پنجشنبه 1 آذر 1403

                                                                                                                        


                                   

                                                                                                                                                                                                                                 

 

 

منو سخنرانی مکتوب

94-04-10-حجت الاسلام والمسلمين ماندگاری - پاسخ به پرسش ها
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: پاسخ به پرسش‌ها و تفسیر آیاتی از جزء 14
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين ماندگاری
تاريخ پخش: 10/04/94
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
شریعتی: سلام می‌گویم به همه‌ی هم وطنان عزیز خانم‌ها و آقایان خیلی خوش آمدید به سمت خدای امروز. طاعاتتان قبول باشد. شب میلاد با سعادت امام حسن مجتبی را تبریک می‌گویم هم چنان با هم داریم لقمه لقمه نخوردن و جرعه جرعه ننوشیدن و بال بال آسمانی شدن را تجربه می‌کنیم. خوشحالیم که در این لحظات و دقایق همراه شما هستیم در کنار شما هستیم از لطف شما بی نهایت سپاسگزارم حاج آقای ماندگاری سلام علیکم و رحمة الله.
حاج آقا ماندگاری: سلام علیکم و رحمة الله بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله و السلام علی رسول الله و علی آله آل الله من هم خدمت شما و همکاران و بینندگان عزیز عرض سلام و ادب و احترام و تبریک ولادت امام مجتبی را دارم و آرزوی قبولی طاعات و عبادات حواسمان باشد وقتی می‌گویند دعای روز چهاردهم یعنی چهارده روز از مهمانی تمام شده خیلی نمانده خوش به حال آن‌هایی که قدر این مهمانی را دانستند توسل می‌کنیم به آقایمان امام زمان سلام الله علیه هم به عنوان عرض تبریک هم به عنوان این که جلسه‌ی ما با این توسل نورانی تر شود ان شاء الله به حال خودمان و بینندگان مفید تر باشد اللهم کن لولیک الحجة بن الحسن صلواتک علیه و علی آبائه فی هذه الساعة و فی کل الساعة ولیاً و حافظاً و قاعداً و ناصراً و دلیلاً و عیناً حتی تسکنه ارضک طوعاً و تمتعه فیها طویلاً و هب لنا رأفته و رحمته و دعائه و خیره ما ننال به سعة من رحمتک و فوز عن عندک تقاضا می‌کنیم این دعا را مردم در قنوت هایشان زیاد بخوانند مخصوصا در ماه مبارک رمضان دعای سلامت آقایمان امام زمان برای تسلای دل حضرت خشنودی دل حضرت یک دسته گل صلوات را هم هدیه می‌کنیم اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
شریعتی: امروز سوالات زیادی داریم که حاج آقای ماندگاری به آن‌ها قرار است پاسخ بدهند منتها به رسم این روزها در بخش اول گفتگویمان ان شاء الله از تفسیر آیات جزء چهاردهم خواهیم شنید در بخش دوم به سوالات شما پاسخ خواهند داد.
حاج آقا ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم سفره‌ی قشنگی پهن شد سر سفره‌ی قرآن هستیم قرآن نور است خوش به حال آن‌هایی که از این نور بیشتر استفاده می‌کنند هر کسی هم استفاده نکند خودش ضرر کرده ما در این جزء مخصوصا آیات اول سوره‌ی نحل من سه آیه را اشاره می‌کنم آخر آیه را هم می‌گویم آیه‌ی 11 و 12 و 13 در این سه آیه سه تعبیر خدا دارد چیزی حدود 250 مرتبه این تعابیر در قرآن تکرار شده دقیقا 254 مرتبه. می‌گوید «إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُ‌ونَ» «إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ» «إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّقَوْمٍ يَذَّكَّرُ‌ونَ» این که قرآن ما را دعوت به تعقل تفکر تدبر تذکر تأمل می‌کند همه‌ی این‌ها از یک خانواده است معلوم می‌شود تا به حال در همه‌ی معارف به ما گفتند معلوم می‌شود اولین قدم برای پیشرفت ما عقلانیت است تقویت عقلانیت است و پیغمبر اکرم و همه‌ی پیامبران اعظام الهی و همه‌ی امامان اول می‌آیند عقل ما را رشد بدهند بعد اقامه‌ی عدل بکنند امام زمان سلام الله علیه ان شاء الله بیایند دعاهای مردم در ماه رمضان و لیالی قدر صدر دعاهایمان فرج آقایمان باشد اول عقل‌ها را در روایات داریم رشد می‌دهند دست می‌کشند عقول مردم رشد می‌کند بعد اقامه‌ی عدل می‌کند چون اگر عقل رشد نکند جای عدل و ظلم عوض شود من همین را خیلی کوتاه می‌گویم مردم ما الحمدلله در بحث‌های ما کاغذ قلم داشتند یادداشت می‌کنند این جا هم داشته باشند سریع دسته بندی می‌گویم از این آیات استفاده می‌شود که مبنای دین پذیری عقلانیت است عقل قوه‌ی تشخیص نفع از ضرر است این را همه قرار دارند ما با عقلمان تشخیص می‌دهیم چه چیز منفعت دارد چه چیز ضرر این عقل ما نفع و ضرر امروز و فردا برایش فرقی ندارد نگوییم نسیه است عقل نسیه‌ی فردا هم منفعت بزرگی باشد برایش کار می‌کند مثل دانش آموزانی دانشجویانی که ده دوازده بیست سال درس می‌خوانند برای منفعت مدرک لیسانس و فوق لیسانس که در آینده می‌خواهد به آن برسد پس عقل می‌گوید چه منفعت امروز باشد چه فردا باشد ضرر چه امروز باشد چه فردا باشد این مقدمات خیلی دقیق است سوم این که عقل می‌گوید چه منفعت و ضرر قطعی باشد چه احتمالی باشد باید در محاسباتت بیاوری الآن قرعه کشی‌ها از هر چند میلیون نفر به یک نفر جایزه می‌افتد ولی یک میلیون نفر ثبت نام می‌کنند که یک نفر جایزه ببرد یک میلیون نفر واکسن می‌زنند که شاید یک نفر می‌خواهد در یک سفر آسیب ببیند ضرر احتمالی و نفع احتمالی را عقل می‌گوید. نکته‌ی سوم عقل می‌گوید چه نفع و ضرر ظاهر باشد چه مخفی باشد هر دو نفع و ضرر است چه من بفهمم نفع و ضرر را چه خوب متوجه نشوم هر کس به تو گفت رویش احتمال باز کن برای این که به این نفع و ضرر‌ها به این نکات برسد اصل نفع و ضرر و امروز و فردا بودن قطعی و احتمالی بودن ظاهر و مخفی بودن برسد دنبال اطلاعات و اخبار است عاقل دنبال آموزش است دنبال آگاهی است برای همین قرآن می‌گوید «هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ» (زمر/ 9) برای همین امروز بالاترین تکنولوژی تکنولوژی انفجار اطلاعات شده ارتباطات و انفجار اطلاعات مردم از هر جایی می‌خواهند اطلاعات به روز بگیرند ما تمام این مقدمات را گفتیم که خدا می‌گوید ای‌عاقل‌ها شما که دنبال اطلاعات و اخبارید همه‌ی اخبار زمینی نیست یک منبع خبر آسمانی هم هست اخبار آسمانی قرآن سه دسته است اخبار است همه‌ی اخبار هم بر اساس نفع و ضرر است این اخبار را اگر در محاسبات بیاورید شما متدین هستید شما بنده‌ی خدا می‌شوید نیاورید من امروز اخبار را گوش نمی‌کنم با گوش نکردن من به نسبت به اخبار اخبار عوض نمی‌شود سر جایش است خبر است خدا سه نوع خبر داده یک چون معارف تمام دین ما سه دسته است یک دسته اعتقادات است اعتقادات یعنی هست‌ها و نیست‌ها خدا می‌گوید یک دسته اخباری که گفتم در مورد هست‌ها و نیست‌ها است شما این‌ها را بدانید محاسباتتان را دقیق تر انجام می‌دهید من یک مثال ساده می‌زنم این میز جلوی پای من و شما است این هست است واقعیت است من و شما نبینیم شاید پایمان بخورد صدا ایجاد بکند در برنامه اخلال به وجود بیاید وقتی توجه کردیم تنظیم می‌کنیم خودمان را من دارم سخنرانی می‌کنم میکروفون جلوی دهان من است حواسم نباشد هست را نبینم دستم می‌خورد به آن حواس همه پرت می‌شود خدا می‌گوید ای‌عاقل‌ها شما دنبال اخبار هستید دیگر می‌گویم فردا احتمالا باران هست ماشین‌ها حواسشان را جمع می‌کنند برف هست ولی خدا می‌گوید سه هست قطعی می‌گویم با این سه هست قطعی تنظیم کنیم سه هست قطعی یک خدا هست مراقبش باشید اِتَّقوُا الله یک دسته اخبار این قرآن برای این است که خدا هست و بزرگ است کوچکش نکنید الله اکبر تمام این سوالاتی که ما در این چند سال پاسخ دادیم یک پایه‌ی جوابش این بود که ما خدا را کوچک کردیم خدا را ندید نگرفتیم کوچک کردیم کبریایی خدا را نادیده گرفتیم به حقیقت الله اکبر نرسیدیم یک خبر خدا هست خدا هست که قادر است و عالم است و صابر است و ساتر است و جابر است و همان هزار اسمی که ان شاء الله شب‌های قدر زمزمه می‌کنیم خدا هست خبر دوم هست چیست؟ قیامت هم هست خدا که هست «هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ‌ وَالظَّاهِرُ‌ وَالْبَاطِنُ» (حدید/ 3) قیامت هم است إنَّهُم یَرَونَهُ بَعیدا وَ نَراهُ قَریبا (دعای عهد) قیامت هم هست اگر در محاسباتتان قیامت را آوردید خودتان استفاده می‌کنید و الا این واقعیت هست «يَوْمَ تُبْلَى السَّرَ‌ائِرُ‌« (طارق/ 9) «نَبَأٌ عَظِيمٌ» (ص/ 67) «لِيَوْمِ الْحِسَابِ» (ص/ 53) «يَوْمًا يَجْعَلُ الْوِلْدَانَ شِيبًا» (مزمل/ 17) این هست می‌خواهی باور کن می‌خواهی باور نکن حتی احتمال هم باشد باید عقل به آن دقت کنم سه شیطان هم است «وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَ‌وْنَهُمْ » (اعراف/ 27) این سه هست را با چشمانمان نمی‌بینیم نه خدا را نه قیامت را نه قیامت را و جالبی اش این است شیطان که هست می‌خواهد آن دو هست دیگر را در ذهن ما پاک کند حالا می‌گوید اگر این سه هست را باور کردیم می‌شود ولایت مدار چون راهنمای دینی به تو می‌گوید خدا به چه کیفیتی است قیامت به چه کیفیتی است شیطان به چه شگردی می‌خواهد بازی کند این سه خبر را دادم به عاقل‌ها شما که دنبال نرخ امروز طلا و سکه و پوشاک و خوراک این هم نرخ‌های قرآن بود هست‌ها را گفت یک دسته اخبار مال هست و نیست است این‌ها هست چند خدایی نیست عبث بودن عالم نیست عاقبت دارد یک دسته اخبار قرآن در مورد باید‌ها و نباید‌ها است که ما می‌گوییم عبادات اخبار در مورد باید‌ها و نباید‌ها چیست؟ می‌گوید باید‌ها برای شما مفید است نباید‌ها برای شما مضر است می‌خواهی توجه کن می‌خواهی نکن فقط من خبرش را دادم روزه برای شما مفید است نماز مفید است ولی این همان نفع و ضرر پنهان است نفع و ضرر آشکار نیست یک بار سوال کردید گفتید نماز خواند رزقش زیاد نشد این همان پنهان است نفع و ضررش پنهان است دسته‌ی دوم فقط خبر می‌دهد باید‌ها برای شما مفید است حجاب مفید است بی حیایی برای شما ضرر دارد می‌خواهید باور کنید می‌خواهید نکنید مثل این که می‌گوییم زنجیر چرخ بستن که پلیس اجبار می‌کند برای شما مفید است کمربند بستن برای شما مفید است نبندید آسیب دارد عکس هم می‌گذارد بنده‌ی خداست کمربند نبسته بود تصادف کرد پرت شد به سمت شیشه پلیس آسیب ندید خودش آسیب دید او فقط می‌گوید کمربند بستن مفید است نبستن اش مضر است خدا هم گفته عبادت کردن مفید است معصیت کردن مضر است این دسته‌ی دوم دسته‌ی سوم خبرهایی که دارد می‌گوید خوب‌ها و بد‌ها را می‌گوید می‌گوید عدالت خوب است وقتی گفت خوب است یعنی به نفع شما است مردم ظلم بد است چاه مکن بهر کسی اول خودت دوم کسی. به کسی ظلم کنی سرت ظلم می‌آید به کسی سرزنش کنی سرت می‌آید به کسی نیش بزنی به تو نیش می‌زنند مال کسی را بخوری مالت را می‌خورند به ناموس کسی تعدی کنی به ناموست تعدی می‌شود قوانین اخلاقی را می‌گوید اول قوانین اعتقادی بود دوم قوانین عبادی بود سوم قوانین اخلاقی سه دسته خبر داده «إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُ‌ونَ» «إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ» «إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّقَوْمٍ يَذَّكَّرُ‌ونَ» ای ‌مردم اگر عاقلید این خبرها را جدی بگیرید هر کسی هم بگوید قطعی نیست قطعا احتمالش را قبول دارد عقل می‌گوید احتمالی هم بود هر کسی بگوید نفع و ضررش ظاهر نیست قطعا نفع و ضرر مخفی اش را قبول بکند عقل می‌گوید اگر احتمالی هم بود نفع و ضررش باطنی هم بود در محاسباتت مورد حساب و کتاب قرار بده ای‌عاقل‌ها ماه رمضان و قرآن است بیاییم به اخبار قرآن چه قرآن ناطق چه قرآن صامت گوش دهیم وقتی می‌گوییم قرآن فقط قرآن صامت نیست قرآن ناطق که محمد و آل محمد صلوات الله علیهم اجمعین است به آن‌ها هم باید توجه شود امیدواریم خدا به من گوینده به همه‌ی بینندگان عزیز توفیق تعقل بر اساس اخبار قرآن و عترت هم در مورد هست و نیست‌ها هم در مورد باید‌ها و نباید‌ها هم در مورد خوب‌ها و بد‌ها عنایت بفرماید.
شریعتی: ان شاء الله مشرف می‌شویم محضر قرآن کریم سوالات خوبی داریم دعوت می‌کنم در بخش بعدی حتما همراه ما باشید آیات صفحه‌ی 494 را تلاوت می‌کنیم آیات 61 ام تا 73 ام سوره‌ی مبارکه‌ی زخرف لحظه لحظه‌ی زندگی تان منور به نور قرآن باشد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
وَإِنَّهُ لَعِلْمٌ لِّلسَّاعَةِ فَلَا تَمْتَرُ‌نَّ بِهَا وَاتَّبِعُونِ هَذَا صِرَ‌اطٌ مُّسْتَقِيمٌ ﴿٦١﴾ وَلَا يَصُدَّنَّكُمُ الشَّيْطَانُ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ ﴿٦٢﴾ وَلَمَّا جَاءَ عِيسَى بِالْبَيِّنَاتِ قَالَ قَدْ جِئْتُكُم بِالْحِكْمَةِ وَلِأُبَيِّنَ لَكُم بَعْضَ الَّذِي تَخْتَلِفُونَ فِيهِ فَاتَّقُوا اللَّـهَ وَأَطِيعُونِ ﴿٦٣﴾ إِنَّ اللَّـهَ هُوَ رَ‌بِّي وَرَ‌بُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَ‌اطٌ مُّسْتَقِيمٌ ﴿٦٤﴾ فَاخْتَلَفَ الْأَحْزَابُ مِن بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ عَذَابِ يَوْمٍ أَلِيمٍ ﴿٦٥﴾ هَلْ يَنظُرُ‌ونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُ‌ونَ ﴿٦٦﴾ الْأَخِلَّاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ ﴿٦٧﴾ يَا عِبَادِ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَلَا أَنتُمْ تَحْزَنُونَ ﴿٦٨﴾ الَّذِينَ آمَنُوا بِآيَاتِنَا وَكَانُوا مُسْلِمِينَ ﴿٦٩﴾ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنتُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ تُحْبَرُ‌ونَ ﴿٧٠﴾ يُطَافُ عَلَيْهِم بِصِحَافٍ مِّن ذَهَبٍ وَأَكْوَابٍ وَفِيهَا مَا تَشْتَهِيهِ الْأَنفُسُ وَتَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَأَنتُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿٧١﴾ وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِ‌ثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿٧٢﴾ لَكُمْ فِيهَا فَاكِهَةٌ كَثِيرَ‌ةٌ مِّنْهَا تَأْكُلُونَ ﴿٧٣﴾
ترجمه:
و عیسی [با ولادتی که ویژه او بود، و با معجزاتی چون شفا دادن کور مادرزاد، علاج بیماری برص، زنده کردن مردگان و دمیدن روح در مجسمه گلی] سبب یقین به قیامت است، پس هرگز در وقوع آن تردید مکنید، و از من پیروی نمایید که این است راه راست. (۶۱) و شیطان شما را [از راه راست] باز ندارد، بی تردید او برای شما دشمنی آشکار است. (۶۲) و هنگامی که عیسی دلایل روشن آورد، گفت: به راستی من برای شما حکمت آوردم، و تا برای شما [حکم] برخی [از عقاید و احکام] را که در آن اختلاف می کنید بیان کنم؛ بنابراین از خدا پروا کنید و از من اطاعت نمایید. (۶۳) بی تردید خدا پروردگار من و پروردگار شماست، پس او را بپرستید که این است راه راست. (۶۴) از میان امت عیسی گروه هایی [درباره او و دینش] اختلاف کردند [و هر یک چون نسطوریه، ملکانیه، مرقوسیه و شمعونیه به عقیده ای خلاف حق پای بند شدند، و آیینی غیر آیین مسیح را به عنوان آیین مسیح برگزیدند] پس وای بر کسانی که [به آیات خدا] ستم ورزیدند از عذاب روزی دردناک. (۶۵) آیا جز این انتظاری دارند که ناگاه قیامت در رسد در حالی که نمی فهمند؟ (۶۶) در آن روز دوستان دشمن یکدیگرند مگر پرهیزکاران. (۶۷) [خدا آن روز به آنان گوید:] ای بندگان من! امروز نه بیمی بر شماست و نه اندوهگین می شوید؛ (۶۸) همانان که به آیات ما ایمان آوردند و همواره تسلیم [فرمان ها و احکام] ما بودند. (۶۹) [ندا آید:] شما و همسرانتان در نهایت خوشحالی و شادمانی به بهشت درآیید؛ (۷۰) ظرف هایی از طلا [که پر از طعام است] و جام هایی [زرین که پر از شراب طهور است] گرداگرد آنان می گردانند، و در آنجا آنچه دل ها می خواهد و چشم ها از آن لذّت می برد، آماده است، و شما [ای پرهیزکاران!] در آن جاودانه اید. (۷۱) این بهشتی است که شما به پاداش اعمالی که همواره انجام می دادید، میراث یافتید. (۷۲) شما را در آنجا میوه هایی فراوان است که از آنها می خورید. (۷۳)
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: خیلی خوشحالیم خدمت شما هستیم دو طرح در ایام ماه مبارک رمضان در برنامه‌ی سمت خدا رقم خورد خیلی هم مورد استقبال قرار گرفت یکی طرح خانه‌های نورانی بود با محوریت نام ام المومنین حضرت خدیجه‌ی کبری و دیگری اهدای هدیه به دختران هم نام حضرت خدیجه سلام الله علیها دوستان می‌توانند برای اطلاعات بیشتر به سایت ما samtekoda3.ir مراجعه بکنند. در راستای طرح خانه‌های نورانی یک پیام توجه ما را جلب کرد دوست دارم قبل از سوالات به این پیام بپردازیم. گفتند با سلام و تشکر از برنامه‌ی خیلی مفیدتان بنده چون در تهران غریبم و تازه به این محل آمده بودم تصمیم گرفتم از همسایه‌ها دعوت کنم در طرح خانه‌های نورانی شرکت کنند و من بانی این طرح شدم ولی با این که همسایه هایم را دعوت کردم فقط دو نفر از همسایه‌ها آمدند ولی بنده عقیده دارم به تدریج خواهند آمد جالب است که بدانید جلسه‌ی اول را فقط با فرزندم شروع کردم و خیلی خوشحالم که این توفیق را دارم که در این طرح شرکت کنم و به امید خدا ادامه خواهم داد و تا زنده ام حداقل هفته ای‌یک بار این جلسه را خواهم گذاشت از این ناراحتم که نکند مشکلی باشد چون شما ده قرآن برایم فرستادید خواهش می‌کنم راهنمایی کنید و بگویید باید چه کار کنم.
حاج آقا ماندگاری: من بگذارید به این خواهر بزرگوار و امثال ایشان از بابت ولادت امام حسن سلام الله علیه هدیه بدهم انبیا و اولیاء خدا به ویژه امام حسن سلام الله علیه ویژگی شان این بود که از تنهایی در مسیر خدا نترسیدند وقتی آدم اعتقاد دارد یک راهش درست است یکی از شگردهای شیطان این است که ما را در مسیر تنها بکند تنها بگذارد ما شک کنیم در حقانیت راهمان راه کاملا درست است ما روایات خواندیم سه دسته روایت خواندیم خانه ای‌که در آن تلاوت می‌شود نورانی است دوم شیاطین در آن جا رفت و آمد ندارند سوم رفت و آمد ملائکه است چهار برکت در آن خانه نازل می‌شود این چهار دسته روایاتی بود که تلاوت شد این خواهر بزرگوار و امثال ایشان شک نکنند که طرح خانه‌های نورانی مخصوصا با این تصمیمی که ایشان گرفته خیلی جالب است بعد از ماه مبارک رمضان هفته ای‌یک روز جلسه‌ی تلاوت قرآن را در خانه شان ادامه بدهند شک نکنند که این حق است درست است خدا یاریشان می‌کنند شک نکنند که به نتیجه می‌رسند همه‌ی مشکل ما این است که وقتی تنها می‌شویم مخصوصا سرزنش به ما می‌شود می‌گوییم نکند کارمان درست نبوده تعطیلش کنیم نه همین استقامت همین نترسیدن از سرزنش‌ها «وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ» (مائده/ 54) همین نترسیدن از قلت عدد «كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ» (بقره/ 248) حتی در عصر غیبت به ما گفتند اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْكُو إِلَیْكَ ... قِلَّهَ عَدَدِنَا (دعای افتتاح) اول و آخرش را زدم یعنی شما خاطر جمع باشید عده تان کم است تا موقعی که آقایمان بیاید پس عده‌ی کم ما را از کار درستمان باز ندارد سرزنش‌ها ما را از کار درست باز ندارد هم چنان که امام حسن مجتبی عده شان خیلی کم بود یاران امام حسن را تنها گذاشتند حتی در خانه‌ی حضرت برایش دشمن درست کردند سرزنش‌ها هم خیلی زیاد کردند تا حدی که سجاده از زیر پای امام حسن می‌کشیدند می‌گفتند یا مذل المومنین یک غربت شدید از این غربت بالاترش شاید تصور نشود که در خانه اش هم امیرالمومنین سلام الله علیه وقتی وارد خانه می‌شدند نگاهشان به صورت حضرت زهرا می‌افتد همه‌ی غم‌ها یادشان می‌رفت ولی امام حسن در خانه هم دشمن داشتند به شدت غریبانه بودند مدد بگیرند این خواهر و همه‌ی بزرگوارانی که در نمازشان در دانشگاه در محیط‌ها غریب و تنها هستند در حجاب در قرآن خواندن در روزه گرفتن غریب و تنهایند در یک محیطی هستند همه دارند روزه می‌خورند متاسفانه آن استقامت را اگر داشته باشند در حلال خوری در انصافش در بازار در این که در اداره پارتی بازی نمی‌کند رشوه نمی‌گیرد در بیمارستان‌ها زیر میزی نمی‌گیرد در تمام این حقانیت‌ها هر کسی استقامت بکند من قول می‌دهم خدا او را با امام مجتبی صاحب امشب محشور بکند.
شریعتی: ان شاء الله برویم سراغ سوالات. گفتند با عرض سلام من بعضی صحبت‌های کارشناسانتان را می‌شنوم اما نمی‌توانم درک بکنم یکی همین حرفی که چند بار گرفتند خدا دوست دارد ناله‌های بنده هایش را بشنود من خودم به شخصه کسی که وقتم را بگیرد و برای دادن چیزی که از او بخواهم و می‌خواهم آن پا آن پا بکند دلگیر می‌شوم سعی می‌کنم به طرفش نروم وقتی آدم از کسی محبت می‌بیند و همیشگی می‌بیند دلش به آن فرد قرص می‌شود و مطمئن می‌شود یار و یاور دارد ولی وقتی برای هر چیزی باید کلی ناله و گریه و فریاد بکند دفعه‌ی بعد عطای آن را به لقایش می‌بخشد و سراغ کس دیگر می‌رود چرا خدا دوست دارد واقعا بنده اش ناله کند یعنی کوچک شدن بنده اش را دوست دارد پدر و مادر که دوست ندارند فرزندشان دائم ناله و گریه بکند شما بگویید من باید چه کار کنم و با این نوع نگاهی که احساس می‌کنم این روزها دارم.
حاج آقا ماندگاری: نمی‌دانم یک شوخی بکنم با این بیننده اولش که من گاهی وقت‌ها می‌گویم آن‌هایی که خدا دوست دارد ناله شان بشنود خود آن‌ها هم دوست دارند در خانه‌ی خدا ناله کنند به آن نقطه رسیدند که اجازه دادن این که خدا اجازه بدهد من در خانه اش ناله بکنم خودش یک رزق است رزق مناجات است کسی را داریم که باهاش درد دل کنیم من به ایشان می‌گویم غصه نخور من و تو جزء این‌ها نیستیم خودم را هم قاطی می‌کنم ناراحت نشود خدا ما را چون می‌شناسد زود حاجت هایمان را می‌دهد خیلی منتظر ناله زدن ما نیست این یک نکته‌ی دوم این که این عزیز ظاهرا این ناله زدنی را که ما در روایات گفتیم اشتباه گرفتند با ناله زدن کسی که دارد شکنجه می‌شود یک شکنجه گر یک نفر را دارد شکنجه می‌کند ناله می‌کند می‌گوید کمتر بزن به صورتم نزن به دستم بزن آن ناله را با این ناله اشتباه گرفته این عشق بازی نیست نکته‌ی سوم که خیلی مهم است این عزیز و همه‌ی کسانی که این طوری فکر می‌کنند گوش بدهند همین که من اجازه‌ی دعا کردن پیدا می‌کنم یعنی خدا جواب دادن را شروع کرده اصلا خدا به حضرت موسی بنا به نقل فرمود بنده ای‌را که بخواهم مجازاتش کنم نمی‌گذارم یک بار اسم من را ببرد اِن لاتُفرِّغ لِعِبَادَتِی اِملا قَلبک شُغلا بِالدُّنیا (کافی، ج 2، ص 83) حدیث قدسی است دیده اید به بعضی‌ها می‌گویید چرا نمازت را آخر وقت می‌خوانی می‌گوید وقت نداشتم این قدر سرم شلوغ بود خدا یادش می‌رود عزیز دلم تو همین که گفتی یا الله او گوشی را برداشته دارد جواب می‌دهد اگر گوشی را برنداشته بود من و تو اجازه‌ی یا الله گفتن هم نداشتیم پس خدا از لحظه ای‌که ما یا الله می‌گوییم دارد جواب می‌دهد باز خدا را با آدم‌ها مقایسه نکنند همین که خدا گوشی را برداشت باید کلاهم را بیندازم هوا اما خدا چون کریم است نمی‌خواهد به کم اکتفا بکند برای عطای به من می‌گوید تو دوست دارم بگویی من بیشتر به تو بگویم. برای بیشتر دادن ولو برای اصل عطا کردن همان که تو گفتی خدا او عطا کرد يا مَنْ يُعطي من سَئَلَهُ يا مَنْ يُعْطي مَن لَم يَسْئَلهُ و من لَم يَعْرِفه تحُّننا مِنه وَ رَحْمه (دعای ماه رجب) این چنین خدایی است به عنوان مثال مثال خیلی دور است چون ایشان مثال پدر مادر زد بچه می‌گوید به پدر بزرگش می‌گوید عیدی بده اصلا توقع صد هزار تومانی ندارد پدر بزرگ صد هزار تومانی می‌دهد می‌آید این طرف بچه‌ی دوم می‌رود صد هزار تومانی می‌گیرد یک کم گریه می‌کند ناز می‌کند قربانت شوم می‌شود یکی دیگر هم بدهی یکی دیگر هم می‌گیرد اولی می‌گوید ئه من فکر نمی‌کردم پدر بزرگم صد هزار تومانی بدهد تو دو تا گرفتی گفت خودم را یک کمی برایش لوس کردم یعنی آن کرم اولش هم فوق اندازه‌ی من و شما است کرم دومش را هم دوست دارد من خواهش کنم نه ضجه بزنم ضجه مقابل شکنجه گر است خواهش کنم حال کنم خودم را لوس کنم صفا کنم با او این را وجود نازنین امام سجاد تعابیری که در مناجات‌ها دارد یا امیرالمومنین مَوْلاَيَ يَا مَوْلاَيَ أَنْتَ الْقَوِيُّ وَ أَنَا الضَّعِيفُ (مناجات امیرالمومنین در مسجد کوفه) پس عطا با دعا کردن شروع شده عطایش هم فوق ظرفیت ماست.
شریعتی: ما نوعا زیاده خواهیم.
حاج آقا ماندگاری: خدا این را در وجود ما گذاشته می‌گوید حد اعلای زیاده خواهی را بیشتر بخواه آن هم آن طوری که من می‌گویم بخواه تا بدهم نکته‌ی آخری که این جا اشاره می‌کنم این است که خدا می‌گوید ای‌بنده‌ی من من این قدر دوست دارم این که می‌گوید کوچک شدن در برابر خدا را خدا دوست دارد چون کوچک شدن در برابر خدا خدا که انسان که نیست موجود ماده نیست من اگر کوچک شوم از من کوچک تر است من در برابر انسان حق ندارم کوچک شوم الا آن‌هایی که خدا اجازه داده اگر گفته در برابر امامت معلمت پدر مادرت کوچک بشو در واقع من در برابر این انسان‌ها کوچک نشدم در برابر امر خدا خودم را کوچک کردم خدا می‌گوید هر کسی در مقابل من خودش را کوچک بکند خرج بزرگ شدنش است مَنْ تَوَاضَعَ لِلَّهِ رَفَعَهُ اللَّهُ (کافی، ج4، ص 95) این بد است؟ همین بزرگوار نمی‌گویم این شخص ما انسان‌ها در مقابل یک پولدار کوچک می‌شویم برای دو هزار پول کاملا هم برای خودمان توجیه می‌کنیم خدا می‌گوید در مقابل من کوچک باش همه‌ی عالم را به پایت می‌ریزم چرا فکر می‌کنیم کوچک شدن بد است کوچک شدن عین بزرگ شدن است اهل بیت این قدر در برابر خدا کوچک شدند که برای تمام عالم هستی بزرگ شدند من به ورزشکارها والیبالیست‌ها و بسکتبالیست‌ها برای والیبالیست‌ها هم آرزوی موفقیت می‌کنیم گفتم شما می‌پرید قدتان بلند شود ولی من بچه‌هایی سراغ دارم افتادند زمین تا خدا بلندشان کند گفتند چه کسانی گفتم در شلمچه و طلائیه بچه‌هایی افتادند به سجده سجده‌های طولانی خدا این قدر بزرگشان کرده که بعد از سی سال وقتی می‌آیند هزاران نفر می‌روند به استقبالشان 175 شهید پس این طور نیست که این کوچک شدن این ناله را با ناله‌های دنیایی و کوچک شدن‌های دنیایی مقایسه کنیم آخرین کلام را می‌گویم خدا قرار دارد کرمش اقتضا می‌کند دست من را خالی برنگرداند ولو چیزی که من می‌خواهم یا قابلیتش را ندارم یا هزینه اش را نیاوردم جایگزین به من می‌دهد می‌خواهد کاسه را خالی برنگرداند می‌گوید تو در دنیا خواستی من در آخرت به تو می‌دهم تو مادیات خواستی من معنویات می‌دهم تو برای خودت خواستی من در نسلت می‌دهم تو حاجت خواستی من دفع بلا می‌کنم گناهت را تخفیف می‌دهم دستی که بلند شد هیچ وقت خالی برنمی‌گردد کرم خداست در برابر این خدا نمی‌ارزد آدم یک کم ناله بزند بله من منطق ایشان را قبول دارم در مقابل کسی که می‌خواهد به من تبخدر غرور بفروشد اصلا خودم را کوچک نمی‌کنم ولی خدا می‌خواهد به من لطف بفروشد کرم بفروشد برکت بفروشد رحمت بفروشد به کم هم گفته قانع نباش هر چه بخواهی به تو می‌دهم در مقابل این خدا هر چه خودم را کوچک کنم هر چه ناله بزنم هر چه ضجه بزنم کم است عین عزت است.
شریعتی: برویم وارد فضای شیرین ازدواج شویم هفته‌ی گذشته حاج آقای ماندگاری در مورد مسئله‌ی ازدواج صحبت کردند نکاتی را گفتند یک نوع نگاهی را بیان کردند که بعضی‌ها نقد داشتند نسبت به این نوع نگاه بشنوید پیام‌ها را سلام آقای ماندگاری می‌گویید به پدرتان بگویید نیاز به ازدواج دارم این طور که فکر می‌کنید نیست اتفاقا پدر و مادرم با این حرفی که زدید موافق اند اما برای بقیه نمی‌دانم منی که بچه شان هستم را نمی‌بینند من دختری 19 ساله هستم خواستگارهای زیادی دارم اما بدون این که نگاه کنند خوبند یا بد همه شان را رد می‌کنند می‌گویند زود است بدون این که با من مشورت کنند جالب اینجاست برای برادرم دنبال دختر خانم تقریبا هجده هفده ساله هم می‌گردند شما بگویید من با این نوع نگاه پدر مادرم چه کار کنم. دو سه تا پیام دیگر را هم می‌خوانم. سلام خیلی خیلی ممنون از برنامه‌ی خوب و خدا پسندانه‌ی شما آقای مانداگری عزیز که خیلی زیبا صحبت می‌کنید شما بیایید واسطه‌ی خیر شوید 26 سالم شده به خاطر مشکل مالی نمی‌توانم ازدواج بکنم این همه بیننده دارید نفری هزار تومان اگر کمک بکنند مشکل مالی من حل می‌شود اگر هم فقط صحبت کردن بلد هستید شما هم شریک گناهان احتمالی من هستید. پیام سوم را هم می‌شنویم گفتند سلام آقای ماندگاری گفتند باید نیاز به ازدواج را مثل نیاز به آب و غذا به پدر مادرمان بگوییم و عنوان کنیم به فرض این که این کار را انجام دادیم پدر مادر ما چه کاری از دستشان برمی‌آید به نظر شما باید پروژه‌ی لطفا بیایید دختر من را بگیرید راه بیندازند یا اعلامیه بزنند که خواستگار‌ها مراجعه بکنند باید آن‌ها چه کار بکنند این‌ها بخشی از صد‌ها پیامی بود که دوستان خوب دادند نسبت به فرمایشات حاج آقای ماندگاری نقد داشتند حتما ایشان فرمایشات جدیدی را خواهند فرمود.
حاج آقا ماندگاری: بعضی از پیام‌ها را حضوری می‌دهند می‌گویند صدایت از جای گرم بلند می‌شود می‌گویم قبول ما دستمان را می‌بریم بالا ما بارها در این برنامه بردیم بالا ما از قرآن و عترت گفتیم ازدواج آسان تلاش خودم تعاونی بر و تقوا برای ازدواج این را گفتیم در جلسه‌ی قبل از عزیزان می‌پرسیم پیشنهاد شما چیست؟ پیشنهاد مردم چیست برای حل مشکل ازدواج ما گفتیم شما هم راه حل را بگویید همه اش هم توپ را انداختن در میدان این که حکومت یک کاری بکند من می‌خواهم یک جمله ای‌بگویم سیاسی نیست همه‌ی سلیقه‌ها الحمدلله آمدن دولت گرفتند در جمهوری اسلامی همه‌ی سلیقه‌ها هم شعار برای ازدواج جوانان دادند ولی همین است بیشتر از این احتمالا از دستشان بر نمی‌آید نمی‌دانم چرا خودشان بیایند جواب بدهند ولی همین است معجزه کسی بلد نیست بکند برای ازدواج جوانان حکومت همین است بیشتر از این حالا یه وامی بدهند دو روز زودتر دو روز دیر تر دو هزار بیشتر دو هزار کمتر بیشتر از این نمی‌کنند بخواهید توپ را بیندازید در میدان ما آخوندها ما هم بلدیم حرف بزنیم پیشنهاد‌های خودمان را در منبرها بگوییم اخبار قرآن و عترت را بگوییم ما کار دیگری بلد نیستیم ما مبلغ هستیم ما آمدیم اخبار بگوییم این که این عزیز بگوید به همه‌ی بینندگان بدهند نفری هزار تومان بدهند شوخی کرده ما چند میلیون جوان در آستانه‌ی ازدواج داریم که گیر کردند یازده میلیون جوان آماده‌ی ازدواج داریم ما ان شاء الله همه شان خوشبخت شوند می‌شود برای همه شان در تلویزیون اعلام کرد مردم نفری هزار تومان بدهند این نمی‌شود ما فقط می‌آییم راه حل‌ها را می‌گوییم بخواهیم بیندازیم در میدان قوم و خویش‌ها بگوییم قوم و خویش‌ها به ما کمک نکردند همسایه‌ها به ما کمک نکردند اداره‌ی بابا شرکت به ما کمک نکرد این هم که نمی‌شود بیندازید در میدان این که شغل پیدا نمی‌شود هفتاد میلیون که نمی‌شود کارمند دولت شوند باید کارهای دیگر هم بشود من می‌خواهم بگویم این عزیزان بزرگواری که همه شان آدم‌های خوبی اند که بیننده‌ی برنامه اند لطف هم دارند ما را هم نسبتا قبول دارند بیاییم ببینیم سهم خودمان چقدر است همان دختر خانمی که می‌گوید من هجده سالم است پدرم به من توجه نمی‌کند ولی برای برادرم دنبال یک دختر هفده هجده ساله می‌گردد این کارش یک واسطه‌ی کوچک است این پدر مادر بی توجه اند نسبت به دختر خودشان یک نفر بیاید یک تلنگر بزند ما از تلویزیون تلنگر می‌زنیم ای‌پدر مادری که برای پسرتان دنبال عروس هفده هجده ساله اید اگر هم کسی برای پسرش دنبال دختر شما بود خواهش می‌کنم جواب بدهید شما به پسر مردم رحم کنید تا آن‌ها هم به پسر شما رحم کنند این کاری است که از دست خودشان برمی‌آید کاری که از دست ما برمی‌آید را گفتیم ما اعتقاد داریم من باید تلاش خودم را بکنم این آقا این خانم خودش چه تلاشی کرده ما بارها گفتیم اگر پسر و دختر با عرضه بار بیایند به قول امروزی‌ها از هر انگشتشان یک هنر بریزد با حیا و عفت باشند با دیانت باشند خود به خود اطرافیان مبلغشان می‌شوند اطرافیان می‌گویند عجب گوهری است من گاهی وقت‌ها دیدم وقتی برای دختر یا پسری می‌رویم تحقیق می‌گویند اگر خودمان فرزند داشتیم بهش می‌دادیم این خودش تبلیغ است پس خودم عرضه دار شوم خودم تلاش بکنم خانواده هم تلاش بکند خدا هم کمک می‌کند می‌رویم جلو اگر پیشنهاد دیگری دارند خواهش می‌کنم به جای پیام‌های گلایه آمیز پیشنهادهایشان را بدهند یک پیشنهاد هم همین وضعیتی است که الآن در جامعه‌ی ما است متاسفانه دارند بعضی‌ها آلوده می‌شوند چون قصه‌ی ازدواج آسان به تاخیر افتاده همه انداختیم به گردن دیگران پسر دخترمان نیاز دارد افتاده به گناه حالا یه کم هم بگوییم ما آخوند‌ها مقصریم چشم یک کم هم خودشان یک کم هم پدر مادر‌ها یک کم هم جامعه مقصر است ان شاء الله حل می‌شود.
شریعتی: خیلی ممنون هر کسی به سهم خودش وظیفه اش را انجام بدهد. گفتند من از بعضی از دستورات اسلام سر در نمی‌آورم می‌گویند برای چه کسی که روزه هایش را خورده به دستورات خدا بی توجهی کرده بعدا بتواند با دادن پول کفاره جرم خودش را پاک کند یا این که کسی یک عمری نماز نخوانده یک روز در میان نماز خوانده بعدا یک نفر دیگر بیاید برایش نماز بخواند او هم مستقیم وارد بهشت شود به نظرم این جا جایش است که من بگویم مگر می‌شود مگر داریم.
حاج آقا ماندگاری: یک دعایی گفتند در قنوت هایمان زیاد بخوانیم اَللّهم عاِملنا بِفَضلِک وَ لا تُعامِلنا بِعَدلِک اگر قرار باشد خدا به عدلش با ما معامله بکند همین بیننده هم گیر می‌کند از ایشان می‌پرسم معصوم است؟ هیچ جا خطا نکرده که بخواهد خدایا به من فرصت جبران بده؟ عدل خدا اقتضا می‌کند این‌ها با هم فرق بکنند و قطعا یک فرقی با هم دارند کسی که خودش نمازش را خوانده یا کسی که برایش نماز خواندند قطعا یک فرقی دارد روز قیامت هم فرقی دارد اما فضل خدا و رحمت خدا اقتضا می‌کند برای این کسی هم که عقب مانده یک راه جبران بگذارد و خدا ضمن این که خودش فضل دارد رحمت دارد دوست دارد ما بنده هایش هم هم نوع دوست باشیم یعنی ما هم برای دیگران هم جبران کنیم هم از خطای دیگران بگذریم و راه جبران بگذاریم هم برای آن‌ها که کم آوردند کمک کنیم جبران شود همان طور که دوست داریم دیگران برای ما جبران کنند من و شما از کنار یک قبرستان رد می‌شویم می‌گوییم یک حمد و سوره بخوانیم یک صدقه برای اموات بگذاریم کنار تا بعد برای ما هم بگذارند کنار ما هم کمبود زیاد داریم یک بنده‌ی خدایی هر شب نماز لیلة الدفن می‌خواند برای تمام آن‌هایی که امروز فوت کردند و کسی برایشان لیلة الدفن نخوانده گفتم چقدر حس زیبایی الآن ما ماموریم اگر کسی از ما از دنیا رفت احتمالا اگر نماز قضا دارد بخوانیم روزه‌ی قضا دارد کفاره دارد حج نرفته انجام بدهیم نه از باب این که بگوییم خدایا انجام نداده باید چوب بخورد نه خدا می‌خواهد حس هم نوع دوستی و خیر خواهی من و شما را تقویت کند خدا که رحیم است و فضل دارد می‌خواهد من و شما هم رحیم داشته باشیم و فضل داشته باشیم.
شریعتی: این دو تا یکی می‌شوند.
حاج آقا ماندگاری: قطعا یکی نیست اما رحمت و فضل خدا می‌خواهد او نا امید نشود نه خدا می‌خواهد کسی نا امید شود نه ما بگذاریم کسی نا امید نشود ما اجازه نداریم بگذاریم کسی نا امید شود لذا ما دست به دست هم دهیم یک نفر که از دنیا می‌رود بیاییم تدارک کنیم کمبودهای او را این یک حس خدایی است یک ویژگی خدایی است که در وجود من و شما می‌تواند باشد ان شاء الله.
شریعتی: پیام آخر را می‌خوانم سلام و خسته نباشید لطفا از حاج آقا بخواهید برای پدرم که دوازده سالش است و فردا قرار است شیمی درمانی شود دعا بکند که هر چه زودتر خوب شود ممنون اگر پیامم را به حاج آقا برسانید چون شدیدا احتیاج به دعا داریم ان شاء الله خدا به ایشان شفا و عافیت عنایت بکند در این لحظات پایانی برنامه به رسم معمول حاج آقای ماندگاری دعا بکنند مخصوصا برای همه‌ی مریض‌ها و مریض مورد نظر را ان شاء الله دوستان خوب ما آمین بگویند.
حاج آقا ماندگاری: مخصوصا این شب‌ها امشب شب نیمه‌ی رمضان شب ولادت است شب‌های قدر را پیش رو داریم بهترین شب‌ها را در پیش رو داریم امیرالمومنین می‌فرماید عاجز ترین انسان کسی است که از دعا کردن مضایقه بکند این شب‌ها حتما دعا کنیم سرآمد دعاهایمان فرج باشد خدایا فرج صاحبمان را برسان ما را مشمول دعا و استغفار امام زمان قرار بده به دعای امام زمان همه‌ی مرض‌های روحی و جسمی جانبازان معلولین شیمیایی‌ها شیمی درمانی‌ها سرطانی‌ها دکتر جواب کرده‌ها را لباس عافیت بپوشان به دعای امام زمان شر دشمنان اسلام به ویژه آمریکا اسرائیل آل سعود وهابیت به خودشان برگردان به دعای امام زمان مظلومین عالم مظلومین بحرین و یمن عراق و سوریه لبنان و فلسطین افغانستان و پاکستان همه‌ی مظلومین قدس شریف نجات عنایت بفرما با دعای حضرت خدمتگزاران به نظام اسلامی موید و منصور بدار با دعای حضرت ما را توفیق بهره برداری بیشتر از باقی مانده‌ی رمضان عنایت بفرما امواتمان را شهدا امام شهیدان را غریق رحمتت بفرما به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.

اطلاعات تماس

 

روابط عمومی گروه :  09174009011

 

آیدی همه پیام رسانها :     @shiaquest

 

آدرس : استان قم شهر قم گروه پژوهشی تبارک

 

پست الکترونیک :    [email protected]

 

 

 

درباره گروه تبارک

گروه تحقیقی تبارک با درک اهميت اطلاع رسـاني در فضاي وب در سال 88 اقدام به راه اندازي www.shiaquest.net نموده است. اين پايگاه با داشتن بخشهای مختلف هزاران مطلب و مقاله ی علمي را در خود جاي داده که به لحاظ کمي و کيفي يکي از برترين پايگاه ها و دارا بودن بهترین مطالب محسوب مي گردد.ارائه محتوای کاربردی تبلیغ برای طلاب و مبلغان،ارائه مقالات متنوع کاربردی پاسخگویی به سئوالات و شبهات کاربران,دین شناسی،جهان شناسی،معاد شناسی، مهدویت و امام شناسی و دیگر مباحث اعتقادی،آشنایی با فرق و ادیان و فرقه های نو ظهور، آشنایی با احکام در موضوعات مختلف و خانواده و... از بخشهای مختلف این سایت است.اطلاعات موجود در این سایت بر اساس نياز جامعه و مخاطبين توسط محققين از منابع موثق تهيه و در اختيار كاربران قرار مى گيرد.

Template Design:Dima Group