90-05-25-حجت الاسلام والمسلمین ماندگاری
90/5/25
تو مثل صدای پای باران شعری در دفتر آبی بهاران شعری ، بی پرده بگویَمَت که در هر لحظه تاریخ تولد هزاران شعری .
سوال – دوستی دارم که روزه نمی گیرد و می گوید که من نمی توانم دست از بیرون گذاشتن موهایم بردارم . او دوست دارد که وقت بیرون آمدن موهایش را درست کند و لباس های تنگ بپوشد ولی دختر مهربانی است . آیا با این وضع اگر روزه بگیرد ثوابی هم دارد یا اگر روزه نگیرد بهتر است ؟
پاسخ – گاهی از وقت ها دودلی های ما نمی گذارد که در را حق قدم برداریم . ایشان می دانند که تکلیف روزه داری دارد و روزه چقدر برای او منفعت دارد ولی او بین دو تا محبوب مانده است . هم روزه ، هم خدا و هم این شکل و قیافه اش و مردم محبوب او است . همه ی ما گرفتار این دودلی ها هستیم . او نتوانسته بین آنها سنگین و سبک بکند . در زندگی همیشه دو راهی هست و خوش به حال کسانی که در این دو راهی ها سمت خدا را بگیرند و پا روی دلشان بگذارند . در مورد این خانم امروز موهایش است که نمی گذارد او به تکلیفش عمل بکند. فردا و پس فردا دلش چیز دیگری می خواهد و اگر به حرف دل رفتی باید دنبالش بروی . اما اگر توانستی همان اول با دلت مخالفت بکن. دنبال همان سفره ای برو که خدا برای دلت آدرس داده است . برای ما دو تا سفره پهن است .یکی سفره ی شیطانی و یکی سفره ی الهی . سفره ی شیطانی زرق و برق زیادی دارد ولی پوچ و توخالی است و چند روزه است . مثل کف روی آب است و عمرش خیلی کوتاه است . مشکل ما در جهان بینی ماست . تا وقتی ما جهان کوچک را در حد دنیا ببینیم انتخاب ما این جوری می شود یعنی بخاطر اینکه می خواهم چند تا تار مویم را بیرون بیندازم از اطاعت خداغافل می شوم . من عقب می مانم ، ماه رمضان تمام می شود و روز قیامت می آید. یکی از اسامی روزه قیامت یوم الحسرة است . در آن روز این دختر خانم می فهمد که چه چیزی را به چه بهایی از دست داده است . گل ماه رمضان تمرین تقوا است . گل ماه رمضان لعلکم تتقون است . تقوا یعنی اینکه من خودم ،خودم را مدیریت و کنترل کنم . کسی که می خواهد رانندگی بکند و آنرا مدیریت بکند باید ببیند که تا چه حدی می بیند . کسانی که چشمشان ضعیف است اجازه ی رانندگی بدون عینک را ندارند . تمام مشکل ما در این تردیدها این است که دید ما کم است . دید ایشان ایناست که اگر من با این قیافه بیرون نیایم ، پیش بعضی ها کلاسم پایین می آید.اگر ما یک لحظه به صحرای قیامت فکر کنیم ، می بینیم که در آنجا از ما می پرسند آیا می ارزید که شما بخاطر چهار روز دنیا این همه پاداش را از دست بدهید ؟ آیا ده سوره تبارک می فرماید: اگر من کمی حرف گوش می کردم و فکرمی کردم ، من جزو اهل جهنم نبودم .این دوست می تواند از خوبی های او استفاده بکند و از بپرسد که تو چرا این همه خوبی های دیگر را انجام می دهی ؟ او می گوید بخاطر قیامت این کار را می کنم . به او بگوید : تو که دید وسیعی داری ، چرا در این مورد این کار را انجام می دهی . این یکی از شیوه های امر به معروف و نهی از منکر است . واقعیت معروف و منکر را برایش باز بکن .
سوال – این روزها وقتی تصاویر مردم سومالی را می بینیم در دلمان آشوب می شود که دستی ببریم و به این مردمان درد کشیده کمکی بکنیم . اما من بین اینکه به مردم کشورم کمک کنم با به مسلمانان آن طرف دنیا کمک کنم ، گیر کرده ام . مگر نمی گویند که صدقه و انفاق را به نزدیکان خودتان بدهید . راهنمایی بفرمایید .
پاسخ – ما گفتیم که تقوا یعنی گواهینامه و کنترل درونی به کمک خدا . اولین مرحله ی زندگی را ، اتوبان صاف گفتیم . در واقع فرصت دارایی های ما ، من حیات ، مال ، سلامتی ، خانه دارم . تقوا در هر شرایطی به اقتضای همان شرایط است . تقوا در این شرایط سه تا مصداق دارد .یکی تذکر به اینکه من دارم ولی بعضی ها ندارند ، من امروز دارم و یک روزی من هم ندارم . ما امروز در دنیا ، سفره مان نان دارد ، پول هم داریم ، آیا در قیامت هم این طور است ؟ تقوا یعنی اینکه امروز که دارید یاد قیامت خودتان که فقیر هسیتد باشید. پس اولین تابلوی تقوای این است که تا وقتی زنده هستید یاد مرگ و مرده ها هم باشید . این تقوای حیات می شود . انسانهایی که سالم هستند یا بیمارها و بیماری خودتان باشید ، این تقوای سلامتی می شود. ای انسانهایی که پولدار هستید یا فقیرها و فقر خودتان باشید ، این تقوای پولداری می شود . دیگری تشکر کردن است . کسی که پولدار است نباید فکر کند که اینها برای خودش است . همه چیز مال خداست . از کسی که سلامتی ، مال و حیات را به ما داده تشکر بکنیم . خدا در حدیث قدسی می فرماید: مال ، مال من است . پولدارها وکیل من هستند و فقرا عیال من هستند.دیگری سرمایه گذاری است.سرمایه گذاری که در روایات ما خیلی تاکید شده است سه بخش است . یکی برای تربیت انسان ، یکی برای نشر معارف ، توسعه ی خدمت . اگر کسی از دارایی خودش در راه این سه تا استفاده کرد یعنی از خودش تقوا نشان داده است . امروز روز ولادت امام حسن مجتبی (ع) است که کریم اهل بیت است .ایشان چندین بار در زندگی شان مال شان را با فقرا تقسیم کردند . داریم که یک فقیر پیش ایشان آمدند وگفتند که دشمنی به من حمله کرده است و آن فقر است . امام به خادم گفتند که هر چه در خانه داریم بیاورید و به او بدهید . امام به او فرمود که اگر باز دشمن به تو حمله کرد در این خانه باز است . این سیره ی اهل بیت است . روایتی داریم که فردی پیش رسول اکرم آمد و گفت که من می خواهم انفاق کنم . گفت که اگر پدر و مادر داری ، به آنها بده . اگر زن و بچه داری به آنها بده ، اگر اقوام داری به آنها بده ، اگر همسایه داری به آنها بده و در آخر به فقیر بده . این روایت برای شرایط عادی است . اگر ده نفر نشسته اند و آب می خواهند، شما باید اول آب را به مادرت بدهی . اما الان یم نفر غریبه است و لقمه در دهانش گیر کرده است ، اولویت با این فرد است . عقل هم این را قبول می کند . شب سومی که اسیر به در خانه ی حضرت فاطمه آمد و ایشان افطاری بچه ها را به او دادند ، مسلمان نبود ولی مردم سومالی مسلمان هستند . انفاق برای دادن زیادی است. ایثار یعنی اینکه من خودم احتیاج دارم ولی به دیگران می دهم . این ارزشش خیلی زیاد است . ما در شرایط مساوی باید اول به خودمان کمک کنیم ولی آیا واقعا شرایط گرسنه های ما با گرسنه های سومالی مساوی است ؟ در مملکت ما گرفتاری زیادی است . امروز روزانه چندین هزار نفر از بچه های آنها دارند تلف می شوند . ما در مملکت خودمان آماری نداریم که کسی ازگرسنگی مرده باشد . الان فقیری آمده که ناهار ندارد و شما خواهری دارید که شام ندارد . این فقیر اگر ناهار نخورد می میرد ولی تاش ب خدا بزرگ است . در شرایط مساوی قطعا قوم و خویش ها اولی تر هستند ولی در شرایط اضطرار عقل هم حکم می کند که حق با دیگرانی است که احتیاج بیشتری دارند . بعضی ها شعار می دهند که مردم ما گرسنه هستند و چرا می خواهید به دیگران کمک کنید ، عده ای هستند که در این موارد فقط نِق می زنند . او خودش اهل هیچ کاری نیست و می خواهد ما را از کار خیر باز دارد . اینها در مقابل راه خدا سد می شوند . کسانی که ایراد می گیرند بخشی از آنها اهل انفاق نیستند و فقط غُر می زنند . عده ای هم کمک می کنند و هم به زیارت می رود . شیاطین هوای یکدیگر را دارند . آیا انصاف است که مسلمین هوای همدیگر را نداشته باشیم ؟ امام صادق (ع) از فردی پرسیدند که دوستانت چطور هستند ؟ او از آنها به نیکی یاد کرد . امام پرسید که آیا ثروتمندان آنها به عیادت فقیران می روند و به گره آنها را باز می کنند ؟ فرد گفت : نه . این خصوصیات در دوستان ما کم است . امام فرمود که پس چطور اینها خودشان را شیعه می دانند . پیامبر فرمودند: کسی که صبح بکند و دغدغه ی مسلمانان را نداشته باشد مسلمان نیست . من تقاضا می کنم که لحظه ی سحر و افطار برای همه ی مردم دنیا دعا کنید ، برای مسلمانان یمن و مصر و .. داریم که عاجزترین مردم کسی است که دعا نمی کند . اگر کاری نمی توانیم بکنیم حداقل دعا کنیم . اگر ما این کمک ها را نکنیم چطور می توانیم بگوییم که پیرو امام حسن (ع) مجتبی هستیم ؟
سوال – سوره طه آیات 25 تا 35 توضیحاتی بدهید .
پاسخ – آیه بیست و هفت که در زیارت جامعه کبیره هم آمده است که ویژگی مومنان است. می فرماید : آنها تابع محض هستند . تقوا یعنی اینکه من از روی نقشه ی خدا خودم را کنترل می کنم . بیایید در تمامزندگیمان نقشه ی کتبی دین که قرآن و عترت است را خوب مطالعه بکنیم و یک قدم عقب تر و جلوتر از آنها نرویم . اگر حضرت زهرا افطاری سه شب خودش را به یتیم ، مسکین و اسیر نداده ما هم ندهیم ، اگر امام رضا (ع) در خانه اش را به سمت تمام فقرا باز نکرده ما هم باز نکنیم ، اگر امام حسن مجتبی (ع)( به مرد شامی که به او اهانت کرده کمک نکرد ما هم کمک نکنیم . تقوا یعنی اینکه در هیچ قصه ای تابعیت خودمان را نسبت به معصومین از دست ندهیم . در دیانت اجتهاد نکنیم . بیایید در دیانت خودمان تابع اهل بیت باشیم که آنها تابع محض خدا هستند . اگر ما این کار را نکنیم شیعیه ی آنها نیستم بلکه محب هستیم . کسانی که می خواهند خادم امام رضا (ع) باشند ، باید در خدمت هایشان هم تابع امام رضا (ع) باشند . من نباید با سلیقه و دل خودم کاری بکنم . ائمه حرف خدا را می گویند .
سوال – بالاخره ما تکلیف خودمان را با برنامه های صدا و سیما نفهمیدیم . یک برنامه ای مثل سمت خدا بیننده را به سمت خدا و بندگی و ترک گناه هدایت می کند . جالب است که در یکی از برنامه های شما آثار تمسخر توضیح داده می شود و باز جالب است که در این ماه و در همین تلویزیون برنامه ی دیگری مردم را به گناه و تمسخر به انسانها سوق می دهد و ظاهر طنز هم به آن می دهد . واقعا کدامیک ما را به سمت خدا سوق می دهد ؟
پاسخ – هر تهیه کننده و کارگردانی که این برنامه را ساخته ، ما برا ی او استغفار می کنیم . حتی اگر برادر من هم این کار را کرده باشد باید توبیخ بشود . این درست نیست که در ماه مبارک رمضان گناه کبیره ی قطعی انجام بشود. آیه صریح در مورد مسخره کردن داریم که همدیگر را مسخره نکنید . پیامبر می فرماید : گناه را تحقیر بکنید نه گناهکار را . یعنی بین ذات و فعل طرف یک فاصله بیندازید. بفرض کسانی را که می خواهیم سر به سر آنها بگذاریم خطا کرده اند ، خطای او را بد بدانید ، چشم چرانی بد است ، عصبانیت بد است ولی شخص عصبانی را بد ندانید . مقام معظم رهبری گفتند : کسی که جرمش ثابت نشده است نباید اسم او را ببرید . حتی اگر جرم او هم ثابت شده ، در دین نداریم که باید اسم او را ببریم . فرد خطاکار توبیخ می شود و جزای آنرا هم می بیند . کارهای خوب صدا و سیما در بعضی از بخش ها بخاطر این گونه برنامه ها دارد خنثی می شود. مثلا ما می گوییم که قوام خانواده به این است که مرد به همسر محبت کند و زن از مرد اطاعت کند. گاهی در برنامه ها این قصه اتفاق نمی افتد . زندگی اولاد این است که ادب و احترام در مقابل پدر و مادر داشته باشد. ولی در بعضی از فیلم ها و سریال ها این اتفاق نمی افتد . آیا ما می توانیم با گناه ، ادخال سرور بکنیم ؟ ما می توانیم یک لطیفه بگوییم و بدی را تمسخر بکنیم . مثلا ما می توانیم تکبر را در شخصی به نمایش در بیاوریم و تکبر را به استهزاء بکشانیم ولی نمی توانیم آن فرد را مسخره کنیم . گناه غیبت ، تمسخر و مردم آزاری دو تا گناه است . یکی حق الناس است و یکی حق الله است . من نمی توانم به کسی اجازه بدهم که در تلویزیون ادای من را در بیاورد . چون حق الله است . من از طرف خدا نمی توانم به کسی مجوز گناه بدهم . خدا گفته دروغ در جایی جایز است که جان یک انسان در خطر است . ولی من نمی توانم برای هزارتومان دروغ بگویم و اسم آنرا دروغ مصلحتی بگذارم . مثلا فرد اجازه می دهد که پشت سر او غیبت کنیم ، پس خدا چه ؟ باید جلوی اینگونه برنامه ها گرفته بشود. در شأن صدا و سیمای نیست که به خاطر خنداندن مردم ، گناه بکنند .
کسانی که روزه خواری می کنید باور کنید که ضرر می کنید ، از خدا بخواهید که چشم ما به این ضرر باز بشود . این ماه تمام می شود ولی شما از این فیض محروم می مانید . خدا از روزه به نام تکلیف یاد نکرده است بلکه بنام تشرف یاد کرده است .