93-10-24 -حجت الاسلام والمسلمين ماندگاری - پرسش و پاسخ بینندگان
موضوع برنامه: پرسش و پاسخ بینندگان
كارشناس:حجت الاسلام والمسلمين ماندگاري
تاريخ پخش: 93/10/24
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
روزی گره از زلف تو وا خواهد شد * * * راز شب تار برملا خواهد شد
تو آیه‌ی وحدتی که با آمدنت * * * هر قطب نما قبله نما خواهد شد
شریعتی: سلام عرض می‌کنم آرزو می‌کنم در هر کجا که هستید ایام به کامتان باشد حاج آقای ماندگاری سلام علیکم و رحمة الله خیلی خوش آمدید.
حاج آقا ماندگاری: بسمبسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین من هم خدمت شما و همکاران خوب این برنامه و همه‌ی بینندگان عزیز عرض سلام و ادب و احترام دارم و امیدواریم امروز سر سفره‌ی کریمانه‌ی امام کاظم امام رضا و امام جواد و امام هادی علیهم السلام بهره مند از نعمت‌های مادی و معنوی باشیم و همه با هم تقاضا می‌کنم به عنوان توسل به ساحت مقدس آقا و مولا و صاحب مان دعای سلامت حضرت را تلاوت کنیم. . اللهم کن لولیک الحجة بن الحسن صلواتک علیه و علی آبائه فی هذه الساعة و فی کل الساعة ولیاً و حافظاً و قاعداً و ناصراً و دلیلاً و عیناً حتی تسکنه ارضک طوعاً و تمتعه فیها طویلاً و هب لنا رأفته و رحمته و دعائه و خیره ما ننال به سعة من رحمتک و فوز عن عندک یک جمله قبل از دسته گل صلوات می‌گویم این دو بیتی که شما خواندید خیلی قشنگ بود یقین داریم با آمدن آقا امام زمان سلام الله علیه یک «يَوْمَ تُبْلَى السَّرَائِرُ» (طارق/9) دنیوی اتفاق می‌افتد پرده‌ها از جلوی چشم خیلی‌ها کنار می‌افتد «كُنتُمْ تَكْتُمُونَ» (بقره/72) اتفاق می‌افتاد هم چنان که عاشورا رسوا کرد عده‌ای را ظهور هم قطعا آن‌هایی که باطل هستند و چهره‌ی حق به خودشان گرفتند آن‌هایی که منافق اند و چهره‌ی دوست به خودشان گرفتند آن‌هایی که خائن اند و چهره‌ی خدمتگزار به خودشان گرفتند آن‌هایی که دشمن اند و چهره‌ی دوست به خودشان گرفتند رسوا می‌شوند پس هر کس نیت اش پاک است هر کس واقعا دلش برای عدالت می‌تپد و دارد تلاش می‌کند ننشسته قبل از قیامت آقایمان قیام کرده در حد خودش واقعا با تمام وجود دعا کنیم و تلاش بکنیم بگوییم اللهم عجل لولیک الفرج و برای فرجش یک دسته گل صلوات را هم هدیه کنیم اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
شریعتی: مثل همیشه آرزو می‌کنم در این روزها و شب‌ها بهترین‌ها نصیبتان شود حاج آقای ماندگاری این جا هستند که به بخشی از سوالات شما پاسخ بدهند. من اجازه می‌خواهم اولین سوال را بپرسم. بحثی با حاج آقای حسینی قمی عزیز داشتیم در این جلسات اخیر در مورد تجارت بود در ذیل بحث سیره‌ی تربیتی امام علی علیه السلام ایشان به یکی از کلمات حضرت اشاره کردند که حضرت فرموده اند اَلْفِقْهُ ثُمَّ الْمَتْجَرُ اول احکام تجارت را یاد بگیرید و بعد سراغ کاسبی بروید مباحث خیلی خوبی شنیدیم یک سوال پیرامون همان مسئله است و دوست دارند شما پاسخ سوالشان را بدهید. سلام عرض می‌کنم من کاسب هستم و در کاسبی سعی می‌کنم قسم نخورم ولی همکاری دارم که در خرید و فروشش فقط قسم می‌خورد و در مورد کالاهایی که دارد دروغ‌های شاخ دار می‌گوید جالب این است او بیشتر از من می‌فروشد مشتری‌های من بعضی وقت‌ها من را مجبور می‌کنند که قسم بخورم که خودم جنس را چند خریدم من می‌مانم که دروغ بگویم یا راست اگر من راستش را بگویم که خودم چند خریدم آنها می‌گویند مقداری سود را بدهند که به هیچ عنوان کفاف مخارج من و خانواده و کفاف مغازه‌ی من را نمی‌دهد ایشان در خاتمه‌ی سوالشان گفتند آقای ماندگاری اگر شما خودتان کاسب بودید چگونه رفتار می‌کردید خیلی ممنون از پیامتان.
حاج آقا ماندگاری: حالا نه این که اگر ما کاسب بودید ما همه مان کاسب هستیم «هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى تِجارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ» (صف/10) همه‌ی مردم کاسب هستند همه داریم تجارت می‌کنیم ناظر و سازمان بازرسی خداست مقیاسش هم «فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ، وَ مَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ» (زلزال/8-7) خدا کند سرمایه محدود فرصت محدود ولی سرمایه گذاری می‌تواند محدود باشد می‌تواند نامحدود باشد اگر از این سرمایه‌ی محدود که عمر من و شما و امکانات در اختیار و فرصت محدود که دنیاست همه می‌دانند که می‌میرند یک روزی سرمایه‌ها و فرصت تمام می‌شود اگر فقط برای دنیا سرمایه گذاری کردیم می‌شود سرمایه گذاری محدود اگر برای آخرت سرمایه گذاری کردیم می‌شود سرمایه گذاری نامحدود حیفم می‌آید من با این آیه این هفته خیلی کیف کردم شاید ربطی خیلی به این سوالمان نداشته باشد ما می‌گوییم برای امر به معروف و نهی از منکر معنایش این است که امر به معروف یعنی تنها خوری ممنوع اگر خودتان حال کردید به مردم هم بگویید حال کنند آیه‌ی 16 سوره‌ی سجده «تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ» راجع به نماز شب است «يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ» ویژگی‌های مومنین را می‌گوید نصف شب از رخت خواب می‌کنند سرمایه گذاری است یکی فقط می‌خواهد شب را بخوابد کیف کند یکی می‌خواهد بپرد و کیف کند سودش چیست؟ آیه‌ی هفده «فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّا أُخْفِيَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ» خدا می‌گوید من نمی‌گویم هیچ کس نمی‌داند چه پاداشی خدا برای نماز شب گذاشته امام در چهل حدیث شان یک جمله‌ی عجیبی دارند ذیل همین آیه می‌گویند آن جایی که خدا پاداش مادی در بهشت گذاشته ما نمی‌فهمیم مقایسه اش می‌کنیم با دنیا فکر می‌کنیم باغ‌های آخرت مثل باغ‌های دنیا یک کم بزرگ تر این جا می‌فرماید پاداشش هم پاداش مادی نیست در بهشت. او عزیز دردانه و نور چشمی خدا می‌شود دیدم دو گروه عجب تجارتی کردند راجع به دو قطره است گفتند کاسب است می‌خواهیم در مورد کاسبی حرف بزنیم یکی قطره خونی که در راه خدا ریخته یعنی شهید یکی آن قطره اشکی که نصف شب ریخته نماز شب این دو قطره عجب تجارتی می‌کنند خریدارش هم فقط خداست مزدش هم هیچ کس جز خدا نمی‌داند «أَحْیَاء وَلَكِن لاَّ تَشْعُرُونَ» (بقره/154) «أَحْيَاء عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ» (آل عمران/169) در این آیه می‌گوید هیچ کس نمی‌داند من به این کاسب عزیز و همه‌ی کسبه می‌گویم می‌توانند دروغ بگویند دروغ بگویند قطعا به جای پنج هزار تومان پنجاه هزار تومان گیرشان می‌آید هزار برابر چون می‌گویند راست بگوییم سود کم می‌بریم بله راستش را بگویید سود کم ببرید مثل ما مثل این است که یک نفر دارد کار می‌کند روزی پنجاه هزار تومان گیر می‌آورد یکی همان روز این بنده خدا ده ساعت کار می‌کند پنجاه هزار تومان کار می‌کند یکی از دیوار مردم می‌رود بالا پنجاه میلیون تومان می‌دزدد قطعا آن که از دیوار رفته بالا وقت کمتر گذشته وقت کمتر کشیده یک میلیون برابر هم پول گرفته ولی حساب کتاب دیگری هم است یک روایت من دیروز بحث آقای حسینی عزیز را نگاه کردم خدا خیرشان بدهد روایت خیلی قشنگی را تلاوت کردند من هم یک روایت تقدیم می‌کنم به بینندگان و مخصوصا کسبه. روایت این است اگر کسی بی دلیل دروغ بگوید یعنی ما دروغ با دلیل داریم برای اصلاح ذات البیع برای حفظ جان یک مومن ولی نه برای ده هزار تومان. روایت داریم کسی بی دلیل دروغ بگوید خدا دو نوع مجازاتش می‌کند چند هزار ملک می‌گذارد که برای او لعنت بفرستند لعنت هم که می‌دانید محرومیت از برکت و رحمت الهی است من عددش را نمی‌گویم چون واقعا بدنم لرزید وقتی روایت را می‌خوانم گناه چند هزار رابطه‌ی نامشروع برایش نوشته می‌شود که کمترینش با مادر خودش است برای یک دروغ. حالا در بازار ما که اصلا دروغ نیست که نه؟ در ادارات ما اصلا دروغ نمی‌گویند. من که با کسی رو درواسی ندارم اصلا در جمهوری اسلامی بین مسئولین و مردم اصلا دروغ وجود ندارد. یک کم بترسیم از این مجازات همه تاجریم همه کاسب هستیم اما شهدا یک جور کاسبی کردند دروغ گو‌ها هم یک جور. قرض الحسنه ای‌ها یک جور کاسبی کردند «مَن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللّهَ قَرْضًا حَسَنًا» (بقره/245) ربا خور‌ها هم یک جور کاسبی کردند بله صدی پنجاه درصد سود می‌خورند اگر همین جا را ببینیم کاسبی پر سودی است من حتی نمی‌خواهم عاقبت دنیا را بگویم فرض می‌کنیم می‌روند در قاعده‌ی استدراج یعنی عاق خدا می‌شوند ساده اش این است هیچ کس کارشان ندارد روز به روز هم سود مادی شان زیاد می‌شود البته همیشه این طوری نیست دنیا دار مکافات است ولی فرض می‌کنیم هیچ مجازات نشوند ولی آخرت را می‌خواهیم چه کار کنیم؟ اگر آخرتی باشد این‌ها می‌گویند معلوم نیست باشد می‌گوییم اگر آخرتی نباشد آن‌هایی که دزدی نکردند دروغ نگفتند اجحاف نکردند خیلی ضرر نکردند زندگی شان گذشته حالا یکی سود ده برابر خورده یکی سود بیست درصدی خورده زندگی اش گذشته اما اگر آخرتی باشد که هست آن‌هایی که با دروغ جلو رفتند چه در ادارات چه در سازمان‌های ما شرکت‌های ما چه در بازار چه من روحانی تعارف نداریم من روحانی می‌خواهم مجلسم گرم شود دروغ بگویم ذاکر و مداح بخواهد مجلسش بترکد خدای نکرده روضه‌ی دروغ بخواند همه مصداق دروغ است دروغ روی تجارت با دروغ روی منبر هر دو دروغ است و گناهی است که چند هزار ملائکه مامور لعنت او می‌شوند و چند هزار رابطه‌ی نامشروع برایش نوشته می‌شود که کمترینش با مادر خودش است. بترسیم. این که از بچگی به ما گفتند دروغ گو دشمن خداست. پدر مادر‌ها به ما گفته اند ولی بعضی وقت‌ها بچه دیده همین پدر مادری که می‌گوید دروغ گو دشمن خداست در خانه دارد مثل آب خوردن دروغ می‌گوید بابا به بچه دروغ می‌گوید فکر نمی‌کند بچه بلد شد آقا به خانم دروغ می‌گوید فکر نمی‌کند دارد آموزشش می‌دهد. من خودم صحنه‌ای را نمی‌دانم دیدم یا نقل کردند. گفت جنس قلابی دادیم به مشتری نگاه کردیم به دخل دیدیم تراول چک قلابی به ما داده کلاه به کلاه است. لذا خواهش می‌کنم کاسب عزیز یک: از دروغ بپرهیزد همچنان که می‌پرهیزد خدا خیرش بدهد قسم گفتند راستش هم نخورید که مکروه است برکت را می‌برد شریکش اگر اهل دروغ و قسم دروغ است شریکش را بگذارد کنار شریک قطحی که نیست با یکی دیگر شریک شود. حاج آقا این خبره‌ی بازار است بله خبره‌ی بازار دنیاست ولی خبره‌ی بازار آخرت نیست. سه: فرموده اند مردم قسم مان می‌دهند قیمت را بدهیم دو راه دارد یک: معذرت می‌خواهم قسمم ندهید من قیمت خرید را نمی‌گویم این جنس را من دارم می‌دهم دو هزار تومان اصلا به من مجانی رسیده به من هدیه داده اند دوست داری دو هزار تومان بخری؟ من دارم منصفانه می‌دهم این جنس احتمالا در بازار سه هزار تومان است من دارم به شما می‌دهم دو هزار تومان دوست داری بخر دوست نداری نخر نگفتند دروغ نگویید نگفتند همه‌ی راست‌ها را بگویید نگو چند خریدم ولی اگر قسمت هم دادند دوست هم داشتی قیمت خرید را بگویی بگو من قیمت خریدم این است منصفانه اش بیست درصد کشیدم دوست داری بخر دوست نداری نخر ولی به ما گفتند با مشتری راه بیایید این رمز برکت است ما قواعد سود را خوب بلدیم قواعد تجارت دنیا را خوب بلدیم اما قواعد برکت را بلد نیستیم یک عده‌ای دوست داشتند امام زمان سلام الله علیه را ببینند حضرت به ایشان آدرس دادند چون حضرت همه را به نقطه‌ای توجه دادند یعنی دیدار حضرت مهم نیست راه دیدار را به ما یاد می‌دهند شما این راه را داشته باشید من می‌آیم دیدن شما فرمودند بیایید فردا فلان ساعت بیایید مغازه‌ی قفل فروشی از دور بایستید تماشا کنید من را می‌بینید این‌ها رفتند منتظر دیدار جمال نورانی حضرت دیدند یک مغازه‌ی قفل فروشی معمولی است حضرت آمدند یک خانمی سراسیمه وارد این مغازه شد یک قفل بسته در دستش بود آقا من این قفل را به شما می‌دهم هزار تومان به من بدهید کارم گیر هزار تومان است صاحب مغازه قفل را نگاه کرد گفت این قفل شما ده هزار تومان می‌ارزد تعجب می‌کنند خانم بگوید هزار تومان گیر دارم او بگوید ده هزار تومان می‌ارزد امروز قاعده‌ی تجارت ما در بازار این است که بزنند به سر مال مردم وقتی می‌خواهند بخرند وقتی می‌خواهند بفروشند ببرند به عرش وقتی می‌خواهند بخرند بزنند به فرش این قاعده‌ی سود دنیایی است. ولی این آقا انصاف داشت گفت این قفل را من کاری ندارم از اول بازار به هر که نشان دادم گفته برو بینداز آشغالی یک درهم هم نمی‌ارزد حالا اگر بیندازد آشغالی همین آقا برمی‌دارد چون می‌داند چقدر می‌ارزد. گفت خانم این قفل ده هزار تومان می‌ارزد کلید ندارد کلید برایش درست می‌کنم می‌شود یک درهم هزار تومان بردی هزار تومان ما را بده گذاشتی هزار تومان را کم می‌کنم نه هزار تومان به تو می‌دهم تعجب کرد این خانم. گفت من پول لازم دارم قفل را کلید پیدا کرد گذاشت نه هزار تومان گرفت هزار تومان کلید را کم کرد حضرت به آنها اشاره کردند این طوری باشید در تجارت دنیا یعنی وقتی دارید تجارت دنیا می‌کنید آخرت یادتان نرود این طوری باشید ما می‌آییم دیدن شما خدا قوتی می‌گوییم.
شریعتی: در همین حکایت من جایی می‌خواندم تعبیر حضرت شاید این بود دوست دارم تو کاسبی کنی من کاسبی ات را ببینم
حاج آقا ماندگاری: اگر این جوری باشد ولی من حس می‌کنم امام زمان سلام الله علیه به مدل جد بزرگوارشان امیرالمومنین که در بازار راه می‌رفتند اگر می‌آمدند در بعضی از بازارهای ما مغازه‌های ما راه بروند نمی‌گویم همه‌ی بازارها فکر می‌کنم حضرت خجالت بکشند. شرمنده می‌شوند از نوع برخوردها از نوع نرخ کشیدن‌ها از نوع دروغ‌هایی که به قول شما قسم‌هایی که داده می‌شود خدایی نکرده چشم چرانی‌هایی که در مغازه‌ها می‌شود بستر را برای چشم چرانی آماده کرده ایم بستر را برای غش در معامله آماده کرده ایم انگار همه مان باید به همدیگر دروغ بگوییم تا کار پیش برود این‌ها نگاه دنیایی است در تجارت. بله همه مان کاسب این می‌توانیم کاسب دنیا باشیم « مَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ» (شوری/21) ما نیتمان درو آخرتی باشد چون اَلدُّنْیا مَزْرَعَةُ الآخِرَةِ ما در کاسبی حواسمان به آن جا باشد در کاسبی امام زمان می‌آید به دیدن ما اما اگر درکاسبی مان حواسمان به آخرت نباشد دروغ می‌گوییم غش در معامله می‌کنیم قاطی می‌کنیم قسم دروغ می‌خوریم کلاه می‌گذاریم سر همه کلاه می‌گذاریم سر خودمان هم کلاه می‌گذاریم و بعد یک تابلو اسلامی قشنگ هم دم در مغازه می‌زنیم که همه فکر بکنند من عابد و زاهد و مسلمانم.
شریعتی: نقطه‌ی مقابلش هم است چه بسا کسانی که از راه حلال و درست و بدون دروغ کاسبی می‌کنند چقدر اوضاع احوال خوبی دارند همیشه این طوری نیست با صداقت اوضاع به هم بریزد
حاج آقا ماندگاری: کسانی که نگاهشان به آخرت باشد حتما دنیا هم دارند ولو دنیایشان خیلی آباد باشد دنیای سالمی دارند مثالی که علما برای ما می‌زنند شما پنجره را باز کنید به نیت شنیدن صدای اذان باد و نور می‌آیند ولی اگر به نیت آمدن باد و نور پنجره را باز کنید شاید صدای اذان را نشنوید هر کس نگاهش بلند باشد به آخرت حتما دنیا هم گیرش می‌آید ولی هر کس فقط دنیایی باشد احتمالا آخرت گیرش نیاید. تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.
شریعتی: بسیار خوب البته یک نکته‌ای دارد این سوال که فکر می‌کنم یک بخشی اش متوجه ما است که در خرید و فروش‌ها کاسب‌ها را در این شرایط قرار ندهیم تا آنها قسم بخورند یا از آنها بخواهیم که آنها این جنس را چند خریدید خوب نیست آنها را در این تنگنا قرار بدهیم.
حاج آقا ماندگاری: اگر به قول حاج آقای حسینی اعتماد پیدا کردیم آن را در این حالت قرار ندهیم که او مجبور شود خدای نکرده دروغ بگوید اما این که جنس شما این قدر می‌ارزد یا نمی‌ارزد من خریدارم این جنس می‌ارزد من می‌خرم نمی‌ارزد نمی‌خرم. می‌شود کمتر بدهی می‌گوید آره یا نه اگر نمی‌شود کمتر بدهد برو جای دیگر. ما گاهی وقت‌ها خودمان همدیگر را وادار می‌کنیم به خدای نکرده دروغ. همین را در روابط پدر مادر داریم وقتی فرزندی به پدر مادرش گفت من کتابخانه بودم می‌گویند راست می‌گویی؟ قسم بخور ببینم او گاهی وقت‌ها دروغ می‌گوید. خاطره از شهید زین الدین می‌گویم پدر بزرگوارش که خدا او را با دو شهید عزیزش محشور بکند خودش نقل می‌کرد گفت یک روز آقا مهدی یک مطلبی به من گفت من گفتم راست می‌گویی؟ شروع کرد گریه کردن گفتم چرا گریه می‌کنی گفت مگر من در عمرم به شما دروغ گفتم که به من شک داری. بیاییم به هم دیگر راست بگوییم النَّجاةُ في الصِّدْق بیاییم مسئولین هم تو را به خدا به مردم راست بگویند. بعضی پروژه‌ها دارد هفت هشت ماهه افتتاح شود این فرودگاه را افتتاح کنیم فقط برای هواپیمای مسئول و بعد ببندیمش؟ یک قطار را افتتاح کنیم فقط برای نمایش باز ببندیم یک تونل یک خیابان افتتاح کنیم و ببندیم برای خودمان برای جمهوری اسلامی بد است پس اگر آماده نبود چرا افتتاح کردیم اگر آماده بود چرا بستیم؟ این‌ها جامعه را دارد بی اعتماد می‌کند. به خدا جمهوری اسلامی خودش خیلی خوب است. اسلام به ذات خود ندارد عیبی کاری نکنیم که عیب ما به نام اسلام زده شود.
شریعتی: این سوال را بشنویم با عرض سلام خدمت همه‌ی عوامل سمت خدایی‌ها پسری 22 ساله هستم پژوهشگر تاریخ اسلام و جهان سوالی از حاج آقای ماندگاری داشتم سوالم این است که چرا در کشورهای غربی که این قدر از آنها بد می‌گویید ناهنجاری و مشکلات اخلاقی و فرهنگی و مشکلات غیره در مقابل کشور اسلامی ما بسیار کمتر است چرا سطح اجتماعی مردم این کشور‌ها این قدر بالاست تحقیقات گسترده‌ای داشتم و به این نتیجه رسیدم که دلیل بهتر بودن انجام درست و دقیق کارها و پرهیز از فریب و دروغ است به نظر بنده اسلام حقیقی در این کشور‌ها با اندکی تفاوت و اختلاف انجام می‌شود نظر شما چیست؟
حاج آقا ماندگاری: شاید سوال ایشان بعد از جواب ما بوده. این قدر مرتبط است. ممنون هستیم از این جوان عزیز که این قدر قشنگ نگاه می‌کنند. من از شما به نمایندگی از این عزیز سوال می‌کنم ما اگر گاهی وقت‌ها بد فرهنگ غرب را گفتیم بدی هایشان را بد گفتیم یا خوبی هایشان را بد گفتیم؟ بدی هایشان. خوبی هر جای عالم باشد ما تحسین می‌کنیم همه تحسین می‌کنند ما بارها گفته ایم حتی من خودم یادم است خیلی سالهای قبل پنج سال قبلی که برنامه تقریبا شروع شده من یادم است یک بار از استاد بزرگوارمان حضرت آیت الله جوادی آملی نقل می‌کردند عرض کردند اسلام یک دستوراتی دارد راجع به فقط دنیا این دستورات را رعایت کنیم دنیای خوبی داریم و نتیجه‌ی دوم اش مال آخرت است یک دستوراتی دارد نتیجه‌ی اولش مال آخرت است نتیجه‌ی دومش مال دنیاست. در فقه ما به این‌ها می‌گویند عبادات و معاملات. نتیجه‌ی اول معاملات در دنیاست نتیجه‌ی دومش آخرت. عبادت نتیجه‌ی اولش آخرت است نتیجه‌ی دومش دنیاست. معاملات یعنی چه؟ یعنی نظم در کارها داشته باشید دستور اسلام است أوصیکُم بِتَقویَ الله وَ نَظم أمرَکُم بیایید اهل کار کردن باشید وجدان کاری هم داشته باشید آیه دارد روایت دارد وفای به عهد هم داشته باشید دروغ نگویید به قول‌ها وفا کنید احترام به یکدیگر بگذارید احترام به قانون بگذارید کارهایتان را درست و با دقت انجام بدهید اِعْمَلْ لِدُنْيَاكَ كَأَنَّكَ تَعِيشُ أَبَداً یک کاری می‌خواهید بکنید برنامه ریزی بلند مدت بکنید محکم کاری بکنید این دستورات اسلام است هر جای دنیا با هر فرهنگ و مذهب و مکتبی این‌ها را انجام بدهند می‌گوییم این‌ها دارند به اسلام عمل می‌کنند می‌خواهد با آیین دیگری. این‌ها دارند به حرف عقل همان عقلی که خدا عقل کرده همان عقلی که كُلُّ ما حَكَمَ بِهِ العَقلُ، حَكَمَ بِهِ الشّرعُ سختش که نکردم؟ خیلی ساده دارم می‌گویم پس هر جای عالم به این مسائلی که خدا در باب معاملات یعنی تعامل با یکدیگر فرموده مردم عمل کنند می‌گوییم خدا پدرشان را بیامرزد الآن ما خودمان یک محصول خارجی مصرف می‌کنیم خوب است می‌گوییم خدا پدرش را بیامرزد ما بد خوبی هایشان را نگفته ایم. همین را اگر در مملکت خودمان ترک شود به عنوان نهی از منکر می‌گوییم نکنید به عنوان امر به معروف می‌گوییم انجام بدهید. راجع به عبادات هم باشد برای فرصت دیگر نماز است و روزه است و عبادات این نماز روزه مربوط به امور دنیایمان نیست مربوط به آخرتمان است و هیچ وقت هم لطمه به امور دنیایی ما نمی‌زند یک تهاجم فرهنگی که من بارها گفتم این است که آمدند به ما مسلمان‌ها گفتند امور دنیا را ول کنید این‌ها اه است شما با همین نمازتان هم رزق و روزی تان را به دست می‌آورید. با همین نمازتان امور دنیایتان هم اداره کنید این طوری سر ما مسلمان‌ها کلاه گذاشتند لذا فرهنگ کار کردن در ما ضعیف تر از بعضی از کشورهای دیگر است فرهنگ نظم و انضباط و وجدان کاری و احترام به قانون و احترام به یکدیگر ضعیف است چون خواستیم جای همه‌ی این‌ها را با عبادت پر کنیم یعنی بدی هر جای عالم باشد توسط هر کس باشد ما آن را تقبیح می‌کنیم اگر یک شیعه‌ای قاچاق بفروشد ما می‌گوییم این قاچاق اشکال ندارد چون شیعه انجام داده؟ اگر امروز نسبت به بعضی از اعمال بعضی از شیعیان و بزرگان تذکر می‌دهم می‌خواهم بگویم کجای اسلام گفته چون تو شیعه‌ای کارهای بد تو اشکال ندارد؟ من همین جا بود اشاره کردم می‌گویند حدیثی داریم که دو سه روز در بعضی از ماها هر گناهی بکنید نوشته نمی‌شود من رفتم خدمت یکی از مراجع گفتم این با عقل سازگار نیست به حضرت عباس. بله به ما گفتند از باب رحمت الهی وقتی یک گناهی کردی هر کس تا چند لحظه ملک اجازه ندارد بنویسد ببیند تو توبه می‌کنی یا نمی‌کنی لذا گناه را ما تحسینش نکردیم کار بد بد است از هر کسی که می‌خواهد صادر شود این روایت امام صادق علیه السلام است با عبارت‌های مختلف اِنَّ الْحـَسـَنَ مـِنْ كُلِّ اءَحَدٍ حَسَنٌ وَ اِنَّهُ مِنْكَ اءَحْسَنُ لِمَكانِكَ مِنّا کار خوب از آمریکایی هم خوب است از اروپایی هم خوب است از آسیایی آفریقایی هم خوب است از شیعه و مسلمان خیلی خوب تر است چون آبرو برای اهل بیت می‌آورند وَ اِنَّ الْقَبيحَ مِنْ كُلِّ اَحَدٍ قَبيحٌ و اِنَّهُ مِنْكَ اَقْبَحُ کار بد از ایرانی و مسلمان و شیعه و آخوند و بسیجی و سمت خدایی و از هر کسی باشد بد است از من آخوند بدتر است به خاطر انتسابم به این لباس پیغمبر پس من در تحلیل این جوان عزیز می‌گویم ما اگر بد غربی‌ها را گفتیم بد بدیهاشان را گفته ایم نه بد خوبی هایشان را اگر امتیازات اسلامی و کشور اسلامی گفتیم خوب خوبی هایشان را گفتیم این‌ها موحد اند این‌ها زیر پرچم ولایت الهیه هستند این‌ها وقتی یک زلزله‌ای می‌شود زودتر از همه‌ی مردم دنیا به کمک زلزله زدگان می‌دوند اگر سیلی در آفریقا و اروپا هم شده این‌ها زودتر دویده اند در فرانسه عملیات تروریستی انجام داده اند ایران اسلامی از همه زودتر محکوم کرد ما بدی‌ها را در هر جا تقبیح می‌کنیم خوبی‌ها را در هر جا تحسین می‌کنیم. نکته‌ای که این عزیز فرموده اند که ناهنجاری‌ها آن جا کمتر است من ارجاعشان می‌دهم به آمار بروند آمار ناهنجاری‌های خانوادگی ناهنجاری‌های اخلاقی ناهنجاری‌های حتی اقتصادی ناهنجاری‌های سیاسی اروپا و آمریکا را یک کمی بیشتر مطالعه بکنند بعد متوجه می‌شوند که آن جا بیشتر است یا نه. ما نمی‌گوییم این جا پاک است نه در همین سوال قبلی گفتیم دروغ در نظام جمهوری اسلامی متاسفانه است ولو کم. کم اش هم برای نظام جمهوری اسلامی زیاد است خلف وعده هست کمش هم برای جمهوری اسلامی زیاد است.
شریعتی: آنها اگر نظم و دقت دارند در کارهایشان و پیشرفت‌هایی دارند کدام یک از این نظم و دقت‌هایی که دارند را اسلام گفته ما بهش رفتار نکنیم یا عمل نکنیم.
حاج آقا ماندگاری: ما حتی گفتیم پیشرفت هایشان به خاطر دستوراتی است که در معاملات از اسلام و ادیان توحیدی دارند رعایت می‌کنند و مشکلاتشان به خاطر کفریاتشان است یعنی خودشان می‌گویند.
شریعتی: یعنی همین توصیه‌ها را ما هم داریم توصیه به نظم به دقت کم کاری نکردن ولی ما داریم کم کاری می‌کنیم
حاج آقا ماندگاری: بله ما در نظمی که اسلام توصیه کرده کم کاری می‌کنم آنها پر کاری می‌کنند در احترام به قانون احترام به یکدیگر وجدان کاری اصل فرهنگ کار کردن این‌ها را اسلام تایید کرده باز روایت از امیرالمومنین می‌خوانم اللَّهَ اللَّهَ فِي الْقُرْآنِ فَلَا يَسْبِقَنَّكُمْ إِلَى الْعَمَلِ بِهِ غَيْرُكُمْ الله الله یعنی تاکید امیرالمومنین در لحظات آخر عمر مبارکشان است یعنی به عنوان وصیت است نکند در عمل به دستورات قرآن ناطق که کلمات خود اهل بیت است به تعبیر ترجمه‌ی امروز من غربی‌ها اروپایی‌ها ژاپنی چینی هندی مالزی این‌ها بیشتر از شما عمل کنند و متاسفانه این طور است. ما همین دستورات را داریم ما بیاییم در جامعه مان فرهنگ کار کردن را تشویق کنیم احترام به قانون همه احترام بگذارند نه این که اگر پلیس سر چهارراه نبود همه قانون گریز باشیم قانون زورکی به درد نمی‌خورد همه بدانیم اگر منصف باشیم اگر احترام به یکدیگر بگذاریم اگر وجدان کاری داشته باشیم این محصولی که دارد در ایران تولید می‌شود اگر من از کنارش دزدی نکنم به خاطر این که حقوقم کم است چون بهانه‌ها این است اگر دزدی نکنم این محصول می‌رود در دنیا بیشتر فروش می‌رود سودش برمی‌گردد به کارخانه یقینا رئیس کارخانه حقوق بیشتری می‌دهد ولی وقتی محصولات را اسم نمی‌برم که باز خدای نکرده عزیزان ناراحت نشوند محصولات ما می‌رود هر چه هم حضرت آقا فرمودند محصولات داخلی مصرف کنید خود ایشان هم متذکر شدند البته فرمودند باید محصولات داخلی کیفیت شان را ببرند بالا وقتی می‌بینم خدای نکرده در آن دزدی شده خارجی اش مستحکم تر است بهتر است قوی تر است حالا در یکی دو مورد نمی‌گویم همیشه این طوری نیست مردم رغبت نمی‌کنند ولی اگر کارگر بداند جنسی که دارد رویش کار می‌کند بداند اگر وجدان کاری داشته باشد سرجمع سودش برمی‌گردد به خودش من احساس می‌کنم این بازی دو سر برد می‌شود جزء اصطلاحاتی که امروز به کار می‌برند هم پیش خدا هم پیش خودش هم پیش مملکتش ولی اگر خدای نکرده در کار در صنعت دزدی بکند پیش خدا سرافکنده است پیش خودش سرافکنده است پیش ملت هم سرافکنده است ولی جیبش یک کم زودتر پر پول شده این قطعا در تجارت باخته.
شریعتی: من فکر می‌کنم هر کدام از ما باید از خودمان شروع کنیم که این دستوراتی که ما داریم توصیه به نظم به دقت توصیه به وفای به عهد همه‌ی آن چیزهایی که فکر می‌کنیم خوب است را در می‌یابیم سهم فرد فرد ما چقدر است و ما از کجا شروع کردیم خدا نکند ما بخواهیم کم بگذاریم و بگوییم آنها پیشرفت کردند ما خودمان چه کار کرده ایم برای این اخلاقیات که داریم در موردش صحبت می‌کنیم.
خیلی ممنون حاج آقای ماندگاری از شما و خیلی ممنون از سوالات دوستان خوبمان. صفحه‌ی 326 قرار امروز ماست. آیات 45 ام تا 57 ام سوره‌ی مبارکه‌ی انبیا در سمت خدای امروز تلاوت می‌شود برمی‌گردیم همراه شما خواهیم بود تمام زندگی تان منور به نور صلوات بر محمد و آل محمد باشد.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
قُلْ إِنَّمَا أُنذِرُكُم بِالْوَحْيِ وَلَا يَسْمَعُ الصُّمُّ الدُّعَاءَ إِذَا مَا يُنذَرُونَ ﴿٤٥﴾ وَلَئِن مَّسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِّنْ عَذَابِ رَبِّكَ لَيَقُولُنَّ يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ ﴿٤٦﴾ وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَإِن كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا وَكَفَى بِنَا حَاسِبِينَ ﴿٤٧﴾ وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى وَهَارُونَ الْفُرْقَانَ وَضِيَاءً وَذِكْرًا لِّلْمُتَّقِينَ ﴿٤٨﴾ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَيْبِ وَهُم مِّنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ ﴿٤٩﴾ وَهَذَا ذِكْرٌ مُّبَارَكٌ أَنزَلْنَاهُ أَفَأَنتُمْ لَهُ مُنكِرُونَ ﴿٥٠﴾ وَلَقَدْ آتَيْنَا إِبْرَاهِيمَ رُشْدَهُ مِن قَبْلُ وَكُنَّا بِهِ عَالِمِينَ ﴿٥١﴾ إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا هَذِهِ التَّمَاثِيلُ الَّتِي أَنتُمْ لَهَا عَاكِفُونَ ﴿٥٢﴾ قَالُوا وَجَدْنَا آبَاءَنَا لَهَا عَابِدِينَ ﴿٥٣﴾ قَالَ لَقَدْ كُنتُمْ أَنتُمْ وَآبَاؤُكُمْ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ ﴿٥٤﴾ قَالُوا أَجِئْتَنَا بِالْحَقِّ أَمْ أَنتَ مِنَ اللَّاعِبِينَ ﴿٥٥﴾ قَالَ بَل رَّبُّكُمْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الَّذِي فَطَرَهُنَّ وَأَنَا عَلَى ذَلِكُم مِّنَ الشَّاهِدِينَ ﴿٥٦﴾ وَتَاللَّـهِ لَأَكِيدَنَّ أَصْنَامَكُم بَعْدَ أَن تُوَلُّوا مُدْبِرِينَ ﴿٥٧﴾
ترجمه:
بگو: من فقط شما را به وسیله وحی بیم می دهم، ولی کران، بانگ دعوت را هنگامی که بیمشان دهند، نمی شنوند. (۴۵) و اگر اندکی از عذاب پروردگارت به آنان برسد، خواهند گفت: ای وای بر ما که قطعاً ستمکار بودیم! (۴۶) و ترازوهای عدالت را در روز قیامت می نهیم و به هیچ کس هیچ ستمی نمی شود؛ و اگر [عمل خوب یا بد] هم وزن دانه خردلی باشد آن را [برای وزن کردن] می آوریم، و کافی است که ما حسابگر باشیم. (۴۷) یقیناً به موسی و هارون [کتابی که] جداکننده [حق از باطل] و نور و مایه یادآوری برای پرهیزکاران [است] عطا کردیم. (۴۸) همانان که در پنهانی از پروردگارشان می ترسند و از قیامت هم بیمناکند. (۴۹) و این [قرآنی] که آن را نازل کرده ایم، ذکر و پندی پرمنفعت است؛ آیا باز هم شما منکر آن هستید؟ (۵۰) و مسلماً پیش از این به ابراهیم، رشد و هدایتی [که سزاوارش بود] عطا کردیم؛ و ما به او دانا بودیم. (۵۱) [یاد کن] زمانی را که به پدرش و قومش گفت: این مجسمه هایی که شما ملازم پرستش آنها شده اید، چیست؟ (۵۲) گفتند: پدرانمان را پرستش کنندگان آنها یافتیم [لذا به پیروی از پدرانمان آنها را می پرستیم!!] (۵۳) گفت: به یقین شما و پدرانتان در گمراهی آشکاری هستید. (۵۴) گفتند: آیا حق را برای ما آورده ای یا شوخی می کنی؟! (۵۵) گفت: [شوخی نمی کنم] بلکه پروردگارتان همان پروردگار آسمان ها و زمین است، همان که آنها را آفرید و من بر این [حقیقت] از گواهی دهندگانم. (۵۶) سوگند به خدا پس از آنکه [به بتخانه] پشت کردید و رفتید، درباره بت هایتان تدبیری خواهم کرد. (۵۷)
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: خیلی خوشحالیم خدمت شما هستیم. اشاره‌ی قرآنی امروز را حاج آقای ماندگاری بفرمایند.
حاج آقا ماندگاری: با مدد از وجود نازنین امام رضا سلام الله علیه این آیه‌ی 47 خیلی مربوط به بحث ماست «وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا» خیلی عجیب است مردم شاید در دادگاه‌های دنیا به کسی ظلم شود شاید بتوانیم قاضی را بخریم شاهد درست کنیم وکیل بخریم وکیل دست در پرونده ببرد همه‌ی این احتمالات است حتی خدای نکرده در جمهوری اسلامی چون جمهوری اسلامی معصوم نیست اما قطعا در دادگاه قیامت نمی‌توانیم چون می‌فرماید در دادگاه قیامت به اندازه‌ی ذره‌ای مثقالی خیر و شر داشته باشید حساب گری خدا «وَكَفَى بِنَا حَاسِبِينَ» حساب گری خدا از این‌ها نمی‌گذرد. یک توصیه می‌کنم به خودم به شما به دست اندرکاران خوب برنامه‌ی سمت خدا که جدا ما شرمنده‌ی این عزیزان هستیم در این چهار پنج سال یاران صمیمی و خوب برادران و خواهرانی که زحمت می‌کشند تهیه کننده و عزیزان و همه‌ی دوستان و همه‌ی بینندگان. نمی‌گویم حکم اسلامی اگر حکم قیامتی هر مسئله‌ای را می‌دانیم برویم با دین چک بکنیم که این دانسته‌ی ما درست است یا غلط است اگر نمی‌دانیم برویم از دین بپرسیم. چون قانون روز قیامت قرآن و عترت است معیار قرآن و عترت است پس هر عملمان را باید طبق قرآن و عترت انجام بدهیم تا آن جا سرمان را بالا بگیریم نمی‌دانیم بپرسیم «فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ» (انبیاء/43) اگر هم می‌دانیم برویم چک بکنیم این ویژگی که بارها گفتیم در وجود نازنین حضرت عبدالعظیم سلام الله علیه بوده با این که نسل پنجم حضرت امام مجتبی سلام الله علیه است ولی ثواب زیارتش شده مساوی ثواب زیارت امام حسین سلام الله علیه. شوخی نیست معلوم می‌شود ایشان یک عمل خیلی خط کشی انجام داده نمی‌دانیم این دو کلمه نمی‌دانیم پرسیم و اگر می‌دانیم چک بکنیم عرضه بکنیم ببینیم دانسته‌ی ما طبق قرآن و عترت است یا نیست چه در مدیریت چه در اقتصاد چه در سیاست مغازه مان تجارتمان و هر کارمان. این توصیه‌ای است به خودم و همه‌ی عزیزان امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.
شریعتی: پیرو این نکته‌ای که شما گفتید و بارها و بارها دوستان شنیدند در برنامه که حضرت عبدالعظیم حسنی دینشان را به امام هادی علیه السلام عرضه کردند و این خودش فضیلت بسیار بالایی است گروه فرهنگ و معارف اسلامی شبکه‌ی سه سیما با همکاری آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی فراخوانی دادند فراخوان طرح ترویج حدیث عرضه‌ی دین با عنوان طریق استوار دوستان می‌توانند پوسترش را هم ببینند تحویل آثار به دبیرخانه مهلتش از این هفته است تا ولادت با سعادت حضرت عبدالعظیم در قالب مقاله داستان کوتاه، مسابقه‌ی ادبی شعر، برداشت آزاد از حدیث، مسابقه‌ی پوستر و طرح‌های گرافیکی و فیلم کوتاه. دوستان شرکت بکنند فراخوان خوبی است و از جوایزش هم بهره مند شوند.
حاج آقا ماندگاری: این ویژگی خوب حضرت عبدالعظیم حسنی اگر در همه‌ی آحاد یک جامعه فرهنگ شود از بالاترین افراد هر قشر و صنفی بدانیم ماموریم به دو کار اگر نمی‌دانیم بپرسیم و اگر می‌دانیم عرضه بکنیم ببینیم درست است دانسته‌ی ما یا اشتباه است.
شریعتی: برای اطلاعات تکمیلی می‌توانید به آدرسی که دوستان زیرنویس می‌کنند اطلاعات بیشتر را کسب بکنند. من سوال دیگری را می‌خوانم. گفتند سلام عرض می‌کنم من پسر پانزده سالهای هستم سعی می‌کنم همیشه برنامه تان را ببینم و سوالاتی که بقیه مطرح می‌کنند و پاسخ آقای ماندگاری را گوش می‌کنم ولی الآن دوست دارم سوال من هم مطرح شود و آقای ماندگاری پاسخ بدهند من یک پدر دارم خیلی به مادرم و ما ظلم می‌کند حتی وقتی دعوایشان می‌شود پدرم با من و برادرم هم حرف نمی‌زند و ناسزا می‌گوید وقتی ما اعتراض می‌کنیم می‌گوید من همین هستم اگر می‌خواهید بخواهید اگر نمی‌خواهید به سلامت من مادرم و برادرم از دنیا خسته شده ایم روزی صد بار آرزوی مرگ می‌کنیم وقتی مادرم گریه می‌کند من سعی می‌کنم دلداری اش بدهم و به او می‌گویم شاید خدا می‌خواهد اگر صبر کردیم یک مقام بالاتر در بهشت به ما بدهد و خیلی چیزهای دیگر ولی بعضی وقت‌ها خودم هم می‌مانم چه کار کنم حالا از شما می‌خواهم به مادرم و به من بگویید که چه کار کنیم و طرز رفتار و تعاملمان با پدر چطور باشد.
حاج آقا ماندگاری: من خیلی سریع می‌گویم رفتار این پدر اصلا قابل توجیه دینی نیست رفتار غلطی است نباید بداخلاقی کند و نباید به خاطر یک نفر که اگر کوتاهی می‌کند همه‌ی خانواده را یک جور ببیند و بد اخلاقی بکند ولی به خاطر بدی این پدر این‌ها هم نباید به او بدی بکنند سه وظیفه است یک حتما صبر بکنند دو حتما دعا بکنند هم چنان که دعای پدر برای فرزندان مستجاب می‌شود دعای فرزندان هم برای پدر مادر مستجاب می‌شود این که پدر می‌گوید من همین ام خدای نکرده اگر پدرشان سرطان داشت سرطان که درمان ندارد همین است بچه‌ها چطور با ضجه دعا می‌کردند التماس بکنند به درگاه خدا که خدا پدر را شفا بدهد ولی یک نکته هم به پدر می‌گویم بدانند خدای نکرده این پدر از رفتار خودش برنگردد عذرخواهی نکند و جبران نکند وضعیت اسف باری را در برزخ و قیامت خواه داشت به خاطر خودش هم که شده نه به خاطر زن و بچه اش تجدید نظر بکند ما هم دعا می‌کنیم خدایا خلق خوش محمدی به همه‌ی پدر مادر‌ها و به همه‌ی خانواده‌ها عنایت بفرما خدایا توفیق صبر و تحمل این گونه مشکلات را که متاسفانه کم هم نیست به جامعه‌ی ما به همه‌ی خانواده‌ها و به همه‌ی عزیزیان عنایت بفرما خدایا فرج صاحبمان را برسان گفتند دعای باران خیلی بکنید خدایا باران رحمتت را بر ما نازل بفرما همه‌ی آن‌هایی که مشکل دارند مشکل مریضی اولاد همسر مشکلات خانوادگی مشکل اشتغال قرض و زندانی و مشکلات مختلف دارند خدایا به آبروی صاحب امروز امام رضا امام کاظم امام جواد امام هادی مشکل شان را حل بفرما گره فرج را هم باز بفرما شر دشمنان به خودشان برگردان خدایا همه‌ی دانشجوهای عزیزمان دانش آموزان طلاب عزیز در امتحاناتشان موفق بفرما به برکت آنها ما را هم در امتحان بندگی و زندگی مان یاری بفرما همه‌ی آن‌هایی که خدمت می‌کنند خالصانه روز به روز بر عزت و توفیقاتشان بیفزا و هر کس خیانت می‌کند اگر قابل هدایت است دعا می‌کنیم هدایت کن اگر قابل هدایت نیست خدایا رسوا بفرما به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
