإِنسَانُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُ ﴿٥﴾ يَسْأَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ ﴿٦﴾ فَإِذَا بَرِقَ الْبَصَرُ ﴿٧﴾ وَخَسَفَ الْقَمَرُ ﴿٨﴾ وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ ﴿٩﴾ يَقُولُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ الْمَفَرُّ ﴿١٠﴾ كَلَّا لَا وَزَرَ ﴿١١﴾ إِلَى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ ﴿١٢﴾ يُنَبَّأُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ ﴿١٣﴾ بَلِ الْإِنسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ ﴿١٤﴾ وَلَوْ أَلْقَى مَعَاذِيرَهُ ﴿١٥﴾ لَا تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ ﴿١٦﴾ إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ ﴿١٧﴾ فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ ﴿١٨﴾ ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ ﴿١٩﴾
پس آنان را شفاعت شفیعان سودی نمی دهد؛ (۴۸) آنان را چه شده که از تذکر و هشدار روی گردانند؟ (۴۹) گویی گورخرانی وحشی و رمیده اند (۵۰) که از [چنگال] شیری گریخته اند؛ (۵۱) بلکه هر کدام از آنان توقع دارد نامه هایی سرگشاده [از سوی خدا] دریافت دارد! (۵۲) این چنین نیست [که علت فرارشان از دین برای دریافت نکردن نامه باشد] بلکه [فرارشان برای این است که] از آخرت نمی ترسند؛ (۵۳) این چنین نیست [که نامه سرگشاده ای از سوی ما به آنان رسد]، بلکه بی تردید این قرآن تذکر و هشداری است [که برای جهانیان کافی است.] (۵۴) پس هرکه بخواهد از آن پند گیرد، (۵۵) و از آن پند نمی گیرند مگر آنکه خدا بخواهد، او سزاوار است که از وی پروا کنند، و سزاوار است که به آمرزشش امید بندند. (۵۶)
سورة قيامت
بسم الله الرحمن الرحيم
به روز قیامت سوگند می خورم، (۱) و به نفس سرزنش گر قسم می خورم. (۲) آیا انسان گمان می کند که ما هرگز استخوان هایش را جمع نخواهیم کرد؟ (۳) چرا در حالی که تواناییم که [خطوط] سر انگشتانش را درست و نیکو بازسازی کنیم، (۴) [نه اینکه به گمان او قیامتی در کار نباشد] بلکه انسان می خواهد [با دست و پا زدن در شک و تردید] فرارویش را [از اعتقاد به قیامت که بازدارنده ای قوی است] باز کند [تا برای ارتکاب هر گناهی آزاد باشد!] (۵) [با حالتی آمیخته با تردید] می پرسد: روز قیامت چه وقت است؟ (۶) پس هنگامی [است] که چشم [از سختی و هولناکی آن] خیره شود، (۷) و ماه تاریک و بی نور گردد، (۸) و خورشید و ماه به هم جمع شوند. (۹) آن روز انسان گوید: گریزگاه کجاست؟ (۱۰) این چنین نیست، هرگز پناهگاهی وجود ندارد. (۱۱) آن روزقرارگاه [نهایی] فقط به سوی پروردگار توست. (۱۲) آن روز است که انسان را به اعمالی که از دیرباز یا پس از آن انجام داده، آگاه می کنند. (۱۳) بلکه انسان خود به وضع خویش بیناست. (۱۴) و هر چند [برای توجیه گناهانش] بهانه ها بتراشد (۱۵) [پیش از پایان یافتن وحی به وسیله جبرئیل] زبانت را به حرکت در نیاور تا در خواندن آن شتاب ورزی. (۱۶) بی تردید گردآوردن و [به هم پیوند دادن آیات که بر تو وحی می شود و چگونگی] قرائتش بر عهده ماست، (۱۷) پس هنگامی که آن را [به طور کامل] خواندیم، [به همان صورت] خواندنش را دنبال کن. (۱۸) سپس توضیح و بیانش نیز بر عهده ماست. (۱۹)
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: لحظه لحظه‌ی زندگی مان منور به نور قرآن کریم باشد اشاره‌ی قرآنی را بفرمایید
حاج آقا حسینی: آیه‌ی پایانی سوره‌ی مدثر که تلاوت شد نکته‌ی لطیفی دارد خداوند خودش را اهل تقوا معرفی کرده «هُوَ أَهْلُ التَّقْوَى وَأَهْلُ الْمَغْفِرَ‌ةِ» یعنی تقوا به قدری با عظمت است که خداوند تقوا را برای خودش هم قرار داده عزیزان در نماز عید قربان می‌گویند یَا أَهْلَ التَّقْوَى وَ الْمَغْفِرَ‌ةِ گرفته از همین آیه است تقوا چیزی است که خدا می‌گوید من اهل تقوا هستم تقوا در مورد خداوند یعنی چه این که انسان عادلانه رفتار بکند ظلم به کسی نکند خدا مگر به کسی ظلم می‌کند «وَأَنَّ اللَّـهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ» (آل عمران/ 182) خدا عدل محض است بنابراین تقوا به قدری زیباست که خدا به خودش نسبت داده و ما در دعا خدا را با این وصف می‌خوانیم
شریعتی: خیلی ممنون در این دقایق پایانی نکات پایانی شما را می‌شنویم
حاج آقا حسینی: دیروز هم حاج آقای فرحزاد فرمودند من باز یادآوری می‌کنم عزیزان از قربانی روز عید قربان غفلت نکنند حدیثی که حاج آقا خواندند من متنش را از من لا یحضر شیخ صدوق می‌خوانم ام سلمه همسر پیامبر به حضرت عرض کرد یَا رَسُولَ الله یَحضَرُ الاَضحَی دارد عید قربان می‌رسد و من پول ندارم استقرض قرض بکنم و قربانی بکنم حضرت فرمود اِستَقرِضِی اِنَّهُ دَینٌ مَقضِی (من لا یحضر الفقیه، ج 2، ص 489) یعنی حتی اگر شده قرض بکنیم اگر نداریم روایت است شیخ صدوق نقل کرده پیغمبر فرمود قرض بکن قربانی عید قربان را انجام بده الان ما بگوییم قرض منظور این نیست یک قربانی چهارصد هزار پانصد هزار برایم سخت است نه مشترک شدن شریک شدن خیلی خوب است مخصوصا در خویشاوندان یک نفر باعث خیر شود یک نفر به ده نفر بدهد فضای مجازی است حداقل یک استفاده‌ی خوب ازش ببریم اهل خانه‌ای بستگان خویشاوندان چه کسی آماده است هر مبلغی حاضر هستید نفری پنج هزار تومان هزار تومان جمع شوند یک قربانی انجام بدهند اگر در بستگان جمع نمی‌شوند در مساجد امشب فردا شب در مساجد جمع بکنند در همه‌ی مساجد چه اشکالی دارد امام جماعت مسجد و هیئت امنا کسانی که مردم به آن ها اعتماد دارند بگویند می‌خواهیم قربانی بکنیم خیلی از مساجد این کار را انجام می‌دهند شاید توانای من در حد هزار تومان است رویم نمی‌شود بگویم هزار تومان می‌دهم شریک در قربانی شوم بعضی ها هزار تومان می‌دهند می‌گویند جگر و کله پاچه اش را بیاور برای ما هزار تومان را رویش نمی‌دهد در مساجد هزار تومان را هم از آدم می‌گیرند مخصوصا مساجد بانی باشند خویشاوندان مقدم است تا ما می‌گوییم ما دنبال کار آسان می‌گردیم یک کسی را پیدا کنیم پول را بدهیم قربانی را انجام بدهد فرمود لَا صَدَقَةَ وَ ذُو رَحِمٍ مُحْتَاجٌ (بحارالانوار، ج 93، ص147) تا در خویشاوندان نیازمندی است نمی‌شود به دیگری داد ما بارها گفتیم یکی از یادگارهای امام کمیته‌ی امداد است ولی این که سر هر کوچه‌ای صندوق است این مال کسانی است که در میان خویشاوندان هیچ فقیری ندارند تمام بستگان من ارحام من بی نیاز اند هیچ فقیر ندارند اگر بیندازند فایده ندارد ثوابی که باید داشته باشد چطور گفتند نماز باید در مسجد باشد لَا صَلَوة لِجَارِ المَسجِد اَلَّا فِی مَسجِد (تهذيب الأحكام ، ج1، باب صفة الوضوء، ح 93) نماز کامل در مسجد است صدقه‌ی کامل این است که شما به خویشاوندت بدهی می‌خواهیم کارمان را آسان بکنیم صندوق کمیته‌ی امداد پول برای قربانی می‌گیرند بدهیم کمیته اگر شما هیچ فقیری ندارید برادر برادر زاده عمو عمه خاله دایی زاده هیچ فقیری نیست؟ برو خودت را راحت بکن بده به کمیته اما مقدم بر این ها خویشاوندان است دیروز فرمودند خیلی ها فکر می‌کنند آن هایی که حج رفتند قربانی بکنند نه چنین چیزی نیست در حالات پیغمبر خدا است کان یذبح یوم الأضحی کبشین أحدهما عن نفسه والآخر عمّن لم یجد من أمَّتِهِ (میقات الحج، ج 26، ص 171) پیغمبر دو قربانی می‌کرد گفتند یا رسول الله چرا دو تا فرمود یکی مال خودم ببینید نگاه آسمانی را دوم هر کسی از امت من امروز دلش می‌خواسته قربانی انجام بدهد نتوانسته من یک قربانی به نیابت از امتم انجام می‌دهم این نگاه نگاه آسمانی است این است که می‌تواند بشود پیغمبر و رحمة للعالمین فردا اول مهر اول مدارس است ما هفتاد میلیون جمعیت هستیم آمار می‌گویند سالی هفده هزار پانزده هزار تلفات داریم کشوری مثل آلمان هشتاد میلیون جمعیت دارد تلفاتش سه هزار تا است می‌گویند چرا ما سه هزار تا تلفات داریم ما به این سادگی از کنارش می‌گذریم البته به نظر من رسانه ها مسئولیت دارند رسانه‌ی ملی در صدرش یکی از همین عزیزان تصویر برداری که هستند همین دوربین را برداریم سر خیابان بایستیم سر خط عابر پیاده هم بایستیم نیم ساعت بایستیم ببینیم یک وسیله‌ی نقلیه توقف می‌کند که ما رد شویم ما نه یک خانمی دو بچه هم دستش بدهیم دوربین مخفی مخفی هم نمی‌خواهد ببینید یک نفر توقف می‌کند یا نه ان شاء الله چون مدارس شروع می‌شود التماس دعا داریم کسانی که مشرف هستند کربلا مکه صحرای عرفات مشهد امام رضا حضرت عبدالعظیم حضرت شاهچراغ به همه‌ی ما دعا بکنند. امروز هشتم ماه ذی الحجه است یوم الترویه است امروز کاروان امام حسین از مکه می‌آید بیرون به طرف کربلا این شعر معروفی که است حرم را از حرم کردند بیرون همه سرگشته اند در دشت و هامون مال امروز است