حجت الاسلام والمسلمین قرائتی
92/10/17

سوال – چگونه خانواده و دیگران را به نماز دعوت کنیم ؟

پاسخ – چرا نخود خام نمی خورند؟ علت این است که نخود را باید پخت تا نرم شود و بعد آنرا خورد. قرآن می فرماید: نماز سنگین است مگر برای خشوع کنندگان. خشوع یعنی نرم. پس نماز سنگین است مگر برای انسان های نرم. پس باید نماز را نرم کرد و دیگران را به آن دعوت کرد.

حالا چگونه افراد را نرم کنیم؟ یکی از راه های نرم کردن افراد این است که محبت ها و الطاف و نعمت های خدا را بشماریم. دختری به حرف مادرش گوش نمی دهد، مادر محبت های خودش را برای او می شمارد تا دختر نرم بشود. پسری حرف پدرش را گوش نمی دهد، پدر می گوید که من برای هزینه ی دانشگاه و ... پول داده ام یعنی محبت هایش را به فرزندش می گوید تا او نرم بشود. در قرآن داریم :مادر نُه ماه شما را حمل کرده و دو سال شما را شیر داده است .پس راه اینکه فرزند نسبت به پدر و مادر نرم بشود این است که آنها محبت هایشان را گوشزد کنند.

اگر فردی که سخنرانی می کند، ساعاتی را که مطالعه کرده و وقتی را که برای این کار گذاشته و زحمتی را که کشیده به مرم بگوید، آنها به حرف هایش گوش می دهند. ما باید الطاف خدا را برای مردم بگوییم. نعمت چشم، ابرو، مو و ...اگر اشک ما شور نبود، چشم ما که از پی است خراب می شد. اگر گوش ما مثل پیشانی صاف بود، ما جهت صدا را تشخیص نمی دادیم. نعمت های خورشید، حرکت زمین، بهار ،زمستان، برف ،کوه و ... را بشمارید. توجه به نعمت های خدا ما را خاشع می کند.

گاهی فردی در می زند و شما نمی خواهید که در را باز کنید ولی فکر می کنید که او زحمت کشیده، از راه دور آمد بنابراین در را باز می کنید. شخصی می گفت که چون من خودم قالی بافته ام و زحمات آنرا می دانم، هیچ وقت با کفش روی قالی نمی روم. شهرداری عکسی را گذاشته بود که در آن پیرمردی خمیده آشغال ها را جمع می کرد و این عکس نشان می داد که بخاطر بی ادبی بعضی ها، باید فردی از راه دور بیاید ،خم بشود، گرما و سرما را تحمل کند ،گرد و خاک را تحمل کند تا آشغال ها را جمع کند. وقتی انسان این عکس را می دید دلش می سوخت. این نشان می دهد که ما خیلی بی اعتنا هستیم. حدود سی صد گروه روی گندم کار می کنند تا آنرا تبدیل به نان بکنند. از نظر ما سه گروه کشاورز، آسیابان و نانوا ،در درست شدن نان دخیل هستند که این اشتباه است. اگر ما به اینها توجه کنیم نان را اسراف نمی کنیم.

خدا می فرماید که تو بی انصاف هستی که دو ساعت با مخلوق حرف می زنی ولی ده دقیقه با خالق صحبت نمی کنی. خدا دو تا دوربین رنگی به ما داده است(چشم ها)، بینی هوا خشک را مرطوب می کند، گرد و خاک را می گیرد و هوای سرد را گرم می کند.باید بخاطر این نعمت ها خدا را شکر کرد.

ما باید نعمت های خدا را به انسان ها بگوییم تا آنها شرمنده ی خدا بشوند. وقتی خانمی حامله است حتی خداوند فکر شیر فرزندی که می خواهد به دنیا بیاید را کرده است. سینه ی مادر توی دهان بچه می رود. و بچه مکیدن را می داند.

در قرآن داریم :آیا یک جفت چشم به شما ندادیم، آیا به شما زبان و یک جفت لب ندادیم؟ آیا برای شما کوه ها را خلق نکردیم؟ ما برای بعضی از نعمت های خدا حتی یک الحمدلله هم نگفته ایم. خدا با حلم با ما رفتار می کند. هیچ کس بخاطر غلطیدن در خواب خدا را شکر نمی کند. زیرا اگر انسان در خواب غلط نزند دیگر نمی تواند صبح از خواب بیدار بشود زیرا بدنش فلج می شود. کلمه ی غلطیدن در قرآن هم آمده است.

خدا می فرماید که شما شکر یک نعمت را هم نمی توانید بجا بیاورید. مثل نعمت گندم. تمام دکترها اگر جمع بشوند نمی توانند مایعی مثل خون یا شیر مادر درست کنند. اگر مادر را از جامعه حذف کنیم، هیچ جایگزینی نمی توان برای آن پیدا کرد. این اشتباه است که مهدکودک را جایگزین مادر می کنند.

راه دیگر برای تشویق به نماز، گفتن اسرار نماز است. گاهی ما دوست نداریم غذایی را بخوریم ولی وقتی به ما می گویند که این غذا ویتامین و پروتئین دارد و فلان خاصیت را دارد، آنرا می خوریم. گاهی اوقات ما اسرار نماز را نمی دانیم. البته در نماز میلیون ها نکته وجود دارد که ما هنوز نفهمیده ایم. مثلا وقتی زلزله می آید می گویند: نماز آیات بخوانید یا وقتی باران نمی بارد ،می گویند :نماز باران بخوانید. خواندن نماز چه تاثیری در زلزله و باران آمدن دارد. ترکیبات نماز چیست؟ وقتی فرزندی متولد می شود می گویند که در گوش او اذان بگویید. وقتی فردی می میرد می گویند: نماز میت بخوانید.

کتاب های اسرار نماز را بخوانیم. حداقل یک کتاب اسرار نماز داشته باشیم. کتاب های نماز تنوع زیادی دارد. امسال ستاد نماز، 25 جلد کتاب چاپ کرده است. پس آشنایی با اسرار نمازهم مهم است.

راه کار بعدی این است که پدر و مادرها نماز را زیبا بخوانند. اگر دختری ببیند که مادرش هنگام نماز سرش را شانه می زند، به خودش عطر می زند. و لباس شیک پوشید ،به مادرش می گوید که من هم می خواهم نماز بخوانم. زیرا این کار برایش جاذبه دارد.

وهابی ها می گویند که چرا شما گنبد و بارگاه می سازید. درحالیکه آنها زیارت را قبول دارند. ما می گوییم که زیارت بِر است و می خواهیم آن منطقه با آب و فرش آبادتر بشود. یعنی کسی که به زیارت می رود باید جاذبه ای وجود داشته باشد که دفعات بیشتری به زیارت بیاید. پس این کار اشکالی ندارد. اگر به کار خیر رونق بدهیم اشکالی ندارد. باید نماز را زیبا قرار بدهیم.

در قرآن داریم که وقتی به مسجد می روید خودتان را زینت کنید. پول عطر پیامبر ما بیشتر از پیراهنش بود. ولی الان پیراهن عروس گرانتر از عطر عروس است. یعنی پیامبر هزار و چهارصد سال پیش (که مرد هم بود)، از عروس های شیک الان جلوتر بود. در زمان جاهلیت پول عطر پیامبر بیشتر از لباسش بود.

اگر همه زیبا به مسجد بروند اینکار باعث جاذبه می شود. اگر اذان گوی مسجد خوش صدا و مسجد تمیز باشد، باعث جذب جوانان به مسجد می شود. در قرآن از حضرت ابراهیم، حضرت اسماعیل، حضرت زکریا و حضرت مریم بعنوان خادم های مساجد نام برده است. یک نماز ورشکسته جاذبه ندارد.

درخراسان رضوی مدرسه ای بود که همه ی دانش آموزان در نماز شرکت می کردند در حالیکه این کار اجباری یا تشویقی نبود. زیرا رئیس دبیرستان صدای خوبی داشت و اذان می گفت. دبیرها در صف اول می ایستادند و نمازخانه هم زیبا بود. اگر یک فوتبالیست به مسجد برود تمام بچه هایی که فوتبال دوست دارند به مسجد می روند. می توان از جایزه به نفع دین استفاده کرد. داریم که در شب جمعه میوه بخرید که بچه ها با شب جمعه آشنا بشوند. تشویق ها، تسهیلات و ارتباطات مان را در مسجد قرار بدهیم.

پیامبر فرمود: هر کس دارای فرزند شد ،یا فوت کرد به من خبر دهید. من باید آمار را داشته باشم. روزی زن فقیری که مسجد را جارو می کرد فوت کرد و این خبر را به پیامبر ندادند. بعد که پیامبر فهمید با عده ای به سر قبر آن پیر زن رفت .بخاطر این رفتار پیامبر تمام نسل این پیر زن مسجدی شدند. اینها جاذبه ی نماز است.

البته بعضی ها هستند که ما هر کاری بکنیم برای نماز نمی آیند. خدا می فرماید: بعضی ها اگر هزار تا معجزه هم ببیند می گویند :سِحر است .عده ای خودشان را به خواب زده اند و نمی خواهند بیدار شوند. فرد خوابیده را می توان بیدار کرد ولی فردی که خودش را به خواب زده نمی توان بیدار کرد.

سوال – صفحه 565 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ- شخصی باغی داشت که از میوه های آن به فقرا می داد. این فرد فوت کرد و وارثان او تصمیم گرفتند که از میوه های باغ به فقرا ندهند. تصمیم گرفتند که در سحر قبل از طلوع آفتاب میوه ها را بچینند تا کسی خبردار نشود. وقتی سحر به باغ رفتند، دیدند که باغ خاکستر شده است. آنها نیت کردند که چیزی به فقرا ندهند و خدا هم به آنها چیزی نداد. در دنیا اگر نیت بد بکنیم چوب آنرا می خوریم. می گویند: در آخرت نیت گناه ،گناه نیست.

چون مردم خشوع ( نرمی) ندارند، نماز سنگین است. برای نرم کردن باید نعمت های خدا را بشماریم و راز و رمز نماز را بفهمیم. در رکوع می گوییم: سبحان ربی الاعظیم و بحمده ولی وقتی به سجده ی رویم می گوییم: سبحان ربی الاعلی و بحمده . نماز ماکت همه ی خوبی هاست. رمز سجده اول این است که شما اول خاک بودید و بعد از خاک، غذا درست شد و بعد نطفه و انسان بوجود آمد .وقتی سر از سجده بلند می کنیم یعنی به دنیا آمدیم. سجده ی دوم یعنی اینکه به درون قبر می رویم و وقتی سر بر می داریم یعنی زنده می شویم. نماز دارای کد است. الله اکبر، نیت ،رکوع و سجود آن کد است.

امام سجاد (ع) در دعای ابوحمزه ی ثمالی یازده دلیل برای لذت نبردن از نماز بیان کرده است. در این دعا داریم :از بس که چرت و پرت گفته ایم، حال نماز نداریم. چشمی که گناه می کند توفیق دیدن امام زمان(عج) را ندارد. از صبح تا ظهردر مورد دنیا صحبت می کنیم بخاطرهمین هنگام نماز ظهر نمی توانیم وارد نماز بشویم و لذت ببریم.

راه دیگر برای نماز خوان کردن تهدید است. از جهنمیان می پرسند: چرا جهنمی شدید؟ آنها می گویند که ما نماز نمی خواندیم. گاهی باید با فرزند برخورد کرد. ما نباید با افراد خوب و بد یک رفتار بکنیم. ما باید هم محبت داشته باشیم و هم خشونت وهر کدام باید سر جایش باشد.

گاهی فرزند به حرف پدر و مادرگوش نمی دهد .آنها باید ببیند که حرف چه کسی روی فرزند آنها اثر دارد ،از او بخواهند که در مورد نماز با او صحبت کند. مثلا گاهی پدر مرید فردی است و به حرف او گوش می دهد. جوان می تواند از آن فرد بخواهد که در مورد ازدواجش با پدرش صحبت کند.

خدایا به ما توفیق بده که همه ی اسلام را درست بشناسیم، مزه ی آن را بچشیم، به آن عمل کنیم و به نسل نو منتقل کنیم، غفلت های گذشته ی ما را ببخش و بیامرز.