در مورد خطاب های قرآنی ( آیه 200 سوره آل عمران ) توضیحاتی بفرمایید.
 
پاسخ - علامه طباطبایی ذیل این آیه زیبا بحث کرده است و پانزده مطلب مهم آورده است .تعبیر ایشان این است که خلاصه مباحث قرآنی در این آیه آمده است. خدا می فرماید : ای مومنان صبور باشید، به یکدیگر توصیه ی به صبر کنید، حریم ها را حفظ کنید و تقوا داشته باشید . امام حسن (ع) مظهر بردباری و صبر است. امامی که همسرش قاتل او است و علیه او اقدام نمی کند و امامی که دوستانش بعلت عدم درک صحیح صلحش به او اهانت می کنند ولی اقدامی نمی کرد، این امام واقعا مظهر صبر است . خوب است که حلم امام حسن (ع) در خانواده ها و اجتماع ما رسوخ کند. بعد می فرماید که به یکدیگر توصیه ی به صبر کنید. یک وقت دو نفر باهم دعوایشان می شود و شما به آنها توصیه ی به صبر می کنید. اگر همه توصیه به صبر بکنند جامعه اصلاح می شود. خدا می فرماید : حریم ها را حفظ کنید و حد نگه دارید و می فرماید: تقوا داشته باشید . یعنی قرآن می فرماید اساس صبر وبردباری خویشتن داری است .وقتی کسی خویشتن دار بود، صبور هم می شود. انسان باید این آیه را برای دیگران نقل کند. مضامین بلندی دراین آیه نهفته است .
 
سوال – در مورد امام حسن مجتبی(ع) توضیحاتی بفرمایید.
 
پاسخ – امام محتبی غریب است زیرا شهادت ایشان تحت شعاع رحلت پیامبر قرار می گیرد و تولد ایشان هم درنیمه ی رمضان است و مراسم ها کمتر برگزار می شود.
 
خیلی از دانشمندان مسلمان از امام حسن(ع) تعریف کرده اند ولی هیچ مدحی بالاتر از مدح پیامبر نیست .مدح پیامبر را خدا در قرآن گفته است و این پیامبر در مورد امام حسن (ع) می فرماید: ایشان پسر من است و از من است و نور چشم من است و باعث روشنایی قلب من است و میوه ی دل من است ، حرف او حرف من و فرمان او فرمان من است ،هر کس که از امام حسن (ع) تبعیت کند از من تبعیت کرده است و هر که با او مخالفت کند از من نیست. ( بنی امیه می خواست که کلمه ی ابنی را از مسلمانان بگیرند. هارون الرشید به موسی بن جعفر اعتراض کرد که چرا می گویند: یا ابن رسول الله ، مگر از طریق دختر هم فرزند حساب می شود؟ عربها می گفتند که پسر پسر ، پسر است پسر دختر، پسر نیست .این یک باور بود و قرآن این باور را در آیه مباهله شکست . خدا به پیامبر فرمود که بگو ما پسران مان را می آوریم یعنی حسن و حسین . موسی بن جعفر فرمود: عیسی را از فرزندان ابراهیم می دانیم در حالیکه عیسی پدر نداشت و از طریق مادر به ابراهیم می ر سد. امیرالمومنین در جنگ جمل فرمودند: اینها (حسن و حسین از فرزندان پیامبرهستند ،مواظب آنها باشید.)
 
نوشته اند که امام حسین (ع) برای احترام به برادرش ، هیچ گاه جلوی پای امام حسن (ع) راه نمی رفت. و هیچ گاه امام حسین (ع) در مقابل امام حسن (ع) سخن نمی گفت. فردی بنام قیس خدمت امام حسین(ع) آمد و خواست که بخاطر صلح امام حسین (ع) تحریکی بکند و جلو آمد و گفت که ما در خدمت شما هستیم و امام حسین (ع )فرمود : ای قیس، امام و حجت خدا بر من امام حسن (ع) است. همه برای امام حسین (ع) مصیبت می خوانند ولی امام حسین (ع) وقتی خواست امام حسن (ع) را دفن کند مرثیه می خواند: مصیبت زده کسی است که برادرش را دفن می کند. این نشانه ی جایگاه و عظمت امام حسن(ع) است . امام حسن (ع) در صلح با معاویه اسلام را حفظ کردند. ما در تاریخ صلح هایی داریم . پیامبر خدا در صلح حدیبیه مورد سرزنش قرار گرفتند و مردم می گفتند که بد صلحی است ولی پیامبر محکم ایستاد و بعدا آثار و برکات این صلح را دیدند. در تاریخ به آثار صلح امام حسن (ع) توجه نشده است و حق امام ادا نشده است .امام حسن(ع)  خیلی شجاع بود. امام در جنگ جمل ، جنگ را به سوی پیروزی کشاند و وارد عرصه ی جنگ شد . بعد از شهادت پدرش لشکر آماده کرد و به مدائن آمد و آماده ی نبرد شد. ولی یاران امام او را یاری نکردند و سجاده از زیر پای امام کشیدند و ایشان مجبور به صلح شد. پس شجاعت امام حسن (ع) و امام حسین (ع) با هم تفاوتی ندارد. اقتضائات با هم فرق می کرد.
 
امام حسن (ع) می فرماید: کسی که به این سه شکل بتواند به مردم کمک کند، در روز قیامت با همه ی انبیا، شهدا و صالحین محشورمی شود. ما در نمازهای واجب روزی ده مرتبه می گوییم که خدایا ما را به راه راست هدایت کن.، راه کسانی که به آنها نعمت داده ای در سوره نساء آیه 69 خدا می فرماید : راه کسانی که به آنها نعمت (غیرمادی) داده شده است راه چهار گروه است، انبیاء ،جانشینان انبیا، شهدا و صالحین . امام می فرماید : یکی کسی که با پول به مردم کمک کند. روزی امام سوار قاطر بود و فردی به امام گفت که شما عجب مرکبی دارید. امام فرمود: مگر تو مرکب نداری ؟ او گفت : خیر .امام از مرکب پیاده شد و افسار را به آن مرد داد . فردی به مسجد آمد و دیه بر گردنش آمده بود. او گفت که من بدهکار دیه هستم . به او مقداری دارند ولی خیلی کم بود . فردی گفت که اگر کمک می خواهی از آن سه نفر کمک بخواه که یک امام حسین (ع) و یکی امام حسین (ع) و یکی عبدالله بن جعفر بود. امام حسین(ع) پانصد درهم و امام حسین (ع) 499 درهم  و عبدالله بن جعفر 480 درهم داد . سوره ی هل اتی در شان مادر این دو امام نازل شده است. امام می فرماید : با آبرو به دیگران کمک کند. امام حسن (ع)داشت طواف می کرد و معتکف هم بود و نمی توانست از مسجد بیرون بیاید .فردی به امام گفت که من بدهکار هستم و فرد طلبش را می خواهد. شما به او بگویید که او فرصتی به من بدهد. امام از مسجد بیرون رفت و کار را انجام داد و برگشت . به امام گفتند که شما معتکف بودید .امام حسن(ع) فرمود که از رسول خدا شنیدم که اگر مشکل کسی را حل کنی  ثوابش از یک ماه اعتکاف بیشتر است. امام در اینجا از اعتبارش استفاده کرد. امیرالمومنین با آبروی خودش از زنی که همسرش او را از خانه بیرون کرده بود حمایت کرد. گاهی نامه هایی از علما به مسئولین نوشته می شود ،خوب است که به این نامه ها احترام بگذارند . زکات آبرو، شفاعت است . در ادامه امام فرمود : با سخن پاکیزه به مردم کمک کنید. گاهی شما با سخن زیبا می توانید فرد را نصیحت کنید و او را هدایت کنید .شما با این کار کار انبیاء را انجام می دهید. امام حسن (ع) دیدند که چند جوان با هم شوخی های زشت می کنند. ( داریم که در سفر سه چیز نشانه ی جوانمردی است : به یکدیگر توشه دادن ، مزاح کردن و پشت سر هم حرف نزدن . البته تمسخر با مزاج فرق می کند ) امام نگاهی به این جوانان کردند و گفتند که شما این آیه را می دانید که همه مردم به جهنم می روند ولی مومن از آن عبور می کند ولی کافر در جهنم می ماند. در واقع راه بهشت از جهنم می گذرد .ما کسانی را نجات می دهیم که اهل تقوا باشند . آیا شما مطمئن هستید که به بهشت می روید و از جهنم عبور می کند. یاد قیامت انسان را می سازد . این جوانان تکان خوردند و بیهودگی را کنار گذاشتند. یک روز امام حسن(ع) در روز عید دیدند که چند جوان کارهای زشت می کنند و امام به آنها فرمود که خدا امروز جایزه می دهد ، پس چرا شما بجای ذکر و دعا، این کارهای ناپسند را می کنید؟ پس امام فرمود: کسی که برادری کند به مال ، آبروی و سخنان پاکیزه ، روز قیامت با چهار گروه انبیاء ،جانشینان ، شهدا و صالحین محشور می شود.
 
سوال – صفحه ی 44 قرآن کریم را توضیح بفرمایید
 
پاسخ – دراین صفحه در مورد انفاق مال است. خدا می فرماید که انفاق کنید و اگر انفاق نمی کنید مردم را اذیت نکنید و منت هم نگذارید. داریم که قول خوب گفتن بهتر است از دادن صدقه با آزارو اذیت است. در روایت داریم که دو چیز را فراموش کنید: یکی احسان به دیگران و بدی دیگران در حق خودتان .
 
سوال – آیا کسانی هم که وضعیت مالی خیلی خوبی ندارند، باید به دیگران یا افراد پایین تر از خودشان کمک کنند؟
 
پاسخ – در روایت داریم که سخاوت انسان را بهشتی می کند. در قرآن داریم که کسانی که رزق شان کم است انفاق کنند. انفاق مخصوص افراد پولدار نیست .قرآن می فرماید : بعضی ها ایثار می کنند در حالیکه خودشان دارا نیستند. در اسلام کمیت با کیفیت فرق می کند ولی مهمتر از کمیت، کیفیت است. برای یک انگشتر حضرت علی(ع)  که به فقیر داده شد یک آیه نازل شد.حتی تبسم در چهره مردم صدقه است .
 
بعضی ها برای فرار از مسئولیت سعی می کنند که فاصله ی خودشان را با معصومین زیاد کنند. بعضی ها می گویند که پیامبر بود که خوش اخلاق بود. خدا در قرآن می فرماید که ای پیامبر تو انبیاء را الگو قرار بده و بعد می فرماید که شما هم پیامبر را اسوه خودتان قرار  بدهید .خلق و خوی نبی پیدا کردن امکان دارد که خدا آنرا در قرآن امر کرده است . خدا می فرماید که هر چقد رخدا را دوست دارید از پیامبر تبعیت کنید. اهل بیت ما عبادات وانفاق داشتند و ما هم باید سعی کنیم که این کارها را داشته باشیم . در قرآن داریم کهمرد با تقوا باشید و با صادقین باشید .
 
سوال – در مورد عبادات امام حسن (ع)  توضیحاتی بفرمایید.
 
پاسخ – در زندگی ارتباط با خدا ،خداشناسی و عبادت از ما خواسته شده است. خدا برای بندگی ائمه را الگوی ما قرار داده است .عصمت خدادادی است ولی فرد باید زمینه اش را هم داشته باشد.
 
یکی از ویژگی امام حسن (ع) نماز امام بود. هنگام اذان امام اشک می ریخت و هنگام وضو وقتی به آب نگاه می کرد اشک می ریخت و جلوی مسجد اشک می ریخت و هنگام خواندن نماز بدنش می لرزید. خوب است که ما هم به نمازهای مان اهمیت بدهیم .نماز عروج مومن است وقتی که انسان خودش را از دنیا جدا کند. و حضور قلب داشته باشد، مقدمات نماز حضور قلب می آورد. یکی دیگر از ویژگی های امام حسن (ع) قرآن خواندن ایشان بود . امام هر شب سوره ی کهف را می خواند. سفارش شده است که شب های جمعه سوره ی کهف را بخوانید زیرا آثار زیادی دارد. امام حسن (,) زیاد به یاد قیامت بودند . امام هنگام شهادت گریه می کرد و می فرمود که من برای دو چیز گریه می کنم : یکی بخاطر جدا شدن از دوستان و ترس از قیامت . ما باید زندگی ائمه رالگوی خودمان قرار بدهیم .
 
خدایا همه ی فقیرها را غنی کن و همه ی گرسنه ها را سیر کن .