در مورد خطاب های قرآن آیه 102 سوره آل عمران را توضیح بفرمایید .

پاسخ – آیه 102 سوره ی آل عمران می فرماید : ای مردم تقوا داشته باشید، نهایت تقوا، ای مومنان سعی کنید که مسلمان بمیرید. پیام این آیه عاقبت بخیری است .ما باید سعی کنیم که مسلمان بمیریم و با ایمان از دنیا برویم . در سوره ی یوسف داریم: خدایا من را مسلمان بمیران . در جای دیگر داریم :خدایا ما را با نیکان بمیران. اگر انسان خوب شروع کند هنر است ولی اگر آنرا خوب به پایان برساند هنر بیشتری است .وقتی از بزرگان می پرسند که چه دعای مستجابی می خواهید آنها می فرمایند: عاقبت بخیری .کسانی بوده اند که در مقطعی رشد داشته اند ولی بعد سقوط کرده اند. احمد بن هلال یکی از یاران امام زمان (عج) بود که پنجاه سفر حج رفته بود که بیست و پنج سفر را پیاده رفته بود ولی که در آخر عمر امام او را لعنت کرد و او منحرف شد و بنیان مذهب انحرافی را گذاشت. علی بن ابی حمزه وکیل موسی بن جعفر(ع) بود وقتی امام شهید شد ، هزار درهم پول پیش او بود. او امامت امام رضا(ع) را قبول نکرد و منحرف شد .علی بن محمد شلقمانی با یک واسطه وکیل امام زمان (عج) بود. او فکر می کرد که امام او را جزو وکلای خاصش می گذارد ولی امام این کار را نکرد، حسادت در او شعله ور شد و ادعای امام زمانی کرد و امام او را لعنت کرد. منشا این کارها حسادت ،غرور و در راه امام حرکت نکردن است. آقای ابوترابی کتابی بنام اسرار حُسن عاقبت نوشته است که کتاب خوبی است .حالا چکار کنیم که مسلمان بمیریم ؟ یکی از نگرانی های ما سوء عاقبت است. حدیث داریم : مومن دائما باید از عاقبت کارش بترسد . مثل مطهری و بهشتی کم بودند که با امام خمینی ماندند. چندعامل برای حسن عاقبت داریم . امام صادق (ع) به یکی از دوستان شان نوشتند که اگر می خواهی عاقبت به خیر بشوی سه تا کار انجام بده : نعمت های خدا را در معصیت خدا خرج نکن خدا به ما یکسری نعمت داده است که نباید آنرا در راه گناه خرج کنیم. غزالی کتابی بنام احیاءالعلوم که کتاب اخلاقی است دارد و فیض کاشانی آن کتاب را بازسازی کرده است و کتابی بنام محجة البیضا فی تهذیب الاحیاء را نوشته است . یکی از بخش های این کتاب در مورد گناهان زبان است .رسول اکرم فرمود : بسیاری از مردم بخاطر زبان شان به جهنم می روند. زبان یک نعمت است. پس نباید با زبان گناه کرد. امام می فرماید :مغرور به حلم خدا نشوید . در دعای جوشن داریم که خدایا تو حلم داری و عجله نمی کنی. در دعای کمیل داریم :ای خدایی که کمتر مرا رسوا می کنی و بدی های من را می پوشانی .ممکن است که انسان چند بار گناه بکند و کسی نفهمد ولی بالاخره یک روز آبروی انسان می رود. امام می فرماید : هر کسی که ما را دوست دارد به ما وصل است یا محبت ما را دارد، با او دوست باش.

در روایت داریم که اگرمی خواهید عاقبت به خیر بشوید به مردم خدمت کنید . می فرماید : کسی که به مردم احسان کند عاقبتش ختم به خیر می شود. در تاریخ داریم که عده ای به خاطر خدمت به انسان ها یا حیوانها عاقبت به خیر شدند. الان ماه مبارک رمضان است و عده ای از نظر مالی کمبود دارند ،اگر شما می توانید به این افراد کمک کنید تا عاقبت به خیر بشوید. فردی به امام کاظم (ع) گفت که فرماندار ری مالیات سنگینی برای من نوشته است ، شما نامه ای به او بنویسید که از من کمتر مالیات بگیرد. امام به فرماندار نوشت : خدا سایه ی رحمتی دارد که آنرا بر سر کسی می اندازد که غمی از دل مردم بردارد و دلی را شاد کند. آن مرد نامه را به فرماندار داد و فرماندار مالیات او را بخشید .سال بعد آن مرد امام را دید و گفت که فرماندار به نامه ی شما عمل کرد و من را خوشحال کرد .امام فرمود :او من ، خدا و پیامبر را هم خوشحال کرد،ما هم تلافی خواهیم کرد .مسئولین ،اگر نامه ی مرجعی یا عالمی نزد شما می آید به آن توجه بکنید و به آن احسان کنید . همه ی ما دعا کنیم که عاقبت به خیر بشویم و با مسلمانی از دنیا برویم. در قرآن داریم : حضرت ابراهیم به فرزندانش سفارش کرد سعی کنید که مسلمان بمیرید .

درکتاب بحارالانوار داریم که حضرت محمد (ص)دست امیرالمومنین را گرفت و فرمود: ای علی ،تو وصی، جانشین و برادر من هستی ، هرکه بمیرد درحالیکه محبت تو را دارد، خدا او را با امنیت و ایمان از دنیا می برد. پس یکی از راههای عاقبت به خیری محبت به امیرالمومنین است .آقاسید محمد خوانساری که زینت تقوا بود، در آخر عمر اشک می ریخت و می گفت که دستم خالی است ولی به توسلات اهل بیت و روضه ها امید دارم. محبت اهل بیت کارگشاست . در مدینه تشییع جنازه ای بود و پیامبر در آن شرکت کرد و جنازه ی را در قبر گذاشت و به علی فرمود که من این کارها را کردم زیرا او محب تو بود. می فرماید : کسی به این مقام نمی رسد مگر اینکه تو را (علی)دوست داشته باشد.

فردی بنام حارس بن عبدالله امیرالمومنین را خیلی دوست داشت. و آقا هم او را خیلی دوست داشت. او روزی آقا را مهمان کرد و آقا به او فرمود که من به شرطی میهمان تو می شوم که به خانواده ات زحمت ندهی و از بیرون هم چیزی تهیه نکنی و هر چه در خانه داری از من دریغ نکنی . او تکه ای نان خشک آورد ولی ناراحت بود. و گفت که من پول در خانه دارم ولی چون شما شرط کرده بودید من چیزی نخریدم .امام فرمود که این پول خانه جزو خانه بوده است ،برو و با آن خوراکی تهیه کن. او استاندار امام بود و امام هم در نهج البلاغه به او نامه ای نوشته است. امام به او فرمود: ای حارس ،اگر ما را دوست داری این کارها را بکن: ما را بازیچه ی خودتان قرارندهید و مورد مزاح قرار ندهید. منظور حضرت این است که یک چیزهایی مقدس است و مرز مقدسات را نشکنید. قرآن و اهل بیت مقدس هستند. بعضی ها آنها را دست کم می گیرند و مزاح هایی می کنند. پس ما باید برای اهل بیت قداستی در نظر بگیریم .

سوال – صفحه ی 37 قرآن را توضیح بفرمایید.

پاسخ – آیات این صفحه در مورد طلاق است و در آخر صفحه می فرماید :ای مردم تقوا داشته باشید . هر کاری که شما انجام می دهید خدا نسبت به آن آگاه است .

سوال – در مورد ادامه ی بحث عاقبت بخیری توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – در سوره ی اعراف آیه 125 دعایی داریم :ربنا اغفرعلینا صبرا و توفنا مسلمین . این آیه از قول جادوگرهایی است که پیش فرعون آمدند. داستان ساحران موسی یکی از داستان های عاقبت به خیری است .ساحران می خواستند که فرعون را بالا ببرند و موسی را خوار کنند. ساحران اول صبح کافر بودند و در آخر شب جزو نیکان قرار گرفتند. خدا از زبان آنها این آیه را نازل کرده است که خدا به ما صبر بده و ما را مسلمان بمیران . این دعا را زیاد بخوانید. دعای دیگر در سوره اسرا است. وقتی پیامبر مکه را فتح کرد این آیه را خواند: خدایا ورود ما به کار صادقانه باشد و خروج ما هم صادقانه باشد . اگر می خواهید خانه یا ماشینی بخرید یا می خواهید کاری بکنید این آیه را بخوانید.

ما یکسری دعاهایی در قرآن داریم که خدا به پیامبر می گوید تو اینها را بگو : قل رب ذنی علما . آیه بالا هم مثل این آیه با قل شروع شده است .

رسول اکرم فرموده است که اگر کسی بر اوقات نماز مراقبت داشته باشد خدا به او نظر می کند و به ابلیس می گوید که درهنگام مرگ از او دور شو. رسول خدا فرمود :کسی که بر اوقات نمازش مراقبت دارد فرشته ای می آید و نمی گذارد که ابلیس جلو بیاید . منظور از مراقبت نماز یعنی اینکه نماز را برای وقت مرده نگذاریم .خیلی از مردم فیلم و سریال های شان را تما شا می کنند و در آخر نمازشان را می خوانند .آیا خوب است که خدا هم برای شما وقت مرده بگذارد و در آخر به شما توجه بکند؟ جوانان اگر به وقت نماز توجه نکنند ، به این کارعادت می کنند . در روایت داریم که بعضی ها وقتی نماز می خوانند نماز آنها را نفرین می کند .چقدر شما برای نماز وقت می گذارید؟ بعضی ها واقعا حق نماز را ادا نمی کنند. بعضی ها تا در نماز سلام می دهند از جای شان بلند می شود و خدا خطاب به فرشته ها می گوید که این انسان با من کاری نداشت ؟ کسی که دری را می زند برای حاجتی این کار را می کند. پس عامل دیگر حفظ اوقات نماز است . عامل دیگر ادب داشتن در مقابل مردم است. ادب داشتن انسان را عاقبت به خیر می کند. ادب حربن یزید ریاحی باعث عاقبت به خیر شدن او شد . وقتی که او در مقابل لشکر امام حسین (ع) قرارگرفت به اباعبدالله سلام کرد و در هنگام ظهر پشت امام حسین (ع) نماز خواند .او به امام ادب کرد و نام امام را با ادب می برد. یکی ازعلمای قدیم تهران نمی توانست راه برود و او را با گاری به مسجد می بردند. روزی یکی از لات های تهران به این آقا سلام کرد و احترام کرد. عالم به پیشکارش گفت که این فرد عاقبت به خیر می شود زیرا در مقابل عالم ادب دارد. امام صادق (ع) فرمود : اگر به شما گفتند که دو روز از عمرتان باقی مانده است ،یکروز را برای یاد گرفتن ادب بگذارید تا روز دوم با ادب زندگی بکنید .این نشان دهنده ی اهمیت ادب است .

الان ماه مبارک رمضان است و بعضی ها بیمارهستند یا مسافر هستند و نمی توانند روزه بگیرند ولی این ماه ادبی دارد و شما نباید جلوی دیگران چیزی بخورید. مردم نمی دانند که شما مسافر هستید و در این صورت حرمت این ماه شکسته می شود. شما برای هر مجلسی حرمت نگاه می دارید حتی اگر به آن اعتقاد نداشته باشید . اقلیت های مذهبی هم که درایران زندگی می کنند باید ادب این ماه را رعایت کنند . من در ماه رمضانی به بلغارستان به دیدن کشیشی رفتم. ایشان قهوه ی مخصوصی برای میهمان های خاصش می آورد . ایشان برای من قهوه آورد و من گفتم که من روزه هستم و در مورد روزه برایشان توضیحاتی دادم . ایشان هم گفت که ما هم در ایامی روزه می گیریم . ایشان به احترام اینکه من روزه بودم چیزی نخورد و همه ی خوراکی ها را جمع کرد. من توقع ندارم که فرد غیر مسلمان به من احترام بگذارد ولی خیلی از آنها به ما احترام می گذارند . پس شما حرمت این ماه را نگه دارید . ادب در مقابل پدر و مادر،خدا ، ائمه ، قرآن و سالمندان ، انسان را عاقبت به خیر می کند. داریم که به پیرهایتان احترام کنید. کسانی که در نمازهای واجب شان سوره زلزال را می خوانند عاقبت به خیر می شوند. دعای عدیله ( عدول نکردن درهنگام مرگ )هم سفارش شده است و برای کسی که در حال احتضار است می خوانند. سخاوتمندی هم در عاقبت به خیری خیلی موثر است .