حجت الاسلام والمسلمین قرائتی
15/11/92

سوال – در مورد احیای طرح قرض الحسنه توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – قرض از کلمه ی مقراض می آید یعنی قیچی کردن. قرض یعنی مقداری از پول خودت را برای خدا قیچی کن. چیزی که زیادی است می گویند :قراضه شده ،آنرا کنار بگذار. پس باید مقداری پول را کنار گذاشت تا قرض داد. قرض دادن چند تا شرط دارد: فوری باشد (گاهی وام ازدواج دو سال طول می کشد. در پذیرایی میهمان هم باید فوری باشد. قرآن می فرماید: حضرت ابراهیم فوری پذیرایی کرد .ما به میهمانی رفتیم که تا یازده شب از ما پذیرایی نکردند. من هم روی دیوار نوشتم: پذیرایی این خانه ،صبح آن مثل صبح قیامت است ،ظهر آن مثل ظهر عاشوراست و شام آن مثل شام غریبان است)، بی منت باشد، در حد کافی باشد( گاهی گره ی کاری با پنج میلیون باز می شود، اگر شما دو میلیون وام بدهید، فایده ندارد)،برای کار مفید باشد( برای کارهای غیرمفید قرض نگیریم )،مال حلال باشد، نیت خالص باشد،همراه با سایر کارها باشد، وام گیرنده تحقیر نشود و وام دهنده تحقیر نکند، وام دهنده و گیرنده خدا را شکر کنند . با این صفات قرض، قرض الحسنه می شود. اگر چای در فنجان تمیز باشد می شود چای حسنه. گاهی به فردی قرض می دهند ولی او را اذیت می کنند .قرض الحسنه یعنی قرض شیرین.

قرض برکاتی دارد: درمان بخل است. البته بعضی ها هم وقتی قرض می گیرند آنرا پس نمی دهند. در جایی نوشته بودند که من به تو قرض نمی دهم زیرا زور رستم ندارم، عمر نوح ندارم ،صبر ایوب ندارم و گنج قارون ندارم. بعضی ها بد عمل می کند و سد راه خیر می شوند. داریم :آدم خوش حساب شریک مال مردم است. در قرآن داریم که از مردم زکات بگیر تا پاک(مطلق) بشوند. فردی که زکات نمی دهد بیمار است زیرا آلوده به بخل شده است. برکت دیگر قرض، زیاد شدن محبت است، نیروهای بی سرمایه فعال می شوند، آبروی افرادی را حفظ می کند که گدایی نکنند و گرفتار ربا نشوند. ربا جنگ با خداست. قرض(وام) دادن نصرت با خداست. با قرض دادن حرص انسان کم می شود و ثروت تعدیل می شود ،فرهنگ تعاون تقویت می شود، کفاره ی گناهان است. قرآن می فرماید :اگر قرض بدهید گناهان تان بخشیده می شود و بهشت را دریافت می کنید.و حمایت الهی دارد .قرآن می فرماید: اگر نماز بخوانید ، زکات و قرض بدهید، من با شما هستم. در سوره مائده قرض در کنار زکات و ایمان آمده است. جایگاه قرض در کنار نماز و ایمان است. قرآن می فرماید: زنان و مردانی که انفاق می کنند.

رئوسای صندوق های قرض الحسنه هم باید بدانند که اینها پول مردم است و از آن خوب نگهداری کنند و وسوسه نشوند. گاهی هدف فراموش می شود. پیامبر به بلال گفت که بالای دیوار( ارتفاع آن 5/1 بود)اذان بگو. ما این دیوار را منار یعنی 90 متر کرده ایم. اگر بالای منار اذان بگوییم در پایین کسی آنرا نمی شنود و کسی هم بالای منار، اذان نمی گوید. اذن غیرزنده ،ثواب ندارد. عروسک ،عروس نیست.

حدیث داریم که وقتی می خواهید به فقیر کمک کنید از فرزندان تان کمک بگیرید. یعنی فرهنگ انفاق را به نسل مان هم منتقل کنیم. فرهنگ ما بجای رضای خدا، شده پول بیشتر. سرفصل کتاب های حسابداری دانشگاه فقط سود ،سرمایه گذاری و ... است کلمات رضای خدا و محبت نیست. مهندسین وقتی مسکن می سازند می گویند :شیک باشد ،رفاه و سود داشته باشد. مهندس باید در راه رضای خدا و برای انسان خانه بسازد، انسانی که هدف دارد. اصول بعضی ها خوراک، پوشاک و مسکن است. بعضی مواقع خانه های شیک می سازند ولی اصولی را در آن رعایت نمی کنند.

اکثر ساختمان های خوب برای بانک ها و موسسات بانکی است. وقتی پول درجایی جمع می شود ،فساد ایجاد می کند.

سوال- چطور می شود سنت قرض الحسنه را رواج داد؟

پاسخ – باید آثار و برکات قرض الحسنه را به مردم یادآوری کرد. صدا و سیما باید فیلم هایی در این رابطه بسازد. ما در برنامه درس هایی از قرآن و برنامه های دینی صدا وسیما ،فقط احادیث را می خوانیم. کارگردان می تواند برکات قرض الحسنه را بصورت فیلم در بیاورد. که مثلا قرض الحسنه بیماری را نجات می دهد یا فردی را از بیکاری نجات می دهد. کارگردان ها می توانند فیلم های کوتاه و تاثیرگذار بسازند. برای تبلیغ قرض الحسنه می توانند تابلوهای بزرگ در سطح شهر نصب کنند و سرودهایی در مورد آن درست کنند. قرض الحسنه از مبالغ پایین شروع می شود تا خیلی بالا .اگر کسی یک نفر را احیا کند همه دنیا را احیا کرده است. کسی که یک نفر را شاد کنند ،رسول خدا را شاد کرده است. بعضی ها که پول دارند فکر می کنند که خیلی مدبر هستند ولی این طور نیست. خیلی از طلبه ها سوادشان از من که در تلویزیون سخنرانی می کنم بیشتر است. پول و پست برای امتحان است. ما نباید به دنیا بچسبیم. پس باید روی قرض الحسنه کار هنری و قرآنی بشود. اگر ما برکات وامی که به دیگران می دهیم بدانیم، شوق ما برای وام دادن بیشتر می شود.

اگر کسی خمس و زکات مالش را ندهد، نمی تواند وام قرض الحسنه بدهد. کسی که بر گردنش غسل واجب است اول باید آنرا انجام بدهد بعد در آب شیرجه بزند. پس اول باید کارهای واجب را انجام داد. حضرت امیر می فرماید که ابلیس شش هزار سال عبادت کرد ولی از فرمان خدا اطاعت نکرد و از بهشت رانده شد. روی زخم باید یک چسب کوچک زد نه یک پارچه ی بزرگ. پس اول واجبات انجام بشود بعد مستحباتی مثل وقف ،نذر و قرض الحسنه. گاهی ما آنقدر مستحبات را بزرگ می کنیم که واجبات را تحت الشعاع قرار می دهد.

سوال – صفحه 593 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ – در سوره فجر داریم که تحلیل انسان ها اشتباه است ،وقتی وضع شان خوب می شود می گویند که خدا ما را تکریم کرد و وقتی وضع شان بد می شود می گویند که خدا از ما کم گذاشته است. قرآن می فرماید: این طور نیست، شما به یتیمان کمک نکردید و به فکر گرسنه ها نبودید، من هم مال تان را از شما گرفتم، علاقه به دنیا داشتید و به فکر حلال و حرام نبودید.

پس اگر خدا به شما مال بدهد و شما به فکر دیگران نباشی ، خدا آنرا از شما می گیرد. اگر کسی خانه یا پارکینگ بزرگی دارد می تواند بگوید که دامادهایی که پول ندارند عروسی های شان را در آنجا بگیرند. اگر کسی پول ندارد و نمی تواند به دیگران کمک کند می تواند دعا کند. در قرآن داریم که اگر نمی توانی به جبهه بروی ،خیرخواهی کن. در ضمن وقتی دعا می کنید میلیاردی دعا کنید. یعنی همه را دعا کنید نه یک گروه و قشر خاص را.

بسم ا لله الرحمن الرحیم

پدر بزرگوار، معلم عزیز و مفسر ارجمند قرآن کریم، سرور گرامی حضرت حجت الاسلام و المسلیمن قرائتی سلام علیکم

گفتگوی صریح و بی تکلف در خصوص مسائل دین و جامعه، بیان نکته های ناب قرآنی ،تبیین معارف حق تشیع و استماع صدها نکته پندآموز که با بیان طنز همراه می شد ،ثمره ی سه شنبه های برنامه سمت خدا در طی زمان حضور جنابعالی شما در این برنامه دینی بود. قطعا مخاطبین سمت خدا یا با بیان بهتر مردم عزیز ایران اسلامی به حقی که همه ی مبلغین با اخلاص دین، در رشد و تربیت اسلامی آنها دارند واقفند. و در این بین حق معلمی و پدری جنابعالی برای ما انکار ناپذیر است. بسیار خوشحالیم که فرصت حضورتان در برنامه سمت خدا باعث شد که ما و همه ی بینندگان عزیز خوشه چین خرمن معرفت و علم و نکته های نابی باشیم که به لطف خدا از زبان شما در این برنامه جاری شد. سربلندی و روز افزون حضرتعالی و همه خادمین معارف دینی را از خداوند متعال خواستاریم.

گروه معارف شبکه سه ،برنامه سمت خدا

ما مثل لامپ هستیم که وابسته به برق هستیم. در دهه ی فجر یادمان باشد که افرادی شهید شدند تا ما در تلویزیون برنامه های دینی بگوییم. فردی به گچ های ساختمانش دعا می کرد زیرا می گفت که همه ی آجرهای آن قرضی است جز گچش که برای خودم است. من هم مثل آن گچ هستم. انشاء الله پیامبر هم از ما راضی باشد. باید نیت ما در کارها درست باشد و راه مستقیم را برویم.

باید مشکل ازدواج را حل کنیم. اولین نیاز بشر اکسیژن ،آب، غذا و لباس است. خدا فرموده که همسر لباس است. پس باید برای ازدواج همت کرد. هر کس سه فرزند دختر دارد فکر کند که چهار دختر دارد، برای یک دختر یتیم جهیزیه تهیه کند.اگر شما کار کنید حتما خدا جبران می کند .دعای یک بچه ی فلج برای پرستارش مستجاب می شود.

در بحارالانوار داریم که پیامبر از فرد یهودی پولی قرض کرده بود. یک ماه بعد او پولش را خواست ولی پیامبر نداشت که به او بدهد. او راه پیامبر را بست و نگذاشت که پیامبر به نماز ظهر و عصر و شب برود. مردم برای او خط و نشان می کشیدند ولی پیامبر فرمود که او حق دارد زیرا طلبکار است. صبح روز بعد این فرد یهودی مسلمان شد. او گفت که من می خواستم پیامبر را امتحان کنم. من در تورات خوانده بودم که محمد دنیای اخلاق است و عصبانی نمی شود.

در قرض الحسنه ها سعی کنید که اسم سود و کارمزد را عوض کنید. امام رضا(ع) می فرماید که طوری برنامه ریزی کنید که اگر کارهایتان را در نمازجمعه گفتند خجالت نکشید.

خدایا هر کس در مسیر مستقیم، کار مفید می کند و نیتش خالص است، این کار را ذخیره ی قیامتش بفرما. خدایا به تمام کسانی که توان خدمت دارند توفیق خدمت عنایت بفرما، به فقرا صبر و قناعت مرحمت بفرما، اموال ما را از حرص پاک کن ،ما را به قناعت زیور بده ،روح امام و شهدا و نیاکان را شاد بفرما و شر دشمنان را از سر ما کم بفرما.