حجت الاسلام والمسلمین قرائتی
92/6/12

سوال – آیا فقط حضرت موسی باید با فرعون با کلام نرم صحبت می کرد یا ما هم باید با اطرافیان این طور صحبت کنیم؟

پاسخ – کلام نرم( قول لَیِن) در همه جا ارزش است البته خداوند در قرآن به موسی می فرماید که با کلام نرم با فرعون سخن بگو. امام سجاد(ع) در دعای مکارم الاخلاق می فرماید: نرم باشید و بال های تان را باز کنید. ما همه باید با هم خوب صحبت کنیم. خداوند به حضرت موسی می فرماید که اولین کلام تو با فرعون نرم باشد ولی معنایش این نیست که تا آخر عمر نرم صحبت کنی. بعضی ها تا محکم حرف نزنی حرف هایت را گوش نمی کنند. حضرت امیر صحبت می کرد و دید که به حرف های او گوش نمی دهند، توی گوش خودش سیلی زد. داریم که پیامبر نماز داشت می خواند و تا سلام نمازش را داد به طرف در رفت تا مردم از مسجد بیرون نروند و حدیثی خواند. گاهی اگر سخن را طبیعی و ساده بگوییم اثر نمی کند باید شوکی وارد بشود تا تاثیر حرف بیشتر باشد. گاهی رسانه می گوید : خبری که هم اکنون بدستم رسید برای تان می خوانم. با این کار خبر هیجانی می شود. و شنونده بیشتر توجه می کند.

تمام سوره های قرآن با هیجان شروع می شوند. 29 سوره قرآن با حروف مقطعه شروع شده است. بعضی از سوره ها با قسم ایجاد هیجان می کند. بعضی از سوره ها با چند اگر شروع می شود. و بعد خبر را می دهد. ریتم شروع آیه ها مهم است. داریم که باید اول سخنرانی با آخر سخنرانی فرق داشته باشد. از امام پرسیدند که چرا الله اکبر اذان چهار تاست. امام فرمود: در اول اذان مردم هنوز در جریان نیستند و در کار و کسب هستند ولی بعد در جریان اذان قرار می گیرند و کلمات دوتایی می شود.

خداوند در مورد پدر و مادر می گوید که با قول کریم یعنی با احترام با آنها صحبت کنید، خدا می گوید که با مردم قول معروف داشته باشید.

آخرین حرفی که انسان در آخر عمر می زند عصاره ی عمر اوست یعنی وصیت نامه عصاره ی عمر است. و حرف مهمی است. در کتابی آخرین گفته ی بزرگان را آورده اند. در فرانسه محل هایی بود که در آنجا نوشته شده بود که مثلا فلانی شبی در اینجا خوابیده است .ما در نیشابور محلی بنام قدم گاه داریم که امام رضا(ع) در آنجا توقف کرده است. این کار درستی است. امام صادق(ع)به میهمانش پیراهن خونی حضرت علی (ع) را که در آن لباس به شهادت رسیده بودند نشان داد. گاهی چیزهایی را باید بعنوان میراث فرهنگی نگه داریم. امام صادق(ع) درآخرین لحظات عمرش همه اقوام را دعوت کردند و فرمودند: کسی که نماز صبحش قضا بشود از ما نیست. ما ببینیم که چقدر نمازخانه ساخته ایم؟ الان مردم همه چیز در دسترس دارند ولی آیا مسجد در دسترس آنها هست؟

امام صادق(ع) می فرماید: اگر کسی نماز را سبک بشمارد از ما نیست .آیا ما نماز را سبک نشمردیم که تعداد مسجدهای مان کمتر از ورزشگاه است؟ البته مسجدهای زیادی ساخته شده است ولی هنوز کم است. باید مسجد در دسترس باشد. یعنی تعدادش زیاد و کوچک و ساده باشد تا برای ساخت آن با مشکل مواجه نشویم.

حدیث داریم که نماز را ضایع کردید، خدا شما را ضایع کند .نماز نباید ضایع بشود. مقام معظم رهبری دستور داده است که پروازهای نباید طوری باشد که نماز قضا بشود. یک وقت پرواز خارجی و اورژانسی است که انسان سوار هواپیما می شود و روی صندلی نمازش را هم می خواند. ولی در پروازهای داخلی این طور نیست و می توان با ده دقیقه تاخیر و بعد از اذان پرواز کرد.

آموزش نماز ،درست خواندن نماز و نماز با جماعت هم مهم است. نوه ی امام خمینی می فرمود که شب اول تکلیفم روزه داری ام بودم. امام به من گفت که چون شما ضعیف هستی اول روزه ات را افطار کن و بعد نماز بخوان ولی من اول نماز می خوانم و بعد افطار می کنم. من گفتم :می خواهم نماز جماعت بخوانم. من برای افطار رفتم و قرار شد که برگردم تا با امام نماز جماعت بخوانیم.( اگر تعداد نمازگزار به دو نفر برسد ثوابش صد وپنجاه برابر می شود. وقتی تعداد نماز جماعت به ده نفر برسد کسی نمی تواند ثواب آنرا بشمارد. زمانی وزیر بهداشت برای این مطلب مثلی زد و گفت که اگر شما یک انگشت داشته باشید می توانید شماره تلفن بگیرید اگر دوتا انگشت داشته باشید می توانید سطل ماست را بلند کنید اگر سه انگشت داشته باشید می توانید پرتقال را از روی زمین بردارید. اگر چهارتا انگشت داشته باشید می توانید سطل آب را بلند می کنید و اگر پنج انگشت داشته باشید می توانید آمپول هم بزنید. اگر تمام انگشت را داشته باشید می توانید همه کاری در دنیا انجام بدهید. پس وقتی تعداد انگشتان به ده تا رسید محدودیتی برای کار وجود ندارد). نوه ی امام افطار می کند و یک ساعت و نیم بعد یادش می آید که امام منتظر اوست. وقتی پیش امام برمی گردد، امام به او می گوید که افطار تو خیلی طول کشید و من منتظر شما بودم تا یک نفر به من اقتدا کنم. این توجه به نماز است.

سوال – چه راه کارهایی وجود دارد که نوجوانان به نماز تشویق بشوند و با رغبت نماز بخوانند ؟

پاسخ – خداوند در قرآن چندین راه کار برای دعوت به نماز داده است. یکی توجه به نعمت های خداوند است. یعنی کسی که به نعمت های خداوند توجه داشته باشد روحیه ی شکر در او پیدا می شود. پس نعمت های خدا را بشمارید. در اول قرآن داریم که عبادت کنید زیرا خدا شما را خلق کرده است. در آخر قرآن داریم که مردم باید بندگی کنند. بخاطر نعمت اکسیژن، دریا، جنگل ،خاک و... در قرآن داریم :آیا ما به تو چشم ندادیم؟ اگر خداوند ساده ترین نعمت ها را از ما بگیرد ما فلج می شویم. مثلا نعمت غلطیدن. همه بطور اتوماتیک در شب غلط می خورند ولی کسی شکر این نعمت را بجا نمی آورد. اگر ما شب تا صبح را بطور صاف بخوابیم وغلط نمی خوردیم، فلج می شدیم. اگر گوش ما مثل پیشانی صاف بود، سمت صدا را تشخیص نمی دادیم. همه ی دنیا حکمت است. خدا در قرآن می فرماید: اگر ما بخواهیم درخت ها را خشک می کنیم، چطور درختان سبز می شوند. اگر بخواهیم حرکت زمین را کند می کنیم تا گردش خورشید مختل بشود. اگر خورشید خیلی از زمین دور بودیم از سرما خشک می شدیم.

بچه ای چموش است. اگر شما لطف هایی که در حق بچه ای کرده اید بگویید، او شرمنده می شود.

قرآن به پیامبر می فرماید :تو بگو ممکن است که عده ای حرف تو را گوش نکنند. آنها به پیامبر گفتند که اگر ماه را به دونیم بکنی ما به تو ایمان می آوریم .پیامبر این کار را کرد ولی آنها ایمان نیاوردند. ما نمی توانیم به فرزندان مان اجبار کنیم یا آنها را بزنیم. خدا به پیامبر فرمود که تو رسول هستی و باید رسالت را بگویی.

دیگر اینکه اگر مردم برکات نماز را بدانند به آن علاقمند می شوند. در کتاب پیوندهای نماز 135 برکت نماز نوشته شده است. مثلا شما لباس تان را می شویید ،در این لباس شستن علاوه بر اینکه لباس تان تمیز می شود، دست تان هم تمیز می شود، عرق تان هم درمی آید. ،وقت تان هم پر می شود. لباس که تمیز شد شما شاد می شوید و کسی هم که به این لباس تمیز نگاه می کند شاد می شود. در شیر مادر همه ی احتیاجات نوزاد گذاشته شده است. نماز مثل شیر است که همه چیز در آن وجود دارد. اگر بچه ای شیر مادرش را بخورد، نیاز به تزریق ویتامین دیگری ندارد. اگر ما نماز درستی بخوانیم همه ی کمالات در نماز وجود دارد. پس در نماز کمال هم وجود دارد. حتی ورزش هم در نماز وجود دارد یعنی رکوع و سجود. در نماز خاک وجود دارد یعنی مُهر. در نماز آب وجود دارد یعنی وضو و غسل . در نماز ماه وجود دارد یعنی برای تشخیص نماز اول ماه. برای تشخیص قبله در نماز از ستاره استفاده می شود. در نماز انتخابات وجود دارد که اگر شما پیش نمازمسجدی را قبول ندارید به مسجد دیگری بروید. در نماز آزادی وجود دارد یعنی شما می توانید در رکعت دوم نماز جماعت قصد فرادا کنید . در نماز رنگ وجود دارد یعنی رنگ سفید لباس .در نماز عطر وجود دارد که ثواب نماز را زیاد می کند. کسی که ازدواج کند ثواب نمازش هفت صد برابر می شود. اگر کسی بدهمسرداری بکند نمازش قبول نیست. روایت داریم که اگر کسی به همسرش نیش بزند نمازش قبول نیست. فریاد در نماز وجود دارد یعنی اذان. در نماز سلام وجود دارد یعنی سلام بر بندگان صالح خدا. در نماز حق مردم هم وجود دارد . لباس نمازگزار و مکان نباید غصبی باشد. حق حیوان در نماز وجود دارد که اگر سگ تشنه باشد شما نمی توانید با آب وضو بگیرید. باید آب را به سگ بدهید و تیمم کنید. در نماز حق فرزند وجود دارد یعنی اگر بچه در نماز گریه کرد مادر باید نمازش را زود تمام کند. نماز مهندسی شده است. اگر مهندسی خودکاری طراحی کند که چهل تا کار انجام بدهد ما او را تشویق می کنیم. در مهندسی نماز ، تابحال 135 مطلب بدست ما آمده است.

اشتباه می کنند کسانی که با هر کسی یک ساعت حرف می زنند ولی با خالق شان صحبت نمی کنند. گاهی فردی یک ربع جلوی آینه می ایستد تا موهایش را درست کند ولی حاضر نیست که پنج دقیقه با خدا حرف بزند. بی انصافی است که ما نماز نخوانیم. بهشتیان از جهنمیان می پرسند که چرا جهنمی شدید؟ آنها می گویند :زیرا ما از نماز گزاران نبودیم.

سوال – صفحه 439 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ – در این صفحه داریم :انسانی که تعبیر بد می کند بدخواه است. و به خودش ضربه می زند.

فردی نزد دکتر می رود و دکتر به او می گوید که روزی دو قاشق از این شربت بخور. فردا دکتر می پرسد که آیا شربت خوردی؟ او سر شربت را خالی می کند و می گوید که خورده ام و پیش خودش می گوید که سر دکتر را کلاه گذاشتم. در واقع او سر خودش کلاه گذاشته است. گاهی فکر می کنیم که اگر جنس قلابی بفروشیم سود کرده ایم ولی این طور نیست. زیرا وقتی آنه می فهمند که جنس قلابی است دفعه ی دیگر از ما خرید نمی کنند. پس هر وقت فکر می کنیم که کلاه سر کسی گذاشته ایم بدانیم که کلاه سر خودمان گذاشته ایم.

بعضی گلایه می کنند که همسرشان نماز نمی خواند. بعضی دین را کنار می گذارند یعنی یا قیامت را قبول ندارند یا آنرا فراموش می کنند و برنامه های زندگی شان را طراحی می کنند. کسانی که به قیامت کاری ندارند و روی مادیات حساب باز می کنند آیا حتما به مادیات می رسند ؟ ممکن است که برسند یا نرسند. هر کس که دزدی می کند حتما موفق نمی شود ممکن است که پلیس او را بگیرد. پس همیشه لذت حرام به مقصد نمی رسد. و این افراد کارشان پنجاه پنجاه است. و آخرت شان هم صفر است. کسانی که برای آخرت کار می کنند آخرت شان صددرصد است و ممکن است که دنیای شان هم خوب است. یعنی آخرت را صد درصد دارند و دنیا را پنجاه پنجاه دارند. پس کار کسانی که آخرت را قبول دارندعقلانی تر است.

مثلا سی تا اتوبوس می خواهند به مسافرت بروند. نیمی از اتوبوس ها کمک های اولیه را در صندوق خودشان می گذارند و نیمی از اتوبوس ها بدون وسایل کمک های اولیه حرکت می کنند. اگردر میان راه از وسایل کمک های اولیه استفاده نشد ماشین هایی که این وسایل را حمل کرده اند ضرر می کنند؟ خیر ولی اگر نیاز به این وسایل بود، ماشین هایی که وسایل کمک های اولیه را نیاورده اند ضرر زیادی خواهند کرد.

پس عقل می گوید که باید دین داشته باشیم. خانمی هفتاد کیلوگرم وزن دارد، اگر این خانم لباس اسلامی داشته باشد یا نداشته باشد ،نیم کیلو به وزنش اضافه یا کم می شود. حالا اگر قیامتی نباشد این نیم کیلو لباس ضرری به خانم نزده است ولی اگر قیامتی باشد این خانم چکار خواهد کرد؟

من به خانم های بدحجاب می گویم که اسلام فرموده که زن قیمتی است و هر کس می خواهد از آنها لذت ببرد باید برای شان امکاناتی را فراهم کند. وقتی شما این طور خودتان را حراج می کنید یعنی می گویید که مرا بصورت رایگان نگاه کنید. اسلام زن را بهتر می شناسد. زن های بدحجاب خودشان را ارزان می فروشند.

نماز بیشتر از هفده دقیقه در شبانه روز طول نمی کشد و وقت زیادی از شما نمی گیرد. شما از صبح تا شب کار می کنید و هفده دقیقه برای خدا وقت می گذارید بعضی ها حاضر نیستند که این زمان را هم برای عبادت بگذارند. اگر شما خدا را دوست دارید با خدا حرف بزنید. نماز نخواندن سهل انگاری است. مردم ما خوش ذات هستند. سال گذشته مردم زلزله زده ی بم صد تن خرما به مردم سیل زده ی پاکستان دادند. مردم ما شریف هستند ولی بعضی مواقع غافل می شوند. گفتگو با خدا لذت دارد .شیرجه زدن در آب استخر لذت دارد و حتما لازم نیست که از آب چیزی بیرون بیاوریم. نشست و برخاست با بزرگان لذت دارد.

مردم و مسئولین باید نماز را جدی بگیرند. بعضی از شهرک هایی که ساخته شده اند هنوز مسجد ندارند، باید جبران کنیم.

خدایا به آبروی امام صادق (ع )اگر تا بحال هر چه نماز را سبک شمرده ایم ما را ببخش و توفیق بده که نماز را گرامی بداریم.