حجت الاسلام والمسلمین ماندگاری
92/5/9

یک کوچه غیرت ای قلندر تا علی مانده است شمشیر بردار هر آن کس با علی مانده است ،دیشب تمام کوچه های کوفه را گشتم تنها علی تنها علی تنها علی مانده است ،ای ماه تاب آهسته تر ایجا قدم بگذار در جذر و مد چاه یک دریا علی مانده است ،ازخیل مردانی که می گفتند می مانیم انگارتنها ابن ملجم با علی مانده است، ای مرد برتیغت مبادا خاک بنشیند برخیز تا برخاستن یک یا علی مانده است.

سوال – برنامه تلویزیون خانم آلمانی محجبه ای را نشان می داد که به اختیار خودش اسلام را انتخاب کرده بود و فرزندانش خیلی متدین و با وقار بودند. من تحت تاثیراین برنامه قرار گرفتم و با خودم فکر کردم که اگر در کشور ما هم اسلام اجباری نبود شاید ما هم مسلمان های بهتری می شدیم. تمام دین گریزی هایی که در جوانان وجود دارد بخاطر این است که دستورات اسلام در کشور ما اجباری است، راهنمایی بفرمایید.

پاسخ – بعضی از سوالها مبتنی بر مقدمه ی ناقص یا نادرست است. و ما فکر می کنیم که همه این مقدمه را قبول دارند و تمام سوال مترتب بر آن است. مثل اینکه من برای کاری به شما اعتراض کنم و شما بگویید که من اصلا این کار را انجام نداده ام. اسلام چیست ؟ حرکات بیرونی است یا تسلیم قلبی؟ اگر اسلام تسلیم قلبی است آیا کسی می تواند ما را به اسلام اجبار کند؟ پس این پیش فرض اشتباه است. قبول هر عبادت و رفتار، نیت قلبی و قصد قربت لازم دارد. نماز یعنی حرکاتی با قصد قربت. اگر بخواهیم به کسی نماز را اجبار کنیم چون یک نیت قلبی است می تواند آنرا قبول نکند و اگر حرکاتی را انجام بدهد، آن نماز نیست.

هیچ مرجع تقلیدی مردم را اجبار نمی کند که خمس و زکات بدهند. در خمس و زکات اعلام درآمد، انتخاب مرجع و نحوه ی پرداخت دست خود فرد است. کجای اینکار می تواند اجباری باشد؟ روزه نخوردن با نیت است. قصد روزه گرفتن نمی تواند اجباری باشد. آیا برای نماز ،روزه ،خمس ، زکات و امر به معروف و نهی از منکر اجباری وجود دارد؟

اسلام آوردن و رفتار اسلامی اجباری نیست. یکسری ضوابط درهر کشوری وجود دارد و همه باید آنرا رعایت کنند. ممکن است که منظور ایشان حجاب اجباری است. حجاب یعنی پوشاندن تمام بدن به جز گردی صورت و دست، این حدّ حجاب اسلامی است. اگر خانمی کمی از موهایش را بیرون بگذارد، باز حجاب اسلامی را رعایت نکرده است ولی حجابی دارد. این حدی که اسلام آورده است در هیچ کجا اجباری نیست حتی در ادارات و خیابانها. فقط برهنگی در فضاهای عمومی آزاد نیست ولی در فضاهای خصوصی این آزادی وجود دارد. بر اساس توافقات اجتماعی ،برهنگی آلودگی روحی و روانی بوجود می آورد مثل آلودگی صوتی و آلودگی هوا. پس حجاب هم اجباری نیست جز برهنگی .آیا با وضعیت خیابان ها، حجاب اسلامی اجباری است؟

معمولا بچه ها از کودکی از مسواک زدن ،از مدرسه رفتن و از غذا خوردن فرار می کنند، پدر و مادر به اجبار به بچه غذا می دهند و برای آنها مسواک زدند و آنها را به مدرسه فرستادند ولی الان که بزرگ شده اند به اختیار خودشان این کارها را انجام می دهند. آیا هر اجباری در کوچکی غلط بوده است؟خیر. ایشان بدانند که اسلام به ذات خود ندارد عیبی، هر عیب که هست از مسلمانی ماست. اسلام می فرماید: لااکراه فی الدین. اسلام تسلیم اعتقاد قلبی و اقرار زبانی است. اسلام هیچ عیبی ندارد شاید پدر و مادر و بزرگترها اِعمال سلیقه کرده باشند. بعضی پدر و مادرها می گویند که فرزندان ما مقید به رفتارهای اسلامی نیستند و ما غصه می خوریم. چکار باید بکنیم؟ شاید پدر و مادر وظیفه اش را خوب انجام نداده است و این شبهه پیش آمده باشد. وظیفه ما این است که غذا را در اختیار بچه قرار بدهیم تا خودش بخورد. اگر پدر و مادر تبین درست کرده باشند، دین را درست معرفی کرده باشند، رفتار درست انجام داده باشند، بستر را برای پاسخ به سوالات فرزند آماده کرده باشند ،یک استاد دینی برای فرزندشان در نظر گرفته باشند، دعا هم کرده باشند و لقمه ی حلال هم فراهم کرده باشند ولی باز فرزندشان نماز نمی خواند، آنها تکلیفی جز دعا کردن ندارند.

حضرت نوح کوتاهی نکرد ولی فرزندش با اراده ی او نیامد. اگر پدر و مادر علت تامه باشد می شود جبر.علت تامه، اراده است. در قرآن داریم :خداوند راه را روشن کرده، انبیاء راه را مشخص می کنند و پدر ومادر هم راه را برای فرزندان شان روشن می کنند. تکلیف پدر و مادر بیشتر از اینها نیست. اگر شما در تکالیف خطا کردید یا کم گذاشتید و فرزندتان را اجبار کرده اید، باید در شب قدر استغفار کنید. شاید الان دیگر تبین فایده ای نداشته باشد و باید دعا کنید. همچنین برای کوتاهی های احتمالی هم استغفار کنید. اگر ما کوتاهی کرده باشیم شک نکنیم که در آتش آنها می سوزیم. اما اگر واقعا کوتاهی نکرده باشیم و طبق دین همسر انتخاب کرده ایم ولی الان مشکلات دینی واعتقادی پیش آمده، ما در آتش آنها نمی سوزیم. شاید رفتارهای ما باعث مشکلات شده باشد. ما نباید اشکالات را به اسلام برگردانیم. شاید رفتار طلبه ،روحانی ،مدیر ،مسئول و ... مشکلاتی ایجاد کرده باشد، ما نباید مشکل را به اسلام برگردانیم. هیچ کدام از دستورات اسلام اجباری نیست.

باید گفت که ما در کنار نعمت و دریا هستیم و قدر نعمت آیات و روایات را نمی دانیم. بفرض اگر ما را هم اجبار هم کرده باشند، باید خدا را شکر کنیم که ما را در اسلام هُل داده اند. زیرا اسلام نعمت است. خداوند به پیامبر گفت که تو بر آنها منت بگذار که اجازه دادی آنها بر اسلام وارد بشوند. حالا که ما در مهد اسلام هستیم و اسلام در قلب ما آمده است، باید خدا را شکر کنیم. حتی مادرهای ما، شیر هم بر اساس اسلام به فرزندان شان داده اند.

سوال – داریم که خداوند اصرار کنندگان در دعا را دوست دارد.با اینکه خداوند دوست دارد که بنده اش به درگاه او تضرع و زاری بکند ،از طرفی داریم که نباید بر دعایی اصرار کرد شاید به صلاح ما نباشد. پس بالاخره ما در شب قدر بر خواسته های دنیایی اصرار بکنیم یا نکنیم ؟

پاسخ – بعضی ها شب قدرشان را از سال گذشته شروع کرده اند .در زندگی عادی وقتی مسابقاتی تمام می شود ،افراد زرنگ از پایان مسابقه ،برای سال بعد خودشان را آماده می کنند. اگر یک بازی ورزشی یک سال تمرین می خواهد برای بهره برداری از شب قدر نیاز به یک سال تمرین است. خوش به حال کسانی که یک سال مراقبت کردند تا بدانند که در شب قدر از خدا چه بخواهند. هر کس در شب قدر حواسش جمع تر است سهمش هم بیشتر است. در قرآن داریم :آیا کسانی که می دانند با کسانی که نمی دانند مساوی هستند؟

دعا در دین، نظامی دارد. ایشان دو جمله را کنار هم گذاشته اند که اصرار بر خواسته ها بکنیم و دیگر اینکه از خدا به زور چیزی را نخواهیم. این دو جمله در جایگاه خودش درست است و نباید آنها را کنار هم گذاشت.

دعا تلفن زدن به خداست. اگر شما شماره تلفن یک مسئول را در دفتر تلفن خودتان داشته باشید با آن پُز می دهید. دعا قرآن صاعد است. اگر خدا بخواهد شماره تلفنش را به کسی ندهد یادش را از او می گیرد. و کاری می کند که به خدا زنگ نزند. خدا می فرماید: اگر تو بخواهی بنده ی من نباشی، آنقدر تو را مشغول به دنیا می کنم که فرصت یک یا الله گفتن نداشته باشی .

در شب قدر از خدا تشکر کنیم که به ما اجازه می دهد که یا الله بگوییم. در شب قدر خداوند برای هر فردی یک نامه ی خصوصی فرستاده است. خداوند پشت دل شما ایستاده است تا او را به دل تان راه بدهید. خداوند صاحبخانه ی خوبی است. خداوند فرمود: وقتی شما با من صحبت می کنید من طوری گوش می دهم مثل اینکه به جز شما بنده ای ندارم ولی وقتی من با شما صحبت می کنم، طوری گوش می دهید مثل این است که صد تا خدای دیگر دارید. پس دعا ارتباط با خالق هستی است. همه ی قدرت ها در اختیار خداست و او ارحم الراحمین است. وقتی یک بنده گنهکار توبه می کند، خداوند از مادری که فرزند گمشده اش را پیدا می کند، بیشتر خوشحال می شود. همین که خداوند اجازه داده است که با او حرف بزنیم، با چشمی که گناه کرده ایم اجازه می دهد که اشک بریزیم، باید از خدا تشکر کنیم.

اگر می گویند در دعا اصرار نکنیم یعنی اینکه وقتی ما دعا می کنیم، نباید برای خدا تعیین تکلیف کنیم. ما باید برای خدا بندگی کنیم نه اینکه تکلیف معین کنیم.

یکی درد و یکی درمان پسندد یکی وصل ویکی هجران پسندد

من ازدرمان ودرد ووصل وهجران پسندم آنچه را جانان پسندد

ما در شب قدر به خداوند بگوییم که ما برای تو بندگی نکرده ایم ولی امشب آمده ایم ،تو هوای ما را داشته باش. شهیدی می گفت :خدایا اگر امشب تو مرا نخری ،دوباره شیطان مرا می خرد. خدایا مرا با همین نقص هایم بخر و مرا درست کنم. خدایا تو می توانی عیب های مرا برطرف کند. پیرمردی با حضرت علی(ع) می رفتند. سه تا اسب سوار رد شدند و به حضرت توهین کردند. پیرمرد ناراحت شد و گریه کرد. پیرمرد گفت: من برای غربت شما گریه می کنم و اینکه یکی از کسانی که به شما توهین کرد پسر من بود. من عاشق شما هستم ولی او دشمن شماست. حضرت به او فرمود که غصه نخورد. حضرت یک نگاه ولایتی به آن جوان کردند. جوان خودش را از اسب به پایین انداخت و از آقا معذرت خواهی کرد. پیرمرد خوشحال شد. ای کاش امشب حضرت علی (ع) چنین نگاهی به ما هم بکند.

پس ما باید تسلیم اراده و خواست خداوند بشویم و به زور چیزی را از خدا نخواهیم. به خداوند بگویید: شغل ،همسر، حج، کربلا و... می خواهیم ولی از خدا طلبکار نباشیم .زیرا ما به خدا بدهکار هستیم و او خالق ماست و همه چیز ما خداست. نگاه طلبکارانه نداشته باشیم و خدا را محاکمه نکنیم که چرا چنین چیزی را به ما داده یا نداده ؟ پس اصرار بر دعا اشکالی ندارد ولی نباید از خدا چیزی را طلبکارانه خداست. شهید ثانی یکسال برای دعایی اصرار کرد. بعضی ها برای دعایی ،چهل سال اصرار کرده اند.

اصل دعا کاسه ی خالی بردن به در خانه ی خداست. خداوند قرار گذاشته است که این کاسه ی خالی را خالی برنگرداند. پس هر چقدر ما کاسه ی خالی ببریم سهم مان بیشتر می شود. سعی کنیم که کاسه ی کوچک نزد خدا نبریم و دعای بزرگ بکنیم. در دعای ماه رمضان داریم که خدایا همه ی گرسنگان را سیر کن .روحیه ی زیاد خواهی از کرم خدا زیباست .خداوند می خواهد که ما در دعا بخیل نباشیم و برای همه بخواهیم. حتی اگر بدانیم که این دعا مستجاب نمی شود. کرم و نیاز خدا بی نهایت است و ما برای همه دعا می کنیم. هر چه ما دعاهای بزرگتر نزد خدا بکنیم ،سهم دنیا و آخرت ما بیشتر خواهد بود. اگر کسی از خداوند حاجتی را بخواهد یا خداوند آن حاجت را به او می دهد یا به فرزندش می دهد یا یک چیز دیگر به نسل و اجداد او در قیامت یا بهشت می دهد. پس کاسه ی خالی از نزد خدا بر نمی گردد.

نیازهای ما بر دو دسته است: ما یکسری نیازها را می بینیم ومی فهمیم و یکسری نیازها را نمی بینیم و نمی فهمیم . گاهی خداوند به بهانه ی دستی که بالا رفته است به ما نیازی را می دهد که ما نمی فهمیم. البته باید دانست که هر دعایی هزینه ای هم دارد. جوانی در محضر پیامبر خدمت می کرد و پیامبر به او فرمود که چیزی از ما بخواه. جوان گفت :من می خواهم در بهشت همنشین شما باشم. هزینه ی اینکار این است که در دنیا همنشین پیامبر باشد. دعا سلاح مومن است. ما باید برای خودمان دیگران ،اسلام و امام زمان(عج) و جلب دعای دیگران، دعا کنیم. دعا خودش یک عامل برای شفای ماست.

سوال – صفحه 405 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ – در این صفحه داریم :خداوند وعده داده که دعا را برنگرداند ولی مردم نمی دانند. ما فقط حاجت های دنیایی می خواهیم و از حاجت های آخرتی غافل هستیم.

مردم فکر می کنند که اگر دعای مادی خواستند و خدا به آنها نداد یعنی دعایشان اجابت نشده است. پس ما دعا کنیم و اصرار هم بکنیم ولی اجابت را برعهده ی خدا بگذاریم. یا من یعطی القلیل الکثیر ... اگر به جنین مادر بگویند که چه می خواهی، الان غذا می خواهد ولی اگر به او بگویند که می خواهیم به تو چشم بدهیم، چون به دردش نمی خورد، آنرا نمی فهمد. پس استجابت دعاهای شب قدر را بر عهده ی خدا بگذاریم. افوض امری الی الله ان الله بصیر بالعباد.

سوال – من بنده ی گنهکاری هستم که توبه کرده ام ولی هر وقت یاد گناهانم می افتم بدنم می لرزد. گاهی از بزرگی گناهانم خجالت می کشم که نام خدا را بر زبان بیاورم ولی وقتی به کرم و بخشش خدا فکر می کنم امیدوار می شوم. به دعای ابوحمزه پناه آورده ام که هر وقت یاد گناهانم می افتم آنقدر العفو می گویم تا نفسم بند بیاید. آیا خدا توبه ی مرا قبول می کند؟

پاسخ – همین که خداوند به شما اجازه داده که مستقیم با اوحرف بزنی والعفو بگویی، شما را بخشیده است. اگر خداوند نمی خواست شما را ببخشد، شما را به اینجا نمی آورد. اگر خداوند بخواهد که کسی به مراسم شب قدر نرود برای او مانعی درست می کند. کسی که امشب بیدار است خدا او را راه داده است. من اسم اعمال شب قدر را نردبان لیلة القدر گذاشته ام. شب قدر خیلی بلند است و نیاز به یک نردبان بلند دارد. آقا شیخ عباس قمی این نردبان را به همه معرفی کرده است. در شب قدر خیلی قرآن بخوانید مخصوصا سوره روم، عنکبوت و دخان. خواندن هزار قل هوالله و انا انزلناه و زیارت امام حسین(ع)تاکید شده است.

ما به هر مناسبی که بخواهیم پیش خدا باشیم امام حسین(ع) را می بینیم. پس امام حسین(ع) مسئول دفتر خداست. ما برای امام حسین(ع) زحمت ایجاد می کنیم تا شفاعت کند که خدا ما را ببخشد.

عمل دیگر شب قدر خواندن نماز هفت قل هوالله است. دو رکعت نماز که بعد از حمد ،هفت مرتبه قل هوالله خوانده می شود و در آخر هفتاد مرتبه استغفرالله ربی و اتوب الیه گفته می شود. احیا گرفتن و بیدار ماندن هم یکی از اعمال شب قدر است. بیدار ماندن یعنی اینکه اگر اشتباه مان را فهمیدیم آنرا درست کنیم و در خودمان تغییری ایجاد کنیم. پس در شب قدر تصمیم بگیریم که در خودمان تغییر ایجاد کنیم. کسانی که متوجه می شوند ماهواره مانع ارتباط آنها با خداست ، آنراعوض کنند. یکی دیگر از اعمال شب قدر انجام دو غسل است: یکی مقارن غروب آفتاب و یکی نزدیک سحر. غسل علاوه براینکه برای پاکیزگی جسم است برای پاکیزیگی روح هم هست. یکی دیگر از اعمال شب قدر قرآن به سر گرفتن و دعا خواندن و استغفار است. قرآن به سر گذاشتن یعنی زیر سایه ی قرآن و عترت باشیم.

خانم هایی که عذر شرعی دارند می توانند مراسم احیا را انجام بدهند ولی در مسجد نباشند.

خدایا در شب قدر آنچه به خوبان خودت از اول عنایت کرده ای و عنایت می کنی و در آینده عنایت خواهی کرد، همه را به دوستداران امیرالمومنین و نسل ما عنایت بفرما. فرج آقا امام زمان(عج) را نزدیک بفرما.