حجت الاسلام والمسلمین ماندگاری
جشنواره ی فطرت های پاک و سربلند حالا دیگر وقتش است که کم کم حریر نازک رمضان را از روی دل هایم مان برداریم و ترمه ی شوال را بپوشیم . یا رمضان و یاد روز و روزه هایش بخیر ، یاد سحر و سحری هایش و غروب و افطاری هایش بخیر ، چقدر زود گذشت از بس که گل بود . گفت : عید است و دلم خانه ی ویرانه بیا این خانه تکاندیم زبیگانه بیا ، یک ماه تمام میهمانت بودم یک روز به میهمانی این خانه بیا .
سوال – برای من عجیب است که شما از بین همه ی گناهانی که در جامعه رواج دارد به گناه تمسخر پرداخته اید . در ماه مبارک چند نفر از یک شرکت دولتی برای تعمیر به منزل ما آمدند . وقتی ما علت تاخیر کارشان را پرسیدیم ، گفتند که ما تا صبحانه مان را نخوریم کار را شروع نمی کنیم . آیا روزه خواری مسئله ی مهمی نیست که شما به آن بپردازید . آیا همه مشکلات ما با مسئله ی تمسخر که شما گفتید حل می شود ؟
پاسخ – ما وقتی حرف دین را پذیرفتیم ، یسلموا تسلیما بشویم . هر وقت ما در این برنامه در مورد گناهی صحبت کردیم ،مثلا وقتی در مورد بی حیایی و بی حجابی صحبت شد ، عده ای می گفتند که شما در مورد غیبت چیزی نمی گویید. وقتی درمورد موسیقی صحبت شد ،عده ای می گفتند گناهی بدتر از موسیقی نیست که در مورد آن صحبت بشود یا عده ای می گویند به چند تا موی مردم چسبیده اید . در این مملکت اگر کسی به نماز توهین کند کسی رگ غیرتش به جوش نمی آید ، اگر کسی به چادر یا قرآن اهانت بکند کسی ناراحت نمی شود یا خیلی منفعل نمی شود . هر کس می خواهد آن گناهی که انجام می دهد ، کسی به آن کاری نداشته باشد و به گناهان دیگر بپردازد . اگر شما چند تا بیماری داشته باشید و نزد پزشک بروید و پزشک روی همه ی بیماریهای شما دست بگذارد شما می گویید که چرابه این بیماری چسبیده ای . بیماری یک مرض است . روزه خواری و بی حیایی هم یک مرض است ، دروغگویی و تهمت هم یک مرض است ، استهزا و تمسخر هم یک مرض است . ما عمل زشت را زیر سوال می بریم نه این که فردی را زیر سوال بیریم . پیامبر فرمودند که شما زشتی ها را زیر سوال ببرید . انسان زشت را دعا بکنید که خدا هدایتش بکند . ما بجای اینکه زشتی را تحقیر بکنیم ، دست روی انسانهای زشت گذاشته ایم . انسان گناهکار را به خدا بسپاریم و دعا کنیم که توبه کنند. ما می خواهیم گناه را بررسی بکنیم . قرآن می فرماید : قومی را مسخره نکنید . شخصی که نقصی در وجودش است ، آن نقص را به رخ او نکشید . در تقلید صدا اگر طرف بگوید که من راضی هستم اشکالی ندارد . اگر شما عیب من را به تمسخر بکشید گناه است . این هم حق الناس است و هم حق الله است . بعضی ها می گویند که اجازه گرفته ایم . شما از حق الناس اجازه گرفته اید ولی حق الله را چکار می کنید . الان جامعه ی ما بیماریهای زیادی دارد . اگر ما می گوییم که این بیماری در جامعه است نگویید که چرا دست روی این مرض یا گناه می گذارید. اگر این بیماری در جامعه است ما بواسطه ی بیماری دیگر نمی توانیم از این بیماری چشم بپوشیم . شما مدافع این گناه نشوید. گاهی ما می خواهیم خودمان را توجیه کنیم . وقتی کسی غیبت می کند می گوید که طرف واجب الغیبت بود و غیبت او اشکال نداشت و در واقع می خواهد از خودش دفاع کند و خودش را تبرئه کند . کسی که می خواهد دروغ بگوید ، می گوید : دروغ مصلحتی . کسی که مسخره می کند می گوید که چون به من ظلم شده بود من فریاد زدم. امام صادق (ع) فرمودند: عده ای دین را یاد می گیرند که راههای در رفتن آنرا یاد بگیرند . زیرا هر حکمی راه در رفتنی دارد . خوردن گوشت مرده حرام است ولی یک راه جواز دارد و آن این است که اگر در بیابان چیزی پیدا نشود که من بخورم و نجات پیدا کنم خوردن گوشت مرده برای من حلال می شود. این طورنباشد که همه ی ما می خواهیم یک راهی برای توجیه گناهان مان پیدا بکنیم . روزه خواری ، بی حیایی ، دروغ و استهزا گناه است . خودمان را مدافع گناهان نکنیم بلکه خودمان را مدافع واحبات بکنیم . در جامعه گویی واجب اصلا مدافع ندارد . کسی که دزدی می کند به او می گوییم که چرا دزدی می کنی ،می گوید از دیوار مردم بالا رفتم ، آدم که نکشتم . به طرف می گوییم که چرا چشم چرانی می کنی ، می گوید : مال مردم را که نخورده ام . امام باقر (ع) می فرماید : بزرگترین گناه ، گناهی است که صاحب گناه آنرا کوچک بشمارد . این کارهای ما کوچک شمردن گناه است . در مفاسد اجتماعی می گویند که شما ریشه ها را نمی زنید و شاخه ها را می گیرید . باید هم ریشه ها گرفته بشود و هم شاخ و برگ اصلاح بشود. روایت داریم که ما گناه صغیره نداریم زیرا گناه نافرمانی از خداست . پس همه ی گناهان کبیره است .
سوال – من وقتی برنامه های دینی را می بینیم احساس می کنم که دین و مبلغان دینی هیچ رابطه ای با خنده ندارند و بنظر آنها ما باید همیشه گریه کنیم . آیا دین اسلام دین عزا و گریه است ؟
پاسخ – دین آمده است که زندگی را برای ما شیرین بکند. روایت داریم که وقتی پیامبر به معراج رفتند ، خدا از پیامبر پرسیدند که فرمول زندگی شیرین را می دانی ؟ پیامبر فرمودند : خیر . شیرینی یعنی چه ؟ شادی یعنی چه ؟ کارگری که شش ماه کارکرده است و حق او را خورده اند ، بنظر شما با دو تا جوک که قومی مسخره بشوند ، آیا این کارگر شاد می شود ؟ آیا زندگی او شیرین می شود و بدهی هایش پرداخته می شود ؟ خانمی که از دست شوهرش کتک خورده است و حقش ضایع شده است ، آیا با دو تا لطیفه دلش خوش می شود ؟ کسی که هر گوشه ی دلش یک غمی است آن هم غم به خاطر ظلم عده ای یا اجحاف یا کوتاهی خودش ، آیا با اینها شاد می شود . تمام ریشه های غصه های مردم به گناه برمی گردد . تا ما ریشه ی این غم و غصه را پیدا نکنیم ، آیا با جوک گفتن شادی ایجاد می شود ؟ جوانی که ده سال از ازدواجش گذشته و اوضاعی که دارد به خاطر کوتاهی جامعه است ، آیا با جوک مشکلش حل می شود ؟ این مثل مواد مخدر است . موادمخدر درمان نمی کند . ممکن است شما چلوی یک فرد مشکل دار جوک بگویید ، او بخندد ولی بعد دوباره غصه ها شروع می شود زیرا شما ریشه ها ی آنرا خشک نکرده اید . جوک حتی مُسکن هم نیست بلکه خیال و توهم است . قرآن می فرماید : برای اینکه کسی را خوشحال بکنی به او اطعام بده . ما در دین ، بجای شادی ادخال سرور در قلب مومن را داریم . شما برای جوان کار پیدا بکن ، بستر ازدواج فراهم بکن ، حق کارگر را از صاحبش بگیر . این شادی واقعی و ماندگار است . فرد یک غده ی سرطانی دارد و شما او را می خندانید . اسلام آمده که زندگی ما را شیرین کند. گاهی صورت مسئله ی ما آب است و اسلام با یک قاشق شکر آنرا شیرین می کند . گاهی صورت مسئله قهوه است و اسلام با دو تا قاشق شکر شیرین می کند و به شما می دهد . گاهی صورت مسئله زهر است . اسلام نمی خواهد که زهر را شیرین بکن و ما بخوریم . گناه زهر است . خیلی ها توقع دارند که اسلام گناه را با شکر برایشان شیرین کند و بگوید بخورید ، اشکالی ندارد . مسخره کردن و موسیقی مبتذل و ... خوردنی و سیر شدنی نیست .مَثل آب دریا ، مَثل آب دریاست . هرچه بخوری سیر نمی شوی ، خسته می شوی . کسانی که به نگاه کردن سایت های مستهجن و فیلم های مبتذل می پردازند سیر نمی شوند ولی خسته می شوند . القاء غلطی هم د رجامعه ما می کنند که می گویند : برو آزاد باش ،این آخوندها می خواهند شما را به زنجیر بکشند . آیا کسی با آزاد بودن به مدرک دانشگاهی رسیده است یا حتما باید در چارچوب سیستم وارد بشود تا مدرک بگیرد ؟ پس ما باید حتما چارچوب را بپذیریم . آیا کسی با آزاد بودن توانسته دوره ی سربازی اش را بگذراند یا باید چارچوب آنرا بگذراند ؟ خدا می گوید که تو چارچوب لازم داری یا چارچوب بندگی من را بپذیر یا چارچوب بندگی شیطان را بپذیر . اگر بندگی خدا را بپذیری سیر می شوی . امیرالمومنین از زبان گناهکاران می فرماید که هر چه گناه کردم خسته شدم ،سیر نشد. خدا ماه رمضان را گذاشت . هم نفس را ضعیف کرد ه و هم دشمن ما را در بند گذاشته است و ما را قو یکرده است . باز ماه رمضان دارد تمام می شود و دشمن می آید. ما باید با نفس مان مبازه کنیم . کسی که گناه می کند هیچ وقت رشد نمی کند و آزاد نمی شود. اسلام نشاط و شادی دارد . خنده ای به درد ما می خورد که نشاط واقعی بیاورد نه نشاط کاذب .در اسلام مزاح و خنده دارد . اصل ادخال سرور و انبساط خاطر است . خیلی ها با مسخره کردن شاد می شوند ولی بعد از آن عذاب وجدان می گیرند . به تعبیر امیرالمومنین این شادی حماقت است . شادی ما هم چارچوب دارد . نماز خواند و لباس پوشیدن ما هم چارچوب دارد . ما باید درهمه ی مراحل زندگی از دین سوال کنیم . ما هم در دارایی ها و هم درنداری ها ، باید از دین بپرسیم . مردم فقط در مور شکیات از ما سوال می کنند یا در مورد کفن از ما می پرسند . شما باید تمام مسائل زندگی تان را از ما بپرسید . تقوا یک رانندگی در مسیر زندگی است . ما باید در تک تک زندگی مان از دین بپرسیم . یک جاده از زندگی دارائی های ماست . آیا در دارائی ها از دین می پرسند که باید چکار بکنند ؟ ما معمولا در فقدان ها از دین می پرسیم . یادآوری پاداش هاست . تقوا در دارائی های ما یاد نداری های مان است . و سرمایه گذاری در هنگام نداری های ست . در سربالایی های زندگی که واجبات است تقوا چیست ؟ در اینجا تقوا نگاه به پاداش هاست . تقوا در دست اندازهای زندگی چیست ؟ همان پیچ و خمهای زندگی است که ظرفیت ما را بالا می برد . مصیبت ها در زندگی هم ما را پاک می کند و هم ما را رشد می دهد . حالا اگر من گناه کردم تقوا در اینجا استفاده از دوربرگردان توبه است . بنابراین دین فقط مسئول پاسخگویی به مسائل عبادی مردم نیست . تمام زندگی مردم دو بخش است یکی تعاملات و یکی عبادات مردم است . ما باید در این دو بخش به سراغ دین برویم . یکی از تعاملات این است که ما می خواهیم شاد باشیم . خوب است که شما یک رفیق طلبه داشته باشید و در جلسات آنها شرکت کنید ، حتما نشاط را در آنها می بینید . شادی ما از چارچوب الهی خارج نیست ، تعدی به حقوق دیگران نمی کند و عذاب وجدان هم ندارد . پس شادی باید این سه نکته را داشته باشد . و اگر این سه نکته در شادی نباشد شما از آن سیر نمی شوید .
سوال – سوره حج آیات 47 تا 55 را توضیح بدهید .
پاسخ – دین می خواهد بگوید که برای شیرین کردن زندگی تان نسخه ی زیباتری دارم . در ماه رمضان چقدر شاد بودید . وقتی ما دعا می کردیم خوشحال بودیم زیرا می گفتیم که خدایا همه اسیرها را نجات بده . شادی های همراه با گناه خودتان را هم اذیت می کند . البته اشکال من روحانی هم هست که می خواهم در عید هم روضه بخوانم . مبلغین باید شرایط جلسات را در نظر بگیرند . در ولادت ها روضه نخوانیم . روضه ها را همه جا خرج نکنیم ، آن را در جایش خرج بکنیم . منبر خوب است که با توسل تمام بشود و در آخر مجلس یک سلام بدهیم .
سوال – برای وداع ماه مبارک رمضان چه توصیه هایی دارید ؟
پاسخ – در دعای چهل و پنج صحیفه ی سجادیه ، امام سجاد (ع) با ماه رمضان خدا حافظی می کند . می فرماید : تو از همه ی ماهها بزرگتر بودی ، تو عید بودی برای آنهایی که دوستان خدا بودی ، تو بهترین همنشین در زمانها بودی زیرا در این زمان دست شیطان بسته بود و نفس ما بسته بود ، ما در این ماه به آرزوهای معنوی مان رسیدیم و به خدا نزدیکتر شدیدم . در این ماه خوبی منتشر شد ، قدر و منزلت تو خیلی بزرگ بود ، دور شدن از تو دردناک است ، در این ماه همه مواظب بودند که گناه نکنند ، در این ماه چقدر بندگان خدا آزاد شدند . روایت داریم که در این ساعات آخر به اندازه ی همه ی ماه رمضان خدا بندگان را می بخشد .
بهترین دعا در این لحظات آخر همان اهدنا الصراط المستقیم است . خدا می فرماید که من راه صراط مستقیم را برای شما گذاشته ام . اگر باور داریم که ماه رمضان شیرین بود یکی از علت هایش سحرها بود . بعد از ماه رمضان می توانید ده دقیقه قبل از اذان صبح بلند بشوید و یک رکعت نماز شب بخوانید و بخدا بگویید که من هم هستم . شیرینی دیگر ماه رمضان لذت انس با قرآن و اهل بیت است که سعی کنیم این را قطع نکنیم و بعد از هر نماز، ده آیه قرآن بخوانیم . دیگری روزه گرفتن است . سعی کنیم در ماه سه روز را روزه بگیریم .این سه تا اساسی ترین علت شیرینی ماه رمضان است. بیاییم دیوار رمضان را برداریم .