سیره‌ی تربیتی حضرت علی علیه السلام
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: سیره‌ی تربیتی حضرت علی علیه السلام
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين حسینی قمی
تاريخ پخش: 07-02-95

بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

شریعتی: سلام عرض می‌کنم خدمت شما بینندگان محترم و حاج آقای حسینی خیلی خوش آمدید. سلام علیکم و رحمة الله خیلی خوش آمدید.
حاج آقا حسینی: سلام علیکم و رحمة الله عرض سلام و ارادت خالصانه خدمت همه‌ی بینندگان و شنوندگان محترم رادیو قرآن دارم مثل همه‌ی هفته همه‌ی پیام‌ها را تک تک مطالعه کرده در فرصتی که پیش بیاید به بعضی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد هفته‌ی آینده روز یک شنبه روز شهادت شهید آیت الله مطهری روز معلم است روز معلم را تبریک عرض می‌کنم روز کارگر را هم تبریک می‌گویم
شریعتی: در ذیل بحث سیره‌ی تربیتی امام علی علیه السلام در جلسات گذشته حاج آقای حسینی از راه‌های رسیدن به تقرب الهی به ما گفتند و چه کسی بهتر و سزاوارتر از امیرمومنان که این راه را به ما نشان بدهند.
حاج آقا حسینی: بسم الله الرحمن الرحیم گفتیم که از مجموعه‌ی کلمات حضرت علی و اهل بیت علیهم السلام چهار راه اساسی برای رسیدن به قرب الهی استفاده می‌شود اولی اش معرفت است دومی دوری از گناه است سوم انجام واجبات است چهارم کسب فضائل اخلاقی است که کسب فضائل اخلاقی زیرمجموعه‌هایی دارد مثل خدمت به خلق مخصوصا به پدر مادر به خویشان مثل فضائل اخلاقی خوش اخلاقی برخوردهای اخلاقی خوب که اشاره می‌کنیم. خطبه‌ی 110 حضرت علی بود إِنَّ أَفْضَلَ مَا تَوَسَّلَ بِهِ الْمُتَوَسِّلُونَ- إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى- الْإِيمَانُ بِهِ وَ بِرَسُولِهِ وَ الْجِهَادُ فِي سَبِيلِهِ- فَإِنَّهُ ذِرْوَةُ الْإِسْلَامِ- وَ كَلِمَةُ الْإِخْلَاصِ فَإِنَّهَا الْفِطْرَةُ- وَ إِقَامُ الصَّلَاةِ فَإِنَّهَا الْمِلَّةُ- وَ إِيتَاءُ الزَّكَاةِ فَإِنَّهَا فَرِيضَةٌ وَاجِبَةٌ- وَ صَوْمُ شَهْرِ رَمَضَانَ فَإِنَّهُ جُنَّةٌ مِنَ الْعِقَابِ- وَ حَجُّ الْبَيْتِ وَ اعْتِمَارُهُ- فَإِنَّهُمَا يَنْفِيَانِ الْفَقْرَ وَ يَرْحَضَانِ الذَّنْبَ- وَ صِلَةُ الرَّحِمِ- فَإِنَّهَا مَثْرَاةٌ فِي الْمَالِ وَ مَنْسَأَةٌ فِي الْأَجَلِ- وَ صَدَقَةُ السِّرِّ فَإِنَّهَا تُكَفِّرُ الْخَطِيئَةَ- وَ صَدَقَةُ الْعَلَانِيَةِ فَإِنَّهَا تَدْفَعُ مِيتَةَ السُّوءِ- وَ صَنَائِعُ الْمَعْرُوفِ فَإِنَّهَا تَقِي مَصَارِعَ الْهَوَانِ بهترین وسیله‌ی توسل و تقرب الی الله سبحانه اولی معرفت است ایمان است جهاد در راه خدا است کلمه‌ی اخلاص که همان توحید است اقامه‌ی نماز دادن زکات روزه‌ی ماه رمضان حج خانه‌ی خدا صله‌ی رحم صدقه و خدمت به خلق این اجمال خطبه‌ی 110 است یک روایتی را می‌دیدم در ذیل همین عنوانی که داشتیم دومین راه دوری از گناه بود در کتاب عدة الداعی ابن فهد حلی است خدا نصیب و روزی بکند از باب القبله‌ی صحن سیدالشهدا اگر بیاییم بیرون یک مقدار صد متری جلو برویم سمت راست قبر این مرد بزرگ است ضریحی بقعه‌ای دارد از علمای حدود هفت صد سال پیش است کتابی دارد به نام عدة الداعی یا آیین نیایش که ترجمه شده حدیث از پیغمبر خداست خیلی تکان دهنده و هشدار دهنده است فرمودند العِبَادَةُ مَعَ أکلِ الحَرَامِ كَالبِنَاءِ عَلیَ الرَّمل (بحارالانوار، ج 84، ص 258) آدم بگوید ما نماز می‌خوانیم اما حرام خواری جای خودش نماز جای خودش فرمود کالبنا علی الماء شما روی آب می‌توانید ساختمان بسازید؟ عبادت با حرام خواری مثل ساختن روی آب است راه‌های رسیدن به خدا فقط عبادت نیست ما اول دوری از گناه را گفتیم یکی از گناه‌ها حرام خواری است که متاسفانه ما خیلی گرفتار حرام خواری هستیم. جنگ خیبر تمام شد فاتح خیبر حضرت علی سلام الله علیه بود مسلمانان آماده‌ی بازگشت بودند یک مرتبه یک تیری آمد معلوم هم نبود این تیر از کدام ناحیه از کدام مخفی گاهی دشمن رها کرده به یکی از اصحاب پیغمبر خورد نامش در تاریخ آمده مدعم تیر آمد و او در جا به شهادت رسید به خون خودش غلطید اصحاب پیغمبر که آن جا بودند گفتند هنیئا له الشهادة شهادت مبارکش باشد گوارایش باید پیغمبر خدا فرمودند . وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ إِنَّ الشَّمْلَةَ الَّتِي أَخَذَهَا يَوْمَ خَيْبَرَ مِنَ الْمَغَانِمِ لَمْ تُصِبْهَا الْمَقَاسِمُ لَتَشْتَعِلُ عَلَيْهِ نَارًا قسم به آن خدایی که جان من در اختیار اوست جنگ که تمام شد او یواشکی یک عبا از غنائم را برداشت سهمش نبود یواشکی کش رفت آن عبا الآن مثل آتش دورش است یعنی اصحاب به این آقایی که تازه هنوز خونش تازه است شاید خونش گرم است تازه به شهادت رسیده همه گفتند مبارکت باشد گوارا باشد شهادت پیغمبر هم نفرمود گوارا نباشد چرا ولی در عین حالی که به مقام شهادت رسیده حق الناس که جایی نمی‌رود او یک عبا برداشته بود کش رفته بود غصب کرده بود حضرت فرمودند مثل آتش دورش است چرا پیغمبر این جمله را فرمودند؟ حتما جهاتی داشته یک جهتش این است که آن‌هایی که با او ارتباط دارند بروند عبا را برگردانند نجات پیدا بکنند یکی هم هشدار باشد برای دیگران مگر نمی‌گویند شهادت تمام گناهان را می‌بخشد؟ چرا روایت داریم كُلُّ ذَنْبٍ يُكَفِّرُهُ الْقَتْلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ إِلَّا الدَّيْنَ (بحارالانوار، ج 97، ص 10) خود پیغمبر فرمود به جز دِین اگر کسی مدیون باشد چرا این جمله از شب عاشورا گفته نمی‌شود سیدالشهدا فرمودند منادی صدا بزند نادِ اَن لا یُقاتِلَنَّ مَعی رَجُلٌ عَلیهِ دَینٌ (احقاق الحق، ج 19، ص 429) اگر در میان یاران من که ماندند فردا به شهادت برسند کسی مدیون است نماند بلند شود برود مال مردم است ما فکر نکنیم حرام خواری به همین آسانی است با همه چیز قابل جمع است حتما باید جبران بکنیم خیلی تکان دهنده است تازه شهید شاید خونش گرم است تیر آمد معلوم نبود از کجا خورد اصابت کرد به او افتاد زمین شهید شد آن‌ها گفتند هنیئا حضرت نفرمود شهید نشدی بالاخره در جنگ است به شهادت رسیده ولی خلافی کرده باید جبران شود پیغمبر خدا نماز صبحشان تمام شد بعد از نماز فرمودند که کسی از طایفه‌ی بنی نجار است؟ یک طایفه بود در مدینه گفتند چه فرمایشی دارید فرمودند کسی از این طایفه از دنیا رفته ولی اجازه نمی‌دهند وارد رضوان الهی شود گفتند چرا فرمودند سه درهم بدهکار است به چه کسی؟ یهودی آقا یهودی؟ بله یهودی در پناه اسلام است جان و مالش محترم است من از همین جا عرض می‌کنم عرض می‌کنم به آن‌هایی که از شبکه‌ی جام جم می‌بینند عزیزانی که در کشورهای غیر اسلامی و اروپایی هستند می‌توانند مال آن‌ها را بخورند؟ نه هیچ فرقی ندارد ما جمعیت زیادی مسلمانان داریم که در کشورهای غیر اسلامی است این کشور آمریکاست باشد انگلیس است باشد یا دوست ماست یا دشمن ماست هر چه باشد شما که رفتید آن جا مال آن‌ها برای شما حرام است مالش محترم است حق ندارید تصرف بکنید پیغمبر خدا فرمود این آقا سه درهم به این یهودی بدهکار بوده گفتند برای سه درهم به یهودی معلوم می‌شود خودش مشکلی داشته چه کسی بوده این آدم؟ حضرت فرموده همین جنگی که دیروز برگشتیم به شهادت رسیده بود یک شهید سه درهم به یک یهودی بدهکار است نه این که شهادتش به هم بخورد شهادت سر جا مقام سر جا اجازه‌ی ورود به رضوان الهی را نمی‌دهند تا مشکلش حل شود جناب مسلم بن عقیل در کوفه قبل از شهادتش گفتند سفارشی ندارید؟ گفتند چرا زره ام را بفروشید هفت صد درهم بدهکار هستم بدهی من را بدهید نگفت من نماینده‌ی تام الاختیار امام حسین هستم این‌ها یعنی چه پس ترتیب یادمان نرود اول ایمان و معرفت اگر معرفت نباشد فایده ندارد دوم دوری از گناه است با حرام خواری ما به جایی نمی‌رسیم سوم انجام واجبات است چهارم کسب فضائل اخلاقی است که زیر مجموعه اش یکی اش خدمت به خلق است. کتاب مکاتیب الائمه علیهم السلام نامه‌های ائمه است خدا رحمت کند مرحوم آیت الله احمدی میانجی هشت جلد است خیلی زحمت کشید ایشان برای این کتاب تمام نامه‌های ائمه را جمع آوری کرده یک بخشی اش ترجمه شده سید رضی در نهج البلاغه حدود هشتاد تا از نامه‌های حضرت علی را آورده ولی ایشان به دویست ده و بیست تا رسانده سه برابرش کرده نامه‌ی امام صادق علیه السلام است مال استاندار اهواز است شخصی است به نام نجاشی از اصحاب امام صادق علیه السلام شد استاندار اهواز به امام نامه نوشت این نکاتش هم خیلی جالب است گفت سم الله الرحمن ـ إلى أن قال : ـ إنی بلیت بولایه الاهواز فإن رأى سیدی ومولاى أن یحد لى حدا أو یمثل لی مثالا لاستدل به على ما یقربنی إلى الله عزّوجلّ وإلى رسوله ، ویلخص لى فی کتابه ما یرى لی العمل به وفیما ابتذله وأین أضع زکاتی وفیمن أصرفها ، وبمن آنس وإلى من أستریح ، وبمن أثق وآمن وألجا إلیه فی سری ؟ فعسى أن یخلصنی الله بهدایتک فإنک حجه الله على خلقه وأمینه فی بلاده ، لا زالت نعمته علیک .
قال عبدالله بن سلیمان : فأجابه أبو عبدالله ( علیه السلام ) : بسم الله الرحمن الرحیم حاطک الله بصنعه ولطف بک بمنه ، وکلأک برعایته فإنه ولی ذلک أما بعد فقد جاءنی رسولک بکتابک فقرأته ، وفهمت جمیع ما ذکرت وسألته عنه ، وزعمت أنک بلیت بولایه الاهواز فسرنی ذلک وساءنی ، وسأخبرک بما ساءنی من ذلک ، وما سرنی إن شاء الله ، فأما سروری بولایتک ، فقلت : عسى أن یغیث الله بک ملهوفا خائفا من آل محمد ( علیهم السلام ) ، ویعز بک ذلیلهم ، ویکسو بک عاریهم ، ویقوى بک ضعیفهم ، ویطفئ بک نار المخالفین عنهم ، وأما الذی ساءنی من ذلک فإن أدنى ما أخاف علیک أن تعثر بولی لنا فلا تشم حظیره القدس ، فإنی ملخص لک جمیع ما سألت عنه إن أنت عملت به ولم تجاوزه ، رجوت أن تسلم إن شاء الله ، أخبرنی یا عبدالله ، أبی ، عن آبائه ، عن علی بن أبی طالب علیهم السلام ، عن رسول الله ( صلّى الله علیه وآله ) أنه قال : من استشاره اخوه المؤمن فلم یمحضه النصیحه سلبه الله لبه . واعلم أنی سأشیر علیک برأی إن أنت عملت به تخلصت مما أنت متخوفه ، واعلم أن خلاصک مما بک من حقن الدماء ، وکف الاذى عن أولیاء الله ، والرفق بالرعیه ، والتأنی وحسن المعاشره مع لین فی غیر ضعف ، وشده فی غیر عنف ، ومداراه صاحبک ، ومن یرد علیک من رسله ، وارتق فتق رعیتک بان توقفهم على ما وافق الحق والعدل إن شاء الله ، وإیاک والسعاه وأهل النمائم فلا یلتزقن بک أحد منهم ، ولا یراک الله یوما ولیله وأنت تقبل منهم صرفا ولا عدلا ، فیسخط الله علیک ، ویهتک سترک (وسائل الشیعه، ج 17، ص 212) من یک بلایی برایم پیش آمده یک ابتلا یک آزمون یک امتحان سخت و آن این که شدم استاندار اهواز ابتلا شدم این تعبیر مهم است به من بگویید من چه کار بکنم از این ابتلا خوب بیرون بیایم واقعا امروز نگاه مسئولین به مسئولیت‌ها همین است؟ ابتلاست آزمون است امتحان است؟ آن‌هایی که در رقابت نمایندگی مجلس هستند وکلای ما قضات ما استاندار فرماندار بخشدارش واقعا می‌گوید مبتلا شدم و آزمون است؟ آقا به دادم برسید یک آزمون سختی برایم پیش آمده چه کار کنم از این آزمون سرافراز بیرون بیایم روایت داریم منِ ابتُلِيَ بالقضا روایت از قضاوت به عنوان آزمون نام می‌برد استانداری یک آزمون است اگر به نگاه آزمون نگاه می‌کردند خیلی از این چیزهایی که ما الآن می‌دیدیم پیش نمی‌آید گفت من مبتلا شدم به استانداری به من یک دستوری بدهید نامه مفصل است چند صفحه است کوتاه می‌خوانم حضرت نوشتند این که شدی استاندار اهواز هم خوشحال شدم هم ناراحت شدم اما سروری چرا خوشحال شدم؟ خوشحال شدم بلکه به دست تو یک گرفتاری نجات پیدا بکند گفتیم راه رسیدن به قرب الهی یکی اش کسب فضائل خدمت به خلق است خوشحال شدم با این سمت تو گرهی از مومنین باز کنی به کسی که گرفتار است عزت بدهی لباس بپوشانی مشکلش را حل بکنی چرا من ناراحت شدم؟ کمترین نگرانی من این است که می‌ترسم یک وقت نکند یک لغزشی در مورد یکی از مومنین داشته باشی در حقش کوتاهی بکنی بوی بهشت را استشمام نکنی نامه مفصل است من یک فراز دیگرش را می‌خوانم می‌فرماید مسئولیت سنگین است نجات تو در این است که مواظب باش خون بی گناهی نریزد مومنین را اذیت نکنید با مردم مدارا کنید خوب رفتار بکنی با مردم مواظب باش از این‌هایی که سخن چین هستند دور باش مواظب باش احدی از سخن چین‌ها به تو نزدیک نشود یک تعبیری دارد حضرت علیه السلام در نامه به مالک اشتر در عهدنامه به مالک اشتر می‌فرماید وَلَا تَعْجَلَنَّ إِلَى تَصْدِيقِ سَاعٍ فَإِنَّ السَّاعِيَ غَاشٌّ وَإِنْ تَشَبَّهَ بِالنَّاصِحِينَ (نهج البلاغه، نامه 53) سخن چین آمد زود تصدیقش نکن سخن چین خائن است ولو در شکل و شمایل خیرخواهان ظاهر شود حضرت فرمود مواظب باش اگر به این‌ها نزدیک شدی فیسخط الله علیک باز حضرت در نامه می‌فرماید از پدرم حضرت علی شنیدم مَنْ نَظَرَ إِلَى مُؤْمِنٍ نَظْرَةً لِیُخِیفَهُ بِهَا أَخَافَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ لَا ظِلَّ إِلَّا ظِلُّهُ (كافی، ج‏2، ص‏368) اگر کسی به یک مومنی نگاهی بکند که با آن نگاه بترسد ما دیگر تا پرونده سازی نکنیم تا آبرویش را نبریم تا سکه‌ی یک پولش نکنیم تا کاری نکنیم که دیگر نتواند از جا بلند نشود راحت نمی‌نشینیم تا رقیب برای خودمان نداشته باشیم این خیلی بد است ما می‌خواهیم الگوی اسلامی باشیم؟ ما اسما مسلمان هستیم ولی خیلی از کارهای ما قطعا غیر اسلامی است فضای جامعه بداخلاقی‌های خودمان دیگران جناح‌ها افراد هر کسی در محدوده‌ی خودش. حضرت می‌فرماید هر کس یک نگاهی به مومن بکند بترسد آب در دلش تکان بخورد فرمود خدا آن روزی که هیچ سایه‌ای جز سایه‌ی خدا به درد نمی‌خورد آن روز خدا او را در وحشت قرار می‌دهد یک داستانی تازگی می‌دیدم چند روز است فکرم مشغول است می‌گویم اگر این دستور است ما کجا هستیم در حالات شیخ انصاری می‌خواندم کتاب جرعه‌ای از دریای آیت الله عظمای شبیری زنجانی نقل کرده 150 سال است حوزه‌های علمیه مهمان سفره‌ی مرد بزرگ هستند در حالات ایشان می‌خواندم ایشان یک وقت درسش را تعطیل می‌کند ئه؟ شیخ انصاری سی صد شاگرد مجتهد دارد از شاگردان ایشان یکی میرزای شیرازی بوده میرزای بزرگ می‌آید خدمت آقا می‌گوید نه تابستان است نه چیزی شاگردان من را فرستادند به نمایندگی شیخ انصاری می‌گوید من تازگی یک جزوه‌ای دستم رسیده از یک کسی مباحث من را رد کرده مطالب علمی من را رد کرده رد کرده که رد کرده درس را چرا تعطیل کردی فرمود وقتی من نوشته‌های او را دیدم دیدم او که کلام من را رد کرده اصلا نفهمیده من می‌خواهم چه بگویم اِی کاش می‌فهمید رد می‌کرد اصلا نفهمیده گفتند چرا درس را تعطیل کردید گفت من فکر کردم نکند من می‌آیم سر درس کلمات بزرگان مثل شیخ طوسی و علامه حلی و این‌ها را رد می‌کنم شاید نفهمیده باشم چه می‌گویند من دیگر درس نمی‌دهم می‌گویند شیخ انصاری وقتی آن ردیه را می‌خوانده گریه می‌کرده نه گریه که چرا کلماتش را رد کردند گریه که این آقا که نفهمیده من چه گفتم رد کرده شاید من هم نمی‌فهمم دیگران چه گفتند و من دارم رد می‌کنم میرزای شیرازی می‌گوید جناب شیخ بین شما و نوشته فرق است آن نوشته آقایی است نوشته در خانه اش کلمات شما را رد کرده راست می‌گویید نفهمیده منظور شما را شما می‌آیید سر درس صد دویست تا سی صد تا شاگرد مجتهد این حرف را مطرح می‌کنید دفاع می‌کنند بحث می‌شود شما یک کلمه اعتراض بکنی به شیخ طوسی صد نفر می‌گویند نه منظورش این بوده همه دفاع می‌کنند غصه نخورید مال شما با آن آقا فرق می‌کند بالاخره شیخ را راضی می‌کنند درس را برقرار بکند آن وقت الآن طرف یک حرفی زده خودش می‌گوید والله بالله تالله منظور من این نبود می‌گوییم نه تو خودت نمی‌دانی منظورت چیست ما می‌دانیم منظورت چیست اصلا می‌شود آن برخورد را با این کارهایی که ما می‌کنیم مقایسه کرد؟
شریعتی: نمی‌توانیم بگوییم حتی این‌ها ظرافت‌های دین ماست چون خیلی روشن است اصول اولیه است.
حاج آقا حسینی: بله ما متاسفانه اسما می‌گوییم مسلمان هستیم اما عملا قطعا غیر اسلامی است در انتخابات در آمریکا دارند چه کار می‌کنند؟ این آقا ترامپ با خانم کلینتون هر چه بتواند او را می‌کوبد او هم هر چه بتواند می‌کوبد کم نمی‌گذارند در اتهام زنی در افشاگری اگر بنا شد ما هم همین طور باشیم الآن ما غیر از این هستیم؟ انصافا الآن ما در همین بحث‌های سیاسی جناحی چیزی کم می‌گذاریم برای طرف؟ مگر این که چیزی به دست نیاوریم فرق ما با آن‌ها چه شد؟ این همه ادعا مسلمان صحیفه قرآن شهدا فقط شهدا او که دارد می‌کوبد به هر راهی ما هم که می‌کوبیم به هر راهی این یک مثال سیاسی است خودمان با یک کسی کینه‌ای داریم امام علی علیه السلام فرموده اگر کسی مومنی را فقط بترسد فرمود خداوند در روز قیامت او را خواهد ترساند باز امام فرمود از جدشان پیغمبر که فرمودند مَعاشِرَ النّاسِ ، إنَّهُ لَیسَ بِمُؤمِنٍ مَن آمَنَ بِلِسانِهِ ولَم یُؤمِن بِقَلبِهِ (بحارالأنوار، ج 77 ، ص 192) در شناسنامه می‌نویسند اسلام چرا با قلبش ایمان ندارد؟ فرمود دنبال لغزش‌های مومنین نگردید عیب جویی نکنید کسی دنبال لغزش مومن برود فَإِنَّ مَنِ اتَّبَعَ عَثْرَةَ أَخِیهِ اتَّبَعَ اللَّهُ عَثْرَتَهُ وَمَنِ اتَّبَعَ اللَّهُ عَثْرَتَهُ فَضَحَهُ وَلَوْ فِی جَوْفِ بَیْتِهِ (مستدرک الوسائل، ج 9، ص 109) خدا رسوایش می‌کند ولو در درون خانه من گاهی به جوان‌ها عرض کردم با همه‌ی ارادتی که به همه شان دارم گفتم کلیپ پخش نکنید از کسی که به دستت رسید نوبت کلیپ ما هم می‌رسد دائم پیامک ندهید به این و آن افشاگری نکنید این طرف آن طرف نگویید نوبت ما هم می‌شود نگفتیم در آداب اموات؟ آدم دیوانه می‌شود از این احکام جنازه را داری غسل می‌دهی آقایی که داری غسل می‌دهی اگر در بدنش عیبی دیدی بپوشان عیب معلوم نباشد می‌گویند بابا این پیرمرد نود ساله نیم ساعت دیگر زیر خروارها خاک است نه بپوشان نبینند تازه این عیب‌هایی است که وجود دارد ما ایجاد می‌کنیم تهمت می‌زنیم مسخره می‌کنیم استهزا می‌کنیم واقعا اسم ما مسلمان است کدام یک از کارهای ما اسلامی است؟ شخصی گروهی رسانه‌ای هر کس محدوده‌ی خودش را ببیند همه هم متوجه دیگران نباشند ما چطور مسلمانی هستیم؟ باز حضرت این جمله را فرمود از پیغمبر باز امام صادق فرمود به استاندار که أدنَى الكُفرِ أن يَسمَعَ الرجلُ عن أخيهِ الكَلِمَةَ فَيَحفَظَها علَيهِ يُريدُ أن يَفضَحَهُ بها ، اُولئكَ لا خَلاقَ لَهُم (بحارالانوار، ج 78، ص 276) این‌ها که دیگر جزء متشابهات است یک چیزی ممکن است معنا و مقصود دیگری داشته باشد اندی یعنی نزدیک ترین حالت انسان به کفر این هیچ چیز پیچیده‌ای نیست ادنی یعنی نزدیک تر کفر یعنی کفر نزدیک ترین حالت انسان به کفر چیست؟ یک کلمه‌ای از یکی بشنود نگه دارد بایگانی بکند بگوید یک روزی پرونده را می‌آورم رو رسوایش بکنم حالا بگذار نگه دارم بالاخره این آقا یک روز می‌خواهد استخدام شود یک روزی به دردم می‌خورد یک روز می‌خواهد ازدواج بکند یک روز می‌خواهد برود خواستگاری نگه داشتم اگر ادنی الکفر معنای دیگری دارد ما نمی‌فهمیم آقا فرق مسلمانی و کفر این است که بشنوم نگه دارم بگویم یک روزی به حسابش می‌رسم حضرت فرمود أظهِرُوا النِّکاحَ وأخفُوا الخِطبَةَ (کنزالعمال، ح 44532) خواستگاری را مخفی کنید نکاح را علنی کنید خواستگاری را مخفی کنید خانم محترم رفتید خواستگاری دختری را نپسندیدی خیلی عذر می‌خواهم به جهنم که نپسندیدی از فردا نقل همه‌ی مجالس می‌شود بنشین ما دیروز یک جا خواستگاری بودیم بگویم دختر چند عیب داشت به چه مجوزی؟ کارت به نتیجه رسید علنی بکنید ولی اگر خواستگاری رفتید حق ندارید بگویید فرق ندارد خانم‌ها یا آقایان آقای محترم خواستگار آمده برای دختر شما تحقیق کردی این پسر به درد نمی‌خورد باشد به درد نمی‌خورد به سلامت به جهنم هم نمی‌گوییم جانت به سلامت حالا فردا یکی دیگر آمده خواستگاری دختر من شما می‌شناسی می‌گوید بنشین پرونده اش پیش من است به چه مجوزی آبروی مسلمانی را می‌بری؟ می‌گویند مقام مشورت است استثنا شده در مشورت بپرسید از فقها گفتند سربسته بگویید به دردت نمی‌خورد حق دارم افشا کنم؟ یک دفعه به جرم مواد مخدر گرفتند یک دفعه به جرم فلان چقدر دختر خانم‌ها نوشتند آقا پسر‌ها نوشتند ما خواستگار برایمان آمده کارمان داشته به نتیجه می‌رسیده یک مسلمانی غیر مسلمانی یک حرفی زده علیه ما تمام زندگی ما را به هم زده با کفر این قدر فاصله داری که یک کلمه بشنوی نگه داری بگویی دارم یک روزی به حسابت می‌رسم یک روزی عقد ازدواج نمایندگی مجلس که خواهی داشت نشانت می‌دهم. پس اگر زیر مجموعه‌ها را بخواهیم بررسی کنیم گفتیم راه‌ها یکی اش کسب فضائل اخلاقی است یکی اش همین خدمت به خلق است حضرت فرمود تنها نگرانی ام این است که یک لغزش در زندگی پیدا بکنی که برنجانی.
شریعتی: صفحه‌ی 197 را امروز با هم تلاوت می‌کنیم قرار روزانه‌ی اهالی خوب سمت خداست زمان پخش تکرار برنامه‌ی سمت خدا از شبکه‌ی 3 موکول شده به بعد از اذان صبح.
حاج آقا حسینی: خیلی خوب شده تشکر می‌کنیم.
شریعتی: باز هم از طرف و مساعدت دوستانمان تشکر هستیم آیات 62 تا 68 سوره‌ی مبارکه‌ی توبه را تلاوت می‌کنیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
يَحْلِفُونَ بِاللَّـهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَاللَّـهُ وَرَسُولُهُ أَحَقُّ أَن يُرْضُوهُ إِن كَانُوا مُؤْمِنِينَ ﴿٦٢﴾ أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَن يُحَادِدِ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ذَلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ ﴿٦٣﴾ يَحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُم بِمَا فِي قُلُوبِهِمْ قُلِ اسْتَهْزِئُوا إِنَّ اللَّـهَ مُخْرِجٌ مَّا تَحْذَرُونَ ﴿٦٤﴾ وَلَئِن سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ قُلْ أَبِاللَّـهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ ﴿٦٥﴾ لَا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ إِن نَّعْفُ عَن طَائِفَةٍ مِّنكُمْ نُعَذِّبْ طَائِفَةً بِأَنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ ﴿٦٦﴾ الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُم مِّن بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمُنكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَيَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ نَسُوا اللَّـهَ فَنَسِيَهُمْ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿٦٧﴾ وَعَدَ اللَّـهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا هِيَ حَسْبُهُمْ وَلَعَنَهُمُ اللَّـهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّقِيمٌ ﴿٦٨﴾
ترجمه:
آنان برای شما [از روی حیله و تزویر برای معذور نشان دادن خود نسبت به کارهای ناهنجارشان] به خدا سوگند می‌خورند تا شما را راضی و خشنود سازند، در صورتی که اگر مؤمن بودند، شایسته تر آن بود که خدا و رسولش را خشنود کنند. (۶۲) آیا ندانسته اند که هر کس با خدا و رسولش دشمنی و مخالفت کند، مسلماً آتش دوزخ برای اوست که در آن جاودانه است؛ این [همان] رسوایی بزرگ است. (۶۳) منافقان از اینکه سوره‌ای بر ضدشان نازل شود که آنان را از اسراری که [در جهت دشمنی با خدا، پیامبر، مؤمنان و حکومت اسلامی] در دل هایشان وجود دارد، آگاه نماید اظهار ترس و نگرانی می‌کنند؛ بگو: مسخره کنید، خدا آنچه را از آن بیمناک و نگرانید، آشکار خواهد کرد. (۶۴) و اگر [نسبت به اعمال ناهنجار و گفتار باطلشان] از آنان بازخواست کنی، قاطعانه می‌گویند: فقط شوخی وبازی کردیم! بگو: آیا خدا وآیات او و پیامبرش را مسخره می‌کردید؟! (۶۵) [بگو: نسبت به اعمال و گفتارتان] عذرخواهی نکنید که [عذرخواهی شما را پایه واساسی نیست] یقیناً شما پس از ایمانتان کافر شدید؛ اگر از گروهی از شما [که تابع و دنباله رو بودید] درگذریم، گروه دیگر را [که سردمداران برنامه‌های منافقانه بودند] به سبب آنکه همواره [در جامعه اسلامی] دست به جرم و خطا می‌زدند، قطعاً عذاب می‌کنیم. (۶۶) مردان و زنان منافق همانند و مشابه یکدیگرند، به کار بد فرمان می‌دهند و از کار نیک باز می‌دارند و از انفاق در راه خدا امساک می‌ورزند، خدا را فراموش کردند و خدا هم آنان را [از لطف و رحمت خود] محروم کرد؛ یقیناً منافقانند که فاسق اند. (۶۷) خدا آتش دوزخ را به مردان و زنان منافق و کافران وعده داده، در آن جاودانه اند، همان برای آنان بس است و خدا لعنتشان کرده و برای آنان عذابی پایدار است. (۶۸)
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
شریعتی: اشاره‌ی قرآنی را بفرمایید.
حاج آقا حسینی: آیه‌ی پایانی «وَعَدَ اللَّـهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا هِيَ حَسْبُهُمْ وَلَعَنَهُمُ اللَّـهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّقِيمٌ» در مورد منافقین است ما یکی از کارهایمان این است تا یک آیه در مورد نفاق و منافقین و کفر و کفار است می‌گوییم ما نیستیم روایت داریم فرمود بعضی از ویژگی‌هایی که در انسان باشد ثَلَاثٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ كَانَ مُنَافِقاً وَ إِنْ صَامَ وَ صَلَّى وَ زَعَمَ أَنَّهُ مُسْلِمٌ مَنْ إِذَا ائْتُمِنَ خَانَ وَ إِذَا حَدَّثَ كَذَبَ وَ إِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ (کافی، ج 2، ص 290) ولو نماز بخواند روزه بگیرد فکر بکند مسلمان است نه منافق است یکی اش را گفتند وعده بکند وفا نکند یادمان باشد هم در قصه‌ی کفر هم در قصه‌ی نفاق هم در همه‌ی مسائل اخلاقی انگشت اتهام را متوجه دیگران نکنیم مواظب باشیم پرش خود ما را نگیرد.
شریعتی: ان شاء الله ادامه‌ی فرمایشات شما را می‌شنویم.
حاج آقا حسینی: من می‌خواستم بحث را ادامه بدهم بحثم به کمال نرسید ولی در برابر این همه پیام‌های محبت آمیزی که بینندگان دادند احیانا سوالاتی هم بود به دو سه تا سوال اشاره می‌کنیم یکی از سوالاتی که زیاد نوشتند من خوشحال شدم این بود که پرسیدند چه کار کنیم نماز قضا نشود چون قبلا خواسته بودیم کسانی که نمازشان قضا می‌شود گریه می‌کنند به ما خبر بدهند. ما در یک جمله بخواهیم بگوییم سبک زندگی مان را ما به هم زدیم سبک زندگی اسلامی چیست؟ من چند آیه می‌خوانم سوره‌ی مبارکه‌ی غافر «اللَّـهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا» (غافر/ 61) خدا شب را برای آرامش قرار داده است سوره‌ی یونس 67. «هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا» (یونس/ 67) سوره‌ی نمل «أَنَّا جَعَلْنَا اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا» (نمل/ 86) سوره‌ی انعام «فَالِقُ الْإِصْبَاحِ وَجَعَلَ اللَّيْلَ سَكَنًا» (انعام/ 96) سوره‌ی فرقان «وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِبَاسًا وَالنَّوْمَ سُبَاتًا وَجَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا» (فرقان/ 47) شب برای آرامش است روز برای تلاش و حرکت و حیات است سوره‌ی مبارکه نبا «وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا، وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا، وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا» (نبأ/ 11-9) خدا شب را برای آرامش قرار داده قبول دارید الآن جامعه‌ی ما شب و روز را جا به جا می‌کند؟ این سبک زندگی اسلامی نیست الآن من خواهش می‌کنم بینندگان عزیز پیام بدهند چند درصد از بینندگان ما ساعت 10 شب می‌خوابند؟ چند درصد تا ساعت یک و دو طبیعی بیدار هستند؟ کسی که تا دو بیدار است شما انتظار دارید دو ساعت بعد اذان صبح بلند شود نماز صبح بخواند؟ معلوم است بلند نمی‌شود آیات قرآن می‌گوید خدا این طوری آفرینش را قرار داده شما دوازده یک شب در تهران گاهی دیده اید شهرستان‌ها هم همین طور است پشت چراغ قرمز که می‌ماند دو سه بار چراغ سبز و قرمز می‌شود هنوز ماشین ایستاده است یک دو نصف شب است رسانه مسئولیت دارد در این قضیه رسانه نباید برنامه‌ها را آن موقع بگذارد یک موقع تکرار برنامه است آن‌هایی که شب‌ها پست دارند ببینند اما یک برنامه‌ی اصلی را بعد از نصف شب بگذارد درست نیست قرآن می‌گوید شب برای آرامش و استراحت شماست ما که می‌رویم خانه‌ها یکی همین شبکه‌ها است یکی فضاهای مجازی است من ایام اعتکاف به معتکفین می‌گفتم اِی کاش حداقل دو سه روز اعتکاف این گوشی‌های پیشرفته را نمی‌آوردید بعضی‌ها می‌گفتند ما خیلی در این گوشی‌ها نیستیم صبح بعد از نماز صبح یک نگاهی می‌کنیم نیم ساعت یک ساعت تا رفت رفت رفت بعد از صبحانه یک نگاهی می‌کنیم دیگر رفت تا قبل از ظهر یک نگاهی می‌کنیم این یک ساعت دیگر رفت رفت تا بعد از نهار یک نگاهی می‌کنیم دیگر رفت تا بعد از ظهر از خواب بیدار شویم این رفت رفت‌ها را کنار هم بگذارید ببینید چقدر شد این بلاست من نمی‌گویم تعطیل کنید یک آقایی حرف قشنگی می‌زد می‌گفت پدر ما که می‌آید خانه می‌گفت وای فای تعطیل فضای مجازی تعطیل دور هم بنشینیم برنامه ریزی بکنیم یک شبانه روز در نظر بگیریم این رفت رفت‌ها را کنار هم بگذاریم یک ساعت‌ها را کنار هم بگذاریم ببینیم چند ساعت وقت ما تلف می‌شود. یک و قت ما در جمع عزیزان گفتیم آقای مطهری خواهش می‌کنم جوان‌ها طلبه‌ها آن‌هایی که دنبال کار علمی هستند عده‌ای گفتند شهید آیت الله مطهری هشتاد سال عمر کرد بیش از هشتاد کتاب نوشت یک آقایی گفت آقای مطهری هشتاد سال عمر کرده؟ گفتم هفتاد سال معامله را به هم نزنیم گفت هفتاد سال عمر کرده؟ گفتم بگذار حرفمان را بزنیم شصت سال عمر کرده گفت شصت سال عمر کرده؟ گفتم شصت سال هم عمر نکرده گفتند نه ولادتش معلوم است 1299 شهادتشان 58 می‌شود 59 سال زیر شصت سال آقای مطهری عمر کرده این همه آثار و برکات داشته این آثار و برکات هم می‌دانید نوعا در سن همان جوانی بوده بارشان را آن وقت بستند دیگر بقیه اش آثارش ظاهر می‌شود آن وقت من بنشینم این شبکه آن شبکه بعد بروم در فضاهای مجازی این هم که تمام شد تازه آن خانم یک وقت پیام داده بود شوهرم می‌آید خانه نه ساعت بازی کلش می‌کند نماز صبح دیگر می‌شود خواند؟ نمازمان را چه کار کنیم؟ همین آیات قرآن را ببینید ما شب و روز را جا به جا کردیم شب و روز را برگردانیم سر جایش شاید ما اشتباه می‌کنیم الآن بیننده‌ها پیام بدهند چند درصد از بیننده‌ها ده یا ده و نیم می‌خوابند؟ بچه‌ها مگر مدرسه ندارند؟ خودشان کار ندارند؟
شریعتی: می‌گویند ساعت ده و نیم خوابمان نمی‌برد
حاج آقا حسینی: شما از آن‌ها دفاع می‌کنید؟
شریعتی: یک عده‌ای این طوری هستند
حاج آقا حسینی: عادت بخوابند می‌خوابند
شریعتی: از آن طرف دیر بلند می‌شوند
حاج آقا حسینی: بله از آن طرف دوازده ظهر بیدار شده یک وقت پیرمرد بازنشسته است کاری نداریم هر کاری می‌خواهد بکند شب بخوابد روز بخوابد اما یک جوان یک محصل یک دانشجو یک کسی که می‌تواند جنبه‌ی اثباتی داشته باشد اگر بخواهیم حال عبادت داشته باشیم واقعا مقید بودند در حالات انبیا اولیا کی این طوری بیدار بودند کسی که یک ساعت به اذان صبح بیدار می‌شود نماز شب می‌خوانده کسی که نماز صبحش را اول وقت می‌خوانده شما آثار و برکات نماز اول وقت را در زندگی ببینید معروف است فراوان شنیده اید آیت الله قاضی می‌فرمودند هر چه می‌خواهید دنیا و آخرت مال اول وقت نماز اول وقت مال ظهر و عصر و مغرب و عشا نیست مال نماز صبح هم است حالا اول وقت نمی‌خوانید دیگر قضا نشود. خیلی‌ها در مورد آن بحثی که گفتیم آیا شما هم از ارثتان گذشتید یا نه خیلی‌ها نوشتند بله گذشتیم مخصوصا خانم‌های بزرگوار که الآن در خانه سخن ما را می‌شنوند یک ارثی از پدرت به تو رسیده می‌خواهی چه کار بکنی؟ شما که نفقه ات به عهده‌ی شوهرت است ان شاء الله شوهر خوب هم داری این را یک جای خیری مصرف بکن حالا یک وقت آقایی ارثی دستش رسیده اول زندگی اش است گرفتاری‌های خودش را دارد اما مخصوصا در خانم‌ها که زندگی شان مرتب است ارث‌ها را در جای خیری صرف بکنند خیلی‌ها پیام دادند ما ارث پدرمان را بخشیدیم یک کسی نوشته پدر ما پدر شهید بوده منزلش را همه توافق کردیم به آموزش پرورش دادیم یک کسی نوشته من تمام ارثم را در صندوق قرض الحسنه گذاشتم مردم قرض می‌گیرند این از همه‌ی کارها بهتر است یک کسی نوشته چند نفر از عزیزان ما در یک حادثه‌ای از دنیا رفتند تمام دیه را وقف خیرات کردیم من خواستم تشکر بکنم واقعا این کارها از آن کارهای ارزشمند است باز هم تشویق بکنیم اگر به پول احتیاجی نداریم مخصوصا در قرض الحسنه برمی‌گردد جایی هم نمی‌رود یک کسی هم سوال کرده اگر پدر ما غیبت کسی را کرده حالا از دنیا رفته چه کار بکنیم برایش قبلا گفتیم در غیبت مشهور فقها الآن می‌فرمایند حلالیت طلبیدن لازم نیست گاهی رفقا می‌گویند ما یک غیبت کردیم گفتم نگفته ما حلال کردیم ولی اصلا نیا بگو مفسده داشته باشد که هیچ حتی اگر مفسده هم نداشته باشد ما فقه را می‌گوییم مشهور فقها در غیبت می‌گویند استحلال لازم نیست نه این که جری شویم غیبت بکنیم این گناه سنگین است جای خودش را دارد همین که انسان برای کسی که غیبت کرده دعا بخواند نماز بخواند قرآن بخواند زیارت می‌رود ثوابش را شریک بکند اگر پدر شما یک چنین گرفتاری را دارد برای کسانی که غیبت آن‌ها را کرده خیرات بده و باز سوال کردند اگر از بیت المال جایی کار می‌کرده از آن جا چیزی برداشته آن هم راه حلش این است که شماره‌ای که مال بیت المال است دیون دولتی است به آن حساب واریز بکنند. دعای سیدالشهدا در فهرست مفاتیح نگاه بکنید دعای امام حسین در روز عاشورا یا عنوان دعا برای حوائج دنیا و آخرت است سیدالشهدا آمدند در خیمه‌ی امام سجاد این دعا را به امام سجاد یاد دادند فرمودند یادگاری مادرم فاطمه‌ی زهراست در گرفتاری‌های سخت بخوان بسم الله الرحمن الرحیم بِحَقِّ يس وَالْقُرْآنِ الْحَكيمِ وَ بِحَقِّ طه وَ الْقُرْآنِ الْعَظيمِ يا مَنْ يَقْدِرُ عَلى حَوآئِجِ السّآئِلينَ يا مَنْ يَعْلَمُ ما فِى الضَّميرِ يا مُنَفِّساً عَنِ الْمَكْرُوبينَ يا مُفَرِّجاً عَنِ الْمَغْمُومينَ يا راحِمَ الشَّيْخِ الْكَبيرِ يا رازِقَ الطِّفْلِ الصَّغيرِ يا مَنْ لايَحْتاجُ اِلَى التَّفْسيرِ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ.