94-10-15-حجت الاسلام والمسلمين حسینی قمی - معرفی پیغمبر (ص) در نهج البلاغه
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: معرفی پیغمبر در نهج البلاغه
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين حسینی قمی
تاريخ پخش: 15-10-94

بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

شریعتی: سلام عرض می‌کنم خدمت شما بینندگان محترم و حاج آقای حسینی خیلی خوش آمدید. سلام علیکم و رحمة الله خیلی خوش آمدید.
حاج آقا حسینی: سلام علیکم و رحمة الله عرض سلام و ارادت خالصانه خدمت همه‌ی بینندگان محترم دارم. تشکر می‌کنم هفته‌ی گذشته از مدیر محترم شبکه با این که روز تعطیل بود سمت خدا برقرار بود همیشه از این کارهای خوب بکنند روز عید بود برنامه خیلی مورد استقبال قرار گرفت از همه‌ی عزیزان تشکر می‌کنم.
روزهای سه شنبه مهمان سفره‌ی پر برکت نهج البلاغه هستیم در هفته‌های گذشته رسیدیم به این جا که در این روزها و شب‌ها منور به نور نبی اکرم است پیغمبر را از زبان حضرت علی بشناسیم همان طور که شما فرمودید عنوان بحث ما پیغمبر شناسی در نهج البلاغه است در نهج البلاغه فراوان حضرت علی این شاگرد برجسته‌ی مکتب پیغمبر فراوان از پیغمبر سخن گفته در خطبه‌ها در کلمات حکمت آمیز در نامه‌ها فراوان است من فقط اشاره می‌کنم خیلی سریع آن طوری که من نگاه کردم و جمع آوری کردم حدود 230 مورد این چند واژه در نهج البلاغه است واژه‌ی نبی که در مورد پیغمبر است واژه‌ی رسول که رسول الله رسوله ارسله با مشتقات واژه‌ی بعثت بعثه ابتعثه و خود کلمه‌ی نورانی محمد صلی الله علیه بیش از 230 بار در نهج البلاغه آمده بنابراین یک بخش عمده‌ای از نهج البلاغه معرفی سیمای نورانی پیغمبر خدا است ما خیلی سریع وارد می‌شویم از اول شروع می‌کنیم در اولین خطبه‌ی نهج البلاغه خطبه‌ی طولانی هم است حضرت می‌فرماید أَنْ بَعَثَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ مُحَمَّداً رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله لِإِنْجَازِ عِدَتِهِ وَ إِتْمَامِ نُبُوَّتِهِ مَأْخُوذاً عَلَى النَّبِیِّینَ مِیثَاقُهُ مَشْهُورَةً سِمَاتُهُ کَرِیماً مِیلَادُهُ وَ أَهْلُ الْأَرْضِ یَوْمَئِذٍ مِلَلٌ مُتَفَرِّقَةٌ وَ أَهْوَاءٌ مُنْتَشِرَةٌ عبارت طولانی است من یک قسمت‌هایی اش را نمی‌خوانم پیغمبر را خداوند به رسالت مبعوث کرد در حالی که علامت‌های پیغمبر مشهور بود سِما جمع سمه است یعنی روزی که پیغمبر آمد این طور نبود که بگویند چه کسی بود چه کسی گفت یک مرتبه از کجا آمد نه علائمش مشهور بود می‌دانستند « الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِندَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنجِيلِ» (اعراف/ 157) صریح قرآن است اسم پیغمبر در تورات و انجیل آمده بود چیزی نبود بگویند این کجا بود حالا آمد ما خبر نداشتیم یک خبری می‌دادید علائمش مشهور بود و منتظر بودند باز در سوره‌ی مبارکه‌ی بقره است « الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمْ» (بقره/ 146) خیلی تعبیر عجیبی است پیامبر را می‌شناختند همان طور که بچه هایشان را می‌شناختند می‌شود کسی پسر خودش را نشناسد؟ البته قرآن بلافاصله می‌فرماید با این که می‌دانستند حق را کتمان می‌کردند خدا رحمت کند یک عبارتی دیدم مرحوم علامه شیخ محمد تقی تستری شوشتری که کتاب‌های فراوانی دارد از جمله شرح نهج البلاغه یکی از بهترین شرح‌های نهج البلاغه است مرد بسیار فوق العاده‌ای بود در مقامات علمی و عرفانی ایشان بعد از وفاتشان الآن قبرشان زیارتگاه است خیلی تلاش‌های علمی و معنوی داشت من از خود مردم شوشتر شنیدم مردم علاقه‌ی عجیبی داشتند به ایشان ایشان اواخر عمرشان دیگر نمی‌توانستند ایستاده نافله بخوانند تقاضا می‌کردند کمکشان می‌کردند دو نفر زیر بغلشان را می‌گرفتد ایستاده نافله بخوانند کتاب‌های فراوانی دارد از جمله یکی از بهترین شرح‌های نهج البلاغه به این جا که رسیده نکته‌ی لطیفی گفته می‌گوید قرآن می‌گوید « يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِندَهُمْ» اسم پیغمبر ما در تورات و انجیل بوده حضرت علی هم می‌فرماید علائمش مشهور بوده ایشان می‌فرماید اگر اسم پیغمبر در تورات و انجیل نبود اگر پیغمبر ادعا نمی‌کرد نام من آن جا است لَو لَم یَکُن مَکتُوبًا این‌ها می‌رفتند تورات را می‌آوردند می‌گفتند نشان بدهید کجاست اسم شما در تورات و انجیل؟ ما نشنیدیم در تاریخ ثبت نشده یک نفر با این آیه مخالفتی کرده باشد بگوید نه بی خود می‌گوید اسمش نیست نکته‌ای که ایشان خیلی دقت داشتند این است که با وجود آن همه منافقینی که زمان پیغمبر بود منافقین زیاد بودند دنبال بهانه بودند یک نقطه ضعفی از پیغمبر بگیرند اگر پیغمبر ادعا می‌کرد نام من است اگر نبود می‌رفتند یهودی‌ها مسیحی‌ها را تحریک می‌کردند منافقین همیشه کارشکنی می‌کردند کسی که می‌رود مسجد ضرار بسازد نمی‌آید در برابر یک ادعای پیغمبر که می‌گوید اسم من در کتاب‌ها است نمی‌رود مسیحی‌ها را تحریک بکند؟ مسلما بوده ما در تاریخ نشنیدیم که منافقین که دنبال کارشکنی بوده بگویند اسم شما نبوده یا خود مسیحیان نگفتند بنابراین حضرت علی می‌گوید خداوند پیغمبر را به رسالت برگزید در حالی که علائمش مشهور بود. کَرِیماً مِیلَادُهُ ولادتش با کرامت بوده یکی این که پدر مادر آبا و اجداد بزرگواری داشتند یک معنا هم گفتند یعنی حوادثی که هم زمان با ولادت پیغمبر پیش آمد که عزیزان زیاد شنیدند وقتی پیغمبر متولد شدند دریاچه‌ی ساوه که مورد عبادت عده‌ای بود خشک شد بعضی از کاخ‌های پادشاهان فرو ریخت خود این‌ها حوادثی بوده که همراه با ولادت پیغمبر بوده حضرت علی گزارشی می‌دهند از حوادث زمان پیغمبر وَ أَهْلُ الْأَرْضِ یَوْمَئِذٍ مِلَلٌ مُتَفَرِّقَةٌ وَ أَهْوَاءٌ مُنْتَشِرَةٌ مردم زمین ملت‌های متفرقه‌ای بودند یک عده یهودی یک عده نصرانی یک عده مجوسی بودند یک عده بت پرست ستاره خورشید پرست بودند پیغمبر در این فضا به دنیا آمد یک دسته خدا را قبول نداشتند یک عده برای خدا شبیه قرار داده بودند حضرت به این فضا اشاره می‌کند. خدا رحمت کند مرحوم دکتر آیتی این روحانی بسیار جلیل القدر کتابی دارد در تاریخ اسلام می‌گوید معجزه‌ی پیغمبر فقط این نبود که درخت به اعجاز پیغمبر سخن می‌گفت بالاترین معجزه‌ی پیغمبر این بود که در این فضا توانست انسان‌هایی را بسازد آن وقت اشاره می‌کند به این داستان که در همه‌ی مصادر قدیمی آمده شخصی بوده به نام عمر بن جموح بت پرست بود جوان‌هایی که اسلام آورده بودند برای این که این را بیدار بکنند نقشه‌ای ریختند صبح که می‌رفت سر کار بتش را می‌انداختند زباله دان بیچاره بعد از ظهر برمی‌گشت بتش را از زباله دان پیدا می‌کرد شستشو می‌داد عذرخواهی می‌کرد خسته شد از این که هر روز این کار ادامه داشت یک وقتی صبح می‌خواست برود سر کار شمشیر خودش را انداخت گردن این بت گفت من امروز که می‌روم سر کار تو خودت از خودت دفاع بکن باز بعد از ظهر آمد دید بت نیست گفت نه تو که از خودت نتوانی دفاع بکنی حتما نمی‌توانی از ما دفاع بکنی آمد مسلمان شد معجزه‌ی پیغمبر این است معجزه‌ی اسلام این است که سنگریزه سخن گفتن در دست پیغمبر معجزه است شق القمر هم معجزه است ولی بالاتر از شق القمر این است که همین آدم رسید به جایی که در جنگ احد پایش معلول بود موظب نبود « لَّيْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ (نور/ 61) وظیفه اش جهاد نبود التماس کرد بیاید میدان جبهه با یکی از پسرانش هم خودش به شهادت رسید هم پسرش به شهادت رسید این داستان است که وقتی همسرش جنازه‌ی این شهید بزرگوار را برمی‌گرداند به طرف مدینه روی شتری که جنازه‌ها را گذاشته بود چهار جنازه گذاشته بود جنازه‌ی شوهرش پسرش برادر خودش یعنی پیغمبر از این آدم‌هایی که حاضر نبودند از بت پرستی دست بردارند مجاهدی ساخته که وظیفه اش نبوده برود میدان جنگ جنازه اش به مدینه نرسید این مرکب نمی‌آمد به طرف مدینه از پیغمبر سوال کردند فرمود چیزی نگفت عمر موقع رفتن؟ گفتند چرا دعا کرد خدایا من را برنگردان حضرت فرمود دعایش مستجاب شده حتی جنازه اش نمی‌خواهد برگردد ببرید در همان قبرستان شهدای احد به خاک بسپارید بسیار سخت است عزیزانی که به شهادت می‌رسند یک عده جنازه هایشان برمی‌گردد یک عده نه جاویدالاثر می‌شوند شاید آن شهدا چنین دعایی کردند که نمی‌خواهیم حتی جنازه مان برگردد در عملیات مقدماتی والفجر در سال 61 بود جوان خرمشهری بود نشسته بودند جمع رزمندگان که اگر شهید شدیم جنازه مان برگردد یا برنگردد یک جوان خرمشهری گفت من از خدا خواستم چیزی از من برنگردد گفتند چرا گفت آدم هدیه‌ای که به خدا می‌دهد هیچ چیز نباید پس بگیرد یکی از بزرگواران می‌فرمود من جلسه‌ی جاویدالاثری سخنرانی کردم دیدم خیلی این خانواده نگران و مضطرب هستند ما عرض ادب و تواضع می‌کنیم نسبت به همه‌ی خانواده‌های شهدا ایثارگران مخصوصا جاویدالاثرها که برایشان خیلی سخت است ایشان می‌فرماید دیدم این خانواده خیلی نگران اند اولین بار مجلس گرفته بودند مطمئن بودند برنمی‌گردد کنار در می‌خواستم بروم سخنرانی به این خانواده گفتم نگران نباشید من می‌دانم جنازه‌ی عزیز شما کجاست خیلی خوشحال شدند گفتند کجا گفتم بالای منبر می‌روم همه بشنوند منبر که رفتم این آیه را خواندم که در مورد اولیا خدا شهدا صالحین « فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِيكٍ مُّقْتَدِرٍ» (قمر/ 55) آن جا هستند این جا نیستند پیش ما نیستند پیغمبر توانسته از این انسان‌ها انسان‌هایی بسازد که حتی وقتی می‌رود میدان نبرد دعا می‌کند خدایا جنازه ام هم برنگردد این معجزه‌ی پیغمبر است پس مردم ملل متفرقه بودند یهود نجاسا مجوس بت پرست و انواع بت پرستی‌ها بود که زمان جاهلیت وجود داشت در تاریخ آمده علامه شوشتری هم در کتابشان نقل کردند که بعضی از مشرکین وقتی می‌رفتند مکه این‌ها می‌گفتند لبيك اللهم لبيك. لا شريك لك. الاشريكا هو لك. تملكه و ما ملك می‌گوییم لبیک اللهم لبیک لبیک لا شریک لک آن‌ها اضافه می‌کردند الاشريكا هو لك. تملكه و ما ملك تو مالک او هستی هر چه او مالک است پیغمبر می‌فرمودند بت نپرستید به پیغمبر می‌گفتند چه کار کنیم حضرت می‌فرمودند خدا پرست شوی می‌گفتند یعنی ما بیاییم 360 بت را بگذاریم کنار یک خدا را بپرستیم؟ 360 خدا ما داریم در این فضا سلمان‌ها در آمده و این شخصیت‌ها این معجزه است سنگریزه سخن گفتن هم معجزه است به درخت حضرت می‌گوید بیا و برو این هم معجزه است از این بالاتر آدم سازی است که معجزه‌ی اصلی پیغمبر است فَهَدَاهُمْ بِهِ مِنَ الضَّلَالَةِ خداوند این‌ها را هدایت کرد بعد پیغمبر به لقاء الله رفت از دنیا رفت می‌رسد به این جا که واقعا انسان غصه می‌خورد خیلی ما دور هستیم از سفره‌ی نهج البلاغه فرض کنید ما خیلی عجله بکنیم یک صفحه نهج البلاغه را بخوانیم 480 حکمت 79 نامه 240 خطبه را چه کسی می‌خواهد بخواند؟ حضرت فرمود پیغمبر که از دنیا رفت إِذْ لَمْ يَتْرُكُوهُمْ هَمَلًا بِغَيْرِ طَرِيقٍ وَاضِحٍ وَ لَا عَلَمٍ قَائِمٍ پیغمبر مردم را رها نکرد این‌ها را مهمل نگذاشت کسی 23 سال زحمت بکشد با این گرفتاری‌ها بعد مردم را رها بکند برود یک علم نگذارد برای مردم؟ همین طوری بگذارد برود؟ این همه سختی این همه گرفتاری کشید این طوری نبود یک وقت اگر یادتان باشد عرض کردیم که پیغمبر خدا بعضی از مستحبات جزئیات مستحبات و مکروهات را هم بیان کرده مثلا این حدیثی که گاهی می‌خوانم جوانان خیلی می‌پسندند پیغمبر خدا 1400 سال پیش فرمود اِستَاکُوا عَرضًا وَ لَا تَستَاکُوا طُولًا (دعوات راوندی،ص161) مسواک بزنید به عرض دندان‌ها طولی مسواک نزنید 1400 سال پیش پیغمبر ما مدل مسواک را بیان کرده الآن تبلیغات بهداشت دهان و دندان چقدر سفارش می‌کنند مسواک را عرض بزنید که جرمی لای دندان‌ها نماند 1400 سال پیغمبر نه فقط مسئله‌ی کلی بهداشت را نه نظافت دهان و دندان را نه مدل مسواک زدن را هم بیان کرده یک وقت کلی می‌گوید وَ النَّظَافَةُ مِنَ الْإِيمَانِ (مستدرک الوسائل، ج 16، ص316) یک وقت می‌گوید مسواک بزنید نه باز جزئی گفته مدل مسواکتان عرضی باشد طولی نباشد آیا می‌شود پیغمبری به تعبیر حضرت علی همه چیز را حتی مدل مسواک را بگوید ولی مدل اداره‌ی حکومت بعد از خودش را مسکوت بگذارد و چیزی نگوید؟ اگر عقل آدم می‌پذیرد بسم الله من می‌گویم پیغمبر مدل مسواک را گفت ولی مدل حکومت بعد از خودش را نگفت یادش رفت حضرت علی می‌فرمایند وَ لَا عَلَمٍ قَائِمٍ یک علمی کسی نشانه‌ای که بعد از شما چه کار بکنیم؟ با چه باشیم؟ جمله‌ی دوم در خطبه‌ی دوم نهج البلاغه است پیغمبر در این جا خیلی زیبا توصیف شده حضرت علی خیلی زیبا بیان کردند اشاره‌ای می‌کنند که باز فضایی که پیغمبر در آن فضا رسالتشان را آغاز کردند فِي خَيْرِ دَارٍ وَ شَرِّ جِيرَانٍ پیغمبر در فضایی به رسالت مبعوث شدند که بهترین خانه بود بهترین شهر بود « لَا أُقْسِمُ بِهَـذَا الْبَلَدِ ، وَأَنتَ حِلٌّ بِهَـذَا الْبَلَدِ» (بلد/ 2-1) پیغمبر خیلی مکه را دوست داشت پیغمبر خدا شبی که هجرت کردند از مکه به طرف مدینه شبانه هجرت کردند آمدند در یک نقطه‌ی بلندی که تمام شهر مکه را می‌دیدند با حسرت نگاهی کردند به شهر مکه خطاب به شهر مکه فرمودند وَاللّه إنَّکَ لَخَیرُ أَرضِ اللّه ِ وَ أَحَبّها إلَی اللّه ِ وَ لَو لا أَنِّی أَخْرَجْتُ مِنْکَ ما خَرَجتُ (معجم البلدان، ج5، ص183) تو محبوب ترین زمین خدا پیش منی اگر بیرونم نکرده بودند هرگز از مکه بیرون نمی‌رفتم این قدر که حضرت مکه را دوست داشتند ولی آدم‌های بدی بر این شهر مسلط بودند حکومت می‌کردند همسایه‌های بدی داشت امروز هم می‌بینید همسایه‌های بدی دارد نَوْمُهُمْ سُهُودٌ وَ كُحْلُهُمْ دُمُوعٌ بِأَرْضٍ عَالِمُهَا مُلْجَمٌ وَ جَاهِلُهَا مُكْرَمٌ این طور نبود که در زمان جاهلیت قبل از بعثت پیغمبر یک وقت جنگی درگیری باشد نه تاریخ را ببینند جنگ یک شغل بود یک اشتغال بود یک سرگرمی بود کار عادی روزمره شان بود حوصله شان سر می‌رفت می‌رفتند می‌جنگیدند کسی آمد خدمت پیغمبر از معارف دین به او بیان کرد دین این طوری است مکارم اخلاق دارد خیلی خوشش آمد گفت خیلی دین خوبی است چطوری باید مسلمان شویم گفتند شهادتین را بگو گفت نه یک سوال را می‌پرسم بعد تصمیم نهایی را می‌گیرم شما که رسول خدا هستید کار ما جنگ است درگیری است حمله می‌کنیم به آن قبیله آن حمله می‌کند به ما و مشغول هستی آیا در بهشت هم جنگ است؟ مثلا حمله بکنیم از طبقه‌ی اول بهشت برویم بجنگیم آن‌ها بیایند حمله بکنند پیغمبر تعجب کرد فرمود نه بهشت جای درگیری نیست عین عبارتش این است گفت لَاخَیر جنة لا حرب فیها بهشتی که در آن جنگ نباشد خیری نیست فکر کردیم بهشت هم می‌شود قشون کشی کرد جنگ یک نوع اشتغال بود حضرت علی می‌فرماید خواب نداشتند همه اش درگیر جنگ‌ها بودند سرمه‌ی چشمشان اشک چشمشان بود عَالِمُهَا مُلْجَمٌ وَ جَاهِلُهَا مُكْرَمٌ جاهل‌ها مورد احترام بودند اما دهان عالم‌ها را بسته بودند ابوالجهل‌ها را ابوالحکم می‌گفتند اما عالمان واقعی باید دهانشان بسته باشد تا می‌رسد به این جا در ادامه زَرَعُوا الْفُجُورَ وَ سَقَوْهُ الْغُرُورَ وَ حَصَدُوا الثُّبُورَ الآن در کشاورزی می‌بینید می‌گویند سه مرحله است کشت و داشت و برداشت حضرت علی می‌فرمایند این‌ها سه مرحله را انجام دادند بعد از رحلت پیغمبر ناپاکی‌ها را کاشتند با آب غرور سیرابش کردند نابودی برای خودشان برداشت کردند خیلی زیباست من غصه می‌خورم به عجله می‌گویم می‌بینم نمی‌رسیم از نورانی ترین کلمات نهج البلاغه‌ی حضرت علی است لَا يُقَاسُ بِآلِ مُحَمَّدٍ مِنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ أَحَدٌ فرمود پیغمبر که از دنیا رفت کشت و داشت و برداشتشان این بود ناپاکی کاشتند احدی به اهل بیت قیاس نیست هیچ کسی را نمی‌شود قیاس کرد نیایید کسانی که بر سر خان نعمت اهل بیت نشستند آن‌ها را با اهل بیت مقایسه بکنید چطوری می‌خواهید مقایسه بکنید؟ شرح نهج البلاغه‌ی ابن ابی الحدید است خیلی زیباست او از دانشمندان اهل سنت است حدود هفتصد سال پیش زندگی می‌کرده این کتابش چاپ لبنان است در تمام کشورها کتابش چاپ شده شاید ده‌ها بار خیلی شرح مهمی است وقتی می‌رسد به این کلام حضرت علی می‌گوید حضرت علی چه می‌خواهد بگوید؟ کسانی که بر سر خان اهل بیت نشستند را با اهل بیت قیاس نکنید چه کسانی بر سر خان اهل بیت نشستند چه کسانی وام دار او هستند؟ می‌گوید همه وامدار او هستند در دو چیز یکی در جهاد می‌گوید آن موقعی که شما اسلام نیاورده بودید حضرت علی در جنگ بود فَاِن مَن اَنصف علم انه لو لا سیف علی لاستلم المشرکون اگر کسی انصاف داشته باشد می‌داند که اگر جهاد حضرت علی در جنگ‌ها نبود مشرکین چیزی از اسلام باقی نمی‌گذاشتند در جنگ بدر احد احزاب بعد می‌گوید دلیل دومش این است والثانیه علومه التی لولاها اگر علم و دانش حضرت علی نبود دیگران مانده بودند حضرت می‌فرماید نیایید کسانی که وامدار جهاد و علم ما هستند این‌ها را با مقایسه بکنید با ما هیچ کسی با آل محمد قابل قیاس نیست هُمْ أَسَاسُ الدِّينِ وَ عِمَادُ الْيَقِينِ إِلَيْهِمْ يَفِي‏ءُ الْغَالِي وَ بِهِمْ يُلْحَقُ التَّالِي وَ لَهُمْ خَصَائِصُ حَقِّ الْوِلَايَةِ وَ فِيهِمُ الْوَصِيَّةُ وَ الْوِرَاثَةُ اساس دین هستند در این آل محمد وصیت پیغمبر بود ارث جانشینی پیغمبر در این‌ها بود برای امیرمومنان برای اهل بیت بود وصیت پیغمبر برای این‌ها بود کلامی از ابن ابی الحدید دیدم در شرح نهج البلاغه وقتی به این جا می‌رسد جلد اول صفحه‌ی 140 ذیل همین خطبه است که علی انه علیه السلام افضل البشر بعد رسول الله و احق بالخلافة من جمیع المسلمین اعتراف ابن ابی الحدید است کتابش خیلی مهم است ده‌ها صد‌ها بار ترجمه تلخیص چاپ شده بعد می‌گوید اگر شما می‌گویی افضل است پس چه شد؟ لکنه ترک حقه لما عمله من المصلحة حضرت علی خودش از حقش صرف نظر کرد چون مصلحت نبود حضرت علی به خلافت نرسد این را جای دیگر می‌رسد حالا چه مصلحتی که حضرت علی به خلافت نرسد و سکوت بکند؟
شریعتی: خیلی ممنون مشرف می‌شویم محضر قرآن کریم صفحه‌ی 85 آیات 38 تا 44 سوره‌ی نساء را تلاوت می‌کنیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
وَالَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّـهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَن يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاءَ قَرِينًا ﴿٣٨﴾ وَمَاذَا عَلَيْهِمْ لَوْ آمَنُوا بِاللَّـهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقَهُمُ اللَّـهُ وَكَانَ اللَّـهُ بِهِمْ عَلِيمًا ﴿٣٩﴾ إِنَّ اللَّـهَ لَا يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ وَإِن تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِن لَّدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًا ﴿٤٠﴾ فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِن كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَـؤُلَاءِ شَهِيدًا ﴿٤١﴾ يَوْمَئِذٍ يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَعَصَوُا الرَّسُولَ لَوْ تُسَوَّى بِهِمُ الْأَرْضُ وَلَا يَكْتُمُونَ اللَّـهَ حَدِيثًا ﴿٤٢﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنتُمْ سُكَارَى حَتَّى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّى تَغْتَسِلُوا وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنكُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّـهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا ﴿٤٣﴾ أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيبًا مِّنَ الْكِتَابِ يَشْتَرُونَ الضَّلَالَةَ وَيُرِيدُونَ أَن تَضِلُّوا السَّبِيلَ ﴿٤٤﴾
ترجمه:
و آنان که اموالشان را از روی ریا و خودنمایی به مردم انفاق می‌کنند، و به خدا و روز قیامت ایمان ندارند [شیطان همدم آنان است]. و هر کس شیطانْ همدم او باشد بی تردید بد همدمی است. (۳۸) و بر آنان چه زیانی بود اگر به خدا و روز قیامت ایمان می‌آوردند، و از آنچه خدا به آنان داده انفاق می‌کردند؟ و خدا همواره به آنان داناست. (۳۹) یقیناً خدا به اندازه وزن ذرّه‌ای [به اَحدی] ستم نمی‌کند، و اگر [هم وزن آن ذرّه] کار نیکی باشد، آن را دو چندان می‌کند، و از نزد خود پاداشی بزرگ می‌دهد. (۴۰) پس چگونه است [حال مردم] هنگامی که از هر امتی گواهی [که پیامبر آنان است بر اعمالشان] بیاوریم، و تو را بر آنان گواه آوریم؟! (۴۱) در آن روز کسانی که کفر ورزیده اند و از رسول نافرمانی کرده اند، آرزو می‌کنند که‌ای کاش با زمین یکسان می‌شدند. و از خدا هیچ سخنی را [که در دنیا درباره قرآن و پیامبر به باطل و ناروا می‌گفتند] نمی‌توانند بپوشانند. (۴۲)‌ای اهل ایمان! در حالی که مستید به نماز نزدیک نشوید تا زمانی که [مستیِ شما برطرف شود و از روی هوشیاری] بدانید [که در حال نماز] چه می‌گویید. و در حال جنابت هم به نماز نزدیک نشوید تا غسل کنید مگر در حال سفر [که آب نیابید، پس با تیمّم نماز بخوانید]. و اگر بیمارید، یا در سفرید، یا یکی از شما از قضای حاجت [دستشویی] آمده، یا با زنان آمیزش کرده اید و آبی [برای وضو یا غسل] نیافتید، به خاکی پاک، تیمم کنید و بخشی از صورت و دست هایتان را [با آن] مسح نمایید؛ یقیناً خدا همواره گذشت کننده و بسیار آمرزنده است. (۴۳) آیا به کسانی که بهره‌ای اندک از علم کتابِ [تورات و انجیل] به آنان داده شده ننگریستی [که با پنهان داشتن حقایق کتاب و تحریف آیاتش] گمراهی را می‌خرند، و [از روی حسادت و دشمنی] می‌خواهند شما هم از راه مستقیم گمراه شوید؟! (۴۴)
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: اشاره‌ی قرآنی را بفرمایید
حاج آقا حسینی: آیه‌ی 41 در مورد شهادت پیغمبر و گواه بودن پیغمبر است یکی از گواهان روز قیامت پیغمبر است « وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَـؤُلَاءِ شَهِيدًا» یکی از مقام‌های پیغمبر هم همین است در ادامه‌ی بحث رسیدیم می‌خوانیم یکی از مقام‌های پیغمبر این است که بر امت خودش هم در زمان حیات هم بعد از رحلت شاهد و گواه است ما یقین داشته باشیم هم قرآن هم نهج البلاغه هم همه‌ی مصادر حدیثی ما می‌گوید یکی از گواهان حتمی ما نبی اکرم است
شریعتی: خیلی ممنون در خدمت شما هستیم
حاج آقا حسینی: اگر اجازه بفرمایید قبل از این که ادامه بدهم دو تا از کتاب‌های آقای دکتر رفیعی چاپ شده هر چه به خودشان می‌گوییم معرفی بکنید ایشان ملاحظه می‌کنند
شریعتی: این کتاب سلسله مباحث برنامه‌ی سمت خداست با عنوان رزق معنوی معارف قرآنی روایی کتاب بسیار خوبی است در مورد آداب دعا و استجابت دعا آسیب‌های دعا بحث توسل حق الناس حقوق فرزندان بحث شده کتاب دیگر کلیدهای زندگی است این هم در آیینه‌ی آیات و روایات است سلسله مباحث برنامه‌ی سمت خدا در جلسات قبل که آقای دکتر رفیعی در خدمتشان بودیم کتاب خوب و روانی است یک بخشی اش در مورد رزق و روزی و عوامل برکت است یک بخش هم پرسش و پاسخ و علل و عوامل رضایت از زندگی است برای دریافت این کتاب‌ها می‌توانید به سامانه‌ی پیامکی ما پیامک ارسال بکنید دوستان به شما خواهند گفت چطور می‌توانید تهیه بکنید
حاج آقا حسینی: آقای دکتر رفیعی جمعه شب‌ها در قم درس‌هایی از نهج البلاغه دارند دو سالی است بسیار مفید است از شبکه‌ی 3 هم بعضا پخش می‌شود آن جا هم یکی از مستمعین هستیم دوستان آن جلسه را مخصوصا کسانی که در قم هستند فرصت را از دست ندهند. از پیغمبر در نهج البلاغه‌ی حضرت علی عرض می‌کردیم در حکمت 83 داریم که مرحوم سید رضی می‌فرماید حضرت علی یک استفاده‌ی خیلی لطیفی از یک آیه‌ی قرآن بردند آیه‌ی 33 سوره‌ی مبارکه‌ی انفال است « وَمَا كَانَ اللَّـهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللَّـهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ» تا وقتی از خدا طلب آمرزش بکنند توبه بکنند خدا امت را عذاب نمی‌کند انَ فِی الاْرْضِ أَمَانَانِ مِنْ عَذَابِ اللهِ سُبْحَانَهُ، وَقَدْ رُفِعَ أَحَدُهُمَا، فَدُونَكُمُ الاْخَرَ فَتَمَسَّكُوا بِهِ: أَمَّا الاْمَانُ الَّذِی رُفِعَ فَهُوَ رَسُولُ اللهُ صلى الله علیه وآله . وَأَمَّا الاْمَانُ الْبَاقِی فَالاْسْتِغْفَارْ قال اللهُ تعالی «وَ ما كانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فیهِمْ وَ ما كانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ» در روی زمین دو وسیله‌ی امان از عذاب الهی بود یکی از بین رفت پیغمبر از دنیا رفت دومی است بروید سراغ دومی آن که از دست رفت رسول الله بود که رحلت کرد آن امانی که باقی مانده استغفار است بروید سراغ استغفار حضرت به این آیه استناد می‌کنند « وَ ما كانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فیهِمْ وَ ما كانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ» نکته‌ی جالبی که من ذیل این کلام حضرت عرض می‌کنم این است که پس استغفار برای ما مانده برای این که در امان باشیم ولی همین استغفار را هم جالب است بهترین راهش باز قرآن می‌فرماید « أَوْ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّـهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ» (آل عمران/ 135) گناه کار اگر می‌خواهد توبه بکند بیاید محضر پیغمبر خودشان می‌گویند توبه بکنند طلب آمرزش بکنند پیغمبر برای آن‌ها برایشان طلب آمرزش بکنند آن وقت خدا را تواب می‌یابند یعنی حتی بعد از رحلت پیغمبر باز ما متوسل شویم به خود پیغمبر او را وسیله قرار بدهیم ما پیغمبر را زنده می‌دانیم یا نه؟ یکی از حرف‌های بسیار نازیبایی که وهابیون می‌زنند این است که پیغمبر از دنیا رفت برای چه سلام و زیارت چقدر در سر این زائران می‌زنند کسی بگوید السلام علیک یا رسول الله توسل دارد قرآن می‌گوید « وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ» (مائده/ 35) قرآن می‌گوید بیایند خدمت پیغمبر می‌گویند این زمان حیاتش است پیغمبر تمام شد خیلی نکته‌ی لطیف و مهمی است ما سوالمان این است آیا انسان با مرگش حیات برزخی دارد یا ندارد؟ همه دارند قرآن در مورد شهدا تصریح کرده « وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّـهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ» (آل عمران/ 169) شهید مرده نیست زنده است بعضی از بینندگان می‌گویند شهید فقط زنده است؟ نه همه حیات برزخی دارند شمر هم حیات برزخی دارد یزید فرعون هم حیات برزخی دارد پس چه فرقی شد؟ فرقش این است در مورد شهدا می‌گوید « عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ» اما شمر و یزید و معاویه و فرعون حیات برزخی دارند ولی قرآن می‌گوید « النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوًّا وَعَشِيًّا» (غافر/ 46) صبح و شام آتش بر این‌ها عرضه می‌شود این آیه مال عذاب برزخی است نه قیامت چون بعدش می‌گوید تا بماند تا قیامت این صریح قرآن است جوانان در این بحث‌ها خیلی ساده سوال بکنید هر کسی گفت شما حق ندارید توسل به پیغمبر داشته باشید بپرسید انسان بعد از مرگ حیات برزخی دارد یا نه اصلا کاری به پیغمبر نداریم همه دارند شهید روزی می‌خورد نزد خدا اما برای یزید و معاویه و فرعون صبح و شام آتش عرضه می‌شود یکی از مباحثی که حاج آقای عالی در بحث برزخ داشتند حیات برزخی مال همه است ادامه‌ی آیه مال قیامت است پس معلوم می‌شود این مال حیات برزخی شان است اگر همه حیات برزخی دارند پیغمبر ما حیات برزخی ندارد؟ نمی‌توانیم برویم خدمت پیغمبر سلام کنیم واسطه شفیع قرار بدهیم؟ پس حضرت علی می‌فرماید آن امان از دست رفت پیغمبر میان ما نیست ولی استغفار است در همین استغفار هم پیغمبر را واسطه قرار بدهیم برویم خدمت پیغمبر از آبروی پیغمبر مایه بگذاریم. سید بن طاووس نقل کرده عمار از اصحاب خوب پیغمبر بود یک وقتی آمد خدمت پیغمبر گفت وَدِدْتُ أَنَّكَ عُمِّرْتَ فِینَا عُمُرَ نُوحٍ ع فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَا عَمَّارُ حَیَاتِی خَیْرٌ لَكُمْ وَ وَفَاتِی لَیْسَ بِشَرٍّ لَكُمْ أَمَّا حَیَاتِی‏ فَتُحَدَّثُونَ وَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ وَ أَمَّا بَعْدَ وَفَاتِی فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَحْسِنُوا الصَّلَاةَ عَلَیَّ وَ عَلَى أَهْلِ بَیْتِی (بحارالانوار، ج 23، ص 353) خیلی زیباست چقدر این‌ها رابطه‌ی صمیمی داشت با پیغمبر و پیغمبر چقدر این‌ها را دوست داشت گفت یا رسول الله حیف نیست ظاهرا حضرت را در بستر بیماری دیده گفت کاش شما عمر نوح داشتید این چه عمر کوتاهی است که شما دارید 63 سال شد عمر؟ آرزو داشتم کاش عمر نوح داشتید می‌ماندید حیف نیست شما به این زودی از میان ما بروید حضرت فرمود یا عمار من تا زنده بودم حیات من برای شما خیر بود ولی غصه نخورید مرگم هم برای شما خیر است با مرگ من این طور نیست همه چیز قطع شود رابطه‌ها قطع شود تا زنده بودم با من هم گفتگو می‌شوید برای شما از خدا طلب آمرزش می‌کردم اما بعد از مرگم اگر دو کار انجام بدهید تمام اعمال شما مطمئن باشید به من عرضه می‌شود اگر دو کار انجام بدهید من برای شما دعا می‌کنم پیغمبر یکی از گواهان ما است در قیامت الآن در این صفحه آیه اش را خواندیم اگر دو کار را انجام بدهید تقوا داشته باشید از خدا بترسید دین دار باشید در یک کلام وقتی صلوات می‌فرستید بر من و اهل بیت من خوب صلوات بفرستید اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم یعنی چه؟ مگر صلوات خوب و بد دارد؟ ما چقدر از پیغمبر روایت داریم؟ یک برنامه‌ی دینی غیر تعصب است من کتاب‌ها را نیاوردیم چقدر روایت داریم عامه و خاصه شیعه و سنی گفتند پیغمبر فرمود بر من صلوات نفرستید ابترش این است اللهم صل علی محمد و سلم صلی الله علیه و سلم فرمود این طوری نگویید ده‌ها روایت در مصادر دست اول اول اول اهل سنت منابع شیعه است که بر من ابتر صلوات نفرستید فرمود صلی الله علیه و آله و سلم بفرستید آن شعر شافعی خیلی زیباست خطاب به پیغمبر امام شافعی از ائمه‌ی اربعه است بسیاری از اهل سنت که مخاطب برنامه هستند لذت ببرند امام شافعی به اهل بیت خطاب می‌کند می‌گوید یَا آلَ بَیتِ رَسولِ الله حُبُّکُمُ فَرضٌ مِنَ الله فی القُرآنِ أنزَلَهُ / کَفاکُم مِن عظیمِ القَدرِ أنّکُم مَن لَم یُصلِّ عَلَیکُم لَا صَلَاةَ لَهُ همین عظمت شما اهل بیت کافی است من لم یصلی علیک لا صله کسی بر شما صلوات نفرستد نمازش نماز نیست آخر تشهد می‌گوییم اللهم صل علی محمد و آل محمد محبت شما در قرآن بر ما واجب شده همین عظمت شما کافی که کسی نمازش را بدون صلوات شما تمام بکند تشهدش تمام شد اللهم صل علی محمد بگوید نمازش باطل است شما یک کلمه از نماز را عمدا کم بکنید نماز باطل می‌شود حضرت فرمود غصه نخورید اگر آدم‌های خوبی باشید خوب بر من و اهل بیت من صلوات بفرستید یقین داشته باشید نامه‌ی اعمال شما به اسم خودتان اسم پدرانتان و قبائل شما بر من عرضه می‌شود و من بر شما دعا می‌کنم منافقین گفتند عجب این دیگر ادعا می‌کند که من بعد از وفاتم باز بر شما ناظر هستم آن وقت آیه نازل شد « وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّـهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ» (توبه/ 125)