حجت الاسلام والمسلمین قرائتی
سوال – چرا بعضی ها نماز نمی خوانند ؟

پاسخ – من در سایه ی گفتن کلمات قرآن ، امیدوارم که این کلمات در خودم هم اثر کند. ما نباید مثل لوله ی سیمانی باشیم زیرا لوله ی سیمانی آب را رد می کند ولی آب در آن نفوذ نمی کند. اگر حرفهای من در خودم اثر نکرد من مثل لوله ی سیمانی هستم . خوب است که اگر انسان حرفی می زند خودش هم عامل باشد. فردی به سخنرانی گفت که آیا شما به تمام حرفهایی که می زنید عمل می کنید ؟ سخنران پرسید که شما چکاره هستید ؟ فرد گفت : کفاش . سخنران پرسید : آیا شما تمام کفش هایی که می دوزید خودتان به پا می کنید؟ اگر ما به تمام حرفهای مان عمل نکنیم دوست داریم که به مقداری از آنها عمل کنیم . دوست داشتن نعمت است .در قرآن داریم : دوست دارند که پاکیزه بشوند. به فردی گفتند که شما خودت را عادل می دانی ؟ آن فرد گفت: من دوست دارم که عادل باشم. اگر شما از پیشنماز گناه کبیره نبینید می توانید پشت سر او نماز بخوانید و لازم نیست که پیش نماز خودش را عادل بداند.

همه ی نمازخوان ها سهمی در مورد نخواندن نماز دیگران دارند. فردی می گفت که من دوستی داشتم که نماز می خواند و فحش هم می داد، از آن موقع به بعد از نماز بدم آمد. اگر روحانی بد رانندگی کند، همه از روحانی بودن او بدشان می آید .یعنی بد رانندگی کردن یک روحانی باعث می شود که ما دیگر به حرفهای او گوش ندهیم .اگر در سوپرمارکتی فقط دو تا از اجناس آنها خراب باشد شما دیگر به آن سوپر مارکت نمی روید. گاهی اوقات بعضی از نماز خوان های ما بد رفتار می کنند. در قرآن داریم که نمازگزارها باید چطور باشند. در سوره ی مومنون داریم که مومنان باید خاشع باشند، به فقرا کمک می کنند و از لغو دوری می کنند. بعضی از افراد در صف اول نماز هستند ولی هیچ کمکی به کسی نمی کنند. وقتی جوانی این فرد را می بیند، با خودش می گوید که من نمی خواهم اینگونه باشم و نماز بخوانم . البته این فکر غلط است و تعمیم دادن کار اشتباهی است .اگر کسی جلوی مردم شراب می خورد، می گویند که فلانی شراب خوار است ولی نمی توان گفت که فلانی دزد هم هست. شما می توانید گناه علنی را که دیده اید، بگویید. پدری نماز می خواند ولی بداخلاق است و پسرش سرلج می افتد و می گوید: حالا که پدرم بداخلاق است من نماز نمی خوانم. اگر شما بدی از فرد نماز خوان دیدید ، آنرا بحساب نماز خواندنش نگذارید. اگر یک فرد ایرانی خطایی کرد نباید آنرا بحساب کشورش بگذارند و به آن توهین کنند. زمانی گفتند که آخوندی دزدی کرده است و آقا فرمودند که بگویید :دزدی، لباس آخوندی به تن کرده است .

نمازخوان ها معصوم نیستند، بدی نمازگزار را نباید پای نماز گذاشت بلکه باید پای خود نمازگزار گذاشت .من از طرف امام خمینی نماینده ی نهضت سواد آموزی شدم ، در منزلی میهمان بودم و به آنها گفتم که برای نماز صبح مرا بیدار کنید . آنها گفتند که شما نماینده ی امام هستید ،آیا ما باید شما را برای نماز بیدار کنیم ؟ من گفتم که من خودم نماینده امام هستم ولی خوابم نماینده امام نیست .مردم چنین توقعی دارند. گاهی وقتی به نظام جمهوری اسلامی ایراد می گیرند می گویند که فلانی چرا اینکار را کرد یا ... ؟ وقتی شما می خواهید سوار اتوبوسی بشوید باید راننده اتوبوس خوب باشد و اتوبوس سالم باشد، نباید از مسافرها ایراد گرفت و اِلا نمی توانید ماشین پیدا کنید. در انقلاب اسلامی، ماشین (انقلاب) و راننده (امام) سالم است. اگر کسی پارتی بازی کرد یا احتکار کرد یا کلاهبرداری کرد، ربطی به انقلاب و امام ندارد . در طب تخصص داریم ولی در نماز این طور نیست که بگوییم ما متخصص در نماز هستیم بلکه باید تمام کارهای ما اعم از زن داری ،بچه داری ،شوهرداری و ... درست باشد .اگر کسی تمام داروهایی که دکتر برایش تجویز کرده است را نخورد، خوب نمی شود و نمی تواند بگوید که من فلان دارو را می خورم و فلان دارو را نمی خورم .این برای کسانی است که یک درمیان نماز می خوانند.

سوال – در قرآن داریم که نماز انسان را از بدی ها باز می دارد، پس چرا نماز ما را از بدی ها باز نمی دارد ؟

پاسخ – منظور این نیست که نماز مانع فحشا است و انسان نماز خوان نمی تواند فحشا کند یا دروغ بگوید. وجود پلیس به انسان می رساند که نباید خلاف کرد ولی معنایش این نیست که با وجود پلیس نمی توان خلاف کرد .ممکن است که فردی در چراغ قرمز با وجود پلیس ، باز خلاف کند. ممکن است که فردی نماز بخواند ولی باز خلاف کند. این آیه می فرماید که نماز هشدار می دهد که خلاف نکن و اگر خلاف کردی دوباره برگرد و توبه کن. در واقع این یک تلنگر است .نماز مانع خلاف نیست بلکه هشدار دهنده است. اذان دعوت به نماز است ولی انسان را مجبور به نماز نمی کند. در روز قیامت جهنمیان به شیطان می گویند که تقصیر توست که ما به جهنم می رویم زیرا تو ما را وسوسه کردی .شیطان می گوید :تقصیر خودتان است زیرا من فقط شما را دعوت کردم و شما آنرا پذیرفتید. پس نماز گزارها با بدی هایشان، مردم را از نماز دور می کنند. پس انسانی که نماز می خواند باید کارهایش درست باشد. کسی که نماز می خواند الگوی تمام عیار نیست. ما درس را از استاد می گیریم ولی ممکن است که عقاید او را قبول نداشته باشیم. اخلاق نمازگزار و عمل او خیلی مهم است. فردی تعریف می کرد که من پنج ریال به فرزندم دادم .او این پول را به فقیر داد و من طبق آیه قرآن ،ده برابر پول را به فرزندم برگرداندم و این آیه را به او نشان دادم . این بچه با این روش می تواند تفسیر قرآن را یاد بگیرد. اگر عمل ما خوب باشد می توانیم بچه ها را جذب کنیم. یکی از روحانیون تهران می گفت که هنگام خروج از مسجد دیدم که بچه ای گریه می کند وعلت را پرسیدم و بچه گفت که کفشم در مسجد گم شده است و اگر بدون کفش به خانه بروم مادرم مرا دعوا می کند. من برای او کفشی خریدم و او را به خانه فرستادم. این بچه حتما نمازخوان می شود. در شیراز مزارعی وجود دارد که بادام و گردوی آن وقف بچه هایی است که به مسجد می آیند. اینها کارهای عملی و ملموس است .اگر نماز خوانی عصبانی شد و به فرزند و خانمش حرفی زد باید عذرخواهی کند تا این در بچه اش اثر نگذارد. تشویق مادی و معنوی خیلی خوب است . پیامبر به مسجد آمد و دید که عده ای عبادت می کنند وعده ای گفتگوی علمی می کنند، حضرت فرمود که کار هر دو گروه درست است ولی من داخل گروهی می روم که گفتگوی علمی می کنند. در یکی از جنگ ها امیرالمومنین خیلی خوب جنگید و پیامبر عمامه اش را به ایشان داد. خوب است که به بچه بگوییم که در راه مسجد برای تو یک گوشواره می خرم .باید به بچه ها احترام گذاشت. آیت الله خامنه ای می فرمودند که در مشهد جوانی با لباس رنگی وارد نماز جماعت شد. یکی از پیرمردها گفت که تو خجالت نمی کشی که با این لباس به مسجد آمده ای؟ ایشان به پیر مرد گفتند که چرا شما اسلام را این طور معرفی می کنید؟ برخوردها خیلی مهم است . اگر ما وسیله ای برای بچه مان می خریم آنرا به دین وصل کنیم. امام رضا(ع) در عید غدیر، انگشتر می دادند. خوب است که مسجد نزدیک منزل باشد. یکی از مشکلات ما مسجدهای بزرگ سلطنتی است. مسجد کوچک آجری خوب است که هر دو تا کوچه، یک مسجد داشته باشد. خطبه های نماز باید کوتاه باشد. گاهی آنقدر خطبه ی نماز جمعه طولانی است که مردم ناراضی می شوند. روایت داریم که یکی از زمان هایی که نماز قبول نمی شود زمانی است که مردم پشت سر آقایی نماز بخوانند که از او ناراضی باشند. اسلام می خواهد که مردم راحت باشند. اسلام در نماز واجب به ما آزادی داده است که در بین نماز جماعت قصد فرادا کنیم. پس بهتر است که ما دو نماز را با هم بخوانیم و بعد از آن دعا بخوانیم .ما باید مردم را آزاد بگذاریم .گاهی ما مردم را در فشار و رودربایستی قرار می دهیم .قرائت خوب امام جماعت خیلی تاثیر دارد .شرکت مسئولین هم مهم است .مسئولین رتبه بالا هم باید در نماز جماعت شرکت کنند. نباید نماز را طول داد. در نماز جماعت نظم و سر وقت آمدن امام مهم است. امام جماعت باید برای مسجد وقت بگذارد .پس حرف اول را اخلاق نمازگزار، امام جماعت ،هیئت امناء و خادم می زنند. گاهی ما چهار سال در مورد دین صحبت می کنیم و کسی را جذب نمی کنیم ولی فرد دیگری با یک عمل و اخلاق خوب آنها را جذب می کند. در آموزش نماز به بچه ، باید واجبات را گفت تا بچه خسته نشود. گاهی بچه را به اردو می برند و در آنجا برایش دعای عارفانه می خوانند بجای اینکه با او توپ بازی کنند و تخمه بشکنند. اگر رفتار مسلمانان و خرافات را از اسلام جدا کنیم، اسلام پیش می رود. مردم دین را می خواهند ولی چیزهایی که به دین اضافه می شود، آنها را زده می کند. دین قانون خداست .انسان بی دین وجود ندارد. هر راهی که انسان می رود دین اوست. انسان نمی تواند بی قانون باشد و بهترین قانون، قانون خداست. زیرا خدا سازنده ی من است و دفترچه ی من دست خداست.

سوال- آیا اینکه می گویند: مبلغین دینی، خوب دین را برای ما توضیح نداده اند درست است ؟

پاسخ – تا مقداری این حرف درست است. ممکن است که یک پیش نماز جواب شما را نمی دهد ولی شما می توانید به مسجد دیگری بروید. اگر شما از یک روحانی خوشتان نیامد دنبال روحانی دیگری بروید. همه مقصر هستند. تلویزیون باید یک دوره ی آموزش نماز بگذارد. البته این آموزش نباید بصورت مصنوعی باشد و باید در سریال ها آنرا نشان بدهند.

آیا تمام شاعرها در مورد نماز شعر گفته اند ؟آیا ما یک مترمسجد ساخته ایم ؟ کسی که می نشیند و می گوید که برای ما مسجد بسازید، مسجدی نیست. زیرا هر کاری تلاش می خواهد. قرآن می فرماید که آدم اراده نداشت که گندم را خورد.

سوال – می گویند که خدا از حق خودش می گذرد .اگر خدا از حق خودش می گذرد چرا شما این قدر در مورد نماز اصرار می کنید ؟

پاسخ – خدا از حق خودش نمی گذرد .امام صادق (ع) در لحظه شهادت همه اقوام را جمع کرد و فرمود :به خدا قسم ،من شفاعت نمی کنم کسی را که حق نماز را ضایع کند. اگر ما برای امام حسین (ع) سینه بزنیم و نماز نخوانیم، امام ما را شفاعت نمی کند. در قرآن داریم کسانی که به جهنم می روند به خاطر چند چیز است : نماز نخواندن، کمک نکردن به فقرا و ...

کسی که همه ی نعمت های خدا را نادیده می گیرد و نماز نمی خواند ، خدا خلاف او را جدی می گیرد. راه ما راه دعوت و اخلاق است .در قرآن داریم که اگر می خواهید مردم را از ظلمات به نور برسانید راه آن تشویق است ولی در اسلام ،تنبیه هم داریم .

سوال – صفحه 68 قرآن را توضیح بفرمایید.

پاسخ – درجنگ فردی فریاد زد که محمد کشته شد. عده ای از مسلمانان فرار کردند و این آیه نازل شد که اگر پیامبر زخمی یا کشته شد،آیا شما باید فرار کنید ؟ این آیه می گوید که تشکیلات جامعه ی اسلامی باید به گونه ای باشد که حتی اگر رهبر جامعه از دنیا رفت، نظام آن از هم نپاشد . این آیه جهت تشکیلات نظام است .